Can a divided America heal? | Jonathan Haidt

366,624 views ・ 2016-11-08

TED


Խնդրում ենք կրկնակի սեղմել ստորև ներկայացված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ տեսանյութը նվագարկելու համար:

Translator: Titan Asatryan
00:12
Chris Anderson: So, Jon, this feels scary.
0
12936
2200
Այսպես Ջոն, սա սարսափելի է:
00:15
Jonathan Haidt: Yeah.
1
15160
1165
Այո:
00:16
CA: It feels like the world is in a place
2
16349
1990
Կարծես աշխարհը գտնվում է այնպիսի իրավիճակում,
00:18
that we haven't seen for a long time.
3
18363
1837
որ երկար տարիներ չէր եղել:
00:20
People don't just disagree in the way that we're familiar with,
4
20224
4561
Մարդիկ քաղաքական աջ և ձախ կողմերում տարակարծիք են,
00:24
on the left-right political divide.
5
24809
1900
և մեզ համար խորթ է այն,
00:26
There are much deeper differences afoot.
6
26733
3001
որ դա բերում է ավելի խորը պառակտումների:
00:29
What on earth is going on, and how did we get here?
7
29758
3266
Ի՞նչ է կատարվում աշխարհում և ինչպե՞ս հասանք այս օրվան:
00:33
JH: This is different.
8
33048
3003
Սա այլ հարց է:
00:36
There's a much more apocalyptic sort of feeling.
9
36075
3227
Չափազանց մեծ, կործանարար զգացողություններ կան:
00:39
Survey research by Pew Research shows
10
39326
2326
Փյու Ռիսերչ-ի կատարած սոցիալական հարցումը
00:41
that the degree to which we feel that the other side is not just --
11
41676
3709
ցույց տվեց, որ մենք ոչ թե չենք սիրում հակառակ քաղաքական կողմին,
00:45
we don't just dislike them; we strongly dislike them,
12
45409
2974
դեռ ավելին՝ մենք ատում ենք նրանց՝
00:48
and we think that they are a threat to the nation.
13
48407
3476
կարծելով, որ նրանք ազգի համար սպառնալիք են ներկայացնում:
00:51
Those numbers have been going up and up,
14
51907
1964
Այդ ցուցանիշներն անընդհատ աճում են:
00:53
and those are over 50 percent now on both sides.
15
53895
2737
Այժմ դրանք երկու կողմերում անցնում են 50%-ը:
00:56
People are scared,
16
56656
1151
Մարդիկ վախեցած են՝
00:57
because it feels like this is different than before; it's much more intense.
17
57831
3627
մտածելով, որ սա նախորդից տարբերվում է և սկսում են լարվել:
01:01
Whenever I look at any sort of social puzzle,
18
61482
2520
Երբ ես տեսնում եմ ցանկացած տեսակի հասարակական խնդիր
01:04
I always apply the three basic principles of moral psychology,
19
64026
3117
ես միշտ դիմում եմ բարոյահոգեբանական երեք հիմնական գաղափարների:
01:07
and I think they'll help us here.
20
67167
1894
Իմ կարծիքով դրանք մեզ այստեղ կօգնեն:
01:09
So the first thing that you have to always keep in mind
21
69085
2733
Առաջինը պետք է մտապահել, որ երբ
01:11
when you're thinking about politics
22
71842
1736
մտածում ենք քաղաքականության մասին
01:13
is that we're tribal.
23
73602
1380
դառնում ենք ցեղապաշտ:
01:15
We evolved for tribalism.
24
75006
1523
Մենք առաջացել ենք ցեղերից:
01:16
One of the simplest and greatest insights into human social nature
25
76553
3169
Մարդու սոցիալական էության ամենապարզ և ամենամեծ ըմբռնումներից մեկը
01:19
is the Bedouin proverb:
26
79746
1173
բեդուիների առածներից է.
01:20
"Me against my brother;
27
80943
1392
«Ես ընդդեմ իմ եղբոր,
01:22
me and my brother against our cousin;
28
82359
1927
ես ու եղբայրս ըդդեմ մեր զարմիկի,
01:24
me and my brother and cousins against the stranger."
29
84310
2502
ես, եղբայրս և զարմիկներս ընդդեմ օտարականի»
01:26
And that tribalism allowed us to create large societies
30
86836
4724
Այդ ցեղապաշտությունը մեզ թույլ է տալիս ստեղծել մեծ հասարակություններ,
01:31
and to come together in order to compete with others.
31
91584
3032
որպեսզի հավաքվենք ու պայքարենք այլոց դեմ:
01:34
That brought us out of the jungle and out of small groups,
32
94640
3681
Դա մեզ դուրս բերեց ջունգլիներից և փոքր խմբավորումներից,
01:38
but it means that we have eternal conflict.
33
98345
2023
բայց և այնպես մենք ունենք անվերջ կոնֆլիկտ:
01:40
The question you have to look at is:
34
100392
1741
Հարցը, որին պետք է ուշադրություն դարձնեք
01:42
What aspects of our society are making that more bitter,
35
102157
2664
այն է, թե ի՞նչն է մեր հասարակությանը դարձնում ավելի դաժան
01:44
and what are calming them down?
36
104845
1530
և ընդհակառակը՝ ինչն է խաղաղեցնում նրան:
01:46
CA: That's a very dark proverb.
37
106399
1561
Շատ մռայլ առած է:
01:47
You're saying that that's actually baked into most people's mental wiring
38
107984
4173
Դուք ասում եք, որ դա իսկապես մարդկանց հոգեկան աշխարհի
ինչ-որ մակարդակի վրա իր հե՞տքն է թողել:
01:52
at some level?
39
112181
1151
01:53
JH: Oh, absolutely. This is just a basic aspect of human social cognition.
40
113356
3804
Միանշանակ դա մարդկային սոցիալական ճանաչման հիմնահարցն է:
01:57
But we can also live together really peacefully,
41
117184
2323
Բայց մենք կարող ենք միասին ապրել խաղաղության մեջ:
01:59
and we've invented all kinds of fun ways of, like, playing war.
42
119531
3395
Մենք պատերազմելը դարձրել ենք զվարճանք, ինչպես օրինակ սպորտում,
02:02
I mean, sports, politics --
43
122950
1382
քաղաքականության մեջ...
02:04
these are all ways that we get to exercise this tribal nature
44
124356
3695
Դրանք այն միջոցներն են, որոնցով վարժեցնում ենք այդ ցեղային բնազդը՝
02:08
without actually hurting anyone.
45
128075
1583
առանց լուրջ վնաս պատճառելու այլոց:
02:09
We're also really good at trade and exploration and meeting new people.
46
129682
4345
Մեզ մոտ լավ է ստացվում առևտուրը, հետազոտությունները, նոր մարդկանց
02:14
So you have to see our tribalism as something that goes up or down --
47
134051
3299
հետ շփվելը, որոնք մեզ վեր կամ վար շարժվող ցեղականության արդյունք են:
02:17
it's not like we're doomed to always be fighting each other,
48
137374
2852
Դա նշանակում է, որ մենք դատապարտված չենք
02:20
but we'll never have world peace.
49
140250
1850
միշտ կռվել կամ ապրել խաղաղության մեջ:
02:22
CA: The size of that tribe can shrink or expand.
50
142980
3222
Ցեղատարածքը կարող է կրճատվել կամ տարածվել:
02:26
JH: Right.
51
146226
1151
Ճիշտ է:
02:27
CA: The size of what we consider "us"
52
147401
1987
Այն տարածքը, որը մենք համարում ենք «մերը»
02:29
and what we consider "other" or "them"
53
149412
2421
կամ «ուրիշինը» կամ «նրանցը»
02:31
can change.
