What if we could look inside human brains? - Moran Cerf

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Hasan Tahsin Bayraker Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Beyin bütün düşüncelerimizin,

The brain is the center of all of our thoughts,

dreams,

hayallerimizin,

emotions,

duygularımızın

and memories.

ve anılarımızın merkezidir.

It's what makes us who we are.

Bizi, biz yapan şeydir.

But, there is still a lot that we don't know about the brain.

Ama hâlâ beyin hakkında bilmediğimiz pek çok şey var.

Scientists have worked for years

Bilim adamları yıllarca,

on trying to understand the human brain

beyni dışarıdan tarayan EEG ve FMRI gibi

using techniques like EEG and FMRI,

teknikleri kullanarak

where we scan the brain from the outside.

insan beynini anlamaya çalıştılar.

But what if we could look inside the brains of humans

Peki ya insan beyninin içini görebilseydik

and watch them as they work?

ve onun işleyişini izleyebilseydik ?

Well, now we can

Artık epilepsi tedavisi

by looking at the brains of people

gibi çeşitli klinik nedenlerle

who are already going through surgery for clinical reasons,

beyin ameliyatı geçirmekte olan insanların

like curing epilepsy.

beyinlerine bakarak bunu yapabiliyoruz.

Epilepsy is a disease

Epilepsi, beynin hasarlı kısmının

in which a faulty part of the brain

nedensizce ve kendiliğinden

starts working spontaneously for no apparent reason.

aktifleştiği bir hastalıktır.

It's like an earthquake

Başımız içerisindeki

but inside your head.

bir deprem gibidir.

There's no way to know in advance

Nöbetin ne zaman meydana geleceğini

when a seizure will occur,

önceden bilmenin bir yolu yoktur,

so the patients are always at risk

bu nedenle hastalar her zaman

of unexpectedly losing control.

ani kontrol kaybı riski içindedirler.

There are drugs that treat epilepsy,

Epilepsiyi tedavi eden ilaçlar var

but these don't always work.

ancak bunlar her zaman sonuç vermezler.

Some patients who don't respond well to the drugs

İlaç tedavisine olumlu yanıt vermeyen

can undergo a different treatment

bazı hastalara farklı bir tedavi

where the faulty part in their brain,

uygulanabilir, ki bu beynin hasarlı

the part that starts the seizures,

olan ve nöbeti başlatan bölümünün

is surgically removed.

cerrahi bir operasyonla alınmasıdır.

The challenge is knowing which part to take out.

İşin en zor kısmı beynin hangi bölümünün alınacağını bilmektir.

How do you figure out which bit of the brain is faulty?

Beynin hasarlı bölümünü nasıl tespit edebiliriz?

In order to find the exact location of the seizure onset,

Nöbet başlangıç yerini bulmak için

doctors embed electrodes directly into the patient's brain

doktorlar, hastanın beynindeki nöbet merkezinin

around the suspected seizure center.

etrafına elektrodlar yerleştirirler.

The patient then stays in the hospital for a few days,

Sonra, hasta birkaç günlüğüne hastanede kalır

waiting to have a seizure

ve nöbet geçirmesini beklerken

with the electrodes constantly recording

elektrodlar beynin içindeki

the activity inside his or her brain.

aktiviteyi sürekli kaydeder.

Yes, now we want the patient to have a seizure

Evet, şimdi hastanın nöbetini bekliyoruz

so doctors can use the embedded electrodes

böylece doktorlar tam hasar yerini öğrenmek

to measure it and learn exactly where its origin was.

ve ölçmek için elektrodları kullanabilecek.

After doctors are sure where the seizures

Doktorlar, nöbetlerin nereden geldiğinden

come from in the brain,

emin olduktan sonra

they can take the electrodes out.

elektrodları çıkarabilirler.

Now they know what part of the brain they can remove

Şimdi, hastayı iyileştirmek için beynin

in order to cure the patient.

hangi kısmını alacaklarını biliyorlar.

These brain electrodes can tell us

Bu beyin eloktrodları bize nöbetlerin

more than just where the seizures happen.

yerinden daha fazlasını söyleyebilir.

Based on where the doctors place the electrodes in the brain,

Doktorların elektrodları beyinde yerleştirdikleri kısımlara göre,

we can ask questions about what the brain does.

beynin ne yaptığını sorgulayabiliriz.

Sometimes we find one cell that starts bursting in activity

Bazen hastanın özel bir resmi gördüğü her durumda,

every time the patient sees a particular picture,

örneğin Marilyn Monroe resmi gibi,

for example, a picture of Marilyn Monroe.

hareket başlatan bir hücre buluruz.

See, every time the patient sees Marilyn Monroe,

Hasta Marilyn Monroe'yu her gördüğünde,

some specific cells fire in the brain.

bazı özel hücreler beyinde uyanır.

You can now know when the patient is thinking of Marilyn Monroe

Şimdi hastanın Marilyn Monroe'yü düşündüğünü

just by listening to these cells fire.

sadece bu hücrelerin haraketlerine bakarak öğrenebiliyoruz.

When we find one or a few of these cells with each patient,

Bu hücrelerin bir veya birkaçına sahip hasta bulduğumuzda,

we can then do all kinds of fancy things.

birçok ilginç şey yapabiliriz.

For example, we can connect the recording electrode

Örneğin, kayıt elektrodunu ekranda

to a cursor on a screen

bir imlece bağlayabiliriz ve

and have the patient move the cursor left or right

hastaya bir şeyler düşündürerek imleci sağa veya

just by thinking of things.

sola hareket ettirmesini sağlayabiliriz.

This can help people

Bu, omuriliği

who lost the ability to move their hands,

hasarlı insanlar ya da yaralı askerler gibi

like people with spinal cord injuries or wounded soldiers,

ellerini hareket ettiremeyen kişilere,

by having them control a prosthetic arm

protez bir elin kontrolünü beyinleri ile

directly with their brain.

doğrudan sağlama olanağı sunarak yardım edebilir.

Our brain is a brilliant device

Beynimiz, gelecek hakkında öngörüler

which can make predictions about the future.

yapabilen muhteşem bir organdır.

For example, we can all know

Örneğin, bu cümlenin sonunda

which word will appear at the end of this...

hangi sözcüğün geleceğini hepimiz...

sentence.

biliyoruz.

The brain can solve complicated problems,

Beyin karmaşık sorunları çözebilir,

imagine the entire universe,

bütün evreni hayal edebilir

and grasp concepts such as infinity

ve sonsuzluk veya tek boynuzlu atlar gibi

or unicorns.

terimleri kavrayabilir.

The brain produces complex emotions like love or jealousy,

Beyin sevgi ve kıskançlık gibi karmaşık duygular üretir,

it's what makes us creative and curious,

ki bu bizi yaratıcı ve meraklı yapar.

and it can even contemplate about itself.

Üstelik o kendisi hakkında da düşünebilir.

And the brain is the organ we use to study the brain.

Beyni incelemek için kullandığımız organ yine beyindir.

I think that the brain is the most beautiful organ in our body,

Beynin vücudumuzdaki en güzel organ olduğunu düşünüyorum.

but then I ask myself,

Fakat sonra kendime soruyorum.

"Which organ is making me think that?"

"Hangi organ bana bunu düşündürüyor?"