This simple test can help kids hear better | Susan Emmett

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: Razaw Bor

Listen to the sounds of why hearing matters

گوێگرتن لە دەنگەکان بۆچی گوێگرتن گرنگە

to the Alaskan Native people.

بۆ دانیشتوانی خەڵکی ئالاسکا.

Hearing loss makes it hard to fish on the open water,

لە دەستدانی بیستن ڕاوکردنی ماسی لە ئاوە فراوانەکان قورستر دەکات.

hunt caribou and harvest berries,

ڕاوکردنی کاریبو و دروێنە توو قورس دەکات،

activities central to Alaskan Native culture.

چالاکیە کەلتوریە سەرەکیەکانی شارستانیەتی ئالاسکا قورس دەکات.

Hearing loss isn't unique to rural Alaska.

لە دەست دانی هەستی بیستن تەنها لە گوندنیشینانی ئالاسکا نییە.

It's global.

بەڵکو ئەمە جیهانییە.

The Global Burden of Disease Project estimates there are 1.1 billion people

(GBD) پڕۆژەی ڕێکخراوی مەزەندەی ١.١ ملیار دەکات

living with hearing loss worldwide.

لە جیهاندا کەسی نابیستە دەژین.

That's more people than the entire population here in sub-Saharan Africa.

واتا زیاترە بە بەراورد بە تەواوی دانیشتوانی ناوچە بیابانەکانی ئەفریقایە.

Over 80 percent are in low- and middle-income countries,

زیاتر لە سەدا 80 یان لە وڵاتە هەژار و کەم دەرامەتەکان دەژین،

and many have no access to hearing care.

و زۆربەیان هیچ ڕێگەیەکیان بۆ چارەسەرکردنی گرفتەکانی بیستن نییە.

The impact on people's lives is tremendous.

کاریگەری لەسەر ژیانی خەڵک زۆر گەورەیە.

Anuk is a three-year-old boy I treated in Alaska.

ئانۆک کورێکی سێ ساڵانە لە ئالاسکا چارەسەرم بۆی کرد.

Ear infections started when he was barely four months old.

کاتێک تەمەنی چوار مانگ بوو توشی هەوبوونی گوێچکە بوو.

His parents brought him into clinic,

دایک و باوکی ئەویان بۆ نۆڕینگەی پزیشکی برد،

worried he didn't say much compared to his brothers.

نیگەران بوون کە بەراورد بە براکانی هیچی نەدەگوت.

Sure enough, many rounds of infections had resulted in hearing loss.

دڵنیابوون، زۆربەی ژەهراویبوونەکان بە لەدەستدانی توانای بیستین کۆتایی دێت.

Without treatment, Anuk's speech will continue to lag behind.

بەبێ چارەسەرکردن قسەکردنی ئانۆک دوا دەکەوێت،

He's more likely to do worse in school,

لەوانەیە لە قوتابخانە خراپتر بێت،

have worse job prospects

ئەگەری بەدەست خستنی کاری کەم دەبێت

and experience social isolation.

بەدەست تەنهایی دەناڵێنێت.

But it doesn't have to be this way.

بەڵام پێویست ناکات بەم شێوەیە بێت.

The World Health Organization estimates that half of all global hearing loss

ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی دەیخەمڵێنێت نیوەی جیهان توانای بیستین لە دەست دەدەن

can be prevented.

دەتوانرێت ڕێگەی لێ بگیرێت.

If Anuk's hearing loss is identified and treated promptly,

ئەگەر نابیستی ئانۆک دیاری بکرێت و چارەسەر بکرێت،

his life and the opportunities he has as he grows up

ژیانی ئانۆک و ئەو دەرفەتانەی لە گەورەبوونیدا دێتە بەردەمی

could look vastly different.

زۆر جیاواز دەبێت.

I'm an ear surgeon working with partners around the world

وەک برینسازی گوێچکە لە جیهاندا لەگەڵ هاوبەشەکانم کار دەکەم

on new pathways for hearing loss prevention.

