José Antonio Abreu: The El Sistema music revolution | TED

Translator: YSLU MA translators 2010-2012 Reviewer: Gohar Khachatryan

Chris Anderson: Let's now see the extraordinary speech

Քրիս Անդերսոն. «Այժմ եկենք դիտենք մի բացառիկ ելույթ,

that we captured a couple weeks ago.

որը մենք նկարահանել ենք մի քանի շաբաթ առաջ»:

(Music)

(Երաժշտություն)

Jose Antonio Abreu: My dear friends, ladies and gentlemen,

Խոսե Անտոնիո Աբրյու. Հարգելի ընկերներ, տիկնայք և պարոնայք,

I am overjoyed today

ես անչափ ուրախ եմ այսօր

at being awarded the TED Prize

ստանալու ԹԵԴ մրցանակը

on behalf of all

իմ և Վենեսուելայի բոլոր այն

the distinguished music teachers,

տաղանդավոր երաժշտության ուսուցիչների,

artists and educators from Venezuela

արվեստագետների, մանկավարժների անունից,

who have selflessly and loyally accompanied me for 35 years

ովքեր 35 տարի անձնվերաբար և հավատարմորեն աջակցել են ինձ`

in founding, growing and developing in Venezuela

ստեղծելու, տարածելու և զարգացնելու Վենեսուելայում

the National System of Youth and Children's Orchestras and Choirs.

Երիտասարդական և մանկական երաժշտախմբերի և երգչախմբերի ազգային համակարգը:

Since I was a boy,

Դեռ մանկուց,

in my early childhood,

երբ փոքր տղա էի

I always wanted to be a musician,

ես միշտ ցանկացել եմ երաժիշտ լինել

and, thank God, I made it.

և փառք Աստծո, ինձ դա հաջողվեց:

From my teachers, my family and my community,

Թե՛ ծնողներս, թե՛ ուսուցիչներս, և թե՛ համայնքս

I had all the necessary support to become a musician.

ցուցաբերում էին ինձ անհրաժեշտ աջակցությունը երաժիշտ դառնալու համար:

All my life I've dreamed

Ողջ կյանքս երազել եմ,

that all Venezuelan children

որ Վենեսուելայի բոլոր երեխաները

have the same opportunity that I had.

ունենան նույն հնարավորությունները, ինչ որ ես:

From that desire and from my heart

Այդ ցանկությունից դրդված իմ սրտում

stemmed the idea to make music

գաղափար առաջացավ դարձնել երաժշտությունը

a deep and global reality for my country.

խորը և գլոբալ իրականություն իմ երկրի համար:

From the very first rehearsal, I saw the bright future ahead.

Հենց առաջին փորձից ես առջևում պայծառ ապագա տեսա:

Because the rehearsal meant a great challenge to me.

Որովհետև այդ փորձը մի մեծ փորձություն էր ինձ համար:

I had received a donation of 50 music stands

Ես նվիրատվությամբ հիսուն սթենդ էի ստացել

to be used by 100 boys in that rehearsal.

հարյուր տղաների հետ փորձ անցկացնելու համար:

When I arrived at the rehearsal, only 11 kids had shown up,

Երբ ժամանեցի, միայն տասնմեկ երեխա էր ներկայացել փորձին,

and I said to myself,

և ես ասացի ինքս ինձ.

"Do I close the program or multiply these kids?"

«Ի՞նչ անեմ, փակե՞մ ծրագիրը, թե՞ մեծացնեմ այդ երեխաների քանակը»:

I decided to face the challenge, and on that same night,

Ես որոշեցի ընդունել մարտահրավերը, և հենց նույն երեկոյան

I promised those 11 children I'd turn our orchestra

խոսք տվեցի այդ տասնմեկ երեխաներին, ես մեր նվագախումբը

into one of the leading orchestras in the world.

կդարձնեմ աշխարհի առաջատարներից մեկը:

Two months ago, I remembered that promise I made,

Ես հիշեցի այդ խոստումս երկու ամիս առաջ,

when a distinguished English critic

երբ մի ակնառու անգլիացի քննադատ

published an article in the London Times,

«Լոնդոն Թայմզ» օրաթերթի իր հոդվածում հարցրեց,

asking who could be the winner of the Orchestra World Cup.