54
151857
2130
կարող է փոխվել:
02:34
And some people believed that process could continue indefinitely.
55
154610
5590
Եվ որոշները հավատում են, որ այդ գործընթացն անվերջ է:
02:40
JH: That's right.
56
160224
1192
Ճիշտ է:
02:41
CA: And we were indeed expanding the sense of tribe for a while.
57
161440
3206
Իսկապես, կար ժամանակ, որ մենք կիսում էինք ցեղախմբի գաղափարը:
02:44
JH: So this is, I think,
58
164670
1161
Ես կարծում եմ,
02:45
where we're getting at what's possibly the new left-right distinction.
59
165855
3355
որ դա այն տեղն է, որտեղ նոր աջ-ձախ տարբերություններն են ընկալվում:
02:49
I mean, the left-right as we've all inherited it,
60
169234
2323
Այդ «աջ-ձախ»-ը մենք ժառանգել ենք և դա գալիս է
02:51
comes out of the labor versus capital distinction,
61
171581
2839
աշխատանք-ունեցվածք հակամարտության տարբերությունից:
02:54
and the working class, and Marx.
62
174444
2375
Այսինքն աշխատավորներ և մարքսիզմ:
02:56
But I think what we're seeing now, increasingly,
63
176843
2249
Բայց իմ կարծիքով ակնառու է,
02:59
is a divide in all the Western democracies
64
179116
2854
որ Արևմտյան դեմոկրատական պետություններում ապրող մարդկանց միջև բաժանում կա,
03:01
between the people who want to stop at nation,
65
181994
3707
նրանք ովքեր ազգանվեր են, կամ ավելի պահպանողական,
03:05
the people who are more parochial --
66
185725
1750
03:07
and I don't mean that in a bad way --
67
187499
1797
և ես դա վատ իմաստով չեմ ասում,
03:09
people who have much more of a sense of being rooted,
68
189320
2800
մարդիկ ովքեր ունեն իրենց ծագման մասին զգացում,
03:12
they care about their town, their community and their nation.
69
192144
3193
նրանք ովքեր մտածում են իրենց քաղաքի, համայնքի և ազգի մասին:
03:15
And then those who are anti-parochial and who --
70
195824
4037
Եվ մյուս կողմից, նրանք ովքեր հակապահպանողական են՝
03:19
whenever I get confused, I just think of the John Lennon song "Imagine."
71
199885
3400
այնպես ինչպես գրված է Ջոն Լենոնի «Imagine» երգում
03:23
"Imagine there's no countries, nothing to kill or die for."
72
203309
2829
«Չկա ոչ մի պետություն, ոչինչ՝ մեռնելու կամ սպանելու համար»:
03:26
And so these are the people who want more global governance,
73
206162
3213
Այսինքն, մարդիկ, ովքեր ուզում են համաշխարհային կառավարություն
03:29
they don't like nation states, they don't like borders.
74
209399
2674
նրանք չեն սիրում «ազգականություն» կամ «սահման» բառերը:
03:32
You see this all over Europe as well.
75
212097
1825
Սա Եվրոպայում նույնպես կա:
03:33
There's a great metaphor guy -- actually, his name is Shakespeare --
76
213946
3226
Օրինակ Շեքսպիրը՝
բրիտանացի հայտնի թատերագիրը,
03:37
writing ten years ago in Britain.
77
217196
1581
03:38
He had a metaphor:
78
218801
1167
այսպիսի խոսք ունի.
03:39
"Are we drawbridge-uppers or drawbridge-downers?"
79
219992
3273
«Մենք կամուրջ իջեցնող ենք թե՞ բարձրացնող»:
03:43
And Britain is divided 52-48 on that point.
80
223289
2905
Այդ հարցում հիմա Անգլիան բաժանված է 2 մասի՝ 52-48 հարաբերակցությամբ :
03:46
And America is divided on that point, too.
81
226218
2120
Եվ նույն իրավիճակը ԱՄՆ-ում է:
03:49
CA: And so, those of us who grew up with The Beatles
82
229379
3577
Այսինքն, Բիթլզի երգերի ներքո մեծացած սերունդը
03:52
and that sort of hippie philosophy of dreaming of a more connected world --
83
232980
3574
և հիպիական փիլիսոփայությունը՝ աշխարհի ավելի փոխկապակցված լինելու մասին
03:56
it felt so idealistic and "how could anyone think badly about that?"
84
236578
3841
այնքան իդեալական է, որ կարելի է մտածել «Կա՞ մեկը, ով դա վատ իմաստով է ընկալում»:
04:00
And what you're saying is that, actually,
85
240736
2011
Իսկ մենք այսօր տեսնում ենք, որ իրականում
04:02
millions of people today feel that that isn't just silly;
86
242771
4302
միլիոնավոր մարդիկ կարծում են, որ դա ոչ միայն հիմարություն է
04:07
it's actually dangerous and wrong, and they're scared of it.
87
247097
2861
այլ վտանգավոր է և սխալ, իսկ դա նրանց վախեցնում է:
04:09
JH: I think the big issue, especially in Europe but also here,
88
249982
3026
Իմ կարծիքով գլխավոր խնդիրը Եվրոպայում և այստեղ՝
04:13
is the issue of immigration.
89
253032
1367
ներգաղթի խնդիրն է:
04:14
And I think this is where we have to look very carefully
90
254423
3069
Եվ սոցիալական գիտություններում այդ խնդրին մեծ ուշադրություն
04:17
at the social science about diversity and immigration.
91
257516
3631
պետք է հատկացնել, մասնավորապես բազմազանության և ներգաղթի հարցերում:
04:21
Once something becomes politicized,
92
261171
1714
Երբ ինչ-որ բան քաղաքականացվում է,
04:22
once it becomes something that the left loves and the right --
93
262909
3024
կամ աջ և ձախ մասերի միջև բաժանում կա,
04:25
then even the social scientists can't think straight about it.
94
265957
3101
անգամ սոցիլոգները չեն կարողանում այդ հարցերին ճիշտ լուծումներ տալ:
04:29
Now, diversity is good in a lot of ways.
95
269082
1957
Տարաբնույթ լինելը շատ դեպքերում լավ է:
04:31
It clearly creates more innovation.
96
271063
2207
Դա նորը ստեղծելու միջոց է,
04:33
The American economy has grown enormously from it.
97
273294
2477
իսկ Ամերիկայի տնտեսությունը դրանով է աճել:
04:35
Diversity and immigration do a lot of good things.
98
275795
2382
Ներգաղթը և բազմազանությունը իհարկե օգտակար են,
04:38
But what the globalists, I think, don't see,
99
278201
2628
որը գլոբալիստները չեն տեսնում:
04:40
what they don't want to see,
100
280853
1507
Իսկ նրանք չեն ուզում տեսնել,
04:42
is that ethnic diversity cuts social capital and trust.
101
282384
6278
որ էթնիկ բազմազանությունը քանդում է սոցիալական վստահությունը և կապիտալը:
04:48
There's a very important study by Robert Putnam,
102
288686
2336
Գիտեք, Ռոբերտ Պութնամը
«Միայնակ բոուլինգ խաղալիս » աշխատության հեղինակն է՝
04:51
the author of "Bowling Alone,"
103
291046
1856
04:52
looking at social capital databases.
104
292926
1855
սոցիալական կապիտալի տվյալների բազաները
04:54
And basically, the more people feel that they are the same,
105
294805
2947
նայելով հասկացավ, որ ինչքան մարդիկ զգում են, որ իրար նման են,
04:57
the more they trust each other,
106
297776
1507
այնքան ավելի շատ են հավատում
04:59
the more they can have a redistributionist welfare state.
