How many verb tenses are there in English? - Anna Ananichuk

Translator: Quoc Huy Le Reviewer: Quynh Nguyen

Thì chính là cách ngôn ngữ thể hiện thời gian

Grammatical tense is how languages talk about time

mà không cần phải diễn giải về thời gian,

without explicitly naming time periods

by, instead, modifying verbs to specify when action occurs.

bằng cách bổ nghĩa cho động từ để xác định thời điểm hành động diễn ra.

So how many different tenses are there in a language like English?

Có bao nhiêu thì trong một ngôn ngữ như tiếng Anh?

At first, the answer seems obvious:

Thoạt đầu, câu trả lời có vẻ rõ ràng:

there's past,

Ta có quá khứ, hiện tại, và tương lai.

present,

and future.

But thanks to something called grammatical aspect,

Song, nhờ khái niệm ngữ pháp gọi là thể của động từ,

each of those time periods actually divides further.

từng khoảng thời gian này trên thực tế lại phân thành nhiều thì hơn nữa.

There are four kinds of aspect.

Có bốn loại thể.

In the continuous or progressive aspect,

Với thể tiếp diễn,

the actions are still happening at the time of reference.

hành động vẫn tiếp tục xảy ra ở mốc thời gian được đề cập.

The perfect aspect describes actions that are finished.

Thể hoàn thành mô tả hành động đã thực hiện xong.

The perfect progressive aspect is a combination,

Thể hoàn thành tiếp diễn là sự kết hợp

describing a completed part of a continuous action.

nhằm mô tả một phần đã hoàn thành của một hành động đang diễn ra.

And finally, there's the simple aspect,

Cuối cùng là thể đơn,

the basic form of the past, present, and future tense,

dạng cơ bản của thì quá khứ, thì hiện tại, và thì tương lai

where an action is not specified as continuous or discrete.

khi hành động không được xác định là đang diễn ra hay đã chấm dứt.

That's all a little hard to follow, so let's see how it works in action.

Những giải thích này hơi khó hiểu, vậy nên, hãy xem ví dụ thực tế.

Let's say your friends tell you they went on a secret naval mission

Giả sử bạn của bạn kể rằng họ tham gia một nhiệm vụ hải quân bí mật

to collect evidence of a mysterious sea creature.

để thu thập chứng cứ về một sinh vật biển bí ẩn.

The tense sets the overall frame of reference in the past,

Thì động từ xác định bối cảnh thời gian trong quá khứ,

but within that, there are many options.

nhưng vẫn có vài trường hợp ở đây.

Your friends might say a creature attacked their boat,

Họ có thể kể rằng một sinh vật đã tấn công tàu của họ,

that's the past simple, the most general aspect,

đó là thì quá khứ ở thể đơn, loại thể khái quát nhất,

which gives no further clarification.

không bao hàm bất kì giải thích nào.

They were sleeping when it happened,

Họ đang ngủ khi chuyện xảy ra,

a continuous process underway at that point.

một hành động đang diễn ra tại thời điểm đó.

They might also tell you they had departed from Nantucket

Họ có thể nói rằng họ đã khởi hành từ Nantucket

to describe an action completed even earlier.

để diễn tả một hành động đã hoàn thành từ trước.

That's an example of the past perfect.

Đó là ví dụ cho thì quá khứ hoàn thành.

Or that they had been sailing for three weeks,

Hay họ đã lênh đênh trên biển suốt ba tuần,

something that was ongoing up until that point.

một hành động đang diễn ra và kéo dài cho đến thời điểm đó.

In the present, they tell you that they still search for the creature today,

Hiện tại, họ kể rằng họ vẫn tìm kiếm sinh vật cho đến nay,

their present simple activity.

một hành động ở thì hiện tại đơn.

Perhaps they are preparing for their next mission continuously as they speak.

Cùng lúc đó, có lẽ họ đang chuẩn bị cho nhiệm vụ tiếp theo,

And they have built a special submarine for it, a completed achievement.

và họ đã chế ra một chiếc tàu ngầm riêng cho nhiệm vụ đó, một việc đã hoàn thành.

Plus, if they have been researching possible sightings of the creature,

Thêm nữa, nếu họ đã và đang tìm hiểu những lần có thể đã bắt gặp sinh vật,

it's something they've been doing for a while and are still doing now

đó là việc họ đã làm trong một khoảng thời gian và hiện vẫn đang làm,

making it present perfect progressive.

một hành động ở thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn.