թե ով կարող է լինել Նվագախմբերի աշխարհի առաջնության հաղթողը:

He mentioned four great world orchestras,

Նա նշեց աշխարհի 4 լավագույն նվագախմբերը,

and the fifth one was Venezuela's Youth Symphony Orchestra.

և հինգերորդը Վենեսուելայի Երիտասարդական սիմֆոնիկ նվագախումբն էր:

Today we can say

Այսօր կարող ենք ասել,

that art in Latin America

որ արվեստը Լատինական Ամերիկայում

is no longer a monopoly of elites

այլևս էլիտար խավերի մենաշնորհը չէ

and that it has become a social right,

և դարձել է հանրային իրավունք,

a right for all the people.

բոլոր մարդկանց իրավունք:

Child: There is no difference here between classes,

Աշակերտ. «Այստեղ տարբերություն չկա դասարանների միջև,

nor white or black, nor if you have money or not.

նշանակություն չունի, թե դու սև ես կամ սպիտակ, ունես փող, թե ոչ:

Simply, if you are talented,

Պարզապես եթե դու տաղանդավոր ես, ունես շնորհ

if you have the vocation and the will to be here,

և ցանկություն, դու կհայտնվես այստեղ

you get in. You share with us and make music.

կդառնաս մեզանից մեկը, կկիսվես մեզ հետ և կստեղծես երաժշտություն»:

JA: During the recent tour

Խոսե Աբրյու: Վերջերս կայացած

by the Simon Bolivar Youth Orchestra of Venezuela

Սիմոն Բոլիվարի Վենեսուելայի Երիտասարդական նվագախմբի

of U.S. and Europe,

ամերիկյան և եվրոպական համերգային շրջագայության ժամանակ

we saw how our music moved young audiences

մենք ականատես դարձանք այն բանի,

to the bottom of their souls,

թե ինչպես մեր երաժշտությունը մինչ հոգու խորքը հուզեց երիտասարդ լսարանները,

how children and adolescents rushed up to the stage

թե ինչպես երեխաները և դեռահասները նետվում էին դեպի բեմ,

to receive the jackets from our musicians,

որպեսզի վերցնեն իրենց վերարկուները մեր երաժիշտներից,

how the standing ovations, sometimes 30 minutes long,

թե ինչպես անդադար ծափահարությունները, երբեմն 30 րոպե տևողությամբ,

seemed to last forever,

թվում է թե կշարունակվեին հավերժ,

and how the public, after the concert was over,

և թե ինչպես հանդիսատեսը համերգի ավարտից հետո

went out into the street to greet our young people in triumph.

դուրս էր գալիս փողոց մեծ շուքով և խանդավառությամբ ողջունելու մեր երիտասարդներին:

This meant not only an artistic triumph,

Սա ոչ միայն դերասանական հաջողություն էր,

but also a profound emotional sympathy

այլ նաև խորը հուզական համակրանք

between the public of the most advanced nations of the world

աշխարհի ամենաառաջատար հանդիսատեսի

and the musical youth of Latin America,

և Լատինական Ամերիկայի երաժշտական երիտասարդության մոտ,

as seen in Venezuela,

ինչպես որ իրենք ընկալվում են Վենեսուելայում,

giving these audiences a message of music, vitality, energy,

ուղղելով այդ լսարաններին երաժշտության, կենսախնդության, խանդավառության,

enthusiasm and strength.

հետաքրքրվածության և հզորության ուղերձը:

In its essence, the orchestra and the choir

Իր էությամբ նվագախումբը և երգչախումբը

are much more than artistic structures.

շատ ավելին են քան արվեստի կառույցներ:

They are examples and schools of social life,

Դրանք դպրոցի և հասարակական կյանքի նմուշներ են,

because to sing and to play together

որովհետև միաժամանակ երգելն ու նվագելը

means to intimately coexist

նշանակում է մտերմորեն կողք կողքի գոյատևել

toward perfection and excellence,

և ձգտել անթերիության և գերազանցության,

following a strict discipline of organization and coordination

հետևելով կարգապահության կազմակերպվածության և համակարգվածության խիստ գծին`

in order to seek the harmonic interdependence

ձայների և գործիքների ներդաշնակ փոխկապակցվածությունը

of voices and instruments.