لەسەر ڕێگە نوێیەکانی ڕێگە گرتن لە لەدەستدانی هەستی بیستن.

This solution comes from my collaboration with a tribal health organization

ئەم چارەسەرە لە بەرهەمی هەماهەنگی منە لەگەڵ ڕێکخراوی هۆزی تەندروستی

called the Norton Sound Health Corporation.

پێیدەگوترێت دەزگای تەندروستی دەنگی نۆرتۆن.

Hearing loss evaluation traditionally requires testing by an audiologist

هەڵسەنگاندنی نابیستن پێویستی بە پشکنینە لەلایەن شارەزای دەنگ

in a soundproof room,

لە ژوورێکی دەنگ بڕ،

with a lot of permanent equipment.

لەگەڵ بەشێک لە پێداویستی تایبەت.

An ear surgeon then examines Anuk's ears under a microscope

دواتر برینسازی گوێچکە لە ژێر وردبین دەڕواننە گوێچکەکانی ئانۆک

and decides a treatment plan.

و بڕیاری بەرنامەی چارەسەر کردنی دەدات.

These resources simply aren't available in remote settings.

ئەم سەرچاوانە لە ناوچە دوورە دەستەکان بەردەست نیە.

In a state where 75 percent of communities aren't connected to a hospital

لە ویلایەتێک کە ٧٥ لە سەدی خەڵک لەگەڵ نەخۆشخانەکان

by road,

بە هیچ ڕێگەیەک نەبستراونەتەوە،

an expensive flight is required.

گەشتێکی ئاسمانی گرانبەهایان پێویست دەبێت.

To overcome these barriers, Alaska has developed

بۆ زاڵبوون بەسەرئەم بەربەستانە، ئالاسکا سیستەمێکی تەندروستی

a state-of-the-art telemedicine system

دوورە دەستی پێشخستووە

that connects over 250 village health clinics

زیاد لە ٢٥٠ نۆڕینگەی پزیشکی گوندەکان بەیەکەوە دەبەستێتەوە

with specialists who triage all types of health concerns.

لەگەڵ هەموو جۆرەکانی پسپۆرەکانی بواری تەندروستی

My colleagues have validated that ear-related telemedicine consults

هاوڕێکانم سەلماندیان کە ڕاوێژکردنی خزمەتگوزاری پزیشیکی گوێچکە

are equivalent to an in-person exam.

هاوتایە بە دەستنیشان کردنی ڕووبەڕووی نەخۆشیەکان.

In 2016, travel was prevented for 91 percent of patients

لە 2016 دا، گەشتکردن لە سەدا ٩١ی نەخۆشەکانی ناوچەی نۆڕتۆن ساوند قەدەغەکرا

receiving specialty telemedicine in the Norton Sound region.

کە لە لایەن خزمەتگوزاری تەندروستی دوورە دەستەوە چارەسەریان پێدەگەیشت.

Telemedicine has saved over 18 million in travel costs in this single region

خزمەتگوزاری پزیشکی زیاتر لە ١٨ ملیۆن تێچووی گەشتکردنی گەڕاندەوە

over the past 15 years.

لە ١٥ساڵی ڕابردوو.

Our team is taking the power of telemedicine to a new level,

تیمی پزیشکی ئێمە ئیش لەسەر پەرەپێدانی سیستەمی پزیشکی دوورە دەست دەکات،

through a project

بەهۆی پڕۆژەکەوە کە لە لایەن

funded by the Patient-Centered Outcomes Research Institute.

دەزگای توێژینەوەی بەسەنتەربوون نەخۆش پارەی بۆ تەرخان کراوە.

For the first time, we are merging telemedicine

بۆ یەکەمین جار، خزمەتگوزاری پزیشکیمان یەکخست

with mobile screening technology

لەگەڵ پشکنینی تەکنەلۆژیای مۆبایل

that extends the reach of expert triage beyond health care settings.

چاوی پسپۆڕەکان بۆ شوێنی دوور دەگەیشت بەبێ ئەوەی پێویستی بە ئامێری پزیشکی بێت.

