How young people join violent extremist groups -- and how to stop them | Erin Marie Saltman

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: hiwa foundation

So in 2011, I altered my name

ساڵی ٢٠١١، ناوی خۆمم گۆڕی

so that I could participate in Far Right youth camp in Hungary.

بۆ ئەوەی بتوانم بەشداری بکەم لە کەمپینێکی نەتەوەپەرستی گەنجاندا لە هەنگاریا.

I was doing a PhD looking at youth political socialization --

توێژینەوەیەکی دکتۆرام دەکرد لەسەر پێگەشتنی سیاسی گەنجان --

why young people were developing political ideologies

بۆچی گەنجەکان بیروباوەڕی سیاسیان بۆ درووست دەبێت

in a post-communist setting,

لە سەردەمی دوای کۆمەنیستدا، و

and I saw that a lot of young people I was talking to

بۆم دەرکەوت زۆرێک لەو گەنجانەی قسەم لەگەڵ کردن

were joining the Far Right,

چوونەتە ناو ڕاستڕەوە نەتەوەپەرستەکانەوە، و

and this was astounding to me.

ئەمەش زۆر سەری سوڕماندم.

So I wanted to enroll in this youth camp

بۆیە ویستم بەشداری بکەم لەم کەمپینەی گەنجاندا

to get a better understanding of why people were joining.

بۆ ئەوەی باشتر تێبگەم لەوەی بۆچی گەنجەکان یەنە ناوییەوە.

So a colleague enrolled me,

بۆیە هاوپیشەیەکم منیشی خستە کەمپینەکەوە،

and my last name sounds a little bit too Jewish.

ناوی کۆتایی کەمێک لەوە ئەچوو هی جولەکە بێت.

So Erin got turned into Iréna,

بۆیە ئیرینم کرد بە ئایرینا، و

and Saltman got turned into Sós,

ساڵتمانیشم کرد بە شۆش،

which means "salty" in Hungarian.

کە بە هەنگاری واتە سوێر.

And in Hungarian, your last name goes first,

بە هەنگاریش ناوی کۆتاییت یەکەمجار دەوترێت،

so my James Bond name turned into "Salty Irena,"

بۆیە ناوەکەی من بوو بە، "ئایرینای سوێر،"

which is not something I would have naturally chosen for myself.

کە شتێکە ئەگەر بەدەست خۆم بووایە بەشێوەیەکی سرووشتی هەڵمنەدەبژارد.

But going to this camp,

بەڵام کە چوومە کەمپینەکە،

I was further shocked to realize that it was actually really fun.

زیاتر بۆم دەرکەوت کە ئەزموونێکی خۆشە.

They talked very little about politics.

زۆر کەم باسی سیاسەتیان دەکرد.

It was mostly learning how to ride horses,

زیاتر باسی ئەوە دەکرا چۆن ئەسپ سواری بکەیت،

shooting a bow and arrow,

چۆن تیر بهاویت بە کەوان،

live music at night,

شەوان موزیکی دەخرایە سەر،

free food and alcohol,

خواردن و مەی بێبەرامبەر،

also some air-gun target practice

هەروەها نیشانەگرتنەوە بە دەمانچەی هەوایی

using mainstream politicians' faces as targets.

کردن بە ئامانجی ڕووخساری سیاسییە دیارەکان.

And this seemed like a very, actually, friendly, inclusive group

ئیتر لەوە دەچوو کە کۆمەڵێکی هاوڕێ دۆستی کراوە بن

until you started talking or mentioning anything to do with the Roma population,

تا ئەوکاتەی دەستت دەکرد بە باسکردنی یان ناوهێنانی خەڵکە ڕۆماییەکان،

خەڵکە جوولەکەکان یان پەنابەرەکان، و

Jewish people or immigrants,

and then the discourse would become very hate-based very quickly.

دەتبینی کە شێوەی قسەکردنەکە بەخێرایی پڕدەبوو لە ڕق.

