The gender-fluid history of the Philippines | France Villarta

151,823 views ・ 2020-04-03

TED


Fai dobre clic nos subtítulos en inglés a continuación para reproducir o vídeo.

Translator: Noelia Collazo Boullosa Reviewer: Xosé María Moreno
00:13
I was an eight-year-old kid in the mid-1990s.
0
13040
2532
Eu era un neno de 8 anos a mediados dos anos 90
00:15
I grew up in southern Philippines.
1
15596
2387
que creceu no sur das Filipinas.
00:18
At that age, you're young enough to be oblivious
2
18007
2293
A esa idade, non tes anos abondo como para saber
00:20
about what society expects from each of us
3
20324
2065
que é o que a sociedade espera de ti,
00:22
but old enough to be aware of what's going on around you.
4
22413
3292
pero si tes anos abondo para decatarte do que acontece ao teu redor.
00:26
We lived in a one-bedroom house,
5
26101
2275
Viviamos nunha casa dun só cuarto,
00:28
all five of us.
6
28400
1390
e eramos cinco persoas.
00:29
Our house was amongst clusters of houses
7
29814
2196
A nosa casa estaba como moitas outras
00:32
made mostly of wood and corrugated metal sheets.
8
32034
3926
feita principalmente de madeira e planchas de uralita.
00:36
These houses were built very close to each other
9
36430
2812
Estaban construídas unhas moi preto das outras
00:39
along unpaved roads.
10
39266
1705
ao longo de rúas sen pavimentar.
00:41
There was little to no expectation of privacy.
11
41475
2671
A expectativa de ter privacidade era nula ou mínima.
00:44
Whenever an argument broke out next door,
12
44470
3208
Se alguén discutía na casa do lado
00:47
you heard it all.
13
47702
1380
escoitábase todo.
00:49
Or, if there was a little ... something something going on --
14
49106
4110
Ou, se estaban a facer outras cousiñas...
00:53
(Laughter)
15
53240
1960
(Risas)
00:55
you would probably hear that, too.
16
55950
2003
probablemente se escoitase tamén.
00:58
(Laughter)
17
58033
1590
(Risas)
00:59
Like any other kid, I learned what a family looked like.
18
59813
3149
Como calquera outro neno, aprendín como funcionaban as familias.
01:03
It was a man, a woman, plus a child or children.
19
63508
3276
Había un home, unha muller, un fillo ou varios fillos.
01:07
But I also learned it wasn't always that way.
20
67180
2236
Pero tamén aprendín que non sempre era así.
01:09
There were other combinations that worked just as well.
21
69760
2723
Había outras combinacións igual de boas.
01:12
There was this family of three who lived down the street.
22
72507
2732
Había unha familia de tres que vivían ao final da rúa.
01:15
The lady of the house was called Lenie.
23
75263
2334
A muller da casa chamábase Lenie.
01:18
Lenie had long black hair, often in a ponytail,
24
78133
3058
Tiña o pelo longo e negro, normalmente atado nunha coleta,
01:21
and manicured nails.
25
81215
1957
e levaba as uñas perfectas.
01:23
She always went out with a little makeup on
26
83196
2198
Sempre saía cunha pouca de maquillaxe
01:25
and her signature red lipstick.
27
85418
1845
e o seu típico pintalabios vermello.
01:28
Lenie's other half, I don't remember much about him
28
88018
2463
Do que estaba con ela, non lembro demasiado,
01:30
except that he had a thing for white sleeveless shirts
29
90505
2563
agás que sempre ía con camisas sen mangas
01:33
and gold chains around his neck.
30
93092
2303
e cadeas de ouro arredor do pescozo.
01:36
Their daughter was a couple years younger than me.
31
96109
2390
A súa filla tiña un par de anos menos ca min.
01:39
Now, everybody in the village knew Lenie.
32
99007
2673
Todos na vila coñecían a Lenie.
01:42
She owned and ran what was the most popular beauty salon
33
102128
2886
Era a dona e dirixía o salón de beleza máis famoso
01:45
in our side of town.
34
105038
1696
do noso lado da vila.
01:46
Every time their family would walk down the roads,
35
106758
2382
Cada vez que a súa familia camiñaba polas rúas,
01:49
they would always be greeted with smiles
36
109164
2419
todo o mundo a saudaba sorrindo
01:51
and occasionally stopped for a little chitchat.
37
111607
3858
e ás veces parábanse a parolar un anaco.