107
299307
2740
միմյանց և զգում են, որ սոցիալապես ավելի ապահով են:
05:02
Scandinavian countries are so wonderful
108
302071
1971
Սկանդինավյան երկրները հիանալի օրինակ են,
05:04
because they have this legacy of being small, homogenous countries.
109
304066
3349
քանի որ նրանք ժառանգել են փոքր և միատար երկրներ:
05:07
And that leads to a progressive welfare state,
110
307439
3717
Իսկ դա տանում է դեպի սոցիալական ապահովություն:
05:11
a set of progressive left-leaning values, which says,
111
311180
2803
Ձախ թեքված առաջադեմ դիրքորոշում,
05:14
"Drawbridge down! The world is a great place.
112
314007
3001
ըստ որի «Կամուրջները իջեցրեք մեծ աշխարհի առջև:
05:17
People in Syria are suffering -- we must welcome them in."
113
317032
3032
Սիրիայում մարդիկ տառապում են, պետք է նրանց գրկաբաց ընդունել»:
05:20
And it's a beautiful thing.
114
320088
1377
Եվ դա շատ գեղեցիկ բան է:
05:21
But if, and I was in Sweden this summer,
115
321934
2583
Ես այս ամառ Շվեդիայում էի,
05:24
if the discourse in Sweden is fairly politically correct
116
324541
3183
եթե Շվեդիայում խոսքը քաղաքականապես ճիշտ է,
05:27
and they can't talk about the downsides,
117
327748
2237
ապա նրանք չեն կարող խոսել հակառակը,
05:30
you end up bringing a lot of people in.
118
330009
1987
իսկ նոր մարդկանց բերելը կործանարար է:
05:32
That's going to cut social capital,
119
332020
1692
Դա սոցիալական կապիտալը կքանդի,
05:33
it makes it hard to have a welfare state
120
333736
1945
դա դժվարացնում է լինել սոցիալապես ապահով
05:35
and they might end up, as we have in America,
121
335705
2556
և հավանական է դա վերջանա, ինչպես Ամերիկայում եղավ,
05:38
with a racially divided, visibly racially divided, society.
122
338285
3613
հասարակության տեսանելի ռասայական բաժանումներով:
05:41
So this is all very uncomfortable to talk about.
123
341922
2260
Իհարկե, սրա մասին խոսելը տհաճ է,
05:44
But I think this is the thing, especially in Europe and for us, too,
124
344206
3245
բայց կարծում եմ, ինչպես մեզ մոտ այնպես էլ Եվրոպայում
05:47
we need to be looking at.
125
347475
1193
պետք է սա աչքի տակ պահել:
05:48
CA: You're saying that people of reason,
126
348692
2086
Դուք ասում եք, որ դատող մարդիկ,
05:50
people who would consider themselves not racists,
127
350802
2488
մարդիկ ովքեր իրենց ռասիստ չեն համարում,
05:53
but moral, upstanding people,
128
353314
1727
բայց համարում են էթնիկ և ազնիվ,
05:55
have a rationale that says humans are just too different;
129
355065
2946
ունեն խելամիտ բացատրություն, ըստ որի մարդիկ այնքան տարբեր են,
05:58
that we're in danger of overloading our sense of what humans are capable of,
130
358035
5439
որ մենք վտանգում ենք մեզ, մեր գիտակցությունը ծանրաբեռնելով
06:03
by mixing in people who are too different.
131
363498
2490
մարդկանց մեջ տարբերություններ գտնելով:
06:06
JH: Yes, but I can make it much more palatable
132
366012
3540
Այո, բայց ես կուզենայի ավելի մեղմ ասել,
06:09
by saying it's not necessarily about race.
133
369576
2798
որ դա միայն ռասային չի վերաբերվում,
06:12
It's about culture.
134
372819
1267
այլ նաև մշակույթին:
06:14
There's wonderful work by a political scientist named Karen Stenner,
135
374110
4173
Հիանալի աշխատություն կա գրված քաղաքագետ Կարեն Ստենների
06:18
who shows that when people have a sense
136
378307
3227
կողմից, ըստ որի մարդիկ գիտակցում են,
06:21
that we are all united, we're all the same,
137
381558
2235
որ բոլորս միավորված ենք ու նույնն ենք,
06:23
there are many people who have a predisposition to authoritarianism.
138
383817
3250
այդ կերպ շատ մարդիկ հակված են ավտորիտարիզմի:
06:27
Those people aren't particularly racist
139
387091
2042
Այդ մարդիկ ռասիստներ չեն,
06:29
when they feel as through there's not a threat
140
389157
2167
երբ զգում են, որ սպառնալիք չկա
06:31
to our social and moral order.
141
391348
1699
մեր էթնիկ և սոցիալական կարգերին:
06:33
But if you prime them experimentally
142
393071
2033
Բայց , եթե փորձնական նրանց զգուշացնենք,
06:35
by thinking we're coming apart, people are getting more different,
143
395128
3132
որ մենք բաժանվում ենք և միմյանցից ավելի են տարբերվում`
06:38
then they get more racist, homophobic, they want to kick out the deviants.
144
398284
3523
նրանք դառնում են ռասիստներ,հոմոֆոբներ, ուզում են դուրս քշել օտարներին:
06:41
So it's in part that you get an authoritarian reaction.
145
401831
2907
Այսինքն սա ավտորիտարիզմի արձագանքներից մեկն է:
06:44
The left, following through the Lennonist line --
146
404762
2337
Մնացածը հետևում են Լենոնի խոսքերին
06:47
the John Lennon line --
147
407123
1286
Լենոնի խոսքերն են
06:48
does things that create an authoritarian reaction.
148
408433
2409
ստեղծում այդ ավտորիտարիզմի արձագանքը:
06:50
We're certainly seeing that in America with the alt-right.
149
410866
2795
Մենք հիմա դա հստակ տեսնում ենք Ամերիկայում:
06:53
We saw it in Britain, we've seen it all over Europe.
150
413685
2582
Տեսել ենք Անգլիայում և ամբողջ աշխարհում:
06:56
But the more positive part of that
151
416291
2582
Բայց այս ամենի ամենադրական մասն այն է,
06:58
is that I think the localists, or the nationalists, are actually right --
152
418897
4297
որ ազգայնականները ճիշտ են,
07:03
that, if you emphasize our cultural similarity,
153
423218
3787
եթե շեշտադրում ենք ազգային նմանությունը,
07:07
then race doesn't actually matter very much.
154
427029
2227
ապա ազգը, որպես այդպիսին այլևս կարևոր չի:
07:09
So an assimilationist approach to immigration
155
429280
2708
ԵՎ մասնագետները ներգաղթին մոտենում են որպես
07:12
removes a lot of these problems.
156
432012
1557
այս տեսակ խնդիրների լուծում:
07:13
And if you value having a generous welfare state,
157
433593
2387
Եթե ուզում ենք շահույթաբեր երկիր ունենալ
07:16
you've got to emphasize that we're all the same.
158
436004
2473
պետք է ընդունենք, որ բոլորս նման ենք:
07:18
CA: OK, so rising immigration and fears about that
159
438840
3094
Շատ լավ, մեծացող ներգաղթը և դրա հետ կապված վախերը
07:21
are one of the causes of the current divide.
160
441958
3167
ներկայիս պառակտման պատճառն են:
07:25
What are other causes?
161
445149
1713
Որո՞նք են մնացած պատճառները:
07:26
JH: The next principle of moral psychology
162
446886
2021
Մահկանացուի հաջորդ հոգեբանական սկզբունքը
07:28
is that intuitions come first, strategic reasoning second.