գտնելու համար:

That's how they build a spirit of solidarity

Ահա թե ինչպես են իրենք ստեղծում համերաշխություն և

and fraternity among them,

եղբայրության ոգի միմյանց նկատմամբ,

develop their self-esteem

բարձրացնում են իրենց ինքնագնահատականը,

and foster the ethical and aesthetical values

և բոլոր իմաստներով ուժեղացնում երաժշտության հետ կապված

related to the music in all its senses.

բարոյական և գեղագիտական արժեքները:

This is why music is immensely important

Ահա թե ինչու է երաժշտությունը այդքան կարևոր

in the awakening of sensibility, in the forging of values

զգայունությունը արթնացնելու, արժեքային համակարգը հարստացնելու,

and in the training of youngsters

և երիտասարդներին վերապատրաստելու

to teach other kids.

այլ երեխաներին ուսուցանելու համար:

Child: After all this time here,

Երիտասարդ. «Այստեղ անցկացրած ժամանակից հետո հասկանում ես,

music is life.

որ երաժշտությունը կյանք է:

Nothing else.

Ուրիշ ոչինչ:

Music is life.

Երաժշտությունը կյանք է»:

JA: Each teenager and child in El Sistema has his own story,

Խոսե Աբրյու. «Էլ Սիստեմայի յուրաքանչյուր դեռահաս և երեխա ունի իր ուրույն պատմությունը,

and they are all important and of great significance to me.

և նրանք բոլորը շատ կարևոր են և մեծ նշանակություն ունեն ինձ համար:

Let me mention the case of Edicson Ruiz.

Թույլ տվեք պատմել ձեզ Եդիքսոն Ռուիզի մասին:

He is a boy from a parish in Caracas

Կարակասի թաղամասերից մեկում բնակվող այս տղան

who passionately attended to his double bass lessons

մեծ սիրով հաճախում էր Սան Ագուստինի մանկական

at the San Agustin's Junior Orchestra.

նվագախմբի կոնտրաբասի դասընթացները:

With his effort,

Իր ջանքերի,

and the support of his mother, his family and his community,

մայրիկի, ընտանիքի և համայնքի շնորհիվ

he became a principal member

նա դարձավ Բեռլինի ֆիլհարմոնիկ

in the double bass segment of the Berlin Philharmonic Orchestra.

նվագախմբի թավջութակի բաժնի կարևորագույն անդամներից մեկը:

We have another well-known case -- Gustavo Dudamel.

Մենք ունենք մեկ այլ հայտնի օրինակ՝ Գուստավո Դուդամել:

He started as a boy member of the children's orchestra

Նա սկսել է իր հարազատ քաղաքի`

in his hometown, Barquisimeto.

Բարքիզիմետոյի մանկական նվագախմբում նվագելուց:

There, he grew as a violinist and as a conductor.

Այնտեղ նա աճեց որպես ջութակահար և խմբավար:

He became the conductor of Venezuela's junior orchestras,

Նա դարձավ Վենեսուելայի մանկական նվագախմբի խմբավարը

and today conducts the world's greatest orchestras.

և այսօր ղեկավարում է աշխարհի առաջատար նվագախմբերը:

He is the musical director of Los Angeles Philharmonic,

Նա Լոս Անջելեսի Ֆիլհարմոնիկի երաժշտական տնօրենն է,

and is still the overall leader of Venezuela's junior orchestras.

և միևնույն ժամանակ մնում է Վենեսուելայի բոլոր մանկական նավագախմբերի ղեկավարը:

He was the conductor of the Gothenburg Symphony Orchestra,

Նա ղեկավարել է նաև Գոթթենբուրգի սիմֆոնիկ նվագախումբը,

and he's an unbeatable example

և անպարտելի օրինակ է ծառայում

for young musicians in Latin America and the world.

Լատինական Ամերիկայի և ողջ աշխարհի երիտասարդ երաժիշտների համար:

The structure of El Sistema

Էլ Սիստեմայի կառուցվածքը

is based on a new and flexible managing style

հիմնված է նոր և ճկուն մի ղեկավարման ոճի վրա,

adapted to the features of each community and region,

որը համապատասխանեցված է յուրաքանչյուր համայնքի և մարզի յուրահատկություններին,

and today attends to 300,000 children of the lower and middle class

և այսօր ողջ Վենեսուելայի ցածր և միջին խավի 300,000 երեխա

all over Venezuela.