So it led me into my work now,

ئینجا بردمییە سەر کارەکەم،

where we pose the question,

کە پرسیارەکەمانی تیا ئەکەین،

"Why do people join violent extremist movements,

"بۆچی خەڵک دەچنە ناو جوڵە توندڕەوە توند و تیژەکانەوە، و

and how do we effectively counter these processes?"

چۆن بەشێوەیەکی کارا بەرەنگاری ئەم پرۆسانە ببینەوە؟"

In the aftermath of horrible atrocities and attacks

دوای کاتی ئەنجامدانی هێرشەکان و کردەوە توند و تیژییەکان

in places like Belgium, France, but all over the world,

لە شوێنەکانی وەک بەلجیکا، فەڕەنسا، و تەنانەت هەموو جیهانیش،

هەندێک جار ئاسانترە بۆمان وا بیر بکەینەوە،

sometimes it's easier for us to think,

"Well, these must be sociopaths,

"باشە، ئەمانە ئەبێت، دەروون نەخۆش بن،

these must be naturally violent individuals.

ئەبێ کەسانێک بن بەسرووشتی توند و تیژ بن.

They must have something wrong with their upbringing."

ئەبێت هەڵەیەک کرابێت لە گەورەکردنیاندا."

And what's really tragic

ئەوەشی بەڕاستی تراژیدیە

is that oftentimes there's no one profile.

ئەوەیە زۆرجار ئەو جۆرە کەسانە دەرناچن.

Many people come from educated backgrounds,

زۆر کەس لەوانە لە ژینگەیەکی تەواو ڕۆشنبیرەوە یەن،

different socioeconomic backgrounds,

ژینگەی ئابوری و کۆمەڵایەتی جیا جیا،

men and women, different ages,

پیاوان و ژنان، تەمەنی جیاواز،

some with families, some single.

هەندێکیان خێزانیان هەیە، هەندێکیان سەڵتن.

So why? What is this allure?

کەواتە بۆچی؟ ئەم ڕاکێشانە چییە؟

And this is what I want to talk you through,

ئەمە ئەوەیە کە ئەمەوێت باسی بکەم بۆتان، و

هەروەها چۆن بتوانین لەم سەردەمەدا بەرەنگاری ئەوە ببینەوە؟

as well as how do we challenge this in a modern era?

We do know, through research,

لەڕێگەی توێژینەوەوە، ئەوە دەزانین،

that there are quite a number of different things

کە چەند شتێکی جیا جیا هەیە

that affect somebody's process of radicalization,

کار دەکاتە سەر پرۆسەی توندڕەوبوونی کەسێک، و

and we categorize these into push and pull factors.

ئەمانەش پۆڵێن دەکەین بۆ هۆکارەکانی پاڵنان و ڕاکێشان.

And these are pretty much similar for Far Right, neo-Nazi groups

دەتوانی هەمان شتیش بڵێیت بۆ گروپە نازییە نوێکان، و ڕاستڕەوە توندڕەوەکان

all the way to Islamist extremist and terrorist groups.

هەتا توندڕەوە ئیسلامییەکان و گرووپە تیرۆرستییەکان.

And push factors are basically what makes you vulnerable

هۆکارە پاڵنەرەکان ئەوانەت واتلێدەکەت بکەویتە بەردەم

to a process of radicalization,

پرۆسەی بەتوندڕەو کردن،

to joining a violent extremist group.

بچیتە ناو گروپێکی توندڕەوی توند و تیژەوە. و

And these can be a lot of different things,

ئەمەش دەکرێت زۆر شتی جیاواز بێت،

but roughly, a sense of alienation, a sense of isolation,

بەڵام بە گشتی، هەستێکی نامۆ بوون، هەستێکی دابڕان،

questioning your own identity,

گومانکردن لە ناسنامەی خۆت،

but also feeling that your in-group is under attack,

هەستیش بکەیت کە گرووپە بچووکەکەت لەژێر هێرشدایە، و

and your in group might be based on a nationality or an ethnicity

گرووپە بچووکەکەت لەسەر بنەمای نەتەوایەتی یان ڕەگەزی

or a religion,

یان ئاینی درووستکرابێت، و

and feeling that larger powers around you are doing nothing to help.