01:56
Now, the interesting thing about Lenie
38
116677
1995
O máis interesante de Lenie
01:58
is that she also happened to be a transgender woman.
39
118696
3540
é que resultaba ser unha muller transxénero.
02:03
She exemplified one of the Philippines' long-standing stories
40
123488
4460
Ela representaba unha das antigas historias das Filipinas
02:07
about gender diversity.
41
127972
1563
sobre a diversidade de xénero.
02:10
Lenie was proof that oftentimes we think of something as strange
42
130650
5555
Lenie era a proba de que a miúdo consideramos que algo é estraño
02:16
only because we're not familiar with it,
43
136229
2236
tan só porque non estamos familiarizados con el
02:18
or we haven't taken enough time to try and understand.
44
138489
3749
ou porque nin sequera nos paramos a intentar entendelo.
02:23
In most cultures around the world,
45
143541
2786
Na maioría das culturas arredor do mundo
02:26
gender is this man-woman dichotomy.
46
146351
3048
o xénero é a típica dicotomía home-muller.
02:29
It's this immovable, nonnegotiable, distinct classes of individuals.
47
149423
5456
É unha distinción entre individuos inamovible e innegociable.
02:35
We assign characteristics and expectations
48
155475
2580
Asignamos características e expectativas
02:38
the moment a person's biological sex is determined.
49
158079
3718
no momento en que se determina o sexo biolóxico dunha persoa.
02:42
But not all cultures are like that.
50
162671
1864
Pero non todas as culturas son así.
02:45
Not all cultures are as rigid.
51
165250
1826
Non todas as culturas son tan ríxidas.
02:47
Many cultures don't look at genitalia primarily
52
167727
2830
Moitas culturas non consideran os xenitais
02:50
as basis for gender construction,
53
170581
2209
como unha base para a construción do xénero,
02:52
and some communities in North America, Africa, the Indian subcontinent
54
172814
5761
e certas comunidades de América do Norte, África, o subcontinente indio
02:58
and the Pacific Islands, including the Philippines,
55
178599
3200
e as illas do Pacífico, incluídas as Filipinas,
03:01
have a long history of cultural permissiveness
56
181823
3214
posúen unha longa historia de tolerancia cultural
03:05
and accommodation of gender variances.
57
185061
2397
e aceptación das diferentes identidades de xénero.
03:08
As you may know,
58
188307
1189
Como xa saberedes,
03:09
the people of the Philippines were under Spanish rule for over 300 years.
59
189520
4447
a xente das Filipinas estivo gobernada por España durante máis de 300 anos.
03:14
That's from 1565 to 1898.
60
194405
2970
Dende 1565 ata 1898.
03:17
This explains why everyday Filipino conversations
61
197787
2606
Isto explica o porqué de que as conversas filipinas
03:20
are peppered with Spanish words
62
200417
2190
estean cheas de palabras españolas
03:22
and why so many of our last names, including mine, sound very Spanish.
63
202631
4973
e tamén que moitos dos nosos apelidos, coma o meu, soen moi españois.
03:28
This also explains the firmly entrenched influence of Catholicism.
64
208667
4240
Isto tamén explica a firmemente arraigada influencia do catolicismo.
03:34
But precolonial Philippine societies,
65
214026
2940
Pero as sociedades filipinas precoloniais
03:36
they were mostly animists.
66
216990
1681
eran principalmente animistas.
03:39
They believed all things had a distinct spiritual essence:
67
219818
5174
Crían que todas as cousas tiñan unha esencia espiritual distintiva:
03:45
plants, animals, rocks, rivers, places.
68
225016
4801
as plantas, os animais, as pedras, os ríos e os lugares.
03:50
Power resided in the spirit.
69
230635
1791
O poder residía no espírito.
03:53
Whoever was able to harness that spiritual power was highly revered.
70
233235
4820
Calquera que puidese empregar ese poder espiritual era altamente venerado.
03:59
Now, scholars who have studied the Spanish colonial archives
71
239223
3712
Os académicos que estudaron os arquivos das colonias españolas
04:02
also tell us that these early societies were largely egalitarian.
72
242959
4333
tamén nos din que esas sociedades antigas eran, en gran parte, igualitarias.
04:08
Men did not necessarily have an advantage over women.
73
248181
2812
Os homes non sempre tiñan máis privilexios ca as mulleres.
04:12
Wives were treated as companions, not slaves.