163
448931
3803
այն է, որ իր ներքին ձայնը առաջինն է, ռազմավարական մտածելակերպը երկրորդը:
07:32
You've probably heard the term "motivated reasoning"
164
452758
2480
Լսած կլինեք «մոտիվացված մտածելակերպ» կամ «վավերական
07:35
or "confirmation bias."
165
455262
1607
կողմնապահություն» տերմինները:
07:36
There's some really interesting work
166
456893
1917
Շատ հետաքրքիր աշխատություն կա նրա մասին,
07:38
on how our high intelligence and our verbal abilities
167
458834
3077
թե ինչպես մեր գիտակցությունը և խոսքային ունակությունները
07:41
might have evolved not to help us find out the truth,
168
461935
3202
զարգացել են ոչ թե մեզ օգնելու, որ ճշմարիտը գտնենք,
07:45
but to help us manipulate each other, defend our reputation ...
169
465161
2972
այլ մեզ օգնելու, որ մեկս մյուսին շահարկենք..
07:48
We're really, really good at justifying ourselves.
170
468157
2966
Մենք շատ լավ կարողանում ենք արդարացնել ինքներս մեզ:
07:51
And when you bring group interests into account,
171
471147
2367
Եթե դա դիտարկենք շահերի բախման օրինակով,
07:53
so it's not just me, it's my team versus your team,
172
473538
2737
ապա դա միայն ես չեմ, այլ իմ թիմը ընդդեմ քո թիմին է
07:56
whereas if you're evaluating evidence that your side is wrong,
173
476299
2913
մինչդեռ, երբ գիտակցում ենք այն փաստը, որ մեր կողմը սխալ է,
07:59
we just can't accept that.
174
479236
1757
դեռ շարունակում ենք այն չընդունել:
08:01
So this is why you can't win a political argument.
175
481017
2717
Ահա թե ինչու մենք քաղաքական վեճերում չենք կարող հաղթել:
08:03
If you're debating something,
176
483758
1493
Եթե բանավիճում ենք
08:05
you can't persuade the person with reasons and evidence,
177
485275
3047
չենք կարող մարդուն համոզել պատճառով կամ փաստով,
08:08
because that's not the way reasoning works.
178
488346
2345
քանի որ պատճառաբանությամբ դա չի աշխատում:
08:10
So now, give us the internet, give us Google:
179
490715
3115
Մեզ տվեք ինտերնետ, Google.
08:14
"I heard that Barack Obama was born in Kenya.
180
494522
2730
- Ես լսել եմ Բարաք Օբաման Քենիայում է ծնվել:
08:17
Let me Google that -- oh my God! 10 million hits! Look, he was!"
181
497276
3948
Եկեք Google-եմ: Աստված իմ, 10 մլն արդյունք: Դա ճիշտ է:
08:21
CA: So this has come as an unpleasant surprise to a lot of people.
182
501248
3140
Այսինքն, սա անցանկալի անակնկալ էր շատերի համար :
08:24
Social media has often been framed by techno-optimists
183
504412
2848
Սոցիալական մեդիան հաճախ է տեխնիկական լավատեսների կողմից
08:27
as this great connecting force that would bring people together.
184
507284
5247
դիտարկվում որպես մարդկանց միավորող ամենալավ միջոցը:
08:32
And there have been some unexpected counter-effects to that.
185
512555
3922
Եվ անսպասելիորեն եղավ դրա հակառակ արդյունքը:
08:36
JH: That's right.
186
516922
1151
Իրավացի եք:
08:38
That's why I'm very enamored of yin-yang views
187
518097
2381
Դրա համար եմ սիրում Ին-Յան-ի տեսությունը
08:40
of human nature and left-right --
188
520502
1618
մարդկանց բնության, աջ-ձախի մասին:
08:42
that each side is right about certain things,
189
522144
2466
Ամեն կողմ ճիշտ է կոնկրետ բանի մեջ,
08:44
but then it goes blind to other things.
190
524634
2121
բայց մնացած մասը նրանք չեն տեսնում :
08:46
And so the left generally believes that human nature is good:
191
526779
2978
Ձախ կողմը հավատում է, որ մարդու էությունը բարի է.
08:49
bring people together, knock down the walls and all will be well.
192
529781
3165
հավաքել մարդկանց, ջարդել սահմանները և ամեն ինչ լավ կլինի:
08:52
The right -- social conservatives, not libertarians --
193
532970
2558
Աջ կողմը` պահպանողականները, ոչ լիբերալները
08:55
social conservatives generally believe people can be greedy
194
535552
4253
հավատում են, որ մարդիկ կարող են լինել ժլատ
08:59
and sexual and selfish,
195
539829
1382
եսասեր, սեռական,
09:01
and we need regulation, and we need restrictions.
196
541235
2420
և մեզ պետք է կանոնակարգ, սահմանափակումներ:
09:04
So, yeah, if you knock down all the walls,
197
544214
2402
Այսինքն, այո, եթե ջարդենք բոլոր սահմանները
09:06
allow people to communicate all over the world,
198
546640
2229
մարդկանց թողնենք շփվել ամբողջ աշխարհի հետ,
09:08
you get a lot of porn and a lot of racism.
199
548893
2058
կունենանք ավելի շատ ռասիզմ և խուժանություն:
09:10
CA: So help us understand.
200
550975
1261
Օգնեք հասկանալ:
09:12
These principles of human nature have been with us forever.
201
552260
5552
Մարդու էության մեջ այդ սկզբունքները մնացել են:
09:18
What's changed that's deepened this feeling of division?
202
558918
4774
Ի՞նչը փոխվեց, որ ավելի խորացավ պառակտվածության զգացումը:
09:24
JH: You have to see six to ten different threads all coming together.
203
564360
4656
Պետք է տեսնենք 6-ից 10 տարբեր սպառնալիքներ, որոնք գալիս են միանգամից:
09:29
I'll just list a couple of them.
204
569373
1693
Ես մի քանիսը կթվարկեմ:
09:31
So in America, one of the big -- actually, America and Europe --
205
571398
4478
Հիշենք, որ Եվրոպան և Ամերիկան հանդիսացել են որպես
09:35
one of the biggest ones is World War II.
206
575900
1913
2-րդ համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ:
09:37
There's interesting research from Joe Henrich and others
207
577837
2643
Ջո Հենրիխի և այլոց հետազոտությունները
09:40
that says if your country was at war,
208
580504
2403
ցույց են տալիս, որ եթե պետությունը պատերազմի մեջ է,
09:42
especially when you were young,
209
582931
1557
մանավանդ, երբ երիտասարդ է,
09:44
then we test you 30 years later in a commons dilemma
210
584512
3114
և 30 տարի հետո ստուգենք ընդհանուր խնդիրները
09:47
or a prisoner's dilemma,
211
587650
1329
կամ բանտարկյալների հարցերը,
09:49
you're more cooperative.
212
589003
1291
կլինեք ավելի համատեղված
09:50
Because of our tribal nature, if you're --
213
590983
2873
մեր ցեղային բնությունից ելնելով: Օրինակ:
09:53
my parents were teenagers during World War II,
214
593880
2917
Իմ ծնողները պատերազմի ժամանակ պատանիներ են եղել,
09:56
and they would go out looking for scraps of aluminum
215
596821
2561
և ալյումինի կտորներ հավաքելով
09:59
to help the war effort.
216
599406
1189
օգնել են պատերազմի ելքին:
10:00
I mean, everybody pulled together.
217
600619
2178
Նկատի ունեմ բոլորը համախմբված են եղել:
10:02
And so then these people go on,
218
602821
1529
Հետո այս մարդիկ
10:04
they rise up through business and government,
219
604374
2398
ձեռք են բերում աշխատանք կամ կառավարություն,
10:06
they take leadership positions.