هەست بکەیت هێزە گەورەترەکانی چواردەورت هیچ نەکەن بۆ یارمەتی دانت.

Now, push factors alone do not make you a violent extremist,

ئێستا، هۆکارە پاڵنەرەکان بەتەنیا ناتکەن بە توندڕەوێکی توند و تیژ،

because if that were the fact,

چونکە ئەگەر ئەوە ڕاستییەکە بوایە،

those same factors would go towards a group like the Roma population,

هەمان ئەو هۆکارانە کاریدەکردە سەر گرووپێکی وەک دانیشتوانی ڕۆما، و

and they're not a violently mobilized group.

ئەوانیش گرووپێکی توند و تیژ نین.

So we have to look at the pull factors.

بۆیە پێویستە سەیری هۆکارە ڕاکێشەرەکانیش بکەین.

What are these violent extremist organizations offering

ئەم ڕێکخراوە توندڕەوە توند و تیژانە چی پێشکەش دەکەن

that other groups are not offering?

کە گرووپەکانی تر پێشکەشی ناکەن؟

And actually, this is usually very positive things,

ڕاستییەکەشی، زۆربەیکات ئەمانە شتی زۆر ئەرێنین،

very seemingly empowering things,

هەندێک شتی زۆر بەهێزکەرن،

such as brotherhood and sisterhood

وەک برایەتی و خوشکایەتی درووستکردن و

and a sense of belonging,

هەستکردن بەوەی بەشێک بیت لێی،

as well as giving somebody a spiritual purpose,

هەروەها پێدانی ئامانجێکی ڕۆحی بە کەسێک،

a divine purpose to build a utopian society

ئامانجێکی خوایی بۆ دروستکردنی کۆمەڵگایەکی نموونەیی

if their goals can be met,

ئەگەر بە ئامانجەکانیان بگەن،

but also a sense of empowerment and adventure.

هەروەها هەستێکی بەهێزبوون و سەرکێشی کردنیش.

When we look at foreign terrorist fighters,

کاتێک سەیری شەڕکەرە تیرۆرستە بیانییەکان دەکەین،

we see young men with the wind in their hair

پیاوانی گەنج دەبینین لە بیابانەکاندا قژیان بەریاوەتەوە و

out in the desert and women going to join them

زۆر ژنیش ئەچن بۆلایان

to have nuptials out in the sunset.

بۆ ئەوەی لەبەر خۆرەکەیا هاوسەرگیری بکەن.

It's very romantic, and you become a hero.

زۆر ڕۆمانسییە و دەبیت بە پاڵەوانێک.

For both men and women, that's the propaganda being given.

بۆ پیاوان و ژنانیش ئەمە پروپاگەندەیەکە ئەکرێت.

So what extremist groups are very good at

کەواتە ئەوەی گرووپە زۆر توندڕەوەکان زۆر باشن تیایا ئەوەیە

is taking a very complicated, confusing, nuanced world

جیهانێکی ئاڵۆز و سەرلێشێوێنەر و شێواو دەهێنن و

and simplifying that world into black and white,

ئەو جیهانە لە وێنەی ڕەش و سپیدا سادە ئەکەنەوە،

good and evil.

باش و خراپ.

And you become what is good,

تۆش ئەبیت بەوەی باشە

challenging what is evil.

بەرەنگاری ئەو خراپە ئەبیتەوە.

So I want to talk a little bit about ISIS, Daesh,

بۆیە ئەمەوێت کەمێک باسی داعش بکەم،

because they have been a game changer in how we look at these processes,

چونکە گۆڕانکاری زۆریان کرد لە تێڕوانینمان بۆ ئەم پرۆسانە، و

and through a lot of the material and their tactics.

