The contributions of female explorers - Courtney Stephens

Những đóng góp của các nhà thám hiểm nữ - Courtney Stephens

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: Thao Tran Trong Reviewer: Nhu PHAM

Nowadays, we take curiosity for granted.

Ngày nay, chúng ta coi sự hiếu kỳ là mặc định

We believe that if we put in the hard work,

Chúng ta tin rằng nếu nỗ lực làm việc,

we might one day stand before the pyramids,

một ngày nào đó ta có thể đứng trước các kim tự tháp,

discover a new species of flower,

tìm ra những loài hoa mới,

or even go to the moon.

hay thậm chí du hành lên mặt trăng.

But, in the 18th and 19th century,

Thế nhưng, vào thế kỉ 18 và 19,

female eyes gazed out windows

phụ nữ thời ấy nhìn ra ngoài cửa sổ

at a world they were unlikely to ever explore.

thấy một thế giới mà họ gần như không bao giờ được khám phá.

Life for women in the time of Queen Victoria

Cuộc sống của phụ nữ trong thời kì Nữ Hoàng Victoria

was largely relegated to house chores and gossip.

hầu như chỉ là việc nhà và tán chuyện.

And, although they devoured books on exotic travel,

Và, mặc dù ham thích đọc sách về các chuyến du lịch kì thú,

most would never would leave the places

phần lớn họ sẽ không bao giờ bước chân ra khỏi

in which they were born.

nơi mà họ đã sinh ra.

However, there were a few Victorian women, who,

Tuy nhiên, có vài người phụ nữ thời kì Victoria, những người mà

through privilege,

nhờ đặc quyền,

endurance,

sự chịu đựng,

and not taking "no" for an answer,

hay không chấp nhận "không" như là một câu trả lời,

did set sail for wilder shores.

đã tiến ra ngoài biển lớn.

In 1860, Marianne North,

Vào năm 1860, Marianne North,

an amateur gardener and painter,

một người làm vườn và họa sĩ nghiệp dư,

crossed the ocean to America

đã vượt đại dương tới châu Mỹ

with letters of introduction,

với những lá thư giới thiệu,

an easel,

một giá vẽ,

and a love of flowers.

và một tình yêu dành cho các loài hoa.

She went on to travel to Jamaica,

Bà đã đi tới Jamaica,

Peru,

Japan,

Peru,

Nhật Bản,

India,

Ấn Độ,

Australia.

Úc.

In fact, she went to every continent except Antarctica

Trên thực tế, bà đã đặt chân đến mọi châu lục trừ châu Nam Cực

in pursuit of new flowers to paint.

để theo đuổi những loài hoa mới và vẽ lại chúng

"I was overwhelmed with the amount

"Tôi đã bị choáng ngợp bởi số lượng

of subjects to be painted," she wrote.

những thứ để vẽ," bà viết.

"The hills were marvelously blue,

"Những sườn đồi xanh mướt tuyệt vời,

piled one over the other beyond them.

chồng lẫn lên nhau.

I never saw such abundance of pure color."

Tôi chưa bao giờ thấy màu sắc tinh khiết nhiều đến thế."

With no planes or automobiles

Không hề có máy bay hay xe ô tô

and rarely a paved street,

và hiếm khi được bước đi trên một con đường lát gạch,

North rode donkeys,

Cưỡi lừa lên phía Bắc,

scaled cliffs,

leo vách đá,

and crossed swamps

và vượt đầm lầy

to reach the plants she wanted.

để đến được với những loài cây mà bà mong muốn tìm thấy.

And all this in the customary dress of her day,

Và bà đã làm tất cả những việc này trong trang phục truyền thống thời đó,

floor-length gowns.

áo dài.

As photography had not yet been perfected,

Và vào thời mà nhiếp ảnh còn chưa được hoàn thiện,

Marianne's paintings gave botanists back in Europe

Những bức vẽ của Marianne đã giúp những nhà thực vật học ở châu Âu

their first glimpses of some of the world's most unusual plants,

lần đầu tiên được nhìn thấy những loài cây kì lạ nhất thế giới.

like the giant pitcher plant of Borneo,

như là cây nắp ấm lớn của Bormeo,

the African torch lily,

hoa lily hình ngọn đuốc của châu Phi,

and the many other species named for her

và rất nhiều loài cây khác được đặt theo tên của bà

as she was the first European to catalog them in the wild.

khi bà là người châu Âu đầu tiên thống kê chúng trong tự nhiên.

Meanwhile, back in London,

Trong lúc đó, ở London,

Miss Mary Kingsley was the sheltered daughter

quý cô Mary Kingsley là một tiểu thư được bao bọc

of a traveling doctor

bởi người cha là một bác sĩ đã đi đến nhiều nơi

who loved hearing her father's tales

cô ưa thích nghe những câu chuyện của cha mình

of native customs in Africa.

về những phong tục bản địa ở châu Phi.

Midway through writing a book on the subject,

Giữa lúc viết một cuốn sách về chủ đề đó,

her father fell ill and died.

cha của cô bị ốm và qua đời.

So, Kingsley decided she would finish the book for him.

Vì vậy, Kingsley đã quyết định rằng cô sẽ hoàn thành cuốn sách này cho ông.