This cell-based screen, developed in South Africa,

ئەم پشکنینە خانەییە سەرەتاییە، لە باشووری ئەفریقا بەرەوپێش براوە،

costs over 10 times less than traditional equipment

تێچووی زیاتر ١٠ جار کەمترە لە تێچووی کەلوپەلی ئاسایی

and does not require advanced training.

و پێویستی بە مەشقی پێشکەوتوو نییە.

If I were screening Anuk at school,

ئەگەرلە قوتابخانە شیکاری ئانۆکم کردبا،

sound-attenuating headphones and noise monitoring

بیستۆکی گوێچکە و مایک بەکاردەهات

would take the place of a sound booth,

لە شوێنێکی تایبەتی قسە کردن،

and I would use a phone adapter instead of a microscope

و ئامێری پەیوەندی لە جیاتی وردبیین بەکاردەهێنا

to examine his ears.

بۆ پشکنینی گوێچکەکانی.

In a matter of minutes, screening and images are done.

لە ماوەیەکی کەمدا دەپشکنرێت و وێنەی دەگیرێت.

We then apply Alaska telemedicine technology

پاشان داوامان لە تەکنەلۆژیای خزمەتگوزاری پزیشکی ئالاسکامان دەکرد

to transmit the data to specialists,

بۆ گواستنەوەی زانیاریەکان بۆ پسپۆڕان،

who connect Anuk to the treatment he needs.

کە پەیوەندی بە ئانۆک بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشیەکەی دەکەن.

Our team is launching a randomized trial

تیمەکەمان هەڵسەنگاند بۆ ئەو کەیسانەی

in 15 communities along the Bering Sea

لە ١٥کۆمەڵگە بە درێژای دەریای برینگ تۆمارکراوە

to study how well this intervention works.

بۆئەوەی کارامەیی ئەم پڕۆگرامە بزانین.

Our goal is to prevent childhood hearing loss across the state of Alaska.

ئامانجمان ڕێگرتنە لە لەدەستدانی بیستنی منداڵە ویلایەتەکانی ئالاسکا.

But the concept is bigger than a single state.

بەڵام ئەم چەمکە گەورەترە لە تاکە ویلایەتێک.

The impact is global.

کاریگەریەکە جیهانییە.

Mobile telemedicine can revolutionize access to care.

خزمەتگوزاری پزیشکی گەڕۆک دەبێتە هۆی بەرپابوونی شۆڕشی چارەسەر کردن.

In Malawi, for example, there are only two ear surgeons and 11 audiologists

لە ماڵاوای، بۆ نمونە، تەنها دوو برینسازی گوێچکە و ١١شارەزای بیستن هەیە

for a population of 17 million.

بۆ ١٧ ملیۆن دانیشتووی وڵات.

This technology could empower teachers and community health workers

ئەم تەکنەلۆژیایە هێز بە مۆمۆستایان و کارمەندانی کۆمەڵگەی تەندروستی دەدات

to provide access to care to children in places like Malawi.

بۆ بەردەست خستنی سەکۆیەک بۆ چارەسەری منداڵان لە شوێنێکی وەک مالاوی.

Scaling up globally could change children's lives

بەرز کردنەوەی پێوەری جیهانی دەتوانێت ژیانی منداڵان بگۆڕێت

who have never had access to hearing care before,

کە پێشتر هیچ ڕێگەیەکیان بۆ بایەخدان بە گرفتەکانی بیستین نەبوو،

using just the power of a cell phone.

تەنها بەکارهێنانی هێزی تەلەفۆنی دەستی.

It's time to change the course of preventable hearing loss.

ئێستا کاتی ڕێگەگرتنە لە گرفتەکانی هەستنی بیستننە.

Anuk and countless children like him are depending on us.

ئانۆک و منداڵانی بێشوماری وەک ئەو پشت بە هەوڵەکانی ئێمە دەبەستن.

Thank you.

سوپاس.

(Applause)

(چەپڵەڕێزان)