لەڕێگەی زۆرێک لە کەرەستەکانیان و تەکتیکەکانیانەوە.

They're very much a modern movement.

تا ڕادەیەکی زۆر جوڵەیەکی مۆدێرنن.

One of the aspects is the internet and the usage of social media,

یەکێک لە ڕوانگەکانی بەکارهێنانی ئینتەرنێت و تۆڕی کۆمەڵایەتییە،،

as we've all seen in headlines tweeting and videos of beheadings.

وەک هەموومان دەمانبینی لە سەردێڕەکانی تویتەر و ڤیدیۆکانی سەرپەڕاندن.

But the internet alone does not radicalize you.

بەڵام ئینتەرنێت بە تەواوەتی ناتکات بە توندڕەو.

The internet is a tool.

ئینتەرنێت ئامرازێکە.

You don't go online shopping for shoes

ناچیتە سەر ئینتەرنێت بۆ کڕینی پێڵاوێک و

and accidentally become a jihadist.

بەڕێکەوت ببیت بە جیهادییەک.

However, what the Internet does do is it is a catalyst.

بەڵام ئەوەی ئینتەرنێت ئەیکات کارئاسانی کردنە.

It provides tools and scale and rapidity

ئامرازەکان و فراوانی وخێرایی دابین دەکات

that doesn't exist elsewhere.

کە لە هیچ شتێکی تردا نییە.

And with ISIS, all of a sudden,

بۆ داعشیش لە ناکاو،

this idea of a cloaked, dark figure of a jihadist changed for us.

ئەم بیرۆکەیەی ئێمە لە سەر کەسێکی عەبا ڕەشی دەمامککراو گۆڕا لامان.

All of a sudden, we were in their kitchens.

لە ناکاو کەوتینە چێشتخانەکانیانەوە.

We saw what they were eating for dinner.

دەمانبینی چی دەخۆن بۆ ئێوارە.

They were tweeting.

لە تویتەر بڵاوکردنەوەیان هەبوو.

We had foreign terrorist fighters tweeting in their own languages.

جەنگاوەری تیرۆرستی بێگانەمان هەبوو بە زمانی خۆیان لە تویتەر شتیان دەنوسی.

We had women going out there talking about their wedding day,

چەندین ژنمان هەبوو دەچوونە ناویان و باسی ڕۆژی هاوسەرگیریان دەکرد،

about the births of their children.

باسی لەدایک بوونی مناڵەکانیان دەکرد.

We had gaming culture, all of a sudden,

لە ناکاو کلتورێکی یاریکردن پەیدا بوو، و

and references to Grand Theft Auto being made.

یاری وەک گراند زێفت ئەوتۆ درووستکرا.

So all of a sudden, they were homey.

لە ناکاو، هەستیان کرد لە ماڵەوە بن.

They became human.

بەرگی مرۆڤیان پۆشی.

And the problem is that trying to counter it,

کێشەکەش هەوڵدانە بۆ بەرەنگاربوونەوەی،

lots of governments and social media companies

زۆرێک لە حکومەتەکان و کۆمپانیاکانی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان

just tried to censor.

تەنیا هەوڵیانداوە سانسۆریکەن.

How do we get rid of terrorist content?

چۆن بتوانین پێکهاتە تیرۆرستییەکان لەناوبەرین؟

And it became a cat-and-mouse game

بوو بە یارییەکی مشک و پشیلە

where we would see accounts taken down and they'd just come back up,

کە تیایدا دەبینین هەژمارەکانیان دەسڕدرێنەوە و دیسان درووست دەکرێنەوە، و

and an arrogance around somebody having a 25th account

چاوقایمییەکی وا بڵاودەبێتەوە کەسێک ٢٥ هەژمار و پێگەی دەبێت و

and material that was disseminated everywhere.

ئەوەی دەیەوێ لەهەموو شوێنێک بڵاودەبێتەوە.

But we also saw a dangerous trend --

بەڵام دیاردەیەکی مەترسیداریشمان بینی --

violent extremists know the rules and regulations of social media, too.