սովորում են այդ համակարգով:

It's a program of social rescue

Սա հասարակական փրկության

and deep cultural transformation

և խորը մշակութային փոխակերպման մի ծրագիր է,

designed for the whole Venezuelan society

ստեղծված Վենեսուելայի ողջ հասարակության համար

with absolutely no distinctions whatsoever,

առանց որևէ խտրականության,

but emphasizing the vulnerable and endangered social groups.

բայց հատուկ ուշադրության տակ առնելով հասարակության խոցելի և վտանգված խավը:

The effect of El Sistema is felt in three fundamental circles:

Էլ սիստեմայի ազդեցությունը զգացվում է երեք հիմնական շրջանակներում`

in the personal/social circle,

անձնական/հասարակական շրջանակում,

in the family circle and in the community.

ընտանիքում և համայնքում:

In the personal/social circle,

Անձնական/հասարակական շրջանակում

the children in the orchestras and choirs

երեխաները նվագախմբերում և երգչախմբերում

develop their intellectual and emotional side.

զարգացնում են իրենց մտավոր և զգայական կողմերը:

The music becomes a source

Երաժշտությունը դառնում է մարդկային

for developing the dimensions of the human being,

անսահման կարողությունների զարգացման միջոց,

thus elevating the spirit

այսպիսով բարձրացնելով հոգին և տանելով

and leading man to a full development of his personality.

մարդուն իր կարողությունների լիակատար զարգամանը:

So, the emotional and intellectual profits are huge --

Այսպիսով, զգացմունքային և մտավոր ձեռքբերումները մեծ են,

the acquisition of leadership, teaching and training principles,

առաջնորդին բնորոշ հմտությունների յուրացումը,

the sense of commitment, responsibility,

սովորեցնելու նվիրվածության, պատասխանատվության, առատաձեռնության,

generosity and dedication to others,

և հավատարմության հետ կապված սկզբունքները

and the individual contribution to achieve great collective goals.

և անհատական ներդրումը ընդհանուր մեծ նպատակներին հասնելու համար:

All this leads to the development of self-esteem and confidence.

Այս ամենը հանգեցնում է ինքնագնահատականի և ինքնավստահության բարձրացմանը:

Mother Teresa of Calcutta

Քալքաթայի Մայր Թերեզան

insisted on something that always impressed me:

պնդել է մի բան, որ միշտ հիացրել է ինձ:

the most miserable and tragic thing about poverty

Աղքատության մասին ամենատխուրը և ողբալին

is not the lack of bread or roof,

հացի և տանիքի բացակայությունը չէ,

but the feeling of being no-one --

այլ ոչ մեկը լինելու,

the feeling of not being anyone,

ինչ-որ մեկը չլինելու զգացողությունը,

the lack of identification,

ինքնության բացակայությունը

the lack of public esteem.

հանրության` քո մասին գնահատականի բացակայությունը:

That's why the child's development

Սա է պատճառը, որ երեխայի զարգացումը

in the orchestra and the choir

նվագախմբում և երգչախմբում

provides him with a noble identity

հաստատում է իր ինքնությունը

and makes him a role model for his family and community.

և դարձնում է նրան օրինակելի իր ընտանիքի և համայնքի համար:

It makes him a better student at school

Այն նրան դարձնում է ավելի լավ աշակերտ դպրոցում,

because it inspires in him a sense of responsibility,

որովհետև դա իր մեջ արթնացնում է պատասխանատվության,

perseverance and punctuality that will greatly help him at school.

նպատակասլածության և ճշտապահության զգացում, ինչը անչափ կօգնի իրեն դպրոցում:

Within the family, the parents' support is unconditional.

Ընտանիքում ծնողների աջակցությունը ոչ պայմանական բնույթ ունի:

The child becomes a role model for both his parents,

Երեխան օրինակ է ծառայում և' մոր և' հոր համար,

and this is very important for a poor child.