74
252001
3883
Trataban ás esposas como compañeiras, non como escravas.
04:15
And family contracts were not done without their presence and approval.
75
255908
3582
E os contratos familiares non se asinaban sen a súa presenza e aprobación.
04:20
In some ways, women had the upper hand.
76
260290
2644
Dalgún xeito, as mulleres tiñan o control.
04:23
A woman could divorce her husband and own property under her own name,
77
263800
4588
Unha muller podía divorciarse do seu marido ou ter propiedades ao seu nome,
04:28
which she kept even after marriage.
78
268412
2112
que podía manter despois de casar.
04:30
She had the prerogative to have a baby or not
79
270979
2972
Tiña dereito a decidir se quería ser nai ou non
04:33
and then decide the baby's name.
80
273975
1960
e decidir o nome do seu fillo ou filla.
04:36
But the real key to the power of the precolonial Filipino woman
81
276760
4560
Pero o verdadeiro segredo do poder da muller precolonial filipina
04:41
was in her role as "babaylan,"
82
281344
2978
residía no seu papel como "babaylán",
04:45
a collective term for shamans of various ethnic groups.
83
285236
4421
un termo colectivo para as xamás de varios grupos étnicos.
04:49
They were the community healers,
84
289681
2389
Eran as curandeiras comunitarias,
04:52
specialists in herbal and divine lore.
85
292094
3086
especialistas en herbas e tradicións divinas.
04:56
They delivered babies
86
296160
1288
Asistían partos
04:57
and communicated with the spirit world.
87
297472
2261
e comunicábanse co mundo espiritual.
05:00
They performed exorcisms
88
300677
1820
Levaban a cabo exorcismos
05:03
and occasionally, and in defense of their community,
89
303489
3254
e, ás veces, para defender a súa comunidade,
05:07
they kicked some ass.
90
307767
1731
daban algunhas malleiras.
05:09
(Laughter)
91
309522
1627
(Risas)
05:11
And while the babaylan was a female role,
92
311708
2870
E a pesar de que as babayláns eran maiormente mulleres,
05:14
there were also, in fact, male practitioners in the spiritual realm.
93
314602
3741
había tamén homes practicantes no reino espiritual.
05:18
Reports from early Spanish chroniclers contain several references
94
318927
4381
Os informes dos antigos historiadores españois conteñen varias referencias
05:23
to male shamans who did not conform to normative Western masculine standards.
95
323332
5261
a homes xamáns que non se axustaban aos estándares masculinos occidentais.
05:29
They cross-dressed
96
329068
1758
Travestíanse
05:30
and appeared effeminate
97
330850
2186
e parecían efeminados
05:33
or sexually ambiguous.
98
333060
1683
ou sexualmente ambiguos.
05:35
A Jesuit missionary named Francisco Alcina
99
335146
2452
Un misioneiro xesuíta chamado Francisco Alcina
05:37
said that one man he believed to be a shaman
100
337622
2989
dixo que "un home que se considerara xamán
05:40
was "so effeminate
101
340635
1646
era tan efeminado
05:42
that in every way he was more a woman than a man.
102
342794
3486
que en tódolos sentidos era máis muller ca home.
05:47
All the things the women did
103
347414
1513
Todo o que facían as mulleres
05:49
he performed,
104
349945
1538
el tamén o levaba a cabo,
05:51
such as weaving blankets,
105
351507
1814
como tecer sabas,
05:53
sewing clothes and making pots.
106
353345
2603
coser roupa ou facer potas.
05:57
He danced also like they did,
107
357029
2069
Tamén bailaba coma elas,
06:00
never like a man,
108
360471
1870
nunca coma os homes,
06:02
whose dance is different.
109
362365
1552
cuxo baile é diferente.
06:04
In all, he appeared more a woman than a man."
110
364909
3683
En definitiva, parecía máis unha muller ca un home."
06:10
Well, any other juicy details in the colonial archives?
111
370230
4897
Algún outro detalle suculento nos arquivos coloniais?
06:16
Thought you'd never ask.
112
376090
1278
Esperaba esa pregunta.
06:17
(Laughter)
113
377392
1711
(Risas)
06:19
As you may have deduced by now,
114
379720
2024
Como xa deduciriades a estas alturas,
06:21
the manner in which these precolonial societies conducted themselves
115
381768
3363
a maneira da que estas sociedades precoloniais eran xestionadas
06:25
didn't go over so well.