220
606796
1631
զբաղեցնելով առաջնորդների դիրքեր:
10:08
They're really good at compromise and cooperation.
221
608451
3251
Նրանք հեշտ են գնացել զիջումների և համագործակցությունների:
10:11
They all retire by the '90s.
222
611726
1935
Նրանք 90ականներին գնացել են թոշակի:
10:13
So we're left with baby boomers by the end of the '90s.
223
613685
3301
Այսինքն 90ականների վերջում մնացինք 1945-55թթ. ծնվածների հետ:
10:17
And their youth was spent fighting each other within each country,
224
617010
3967
Իսկ ամեն երկրում երիտասարդները իրար դեմ էին պատերազմում՝
10:21
in 1968 and afterwards.
225
621001
1647
1968 թվից սկսած:
10:22
The loss of the World War II generation, "The Greatest Generation,"
226
622672
3994
Եվ "Սերուծքային Սերնդի" կորուստը 2-րդ համաշխարհայինի ժամանակ
10:26
is huge.
227
626690
1284
մեծ էր:
10:28
So that's one.
228
628567
1175
Սա մեկ:
10:30
Another, in America, is the purification of the two parties.
229
630440
3123
Երկրորդ, Ամերիկայում 2 կուսակցություն կա:
10:33
There used to be liberal Republicans and conservative Democrats.
230
633949
3047
Լիբերալ հանրապետականներ և պահպանողական դեմոկրատներ:
10:37
So America had a mid-20th century that was really bipartisan.
231
637020
3167
20-րդ դարի կեսին Ամերիկան իսկապես երկու կուսակցություններ ուներ:
10:40
But because of a variety of factors that started things moving,
232
640211
4367
Բայց, տարբեր գործոններից ելնելով որոշ բաներ սկսվեցին տեղից շարժվել,
10:44
by the 90's, we had a purified liberal party and conservative party.
233
644602
3398
90 ականներին մենք ունեցանք մաքուր լիբերալներ ու պահպանողականներ:
10:48
So now, the people in either party really are different,
234
648024
2645
Եվ հիմա այդ կուսակցություններում մարդիկ լրիվ տարբեր են,
10:50
and we really don't want our children to marry them,
235
650693
2483
մենք մեր երեխաներին չենք ամուսնացնում նրանց հետ,
10:53
which, in the '60s, didn't matter very much.
236
653200
2068
որը 60-ականներին այդքան էլ այդպես չեր:
10:55
So, the purification of the parties.
237
655292
1797
Այսինքն կուսակցությունների զտում կա:
10:57
Third is the internet and, as I said,
238
657113
2472
Երրորդը ինտերնետն է, որը ինչպես ասեցի
10:59
it's just the most amazing stimulant for post-hoc reasoning and demonization.
239
659609
4683
հաջորդող պատճառագիտության մեջ անենավատ խթանը եղավ:
11:04
CA: The tone of what's happening on the internet now is quite troubling.
240
664316
4792
Ինչ կատարվում է հիմա ինտերնետում բավականին մտահոգիչ է:
11:09
I just did a quick search on Twitter about the election
241
669132
2847
Ես Twitter-ում ընտրությունների վերաբերյալ որոնում արեցի
11:12
and saw two tweets next to each other.
242
672003
2920
և իրար կողքի գրված հայտարարություն տեսա:
11:15
One, against a picture of racist graffiti:
243
675335
4212
Առաջինը` ռասիստի պատկերի առջև գրված է.
11:20
"This is disgusting!
244
680007
1633
«Նողկալի է»:
11:21
Ugliness in this country, brought to us by #Trump."
245
681664
3170
Այս պետության մեջ գարշանքը կապվում է #Trump-ի հետ:
11:25
And then the next one is:
246
685424
1382
Երկրոդի դիմաց էլ գրված էր.
11:27
"Crooked Hillary dedication page. Disgusting!"
247
687339
3303
«Կեղծ Հիլարիին նվիրված էջ: Զզվելի է»:
11:31
So this idea of "disgust" is troubling to me.
248
691176
4207
Ահա այս «զզվելի» բառը ինձ շատ է վախեցնում,
11:35
Because you can have an argument or a disagreement about something,
249
695407
3235
քանի որ կարող է վեճ կամ անհամաձայնություն ունենաս, ինչ որ բանի շուրջ
11:38
you can get angry at someone.
250
698666
1561
մեկի հետ, և դրանից ջղայնանաս:
11:41
Disgust, I've heard you say, takes things to a much deeper level.
251
701094
3593
Նողկանքը, ինչպես դուք եք ասում, ավելի խորքային մակարդակ է:
11:44
JH: That's right. Disgust is different.
252
704711
1887
Ճիշտ է: Նողկանքը այլ բան է:
11:46
Anger -- you know, I have kids.
253
706622
1963
Գիտեք ես երեխաներ ունեմ:
11:48
They fight 10 times a day,
254
708609
1750
Նրանք օրվա մեջ 10 անգամ կռվում են,
11:50
and they love each other 30 times a day.
255
710383
1967
և 30 անգամ էլ սիրում :
11:52
You just go back and forth: you get angry, you're not angry;
256
712374
2910
Քայլ առաջ և հետ` ջղայն ես, ջղայն չես,
11:55
you're angry, you're not angry.
257
715308
1523
ջղայն ես, ջղայն չես:
11:56
But disgust is different.
258
716855
1310
Բայց նողկանքը այլ բան է:
11:58
Disgust paints the person as subhuman, monstrous,
259
718189
4473
Դա մարդուն հրեշ է դարձնում,
12:02
deformed, morally deformed.
260
722686
1809
բարոյապես խեղաթյուրում է:
12:04
Disgust is like indelible ink.
261
724519
2424
Զզվանքը, ոնց որ չմաքրվող բիծ լինի:
12:07
There's research from John Gottman on marital therapy.
262
727768
3515
Բժիշկ Ջոն Գոթմանը հետազոտություն է արել ամուսնական բժշկությունում:
12:11
If you look at the faces -- if one of the couple shows disgust or contempt,
263
731307
5125
Ըստ որի, եթե զույգերից մեկի դեմքի մեջ զզվանք կամ արհամարհանք է երևում,
12:16
that's a predictor that they're going to get divorced soon,
264
736456
3096
դա խոսում է շուտափույթ բաժանվելու մասին,
12:19
whereas if they show anger, that doesn't predict anything,
265
739576
2899
երբ զայրույթ ես տեսնում, դա ոչինչ չի կանխատեսում,
12:22
because if you deal with anger well, it actually is good.
266
742499
2709
քանի որ զայրույթը կարելի է հաղթահարել:
12:25
So this election is different.
267
745232
1452
Այսինքն, ընտրություը տարբեր է:
12:26
Donald Trump personally uses the word "disgust" a lot.
268
746708
3654
Դոնալդ Թրամփը շատ է օգտագործում «զզվանք» բառը:
12:30
He's very germ-sensitive, so disgust does matter a lot --
269
750386
2857
Դա շատ բանի մասին է խոսում իր մասին,
12:33
more for him, that's something unique to him --
270
753267
3910
մի բան, որ եզակի է իր համար,
12:37
but as we demonize each other more,
271
757201
2903
բայց քանի որ մենք միմյանց ավելի ենք հրեշացնում,
12:40
and again, through the Manichaean worldview,
272
760128
3409
և նորից, ըստ մանիքեական տեսության
12:43
the idea that the world is a battle between good and evil
273
763561
2730
երկիրը չարի և բարու մարտադաշտն է,
12:46
as this has been ramping up,
274
766315
1347
որը անընդհատ մեծանում է,
12:47
we're more likely not just to say they're wrong or I don't like them,
275
767686
3326
լավ կլինի ուղղակի նրանց չարքեր չանվանել կամ ասել չեմ համակրում նրանց,
12:51
but we say they're evil, they're satanic,
276
771036
2536
այլ ոչ թե ասենք, որ սատանա են
12:53
they're disgusting, they're revolting.