և սա շատ կարևոր է երեխայի աղքատ լինելու պարագայում:

Once the child discovers he is important to his family,

Հենց երեխան բացահայտի, որ նա կարևոր է իր ընտանիքի համար,

he begins to seek new ways of improving himself

նա սկսում է նոր ճանապարհներ փնտրել կատարելագործվելու համար

and hopes better for himself and his community.

և երազում է հասնել ավելիին իր և իր համայնքի համար:

Also, he hopes for social and economic improvements for his own family.

Դրա հետ մեկտեղ նա նաև հույս է փայթայում բարելավել իր ընտանիքի սոցիալական և տնտեսական վիճակը:

All this makes up a constructive and ascending social dynamic.

Այս ամենը ստեղծում է կառուցողական և աճող հասարակական դինամիկա:

The large majority of our children belong, as I already mentioned,

Մեր երեխաների մեծամասնությունը, ինչպես արդեն նշեցի, պատկանում են

to the most vulnerable strata of the Venezuelan population.

Վենեսուելայի բնակչության ամենախոցելի շերտին:

That encourages them to embrace new dreams, new goals,

Դա քաջալերում է նրանց հանդես գան նորանոր երազանքներով, նոր նպատակներով,

and progress in the various opportunities

և առաջխաղացմամբ տարբեր հնարավորությունների տեսքով,

that music has to offer.

որ առաջարկում է երաժշտությունը:

Finally, in the circle of the community,

Վերջապես, իր համայնքի շրջանակներում,

the orchestras prove to be the creative spaces of culture

նվագախմբերը դառնում են ստեղծագործական տարածություններ մշակույթի համար,

and sources of exchange and new meanings.

փոխանակման և նոր իմաստների աղբյուրներ:

The spontaneity music has

Երաժշտության ինքնաբերությունը

excludes it as a luxury item and makes it a patrimony of society.

կանխում է նրան ճոխություն լինելուց և դարձնում է այն հանրության ժառանգություն:

It's what makes a child play a violin at home,

Սա է, որ ստիպում է երեխային տանը ջութակ նվագել այն ժամանակ,

while his father works in his carpentry.

երբ իր հայրը աշխատում է իր ատաղձագործական արհեստանոցում:

It's what makes a little girl play the clarinet at home,

Սա է, որ ստիպում է փոքր աղջկան նվագել կլառնետ տանը

while her mother does the housework.

այն ժամանակ, երբ իր մայրը զբաղված է տան գործերով:

The idea is that the families join with pride and joy

Գաղափարը նրանում է, որ ընտանիքները ուրախությամբ և հպարտությամբ են

in the activities of the orchestras and the choirs

միանում այն երգչախմբերի և նվագախմբերի գործունեությանը,

that their children belong to.

որտեղ հանդես են գալիս իրենց երեխաները:

The huge spiritual world that music produces in itself,

Այն մեծ հոգևոր աշխարհը, որը ստեղծում է երաժշտությունը իր մեջ,

which also lies within itself,

և որը հենց իր մեջ է թաքնված

ends up overcoming material poverty.

ի վերջո ծածկում է նյութական աղքատությունը:

From the minute a child's taught how to play an instrument,

Այն պահից սկսած, երբ երեխան սովորում է, թե ինչպես նվագել երաժշտական գործիք,

he's no longer poor.

նա այլևս աղքատ չէ:

He becomes a child in progress heading for a professional level,

Նա կանգնում է մասնագիտական զարգացման և առաջխաղացման ճանապարհին,

who'll later become a full citizen.

և նա հետագայում կդառնա լիարժեք քաղաքացի:

Needless to say that music is the number one prevention

Ավելորդ է ասել, որ երաժշտությունը ծառայում է որպես համար մեկ կանխարգելիչ միջոց

against prostitution, violence, bad habits,

մարմնավաճառության, բռնության, վատ սովորությունների,

and everything degrading in the life of a child.

և այն ամենի համար, ինչը կործանիչ է երեխայի կյանքում:

A few years ago, historian Arnold Toynbee

Մի քանի տարի առաջ պատմաբան Արնոլդ Թոյնբին

said that the world was suffering a huge spiritual crisis.

ասել էր, որ աշխարհը վերապրում է մի ահռելի հոգևոր ճգնաժամ:

Not an economic or social crisis, but a spiritual one.