توندڕەوە توند و تیژەکانیش یاساکان و پەیڕەوەکانی تۆڕی کۆمەڵایەتی دەزانن.

So we would see a banal conversation with a recruiter

گفتوگۆیەکی پڕوپوچ دەبینیت لەگەڵ یەکێ کە خەڵکی تازە وەردەگرێ

start on a mainstream platform,

لەسەر پرۆگرامێکی ئاسایی دەستپێدەکات، و

and at the point at which that conversation

لەو خاڵەدا کە خەریکە گفتوگۆکە

was going to become illegal,

بەرەو ئەوە دەچێ نایاسایی ببێت،

they would jump to a smaller, less regulated,

بازدەدەنەوە بۆ بەرنامەیەکی سیاسی بچووکتر، کەمتر ڕێکخراوتر و

more encrypted platform.

زیاتر نهێنیبێت.

So all of a sudden, we couldn't track where that conversation went.

زۆر لە ناکاو، چیتر ناتوانین شوێنی ئەوە بکەوین بزانین گفتوگۆکە بەرەو کوێ چوو.

So this is a problem with censorship,

ئەمە کێشەی سانسۆر خستنە سەرە،

which is why we need to develop alternatives to censorship.

کە لەبەر ئەوە پێویستە پەرە بدەین بە شوێنگرەوەی سانسۆرکردن.

ISIS is also a game-changer because it's state-building.

داعشیش یارییەکەی گۆڕی چونکە دەیەوێ دەوڵەت بنیات بنێت.

It's not just recruiting combatants;

تەنیا شەڕکەر وەرناگرێت؛

it's trying to build a state.

دەیەوێت دەوڵەتێک بنیات بنێت.

And what that means is all of a sudden,

ئەوەش واتای ئەوە دەگەیەنێت لە ناکاو،

your recruitment model is much more broad.

شێوازی خەڵک وەرگرتن زۆر فراوانتر دەبێت.

You're not just trying to get fighters --

بەتەنیا هەوڵنادەیت شەڕکەر وەرگریت --

now you need architects, engineers, accountants, hackers and women.

ئێستا پێویست بە تەلارساز، ئەندازیار، ژمێریار، هاکەر و ژنانیش دەبێت.

We've actually seen a huge increase of women going

ڕاستییەکەی ڕۆشتنێکی بەرچاوی ژنانمان بینیوە لە ٢٤ مانگ و

in the last 24, but especially 12 months.

بەتایشبەتیش ١٢ مانگی پێشوودا.

Some countries, one in four of the people going over to join

هەندێک لە وڵاتەکان، سێ چواری ئەوانەی دەچنە ناویان

are now women.

لە ژنان دەبن.

And so, this really changes

ئەمەش گۆڕانکاری دەکات

who we're trying to counter this process with.

لەوەیا کە بەڕاستی دەمانەوێت بەم پرۆسەیە بەرەنگاری کێ ببینەوە.

Now, not all doom and gloom.

ئێستا، هەمووی شتی نەرێنی نین.

So the rest I'd like to talk about some of the positive things

دەمەوێت باسی هەندێک لە شتە ئەرێنییەکانیش بکەم و

and the new innovation in trying to prevent and counter violent extremism.

داهێنانە نوێکەشی کراوە لە هەوڵی ڕێگەگرتن و بەرەنگاربوونی توندڕەوی توندوتیژانە.

Preventing is very different than countering,

ڕێگەگرتن زۆر جیاوازە لە بەرەنگاربوونەوە، و

and actually, you can think of it in medical terms.

ڕاستییەکەشی دەتوانیت بە دەستەواژەی پزیشکی بیریلێکەیتەوە.