277
773596
1921
զզվելի ու բունտարար են:
12:55
And then we want nothing to do with them.
278
775541
2866
Այդպիսով ոչինչ չենք ուզենա նրանց հետ անել:
12:58
And that's why I think we're seeing it, for example, on campus now.
279
778806
3487
Եվ ես կարծում եմ, որ մենք դրա վկաներն ենք դառնում, օրինակ`
13:02
We're seeing more the urge to keep people off campus,
280
782317
2640
համալսարաններում մենք հեռացնում,
13:04
silence them, keep them away.
281
784981
1945
լռեցնում և վանում ենք մարդկանց մեզանից:
13:06
I'm afraid that this whole generation of young people,
282
786950
2595
Ես վախենում եմ, որ այս երիտասարդ սերունդը,
13:09
if their introduction to politics involves a lot of disgust,
283
789569
3793
եթե զզվի քաղաքական քարոզարշավներից,
13:13
they're not going to want to be involved in politics as they get older.
284
793386
3705
մեծանալուն պես էլ չեն ուզենա ներգրավված լինեն քաղաքականության մեջ:
13:17
CA: So how do we deal with that?
285
797506
1840
Իսկ ինչպե՞ս դա հաղթահարենք :
13:19
Disgust. How do you defuse disgust?
286
799370
4480
Ինչպե՞ս հանենք նողկանքը:
13:24
JH: You can't do it with reasons.
287
804874
1948
Դա առանց պատճառի չենք կարող անել:
13:27
I think ...
288
807312
1191
Կարծում եմ. ..
13:30
I studied disgust for many years, and I think about emotions a lot.
289
810257
3217
Երկար տարիներ դիզայնով եմ զբաղվել և էմոցիաների մասին շատ եմ մտածել:
13:33
And I think that the opposite of disgust is actually love.
290
813498
3525
Եվ կարծում եմ, որ ատելության հականիշը դա սերն է:
13:37
Love is all about, like ...
291
817764
3091
Սերը ամեն ինչ է:
13:41
Disgust is closing off, borders.
292
821239
2571
Ատելությունը դա սահման է:
13:43
Love is about dissolving walls.
293
823834
2545
Սերը այդ սահմանները քանդում է:
13:47
So personal relationships, I think,
294
827074
2480
Այսինքն` անձնային հարաբերությունները իմ կարծիքով
13:49
are probably the most powerful means we have.
295
829578
2759
մեր ունեցած ամենահզոր միջոցներից են:
13:53
You can be disgusted by a group of people,
296
833291
2697
Քեզ կարող է մի խումբ մարդ ատել,
13:56
but then you meet a particular person
297
836012
1918
բայց երբ դու հանդիպում ես կոնկրետ մարդու
13:57
and you genuinely discover that they're lovely.
298
837954
2776
սովորաբար հայտնաբերում ես, որ նրանք լավն են:
14:00
And then gradually that chips away or changes your category as well.
299
840754
4296
Եվ աստիճանաբար քո տեսակը փոխվում է:
14:06
The tragedy is, Americans used to be much more mixed up in the their towns
300
846016
5977
Ողբերգականն այն է, որ առաջ ամերիկացիները իրենց քաղաքներում խառնված էին
14:12
by left-right or politics.
301
852017
2134
աջ -ձախ կամ քաղաքական տեսանկյունից:
14:14
And now that it's become this great moral divide,
302
854175
2331
Իսկ հիմա էթիկայի բաժանման պատճառով
14:16
there's a lot of evidence that we're moving to be near people
303
856530
3143
մեծ փաստարկներ կան, որ սկսել ենք ապրել այն մարդկանց հարևանությամբ,
14:19
who are like us politically.
304
859697
1512
ովքեր քաղաքականապես մեզ նման են:
14:21
It's harder to find somebody who's on the other side.
305
861233
2530
Շատ դժվար է գտնել ինչ-որ մեկի, ով այլ կողմում է:
14:23
So they're over there, they're far away.
306
863787
2290
Այսինքն նրանք ուղղակի հեռու են:
14:26
It's harder to get to know them.
307
866101
1570
Հետևապես դժվար է նրանց ճանաչել:
14:27
CA: What would you say to someone or say to Americans,
308
867695
4224
Ի՞նչ խորհուրդ կտաք ամերիկացիներին,
14:31
people generally,
309
871943
1158
մարդկանց ընդհանրապես,
14:33
about what we should understand about each other
310
873125
2609
թե ի՞նչ պետք է հասկանանք միմյանց վերաբերյալ,
14:35
that might help us rethink for a minute
311
875758
3475
որը մեզ կօգնի ևս մեկ անգամ մտածել
14:39
this "disgust" instinct?
312
879257
2203
այս «նողկանք» բնազդի շուրջ :
14:42
JH: Yes.
313
882086
1152
Այո:
14:43
A really important thing to keep in mind --
314
883262
2153
Իսկապես մի բան պետք է մտապահենք..
14:45
there's research by political scientist Alan Abramowitz,
315
885439
4716
քաղաքագետ Ալեն Աբրամովիչի կողմից մի հետազոտություն կա,
14:50
showing that American democracy is increasingly governed
316
890179
3993
ըստ որի ամերիկյան դեմոկրատիան ավելի շատ է ղեկավարվում
14:54
by what's called "negative partisanship."
317
894196
2243
այսպես ասված «բացասական կողմնակալությամբ»:
14:56
That means you think, OK there's a candidate,
318
896875
3111
Դա նշանակում է, որ մտածում ենք, որ կա թեկնածու,
15:00
you like the candidate, you vote for the candidate.
319
900010
2406
որին հավակնում ենք, քվեարկում ենք նրա օգտին:
15:02
But with the rise of negative advertising
320
902440
2059
Բայց բացասական հայտարարություններով ու
15:04
and social media and all sorts of other trends,
321
904523
2224
սոցիալական մեդիայի և նմանատիպ գործիքներով,
15:06
increasingly, the way elections are done
322
906771
2041
ինչպես բոլոր ընտրություններն են ընթանում,
15:08
is that each side tries to make the other side so horrible, so awful,
323
908836
3981
ամեն կողմը մյուս կողմին փորձում է խեղաթյուրել ու վատաբանել այնքան
15:12
that you'll vote for my guy by default.
324
912841
2041
մինչև սխալմամբ ձայնը կտա մեկ ուրիշին:
15:15
And so as we more and more vote against the other side
325
915319
2970
Եվ այդպես ավելի շատ հակառակ կողմին ենք ձայն տալիս
15:18
and not for our side,
326
918313
1331
քան մեր կողմին,
15:19
you have to keep in mind that if people are on the left,
327
919668
5507
պետք է հիշել, որ ձախ կողմում գտնվողները
15:25
they think, "Well, I used to think that Republicans were bad,
328
925199
2910
կարծում են. -Ես մտածում էի, որ հանրապետականները վատն էին,
15:28
but now Donald Trump proves it.
329
928133
1483
իսկ Դ. Թրամփը ապացուցեց դա:
15:29
And now every Republican, I can paint with all the things
330
929640
2851
Եվ հիմա, բոլոր հանրապետականները
15:32
that I think about Trump."
331
932515
1382
այնպիսին են ինչպիսին Թրամփն է:
15:33
And that's not necessarily true.
332
933921
1593
Դա պարտադիր չէ, որ այդպես լինի:
15:35
They're generally not very happy with their candidate.