Ոչ թե տնտեսական, կամ հասարակական, այլ հոգևոր ճգնաժամ:

I believe that to confront such a crisis,

Ես կարծում եմ, որ այս ճգնաժամին դիմագրավելու համար

only art and religion can give proper answers to humanity,

միայն արվեստը և հավատքը կարող են պատշաճ կերպով պատասխան տալ մարդկությանը,

to mankind's deepest aspirations,

նրանց ամենաբաղձալի ցանկություններին,

and to the historic demands of our times.

և մեր ժամանակների պատմական պահանջներին:

Education -- the synthesis of wisdom and knowledge --

Կրթությունը, լինելով իմաստության և գիտելիքի համադրություն,

is the means to strive for a more perfect, more aware,

հանդիսանում է մի միջոց (պայքարելու) ավելի կատարյալ, ավելի բանիմաց,

more noble and more just society.

ազնվական և արդար հասարակություն ստեղծելու համար:

With passion and enthusiasm we pay profound respects to TED

Մեծ խանդավառությամբ մենք արտահայտում ենք մեր հարգանքը

for its outstanding humanism, the scope of its principles,

ԹԵԴի նկատմամբ իր բացահայտ մարդասիրության, իր սկզբունքների,

for its open and generous promotion of young values.

իր`արժեքների տարածման գործում բաց և առատաձեռն աջակցության համար:

We hope that TED can contribute in a full and fundamental way

Մենք հույս ունենք, որ ԹԵԴը իր ամբողջական և հիմնարար ներդրումը կունենա

to the building of this new era in the teaching of music,

երաժշտության դասավանդման այս նոր դարաշրջանը ստեղծելու գործում,

in which the social, communal, spiritual and vindicatory aims

որտեղ երեխայի և դեռահասի հասարակական, համայնքային, հոգևոր և պաշտպանական նպատակները

of the child and the adolescent

դառնում են ազդանշանային կրակ

become a beacon and a goal for a vast social mission.

և նպատակ մի մեծ հասարակական առաքելության համար:

No longer putting society at the service of art,

Այլևս հասարակությունը չպետք է ծառայի արվեստին,

and much less at the services of monopolies of the elite,

և առավել ևս հարուստ խավերի մենաշնորհություններին, բայց փոխարենը

but instead art at the service of society,

արվեստը պիտի ծառայի հասարակությանը, թույլին,

at the service of the weakest, at the service of the children,

երեխաներին, հիվանդներին, խոցելիներին,

at the service of the sick, at the service of the vulnerable,

այն բոլոր մարդկանց,

and at the service of all those who cry for vindication

ովքեր պաշտպանվածություն են ձգտում

through the spirit of their human condition

իրենց մարդկային հոգու

and the raising up of their dignity.

և արժանապատվության բարձրացման միջոցով:

(Music)

(Երաժշտություն)

(Applause)

(Ծափահարություններ)

CA: We are going live now to Caracas.

Քրիս Անդերսոն. «Մենք հիմա կենդանի եթերում կտեղափոխվենք Կառակաս։

We are going live to Caracas

Մենք հիմա կենդանի եթերում կտեղափոխվենք Կառակաս,

to hear Maestro Abreu's TED Prize wish.

մաեստրո Աբրյուի ԹԵԴ մրցանակի ցանկությունը լսելու համար»:

JA: Here is my TED Prize wish:

Խոսե Աբրու. «Ահա իմ ԹԵԴ մրցանակի ցանկությունը:

I wish that you'll help to create and document

Ես ցանկանում եմ, որ դուք օգնեք ստեղծել

a special training program

հատուկ վերապատրաստման ծրագիր

for 50 gifted young musicians,

հիսուն շնորհալի երիտասարդ երաժիշտների համար,

passionate about their art and social justice,

ովքեր լի են խանդավառությամբ իրենց արվեստի և հասարակական արդարության համար,

and dedicated to bringing El Sistema to the United States

և նվիրված են Էլ Սիստեման ԱՄՆ-ում

and other countries.

և այլ երկրներում տարածելու գործին»:

Thank you very much.

Անչափ շնորհակալ եմ:

(Applause)

(Ծափահարություններ)