So what does this next mission hold?

Vậy nhiệm vụ tiếp theo là gì?

You know it still hasn't happened because they will depart next week,

Bạn biết rằng nó vẫn chưa diễn ra vì họ sẽ khởi hành vào tuần sau,

the future simple.

đó là thì hiện tại đơn.

Your friends will be searching for the elusive creature,

Bạn của bạn sẽ đang tìm kiếm sinh vật ưa lẩn tránh kia,

an extended continuous undertaking.

một công việc kéo dài và tiếp diễn.

They tell you the submarine will have reached uncharted depths a month from now.

Họ bảo tàu ngầm sẽ đến độ sâu chưa được thăm dò trong vòng một tháng tới.

That's a confident prediction

Đó là một lời dự báo chắc chắn

about what will be achieved by a specific point in the future,

về một hành động sẽ xảy ra tại thời điểm cụ thể trong tương lai,

a point at which they will have been voyaging for three weeks

thời điểm mà họ sẽ lênh đênh trên biển được ba tuần,

in the future perfect progressive.

đó là thì tương lai hoàn thành tiếp diễn.

The key insight to all these different tenses

Điểm mấu chốt cơ bản của tất cả những thì này

is that each sentence takes place in a specific moment,

là mỗi câu diễn ra trong một thời điểm cụ thể,

whether it's past, present, or future.

dù đó là quá khứ, hiện tại, hay tương lai.

The point of aspects is that they tell you as of that moment

Thể của động từ cho ta biết ngay tại thời điểm đó

the status of the action.

trạng thái của hành động là như thế nào.

In total, they give us twelve possibilities in English.

Thế nên, tổng cộng, ta có 12 thì trong tiếng Anh.

What about other languages?

Vậy còn những ngôn ngữ khác?

Some, like French,

Một số như tiếng Pháp, tiếng Swahili,

Swahili,

and Russian take a similar approach to English.

và tiếng Nga có cách phân thì tương tự tiếng Anh.

Others describe and divide time differently.

Số còn lại có cách khác để mô tả và phân định thời gian.

Some have fewer grammatical tenses, like Japanese,

Một số ngôn ngữ có rất ít thì, như tiếng Nhật,

which only distinguishes past from non-past,

vốn chỉ phân biệt giữa quá khứ và phi quá khứ;

Buli and Tukang Basi,

hay tiếng Buli và tiếng Tukang Basi,

which only distinguish future from non-future,

chỉ phân biệt giữa tương lai và phi tương lai;

and Mandarin Chinese with no verb tenses at all, only aspect.

hay tiếng Quan Thoại chỉ có thể, không có thì.

On the other hand, languages like Yagwa split past tense into multiple degrees,

Ngược lại, các ngôn ngữ như tiếng Yagwa lại phân thì quá khứ ra nhiều cấp độ,

like whether something happened hours, weeks, or years ago.

như liệu một việc nào đó xảy ra cách đây nhiều giờ, nhiều tuần, hoặc nhiều năm.

In others, tenses are intertwined with moods that can convey urgency,

Ở các ngôn ngữ khác, thì kết hợp với thức để diễn tả sự gấp rút, cần kíp,

necessity,

or probability of events.

hay khả năng diễn ra của sự việc.

This makes translation difficult but not impossible.

Điều này khiến dịch thuật trở nên khó khăn nhưng không phải không được.

Speakers of most languages without certain tenses can express the same ideas

Khi người nói ngôn ngữ vốn thiếu những thì nhất định vẫn có thể mô tả cùng ý

with auxiliary words, like would or did,

bằng cách dùng trợ động từ như "would" hay "did",

or by specifying the time they mean.

hay nêu cụ thể thời gian họ muốn nói đến.

Are the variations from language to language

Liệu sự thay đổi giữ ngôn ngữ này và ngôn ngữ khác

just differents ways of describing the same fundamental reality?

chỉ là những cách khác nhau để mô tả cùng một thực tại,

Or do their diverse structures reflect different ways of thinking about the world

hay phản ánh những cách nhìn nhận khác nhau về thế giới

and even time itself?

thậm chí về chính thời gian?

And if so, what other ways of conceiving time may be out there?

Nếu vậy, liệu còn cách phân định thời gian nào khác trong thực tế?