The meaning of life according to Simone de Beauvoir - Iseult Gillespie

1,595,881 views ・ 2020-03-10

TED-Ed


Videoni ijro etish uchun quyidagi inglizcha subtitrlarga ikki marta bosing.

Translator: Arofat Akhundjanova Reviewer: Nazarbek Nazarov
00:06
At the age of 21, Simone de Beauvoir became the youngest person
0
6688
3880
Simona de Bovuar 21 yoshida Fransiyadagi eng martabali universitetning
00:10
to take the philosophy exams at France’s most esteemed university.
1
10568
4470
falsafa tanlovida ishtirok etgan eng yosh talabaga aylanadi.
00:15
She passed with flying colors.
2
15038
2010
Tanlovdan muvaffaqiyatli o'tadi.
00:17
But as soon as she mastered the rules of philosophy,
3
17048
2532
Ammo falsafa qoidalarini puxta o'zlashtirishi bilanoq,
00:19
she wanted to break them.
4
19580
1770
ularni buzmoqchi bo'ladi.
00:21
She’d been schooled on Plato’s Theory of Forms,
5
21350
3030
U Aflotunning fizik dunyo oliy haqiqatlar
00:24
which dismissed the physical world as a flawed reflection
6
24380
2900
va o'zgarmas ideallarning soyasi sifatida
00:27
of higher truths and unchanging ideals.
7
27280
2940
talqin etilgan G'oyalar nazariyasini o'rganadi.
00:30
But for de Beauvoir, earthly life was enthralling, sensual,
8
30220
3850
Ammo de Bovuar uchun yerdagi hayot zavqli,
00:34
and anything but static.
9
34070
1950
his-tuyg'uga boy, o'zgaruvchan dunyo edi.
00:36
Her desire to explore the physical world to its fullest would shape her life,
10
36020
4340
Fizik dunyoni to'la-to'kis tadqiq etish istagi uning hayot yo'lini belgilab beradi
00:40
and eventually, inspire a radical new philosophy.
11
40360
4296
va fanda keskin burilish yasagan yangi falsafalarga ilhomlantiradi.
00:44
Endlessly debating with her romantic and intellectual partner Jean Paul Sartre,
12
44656
4389
Intellektual do'sti va sevgan kishisi Jan Pol Sartr bilan oxiri yo'q munozaralarga
00:49
de Beauvoir explored free will, desire, rights and responsibilities,
13
49045
4230
kirishishgan de Bovuar iroda erkinligi, xohish, huquq va majburiyatlar hamda
00:53
and the value of personal experience.
14
53275
2830
shaxsiy tajribaning ahamiyati haqida mushohada yuritadi.
00:56
In the years following WWII,
15
56105
2110
Ikkinchi Jahon Urushidan keyingi yillarda
00:58
these ideas would converge into the school of thought
16
58215
2610
bu g'oyalar ularning ilmiy faoliyati bilan chambarchas
01:00
most closely associated with their work: existentialism.
17
60825
4640
bog'liq bo'lgan falsafiy oqim – ekzistensializmga aylandi. Yahudiy-
01:05
Where Judeo-Christian traditions taught that
18
65465
2161
-nasroniylik an'analari odamlar oldindan tayin
01:07
humans are born with preordained purpose,
19
67626
2559
etilgan maqsad bilan dunyoga keladilar deb o'rgatgan
01:10
de Beauvoir and Sartre proposed a revolutionary alternative.
20
70185
3920
bir vaqtda de Bovuar va Sartr inqilobiy g'oyani o'rtaga tashlaydi.
01:14
They argued that humans are born free,
21
74105
2210
Ular inson erkin bo'lib tug'iladi va
01:16
and thrown into existence without a divine plan.
22
76315
3230
hech qanday ilohiy muddaosiz yaratiladi, deya munozara yuritadilar.
01:19
As de Beauvoir acknowledged, this freedom is both a blessing and a burden.
23
79545
4790
De Bovuar e'tirof etganidek, bu erkinlik ham baxt, ham tashvish keltiradi.
01:24
In "The Ethics of Ambiguity" she argued that our greatest ethical imperative
24
84335
4657
"Mujmallik etikasi" asarida u bizning eng katta axloqiy majburiyatimiz o'z hayotimiz
01:28
is to create our own life’s meaning,
25
88992
2420
mohiyatini o'zimiz yaratishimiz va boshqalarning
01:31
while protecting the freedom of others to do the same.
26
91412
3034
bu erkinligini himoya qilishimizdan iborat, deb ta'kidlaydi.
01:34
As de Beauvoir wrote,
27
94446
1690
De Bovuar qayd etganidek:
01:36
“A freedom which is interested only in denying freedom must be denied.”
28
96136
5388
"O'zgalar erkinligini inkor etuvchi erkinlikdan voz kechish lozim."