333
935538
2692
Նրանք մեծամասամբ այդքան էլ ուրախ չեն իրենց թեկնածուով:
15:38
This is the most negative partisanship election in American history.
334
938254
4716
Սա Ամերիկայի պատմության մեջ բացասական կողմնապահությամբ ընտրություններն էին:
15:43
So you have to first separate your feelings about the candidate
335
943860
3363
Ուրեմն, առաջինը պետք է զտել թեկնածուի նկատմամբ զգացողությունները
15:47
from your feelings about the people who are given a choice.
336
947247
2937
այն մարդկանցից, ովքեր ընտրելու հնարավորություն ունեն:
15:50
And then you have to realize that,
337
950208
2483
Հետո պետք է հասկանալ,
15:53
because we all live in a separate moral world --
338
953246
2420
որ բոլորս ապրում ենք առանձին աշխարհներում..
15:55
the metaphor I use in the book is that we're all trapped in "The Matrix,"
339
955690
3451
Ես գրքում օգտագործել եմ մի խոսք. բոլորս «Մատրիքս» ծուղակում ենք,
15:59
or each moral community is a matrix, a consensual hallucination.
340
959165
3524
կամ յուրաքանչյուր համայնք մատրիքս է` համաձայնեցված հալյուցինացիա:
16:02
And so if you're within the blue matrix,
341
962713
2243
Եթե դու կապույտ մատրիքսում ես,
16:04
everything's completely compelling that the other side --
342
964980
3194
ամեն ինչ հարկադրում է քեզ մտածել, որ հակառակ կողմը
16:08
they're troglodytes, they're racists, they're the worst people in the world,
343
968198
3631
ռասիստներ, քարանձավաբնակ, աշխարհի ամենավատ մարդիկն են
16:11
and you have all the facts to back that up.
344
971853
2104
և ունենք բոլոր փաստերը դրան աջակցելու համար:
16:13
But somebody in the next house from yours
345
973981
2275
Բայց քո հարևանը
16:16
is living in a different moral matrix.
346
976280
2033
այլ բարոյական մատրիքսում է ապրում :
16:18
They live in a different video game,
347
978337
1947
Նրանք այլ խաղի մեջ են,
16:20
and they see a completely different set of facts.
348
980308
2378
և տեսնում են բացարձակ այլ փաստերի դասավորություն:
16:22
And each one sees different threats to the country.
349
982710
2676
Յուրաքանչյուրը այլ սպառնալիք է տեսնում պետության համար:
16:25
And what I've found from being in the middle
350
985410
2090
Ես նրանց մեջտեղում լինելով
16:27
and trying to understand both sides is: both sides are right.
351
987524
2927
և երկու կողմերին լսելով հասկացա, որ երկուսն էլ ճիշտ են:
16:30
There are a lot of threats to this country,
352
990475
2120
Շատ սպառնալիքներ կան երկրի համար
16:32
and each side is constitutionally incapable of seeing them all.
353
992619
3485
և ամեն կողմ սահմանադրորեն անկարող է դրանք բոլորը տեսնել:
16:36
CA: So, are you saying that we almost need a new type of empathy?
354
996963
6519
Այսինքն Դուք ասում եք , որ մենք փոխըմբռնման նոր տեսակի կարի՞ք ունենք:
16:43
Empathy is traditionally framed as:
355
1003506
2170
Այսինքն`.
16:45
"Oh, I feel your pain. I can put myself in your shoes."
356
1005700
2691
- Ես գիտեմ և հասկանում եմ դու ինչ ես զգում:
16:48
And we apply it to the poor, the needy, the suffering.
357
1008415
2929
Եվ դա կիրառում ենք աղքատների, կարիքավորների հանդեպ:
16:52
We don't usually apply it to people who we feel as other,
358
1012023
3823
Մենք դա սովորաբար չենք կիրառում այլոց հանդեպ, կամ ովքեր
16:55
or we're disgusted by.
359
1015870
1465
մեզանից են զզվում:
16:57
JH: No. That's right.
360
1017359
1151
Ոչ: Ճիշտ եք:
16:58
CA: What would it look like to build that type of empathy?
361
1018534
4830
Ինչի՞ կնմանվի, եթե Ձեր ասած փոխըմբռնումը կառուցենք:
17:04
JH: Actually, I think ...
362
1024268
1238
Կարծում եմ...
17:06
Empathy is a very, very hot topic in psychology,
363
1026145
2305
հոգեբանությունում փոխըմբռնումը շատ բարդ թեմա է,
17:08
and it's a very popular word on the left in particular.
364
1028474
2658
և որը շատ հայտնի բառ է:
17:11
Empathy is a good thing, and empathy for the preferred classes of victims.
365
1031156
4000
Փոխըմբռնումը լավ իմաստ ունի` ըմբռնել նախընտրած զոհի տեսակը:
17:15
So it's important to empathize
366
1035180
1453
Այսինքն` փոխըմբռնելը կարևոր է
17:16
with the groups that we on the left think are so important.
367
1036657
2824
հատկապես ձախ կողմում կանգնած մարդկանց համար:
17:19
That's easy to do, because you get points for that.
368
1039505
2531
Դա հեշտ է անել, քանի որ դուք արդեն գիտեք դա:
17:22
But empathy really should get you points if you do it when it's hard to do.
369
1042442
3649
Բայց փոխըմբռնումը պետք է մատնանշի, որ դա անում եք, երբ դժվար է ձեզ համար:
17:26
And, I think ...
370
1046513
1754
Եվ ես կարծում եմ...
17:28
You know, we had a long 50-year period of dealing with our race problems
371
1048291
5088
Գիտեք, մենք 50-ականներին հաղթահարում էինք ռասայական խնդիրները,
17:33
and legal discrimination,
372
1053403
2255
լեգալ խտրականությունը,
17:35
and that was our top priority for a long time
373
1055682
2187
որը մեր թիվ մեկ նախապատվությունն էր
17:37
and it still is important.
374
1057893
1250
և դա դեռ կարևոր է:
17:39
But I think this year,
375
1059167
1529
Բայց իմ կարծիքով այս տարի
17:40
I'm hoping it will make people see
376
1060720
2404
մարդիկ կտեսնեն,
17:43
that we have an existential threat on our hands.
377
1063148
2795
որ մենք գոյության սպառնալիք ունենք:
17:45
Our left-right divide, I believe,
378
1065967
2667
Աջ-Ձախ բաժանումը
17:48
is by far the most important divide we face.
379
1068658
2160
ամենակարևոր բաժանումն է, որ տեսնում ենք:
17:50
We still have issues about race and gender and LGBT,
380
1070842
3031
Մենք դեռ խնդիրներ ունենք կապված սեռի, համասեռամոլների հետ,
17:53
but this is the urgent need of the next 50 years,
381
1073897
3371
բայց սա մեր հետագա 50 տարիների անհրաժեշտությունն է,
17:57
and things aren't going to get better on their own.
382
1077292
2861
իսկ խնդիրները ինքնուրույն չեն լուծվում :
18:01
So we're going to need to do a lot of institutional reforms,
383
1081021
2835
Այսպես` մեզ պետք են առանցքային ռեֆորմներ,
18:03
and we could talk about that,
384
1083880
1409
որոնք կարողանանք բարձրաձայնել,
18:05
but that's like a whole long, wonky conversation.
385
1085313
2330
բայց դրա մասին դեռ վաղ է խոսել:
18:07
But I think it starts with people realizing that this is a turning point.
386
1087667
3846
Բայց ամեն ինչ սկսում է մարդկանցից, ովքեր հասկանում են, որ սա աշխատող պահ է:
18:11
And yes, we need a new kind of empathy.