So preventative medicine is,

دەرمانێکی ڕێگەلێگرتنە،

how do we make it so you are naturally resilient

چی بکەین بۆ ئەوەی بەشێوەیەکی سرووشتی بەرگریتان هەبێت

to this process of radicalization,

بۆ ئەم پرۆسەی بەتوندڕەوکردنە،

whereas that is going to be different

لەکاتێکدا ئەوە جیاوازی دەبێت

if somebody is already showing a symptom or a sign

ئەگەر کەسێک خۆی تازە نیشانەکانی ئەوەی تێدابێت کە

of belonging to a violent extremist ideology.

سەر بە بیروباوەڕێکی توندڕەوی و توند و تیژی بێت.

And so in preventative measures,

لە ڕێوشوێنی ڕێگەلێگرتندا،

we're talking more about really broad groups of people

زیاتر باسی خەڵکانێکی زۆر دەکەین و

and exposure to ideas

هەروەها بەرکەوتنیان بە بیرۆکەکان و

to make them resilient.

چۆن وایان لێکەین بەهێزتربن بە ڕوویدا.

Whereas it's very different

لەکاتێکدا جیاوازی زۆرە

if somebody is starting to question and agree with certain things online,

ئەگەر کەسێک دەستکات بە پرسیارکردن لەسەر ئینتەرنێت و لەگەڵ زۆر شت هاوڕابێت و

and it's also very different if somebody already has a swastika tattoo

جیاوازی هەیە ئەگەر کەسێک خۆی تاتوێکی نازییەکانی هەبێت و

and is very much embedded within a group.

هەتا ڕادەیەکی زۆر لەناو گرووپەکەیا بێت.

How do you reach them?

چۆن دەگەیتە ئەو کەسانە؟

So I'd like to go through three examples of each one of those levels

ئەمەوێت بە سێ نموونەیا بڕۆم لە هەر یەکێک لەو ئاستانە و

and talk you through

بۆتان باس بکەم

what some of the new ways of engaging with people are becoming.

هەندێک لە ڕێگا تازەکانی قسەکردن بۆ ئەو جۆرە کەسانە چۆنن.

One is "Extreme Dialogue,"

یەکێکیان دایلۆگی توندڕەوەکانە، و

and it's an educational program that we helped develop.

پرۆگرامێکی فێرکارییە کە یارمەتیدەر بووین لە پەرەسەندنیا.

This one is from Canada,

ئەمەیان هی کەنەدایە، و

and it's meant to create dialogues within a classroom setting,

ئامانج لێی درووستکردنی دیالۆگە لەناو پۆلی خوێندندا،

using storytelling,

بە بەکارهێنانی چیرۆکگێڕانەوە،

because violent extremism can be very hard to try to explain,

چونکە توندڕەوی توندوتیژانە دەکرێت ڕوونکردنەوەی زۆر قورس بێت،

especially to younger individuals.

بەتایبەتی بۆ ئەوانەی گەنجن.

So we have a network of former extremists and survivors of extremism

کەواتە تۆڕێکی توندڕەوەکانی پێشتر و ڕزگاربووەکانی توندڕەویمان هەیە

that tell their stories through video and create question-giving to classrooms,

کە لە ڕێگەی ڤیدیۆوە چیرۆکەکانیان دەگێڕنەوە و پرسیار درووست دەکەن بۆناو پۆلەکان،

to start a conversation about the topic.

بۆ دەستپێکردنی گفتوگۆ لەسەر تەوەرەکە.

These two examples show Christianne,

ئەم دوو نموونەیە کریستیان نیشان دەدات،

who lost her son,

کە کوڕەکەی لەدەست داوە،

who radicalized and died fighting for ISIS,

کە بووە بە توندڕەو و لە شەڕکردن بۆ داعشدا مردووە، و

and Daniel is a former neo-Nazi

دانێڵیش تازە نازییەکی پێشترە

who was an extremely violent neo-Nazi,

کە تازە نازییەکی زۆر توندوتیژ بووە، و

and they pose questions about their lives and where they're at and regret,

پرسیار درووست دەکەن لەسەر ژیانیان و ئێستا لەکوێدان و لەچی پەشیمانن، و

and force a classroom to have a dialogue around it.