Peers of her father advised her not to go,

Những người bạn của cha cô khuyên cô không nên đi,

showing her maps of tropical diseases,

họ chỉ cho cô xem những căn bệnh nhiệt đới,

but she went anyhow,

nhưng cô ấy vẫn ra đi dù thế nào đi nữa,

landing in modern-day Sierra Leone in 1896

đặt chân đến Sierra Leone ngày nay vào năm 1896

with two large suitcases and a phrase book.

với hai vali to và một cuốn sách từ vựng.

Traveling into the jungle,

Đi vào những rừng rậm,

she was able to confirm the existence

cô đã có thể xác nhận sự tồn tại

of a then-mythical creature,

của một loài sinh vật vẫn còn bí ấn,

the gorilla.

con gôrila.

She recalls fighting with crocodiles,

Cô kể lại việc đánh nhau với những con cá sấu,

being caught in a tornado,

bị kẹt trong một cơn lốc xoáy

and tickling a hippopotamus with her umbrella

và cù một con hà mã bằng chiếc ô của mình

so that he'd leave the side of her canoe.

đến mức nó phải dời ra khỏi mạn ca nô của cô

Falling into a spiky pit,

Rơi vào một hố đầy chông,

she was saved from harm by her thick petticoat.

cô được cứu khỏi nguy hiểm nhờ chiếc váy dày của mình.

"A good snake properly cooked

"Một con rắn tốt được nấu đúng cách

is one of the best meals one gets out here," she wrote.

là một trong những món ngon nhất khi ở đó," cô viết.

Think Indiana Jones was resourceful?

Bạn từng nghĩ Indiana Jones là tháo vát ư?

Kingsley could out-survive him any day!

Kingsley có khả năng sống sót còn hơn cả anh ta!

But when it comes to breaking rules,

Nhưng nói đến việc phá bỏ những luật lệ,

perhaps no female traveler was

có thể không có người phụ nữ du hành nào

as daring as Alexandra David-Neel.

gan dạ như Alexandra David-Neel.

Alexandra, who had studied Eastern religions

Alexandra, người đã học về tôn giáo phương Đông

at home in France,

tại nhà ở Pháp,

wanted desperately to prove herself

vô cùng mong muốn được chứng tỏ bản thân

to Parisian scholars of the day,

với những học giả Pari thời đó,

all of whom were men.

khi tất cả những học giả đó đều là đàn ông

She decided the only way to be taken seriously

Bà quyết định rằng cách duy nhất để được coi trọng

was to visit the fabled city of Lhasa

là đi thăm thành phố Lhasa trong truyền thuyết

in the mountains of Tibet.

trên những ngọn núi của Tây Tạng.

"People will have to say,

"Mọi người sẽ phải nói,

'This woman lived among the things she's talking about.

'Người phụ nữ này đã sống cùng với những thứ mà cô ta nói đến.

She touched them and she saw them alive,'" she wrote.

Cô ta đã chạm vào chúng và nhìn thấy chúng tận mắt," bà viết.

When she arrived at the border from India,

Khi đến biên giới Ấn độ,

she was forbidden to cross.

bà bị cấm không được đi sang phía bên kia.

So, she disguised herself as a Tibetan man.

Thế nên, bà đã hóa trang thành một người đàn ông Tây Tạng.

Dressed in a yak fur coat

Mặc vào chiếc áo yak lông thú

and a necklace of carved skulls,

và một chiếc vòng cổ có những chiếc sọ được chạm khắc,

she hiked through the barren Himilayas

bà đã leo dãy núi Himalaya hoang vu

all the way to Lhasa,

thẳng đến Lhasa,

where she was subsequently arrested.

nơi mà về sau bà bị bắt giữ.

She learned that the harder the journey,

Bà ấy học được rằng chuyến đi càng khó khăn,

the better the story,

thì câu chuyện sẽ càng thú vị,

and went on to write many books on Tibetan religion,

và tiếp tục viết nhiều sách về tôn giáo của Tây Tạng,

which not only made a splash back in Paris

những cuốn sách không chỉ làm chấn động Paris

but remain important today.

mà vẫn còn giữ được tầm quan trọng cho đến ngày hôm nay.

These brave women, and others like them,

Những người phụ nữ dũng cảm này, và những người khác giống họ,

went all over the world to prove

đã đi khắp thế gian để chứng tỏ

that the desire to see for oneself

rằng niềm khao khát được nhìn thấy tận mắt

not only changes the course of human knowledge,

không chỉ thay đổi chiều hướng của kiến thức nhân loại,

it changes the very idea of what is possible.

mà nó còn thay đổi ý niệm về cái gì là có thể.

They used the power of curiosity

Họ đã sử dụng sức mạnh của lòng hiếu kỳ

to try and understand the viewpoints

để thử và hiểu về những quan điểm

and peculiarities of other places,

và những đặc thù riêng biệt của nơi khác,

perhaps because they, themselves,

có thể họ, chính họ,

were seen as so unusual in their own societies.

đã được coi là bất bình thường trong chính cộng đồng của mình.

But their journeys revealed to them

Nhưng những chuyến đi này đã cho họ thấy

something more than the ways of foreign lands,

cái gì đó hơn cả những cách sống của các vùng đất xa lạ,

they revealed something only they, themselves, could find:

họ khám phá ra cái gì đó mà chỉ bản thân họ có thể tìm ra:

a sense of their own self.

ý niệm về bản thân.