387
1091537
2809
Եվ այո, մենք նոր փոխըմբռնման կարիք ունենք:
18:14
We need to realize:
388
1094370
1505
Պետք է հասկանանք.
18:15
this is what our country needs,
389
1095899
1542
սա պետությանն է պետք,
18:17
and this is what you need if you don't want to --
390
1097465
2354
սա այն է ինչ ձեզ է պետք, եթե անգամ չեք ուզում..
18:19
Raise your hand if you want to spend the next four years
391
1099843
2695
Բարձրացրեք ձեռքերը, ովքեր ուզում եք հաջորդ 4 տարին ապրել
18:22
as angry and worried as you've been for the last year -- raise your hand.
392
1102562
3486
այնքան դաժան ու անհանգիստ ինչքան անցած տարի-- ձեռք բարձրացրեք:
18:26
So if you want to escape from this,
393
1106072
1705
Ահա, եթե ուզում եք խուսափել դրանից
18:27
read Buddha, read Jesus, read Marcus Aurelius.
394
1107801
2151
կարդացեք Բուդդա, Քրիստոս, Մարկոս Աուրելիոս:
18:29
They have all kinds of great advice for how to drop the fear,
395
1109976
5062
Նրանք բոլորն էլ խորհուրդ են տալիս, թե ինչպես ազատվեք վախից,
18:35
reframe things,
396
1115062
1178
վերակարգեք ամեն ինչ,
18:36
stop seeing other people as your enemy.
397
1116264
2083
վերջացրեք դիմացինին թշնամի տեսնել:
18:38
There's a lot of guidance in ancient wisdom for this kind of empathy.
398
1118371
3307
Շատ հին ուղեցույցեր կան այս տեսակ փոխըմբռնումը հասկանալու համար:
18:41
CA: Here's my last question:
399
1121702
1377
Իմ վերջին հարցը`
18:43
Personally, what can people do to help heal?
400
1123103
4335
Մարդիկ անձամբ, ի՞նչ կարող են անել վերականգնվելու համար:
18:47
JH: Yeah, it's very hard to just decide to overcome your deepest prejudices.
401
1127462
4083
Շատ դժվար է հաղթահարել արմատացած նախապաշարումները:
18:51
And there's research showing
402
1131569
1461
Ըստ հետազոտությունների
18:53
that political prejudices are deeper and stronger than race prejudices
403
1133054
4349
քաղաքական նախապաշարումները ավելի խորքային են քան ազգային
18:57
in the country now.
404
1137427
1260
նախապաշարումները`այստեղ:
18:59
So I think you have to make an effort -- that's the main thing.
405
1139395
3432
Եվ միակ բանը, որ մնում է դա ջանք գործադրելն է:
19:02
Make an effort to actually meet somebody.
406
1142851
2004
Փորձեք ինչ-որ մեկի հանդիպել:
19:04
Everybody has a cousin, a brother-in-law,
407
1144879
2210
Յուրաքանչյուրը ունի զարմիկ, փեսա,
19:07
somebody who's on the other side.
408
1147113
1869
հարազատ, ով հակառակ կողմում է:
19:09
So, after this election --
409
1149006
1816
Ուրեմն այս ընտրություններից հետո
19:11
wait a week or two,
410
1151252
1351
սպասեք մեկ, երկու շաբաթ,
19:12
because it's probably going to feel awful for one of you --
411
1152627
2836
քանի որ ձեզանից մեկի համար դժվար է լինելու,
19:15
but wait a couple weeks, and then reach out and say you want to talk.
412
1155487
4152
բայց մի քանի շաբաթ սպասեք և հետո կապնվեք իրեն ու ասեք, որ ուզում եք խոսել:
19:19
And before you do it,
413
1159663
1424
Մինչ դա անելը,
19:21
read Dale Carnegie, "How to Win Friends and Influence People" --
414
1161111
3145
կարդացեք Դեյլ Կարնեգի «Ինչպես հաղթել ընկերներին և ազդել
19:24
(Laughter)
415
1164280
1039
մարդկանց վրա» (Ծիծաղ)
19:25
I'm totally serious.
416
1165343
1167
Ես լուրջ եմ ասում :
19:26
You'll learn techniques if you start by acknowledging,
417
1166534
2590
Դուք մեթոդներ կսովորեք, եթե սկսեք ընդունելով,
19:29
if you start by saying,
418
1169148
1161
եթե սկսեք ասելով.
19:30
"You know, we don't agree on a lot,
419
1170333
1670
- Գիտես, շատ բաներում համաձայն չենք,
19:32
but one thing I really respect about you, Uncle Bob,"
420
1172027
2538
բայց ես քեզ հարգում եմ քեռի Բոբ,
19:34
or "... about you conservatives, is ... "
421
1174589
2059
կամ -..հարգում եմ պահպանողականների
19:36
And you can find something.
422
1176672
1334
մեջ այն.., կամ ուրիշ բան:
19:38
If you start with some appreciation, it's like magic.
423
1178030
2763
Եթե սկսեք գնահատանքով, ապա դա, ոնց որ հրաշք լինի:
19:40
This is one of the main things I've learned
424
1180817
2114
Սա այն հիմնական բանն է, որը սովորել եմ
19:42
that I take into my human relationships.
425
1182955
1913
օգտագործել մարդկային հարաբերություններում
19:44
I still make lots of stupid mistakes,
426
1184892
1920
և դեռ շատ հիմար սխալներ եմ անում,
19:46
but I'm incredibly good at apologizing now,
427
1186836
2016
բայց հիմա ներողամիտ եմ դարձել
19:48
and at acknowledging what somebody was right about.
428
1188876
2417
ու ընդունում եմ, թե ով ինչում է ճիշտ:
19:51
And if you do that,
429
1191317
1154
Եվ եթե այդպես անեք,
19:52
then the conversation goes really well, and it's actually really fun.
430
1192495
3494
հետագա խոսակցությունը շատ լավ կընթանա, իսկ դա շատ հաճելի է:
19:56
CA: Jon, it's absolutely fascinating speaking with you.
431
1196717
2645
Ջոն, շատ հաճելի է Ձեզ հետ խոսել:
19:59
It really does feel like the ground that we're on
432
1199386
3758
Թվում է թե այն հողը, որի վրա կանգնած ենք
20:03
is a ground populated by deep questions of morality and human nature.
433
1203168
4867
հագեցված է խորը հարցերով, բարոյական և մարդկային բնությամբ:
20:08
Your wisdom couldn't be more relevant.
434
1208366
2424
Ձեր իմաստությունը հարիր է :
20:10
Thank you so much for sharing this time with us.
435
1210814
2295
Շնորհակալություն ժամանակի համար, որ տրամադրեցիք:
20:13
JH: Thanks, Chris.
436
1213133
1152
Շնորհակալություն Քրիս:
20:14
JH: Thanks, everyone.
437
1214309
1161
Շնորհակալություն:
20:15
(Applause)
438
1215494
2000
(Ծափահարություններ):
Այս կայքի մասին

Այս կայքը ձեզ կներկայացնի YouTube տեսանյութեր, որոնք օգտակար են անգլերեն սովորելու համար: Դուք կտեսնեք անգլերենի դասեր, որոնք դասավանդում են բարձրակարգ ուսուցիչներ ամբողջ աշխարհից: Կրկնակի սեղմեք յուրաքանչյուր տեսանյութի էջում ցուցադրված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ այնտեղից տեսանյութը նվագարկելու համար: Ենթագրերը պտտվում են տեսանյութի նվագարկման հետ համաժամանակյա: Եթե ունեք որևէ մեկնաբանություն կամ հարցում, խնդրում ենք կապվել մեզ հետ՝ օգտագործելով այս կոնտակտային ձևը:

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7