پۆلێک ناچار دەکەن دیالۆگێکیان هەبێت لەسەریان.

Now, looking at that middle range of individuals,

ئێستا ئەگەر سەیری، مەودای ناوەڕاستی تاکەکان بکەین،

actually, we need a lot of civil society voices.

ڕاستییەکەی، زۆر دەنگی کۆمەڵگای شارستانیمان ئەوێت.

How do you interact with people that are looking for information online,

چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەو خەڵکانەیا بکەین کە لەسەر ئینتەرنێت بۆ زانیاری دەگەڕێن

that are starting to toy with an ideology,

کە خەریکە دەست دەکەن بە یاریکردن بە بیروباوەڕێک،

that are doing those searching identity questions?

کە ئەو پرسیارکردنانەی گەڕان بۆ ناسنامە دەکەن؟

How do we provide alternatives for that?

چۆن شوێنگرەوە بۆ ئەوە دابینکەین؟

And that's when we combine large groups of civil society voices

لەوکاتەیا دەبێت کە کۆمەڵی گەورەی دەنگەکانی کۆمەڵگای شارستانی تێکەڵدەکەین

with creatives, techies, app developers, artists, comedians,

لەگەڵ داهێنەرەکان، میکانیکییەکان، پەرەپێدەری ئەپپەکان، هونەرمەندەکان، کۆمیدییەکان، و

and we can create really specified content

دەتوانین پێکهاتەی دیاریکراو درووست بکەین و

and actually, online, disseminate it to very strategic audiences.

بڵاوی بکەیتەوە لەناو ئینتەرنێت بۆناو بینەرێکی دیاریکراو.

So one example would be creating a satirical video

نموونەیەک لەوە درووستکردنی ڤیدیۆیەکی گاڵتەئامێز دەبێت

which makes fun of Islamophobia,

کە گاڵتە بە ترس لە ئیسلام دەکات، و

and targeting it to 15- to 20-year-olds online

ئامانجەکەی گەنجە ١٥-٢٠ ساڵەکانی سەر ئینتەرنێتە

that have an interest in white power music

کە گرنگی بە موزیکی ڕەگەزپەرستی سپی پێستەکان دەدەن و

and live specifically in Manchester.

بە دیاریکراوی لە مانچستەر دەژین.

We can use these marketing tools to be very specific,

دەتوانین ئەم ئامرازانەی بازاڕکردن بەکاربێنین بۆ ئەوەی ورد بین،

so that we know when somebody's viewing, watching

بۆ ئەوەی بزانین کاتێک کەسێک دەچێتە سەر، یان سەیری ئەو شتە دەکات و

and engaging with that content,

لێی ورد دەبێتەوەـ

it's not just the average person, it's not me or you --

تەنیا کەسێکی ئاسایی نییە، من یان ئێوە نین --

it's a very specific audience that we are looking to engage with.

بینەرێکی زۆر دیاریکراون کە دەمانەوێ کاریگەریمان هەبێ لەسەری.

Even more downstream, we developed a pilot program called "One to One,"

تەنانەت لەوەش زیاتر، پەرەمان بە پرۆگرامێکی تاقیکاری داوە بەناوی "یەک لەگەڵ یەک"

where we took former extremists

ئەوانەمان هێناوە پێشتر توندڕەو بوون و

and we had them reach out directly to a group of labeled neofascists

کارێکمان کردووە ڕاستەوخۆ بگەنە ئەو کۆمەڵانەی تازە فاشیستن

as well as Islamist extremists,

یان توندڕەوە ئیسلامییەکانن، و

and put direct messages through Facebook Messenger into their inbox, saying,

ڕاستەوخۆ نامە بۆ فەیسبووک و مەسنجەرەکانیان بنێرن و بڵێن،

"Hey, I see where you're going. I've been there.

هێی، دەبینم بەرەو کوێ دەچیت. منیش لەویا بووم.

If you want to talk, I'm here."

ئەگەر دەتەوێ قسە بکەین، من ئامادەم."