01:41
This philosophy challenged its students to navigate the ambiguities and conflicts
29
101524
4230
Mazkur falsafa talabalarni xohishlarimiz tufayli yuzaga keluvchi muammolarni
01:45
our desires produce, both internally and externally.
30
105754
3800
zohiriy hamda botiniy jihatdan o'rganishga undaydi.
01:49
And as de Beauvoir sought to find her own purpose,
31
109554
2932
De Bovuar o'z hayotiy maslagini izlashga kirishar ekan,
01:52
she began to question:
32
112486
1530
o'ziga savol bera boshlaydi:
01:54
if everyone deserves to freely pursue meaning,
33
114016
2980
agar har kim hayot mohiyatini mustaqil belgilashga haqli
01:56
why was she restricted by society’s ideals of womanhood?
34
116996
4590
bo'lsa, nega jamiyat uni ayollar haqidagi ideallari bilan cheklab qo'ydi?
02:01
Despite her prolific writing, teaching and activism,
35
121586
3251
Yozuvchi, o'qituvchi va faol jamoatchi sifatida sermahsul ijodiga
02:04
de Beauvoir struggled to be taken seriously by her male peers.
36
124837
3569
qaramay, erkak tengdoshlari uning qarashlarini jiddiy qabul qilmaydi.
02:08
She’d rejected her Catholic upbringing and marital expectations
37
128406
3440
Universitetda o'qish, memuar, badiiy va falsafiy asarlar yozishni maqsad
02:11
to study at university, and write memoirs, fiction and philosophy.
38
131846
4314
qilgan de Bovar o'zining katolik tarbiyasi va turmush qurish niyatidan voz kechadi.
02:16
But the risks she was taking by embracing this lifestyle
39
136160
2720
Ammo shaxs erkinligini qadrlamagan erkaklar
02:18
were lost on many of her male counterparts,
40
138880
2420
bu hayot tarzi keltirgan tavakkalchiliklarga
02:21
who took these freedoms for granted.
41
141300
2200
yetarlicha baho bermaydi.
02:23
They had no intellectual interest in de Beauvoir’s work,
42
143500
3070
Ayollarning ichki dunyosi, qolaversa,
02:26
which explored women’s inner lives,
43
146570
2210
muallifning oshkora munosabati va biseksualizm
02:28
as well the author’s open relationship and bisexuality.
44
148780
4020
tadqiq etilgan asarlarga erkak faylasuflar qiziqish bildirmaydi.
02:32
To convey the importance of her perspective,
45
152800
2270
O'z qarashlarining ahamiyatini namoyish etish
02:35
de Beauvoir embarked on her most challenging book yet.
46
155070
3530
maqsadida de Bovuar eng murakkab kitobini yozishga kirishadi.
02:38
Just as she’d created the foundations of existentialism,
47
158600
3310
Ekzistensializm asoslarini yaratgani sinagri endi u
02:41
she’d now redefine the limits of gender.
48
161910
3460
gender chegaralarini yangidan izohlab beradi.
02:45
Published in 1949, "The Second Sex" argues that, like our life’s meaning,
49
165370
5304
1949-yilda nashr etilgan "Ikkinchi jins"da jins ham hayot mazmunidek taqdir tomonidan
02:50
gender is not predestined.
50
170674
2020
belgilanmasligi fikri ilgari suriladi.
02:52
As de Beauvoir famously wrote,
51
172694
2092
De Bovuarning mashhur iborasi bilan aytganda,
02:54
“one is not born, but rather becomes, woman.”
52
174786
3620
"kishi ayol bo'lib tug'ilmaydi, balki ayolga aylanadi".
02:58
And to “become” a woman, she argued, was to become the Other.
53
178406
4260
Uning fikricha, ayolga aylanish uchun odam "O'zga"ga aylanishiga to'g'ri keladi.
03:02
De Beauvoir defined Othering as the process of labeling women
54
182666
3723
De Bovuar ayollarni tarixan ideal inson deb hisoblangan
03:06
as less than the men who’d historically defined, and been defined as,
55
186389
4137
erkaklar bilan teng ko'rmaslik jarayonini
03:10
the ideal human subjects.
56
190526
2485
«O'zgaga aylantirish» deb ataydi. "O'zga"ga aylangan
03:13
As the Other, she argued that women were considered second to men,
57
193011
4165
kishi sifatida u ayollarga 2-darajali inson deb munosabat bildirilgani va
03:17
and therefore systematically restricted from pursuing freedom.
58
197176
4370
shuning uchun ularning erkinligi doim cheklanib kelinganini tanqid qiladi.
03:21