116
385155
1474
non foi moi ben recibida.
06:27
All the free-loving, gender-variant-permitting,
117
387294
2812
Todo este amor libre, a permisividade das variables de xénero
06:30
gender equality wokeness
118
390130
2065
e a conciencia da igualdade de xénero
06:32
clashed viciously with the European sensibilities at the time,
119
392219
4112
chocou agresivamente coas sensibilidades europeas da época,
06:36
so much so that the Spanish missionaries spent the next 300 years
120
396355
4637
tanto que os misioneiros españois pasaron os seguintes 300 anos
06:41
trying to enforce their two-sex, two-gender model.
121
401016
2872
intentando impoñer o seu modelo de dous sexos e dous xéneros.
06:44
Many Spanish friars also thought that the cross-dressing babaylan
122
404777
4474
Incluso moitos freires españois crían que os babayláns travestidos
06:49
were either celibates like themselves
123
409275
3787
eran ou célibes, coma eles,
06:53
or had deficient or malformed genitals.
124
413086
2577
ou tiñan unha deficiencia ou malformación xenital.
06:56
But this was pure speculation.
125
416185
1836
Pero isto era pura especulación.
06:58
Documents compiled between 1679 and 1685, called "The Bolinao Manuscript,"
126
418959
5709
Documentos recompilados entre 1679 e 1685
chamados "O manuscrito de Bolinao",
07:04
mentions male shamans marrying women.
127
424692
2557
fala de homes xamáns que casaban con mulleres.
07:08
The Boxer Codex, circa 1590,
128
428431
3470
O Códice Boxer, cara o 1590,
07:11
provide clues on the nature of the male babaylan sexuality.
129
431925
3709
proporciona pistas sobre a natureza da sexualidade dos homes babayláns.
07:16
It says, "Ordinarily they dress as women,
130
436584
4217
Di que "habitualmente vístense como mulleres,
07:21
act like prudes
131
441781
2000
actúan como puritanos
07:23
and are so effeminate
132
443805
1856
e son tan efeminados
07:25
that one who does not know them would believe they are women.
133
445685
2861
que calquera que os coñeza podería crer que son mulleres.
07:29
Almost all are impotent for the reproductive act,
134
449593
2994
Case todos son impotentes no que se refere á reprodución,
07:33
and thus they marry other males and sleep with them as man and wife
135
453472
5972
así que casan con outros homes e déitanse con eles como marido e muller
07:39
and have carnal knowledge."
136
459468
1478
e teñen un coñecemento carnal."
07:42
Carnal knowledge, of course, meaning sex.
137
462200
3872
Por suposto, con coñecemento carnal queren dicir sexo.
07:47
Now, there's an ongoing debate in contemporary society
138
467662
2586
Agora hai un debate en curso na sociedade contemporánea
07:50
about what constitutes gender and how it should be defined.
139
470272
3234
sobre que constitúe o xénero e como debe definirse este.
07:53
My country is no exception.
140
473530
1695
O meu país non é unha excepción.
07:55
Some countries like Australia, New Zealand, Pakistan, Nepal and Canada
141
475852
4738
Algúns países como Australia, Nova Zelandia, Pakistán, Nepal ou Canadá
08:00
have begun introducing nonbinary options in their legal documents,
142
480614
3876
comenzaron a introducir a opción "xénero non binario" nalgúns documentos legais,
08:04
such as their passports and their permanent resident cards.
143
484514
2970
como os pasaportes e as tarxetas de residentes permanentes.
08:08
In all these discussions about gender,
144
488064
2483
En todos estes debates sobre o xénero,
08:10
I think it's important to keep in mind
145
490571
1852
creo que é importante ter presente
08:12
that the prevailing notions of man and woman as static genders
146
492447
4475
que as nocións actuais de homes e mulleres entendidos como xéneros estáticos,
08:16
anchored strictly on biological sex
147
496946
2941
ancorados estritamente ao sexo biolóxico
08:19
are social constructs.
148
499911
1444
son construcións sociais.
08:22
In my people's case, this social construct is an imposition.
149
502126
4839
No caso do meu pobo, esta construción social é una imposición.
08:28
It was hammered into their heads over hundreds of years
150
508266
4713
Foilles inculcado durante centos e centos de anos
08:33
until they were convinced that their way of thinking was erroneous.
151
513003
4079
ata que os convenceron de que a súa forma de pensar era errónea.