Now, we kind of expected death threats from this sort of interaction.

ئێستا، بەجۆرێک چاوەڕێی هەڕەشەی کوشتنمان دەکرد لەم جۆرە مامەڵانە.

It's a little alarming to have a former neo-Nazi say, "Hey, how are you?"

کەمێک بە ئاگاهێنەرەوەیە کۆنە نازییەک هەبێت بڵێت، "هێی، تۆ چۆنیت؟"

But actually, we found that around 60 percent

بەڵام ڕاستییەکەی، بۆمان دەرکەوت لەسەدا ٦٠ی ئەوانەی

of the people reached out to responded,

نامەیان بۆ نێردراوە وەڵامیان هەبووە، و

and of that, around another 60 percent had sustained engagement,

لەوانەش، لەسەدا ٦٠یان لە پەیوەندی بەردەواما ماونەتەوە،

meaning that they were having conversations

واتە بەردەوام گفتوگۆیان هەیە

with the hardest people to reach about what they were going through,

لەگەڵ ئەو کەسانەی گەشتن پێیان زۆر قورسە و نازانرێ چی دەکەن،

planting seeds of doubt

تۆوی گومانیان تیا دەچێنرێت و

and giving them alternatives for talking about these subjects,

شوێنگرەوەیان دەدرێتێ بۆ قسەکردن لەسەر ئەم بابەتانە، و

and that's really important.

ئەوەش بەڕاستی گرنگە.

So what we're trying to do

کەواتە ئەوەی ئێمە هەوڵدەدەین بیکەین

is actually bring unlikely sectors to the table.

ڕاستییەکەی هێنانی چەند سێکترێکی جیایە بۆسەر مێزەکە.

We have amazing activists all over the world,

چالاکەوانی سەرسوڕهێنەرمان هەیە لە سەرانسەری جیهاندا،

but oftentimes, their messages are not strategic

بەڵام زۆرجار، پەیامەکانیان ستراتیجی نییە

or they don't actually reach the audiences they want to reach.

یان ناگەنە بینەرەکانی کە خۆیان دەیانەوێت پێیان بگات.

So we work with networks of former extremists.

کەواتە لەگەڵ تۆڕەکانی کۆنە توندڕەوەکان قسە دەکەین.

We work with networks of young people in different parts of the world.

لەگەڵ تۆڕەکانی خەڵکە گەنجەکان کاردەکەین لە شوێنە جیاکانی جیهان. و

And we work with them to bring the tech sector to the table

کاریان لەگەڵ دەکەین بۆ ئەوەی کەرتی تەکنەلۆجیا بێنینە سەر مێز

with artists and creatives and marketing expertise

لەگەڵ هونەرمەندەکان و داهێنەرەکان و پسپۆڕەکانی بازاڕکردن

so that we can actually have a more robust and challenging of extremism

بۆ ئەوەی توندڕەوییەکی بەهێزتر و قورسترمان هەبێت

that works together.

بتوانن پێکەوە کار بکەن.

So I would say that if you are in the audience

کەواتە دەڵێم ئەگەر تۆش لەناو بینەرەکاندایت و

and you happen to be a graphic designer,

بە ڕێکەوت دیزاینەری گرافیکی،

a poet, a marketing expert,

شاعیر، پسپۆڕی فرۆشتن،

somebody that works in PR,

کەسێکی لە پەیوەندییە گشتییەکاندا کاردەکەیت،

a comedian --

کۆمیدییەکیت --

you might not think that this is your sector,

لەوانەیە وا بیرنەکەیتەوە کە ئەمە بواری تۆبێت،

but actually, the skills that you have right now

بەڵام ئەو شارەزاییەی کە ئێستا هەتە

might be exactly what is needed

لەوانەیە ئەو شتە پێویستە بێت

to help challenge extremism effectively.

کە یارمەتیدەرە بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندڕەوی بەشێوەیەکی کارا.

Thank you.

زۆرسوپاس.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)