"The Second Sex" became an essential feminist treatise,
59
201546
3398
"Ikkinchi jins" ayollarga ko'rsatilgan jabr-zulmni behisob
03:24
offering a detailed history of women’s oppression
60
204944
2612
tarixiy voqealar orqali yoritib bergan
03:27
and a wealth of anecdotal testimony.
61
207556
2442
muhim feministik traktatga aylanadi.
03:29
"The Second Sex"’s combination of personal experience
62
209998
3070
Shaxsiy tajriba va falsafiy qarashlar
03:33
and philosophical intervention
63
213068
1820
asosiga qurilgan asar tili
03:34
provided a new language to discuss feminist theory.
64
214888
3480
feminizm nazariyasiga yangicha ruh bag'ishlaydi.
03:38
Today, those conversations are still informed by de Beauvoir’s insistence
65
218368
4552
Bu bahslar bugun ham de Bovuarning tenglik uchun kurashda "falsafa va hayotni
03:42
that in the pursuit of equality,
66
222920
1860
bir-biridan ajratib bo'lmaydi"
03:44
“there is no divorce between philosophy and life.”
67
224780
3928
degan qarashlarini aks ettiradi.
03:48
Of course, like any foundational work,
68
228708
2810
O'z sohasida yangilik bo'lgan har qanday asar singari
03:51
the ideas in "The Second Sex" have been expanded upon since its publication.
69
231518
3980
"Ikkinchi jins" dagi g'oyalar ham nashr etilishi bilan keng yoyila boshlaydi.
03:55
Many modern thinkers have explored additional ways people are Othered
70
235498
3390
Ko'plab zamonaviy mutafakkirlar odamlar "O'zgaga aylanish"ning de Bovuar
03:58
that de Beauvoir doesn’t acknowledge.
71
238888
2090
tan olmagan boshqa usullarini o'rganishadi.
04:00
These include racial and economic identities,
72
240978
2790
Bular sirasiga irqiy va iqtisodiy kelib chiqish,
04:03
as well as the broader spectrum of gender and sexual identities we understand today.
73
243768
5290
shuningdek, gender va jinsiy o'ziga xosliklar kiradi.
04:09
De Beauvoir’s legacy is further complicated
74
249058
2270
De Bovuar ijodiy merosi uning 2 talabasi qo'ygan
04:11
by accusations of sexual misconduct by two of her university students.
75
251328
4674
jinsiy zo'ravonlik haqidagi ayblov tufayli katta bahs-munozaralarga sabab bo'ladi.
04:16
In the face of these accusations,
76
256002
1870
O'z lavozimini suiiste'mol qilganlikda
04:17
she had her teaching license revoked for abusing her position.
77
257872
4100
ayblangach uning o'qituvchilik litsenziyasi bekor qilinadi.
04:21
In this aspect and others, de Beauvoir’s life remains controversial—
78
261972
4320
Bu va boshqa sabablarga ko'ra, de Bovuar hayoti munozarali masala bo'lib qoladi,
04:26
and her work represents a contentious moment in the emergence of early feminism.
79
266292
5050
uning faoliyati esa feminizmda tortishuvli davrni boshlab beradi.
04:31
She participated in those conversations for the rest of her life;
80
271342
3520
Vafotiga qadar (1986-yil ) u butun umri davomida badiiy, falsafiy va memuar
04:34
writing fiction, philosophy, and memoirs until her death in 1986.
81
274862
4926
asarlari orqali bu bahs-u munozaralarda ishtirok etadi.
04:39
Today, her work offers a philosophical language
82
279788
2830
Bugun uning asarlari falsafiy tilini qayta kashf etuvchilar
04:42
to be reimagined, revisited and rebelled against—
83
282618
3564
ham, unga qarshi isyon ko'taruvchilar ham topiladi.
04:46
a response this revolutionary thinker might have welcomed.
84
286182
3651
Inqilobchi mutaffakir bunday javobni ochiq qarshi olsa ajab emas.
Ushbu veb-sayt haqida

Ushbu sayt sizni ingliz tilini o'rganish uchun foydali bo'lgan YouTube videolari bilan tanishtiradi. Dunyo bo'ylab eng yaxshi o'qituvchilar tomonidan o'qitiladigan ingliz tili darslarini ko'rasiz. Videoni u yerdan o'ynash uchun har bir video sahifasida ko'rsatilgan inglizcha subtitrlarga ikki marta bosing. Subtitrlar video ijrosi bilan sinxronlashtiriladi. Agar sizda biron bir fikr yoki so'rov bo'lsa, iltimos, ushbu aloqa formasi orqali biz bilan bog'laning.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7