08:38
But the good thing about social constructs
152
518836
3245
Pero o bo das construcións sociais
08:42
is they can be reconstructed
153
522105
1498
é que se poden reconstruír
08:44
to fit a time and age.
154
524571
1931
para que encaixen nun momento ou época.
08:47
They can be reconstructed
155
527646
1395
Poden reconstruírse
08:49
to respond to communities that are becoming more diverse.
156
529065
3274
para responder ante comunidades que se están volvendo máis diversas.
08:53
And they can be reconstructed
157
533356
2197
E poden reconstruírse
08:55
for a world that's starting to realize
158
535577
2677
para un mundo que empeza a decatarse
08:58
we have so much to gain from learning and working through our differences.
159
538278
5278
de que temos moito que gañar aprendendo das nosas diferenzas e resolvéndoas.
09:04
When I think about this subject,
160
544269
1560
Cando penso neste tema,
09:06
I think about the Filipino people
161
546700
1849
penso na xente filipina
09:08
and an almost forgotten but important legacy
162
548573
3569
e no case esquecido, pero importante legado
09:12
of gender equality and inclusivity.
163
552166
2583
da igualdade e inclusividade de xénero.
09:15
I think about lovers who were some of the gentlest souls I had known
164
555221
6091
Penso nalgúns amantes,
que eran das mellores persoas que nunca coñecín,
09:21
but could not be fully open.
165
561336
1669
pero que non se podían abrir libremente.
09:23
I think about people who have made an impact in my life,
166
563584
4519
Penso nas persoas que causaron un impacto na miña vida
09:28
who showed me that integrity, kindness and strength of character
167
568127
4538
e me ensinaron que a integridade, a bondade e a fortaleza do carácter
09:32
are far better measures of judgment,
168
572689
1901
son aspectos que xulgar moito mellores
09:35
far better than things that are beyond a person's control
169
575804
2784
que calquera cousa que estea fóra do control dunha persoa
09:38
such as their skin color, their age
170
578612
3624
como a cor da súa pel, a súa idade
09:42
or their gender.
171
582260
1157
ou o seu xénero.
09:44
As I stand here today, on the shoulders of people like Lenie,
172
584870
3931
Estar hoxe aquí presente, mirando a través de persoas coma Lenie,
09:49
I feel incredibly grateful for all who have come before me,
173
589801
3713
faime sentir incriblemente agradecido por aqueles que viñeron antes ca min,
09:54
the ones courageous enough to put themselves out there,
174
594501
4027
aqueles valentes abondo para lanzarse
09:59
who lived a life that was theirs
175
599759
2809
a vivir a vida que lles pertencía
10:02
and in the process, made it a little easier for us to live our lives now.
176
602592
4112
e no proceso, fixeron que as nosas vidas fosen máis sinxelas hoxe en día.
10:07
Because being yourself is revolutionary.
177
607685
3306
Porque ser ti mesmo é revolucionario.
10:12
And to anyone reeling from forces trying to knock you down
178
612372
4564
E para todos aqueles que cambaleades ante as forzas que intentan abatervos
10:16
and cram you into these neat little boxes people have decided for you:
179
616960
3859
e embutirvos nesas pequenas e pulcras caixas que a xente deseñou para vós:
10:22
don't break.
180
622289
1240
Non vos derrubedes.
10:24
I see you.
181
624143
1238
Eu compréndovos.
10:26
My ancestors see you.
182
626041
1571
Os meus antepasados tamén.
10:28
Their blood runs through me as they run through so many of us.
183
628380
4315
O seu sangue corre polas miñas veas e polas de moitos de nós.
10:33
You are valid, and you deserve rights and recognition
184
633957
4867
Sodes válidos e merecedes dereitos e recoñecemento
10:40
just like everyone else.
185
640745
1567
tanto como calquera outra persoa.
10:44
Thank you.
186
644081
1168
Grazas.
10:45
(Applause)
187
645273
3390
(Aplausos)
About this website

Este sitio presentarache vídeos de YouTube que son útiles para aprender inglés. Verás clases de inglés impartidas por profesores de primeiro nivel de todo o mundo. Fai dobre clic nos subtítulos en inglés que aparecen en cada páxina de vídeo para reproducir o vídeo desde alí. Os subtítulos desprázanse sincronizados coa reprodución do vídeo. Se tes algún comentario ou solicitude, póñase en contacto connosco a través deste formulario de contacto.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7