The cancer gene we all have - Michael Windelspecht

357,512 views ・ 2014-05-19

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Eda Alparslan Gözden geçirme: Ozan Uludağ
00:09
Cancer is like a car crash.
0
9675
2250
Kanser, trafik kazası gibidir.
00:11
Your body typically regulates
1
11925
1408
Vücudumuz, hücrelerimizin
00:13
the speed at which your cells divide,
2
13333
2024
bölünme hızını düzenler.
00:15
but sometimes, cancer cuts the brake lines,
3
15357
3151
Ama bazen kanser frenlerin patlamasına yol açar
00:18
and your cells divide too quickly,
4
18508
2167
ve hücreler çok hızlı bölünmeye başlar.
00:20
accumulating mutations that cause them
5
20675
1961
Bu da hücreleri, asıl görevinden uzaklaştırıp
00:22
to veer away from their original function,
6
22636
2252
onları tehlikeli tümörlere dönüştüren
00:24
form dangerous tumors,
7
24888
1583
mutasyonlara yol açar.
00:26
and land you in the hospital.
8
26471
2287
Kendinizi hastanede bulursunuz.
00:28
Cancer is basically an inability of the body
9
28758
2000
Kanser temel olarak, vücudun
00:30
to control the speed at which cells divide.
10
30758
2667
hücrelerin bölünme hızını kontrol edememesidir.
00:33
When cells divide too quickly,
11
33425
1722
Hücreler çok hızlı bölündüğünde,
00:35
they can often accumulate mutations
12
35147
2086
vücuttaki asıl görevlerinden
00:37
that cause them to ignore their original function in the body,
13
37233
3087
uzaklaşmalarına ve tümör oluşumuna yol açan mutasyonlar
00:40
forming tumors.
14
40320
1751
ortaya çıkar.
00:42
In turn, these tumors may interfere
15
42071
2045
Bu tümörlerin
00:44
with the natural processes of the body,
16
44116
2892
sindirim ve solunum gibi
00:47
such as digestion and respiration,
17
47008
2084
vücudun doğal süreçlerini bozmasıyla
00:49
potentially leading to death.
18
49092
2000
ölüme kadar gidebilecek yol açılmış olur.
00:51
Typically, your body has a number of genetic mechanisms
19
51092
2991
Vücudumuzda hücrelerin bölünme hızını kontrol eden
00:54
to control how fast your cells divide.
20
54083
2251
bir dizi genetik mekanizma bulunur.
00:56
One of these genes is BRCA1,
21
56334
3044
Bu genlerden biri,
00:59
which stands for breast cancer susceptibility gene 1.
22
59378
3757
meme kanserine yatkınlığı gösteren BRCA1 genidir.
01:03
BRCA1 belongs to a class of genes
23
63135
2706
BRCA1, "tümör baskılayıcı genler" denen
01:05
called tumor suppressor genes.
24
65841
2631
bir gen grubunun üyesidir.
01:08
Tumor suppressor genes are involved
25
68472
1670
Tümör baskılayıcı genler,
01:10
in regulating how fast a cell divides.
26
70142
3427
hücrelerin bölünme hızını düzenlemekle görevlidir.
01:13
Normally, cell division follows an orderly process
27
73569
2772
Normalde, hücre bölünmesi, "hücre döngüsü" denen
01:16
called the cell cycle,
28
76341
1475
düzenli bir süreci izler.
01:17
which is basically the life cycle of a cell.
29
77816
2294
Temel olarak bu bir hücrenin yaşam döngüsüdür.
01:20
Within the cell cycle
30
80110
1649
Hücre döngüsü,
01:21
is a series of checkpoints,
31
81759
1688
bir dizi kontrol noktası barındırır.
01:23
where proteins, such as the one produced by BRCA1,
32
83447
2917
Buralarda proteinler, örneğin BRCA1'in ürettiği protein,
01:26
regulate how fast the cell may proceed.
33
86364
2977
hücrenin ilerleyiş hızını düzenler.
01:29
How does it do this?
34
89341
1779
Bu nasıl olur?
01:31
BRCA1 helps repair some forms of mutation in your DNA.
35
91120
4639
BRCA1, DNA'daki bazı mutasyonların onarılmasına yardım eder.
01:35
If your DNA is damaged,
36
95759
1617
DNA'nız zarar gördüyse,
01:37
BRCA1 keeps the cell from dividing
37
97376
2634
BRCA1, mutasyon onarılana dek,
01:40
until the mutation is repaired.
38
100010
1669
hücrenin bölünmesini engeller.
01:41
You have two copies of the BRCA1 gene
39
101679
3163
Vücudumuzun her hücresinde
01:44
in every cell of your body.
40
104842
1461
BRCA1'in iki kopyası bulunur.
01:46
One copy you inherited from Mom,
41
106303
2121
Kopyalardan birini anneden,
01:48
the other from Dad.
42
108424
1549
diğerini ise babadan alırız.
01:49
This redundancy is a good a thing
43
109973
2036
İki tane olması iyi bir şeydir,
01:52
because you only need one functioning BRCA1 gene in a cell
44
112009
3967
çünkü hücre döngüsünü düzenlemek için
01:55
to regulate the cell cycle.
45
115976
5424
bir adet faal BRCA1 geni yeterlidir.
02:01
But it's important to note
46
121400
1609
Bu kopyalar benzer işlevlere
02:03
that while these copies have a similar function
47
123009
2104
sahip olsa da, ikiz olmadıklarını
02:05
they're not necessarily the same.
48
125113
2168
önemle kaydetmeliyiz.
02:07
In fact, there are hundreds of variations,
49
127281
2001
Aslında, yüzlerce BRCA1 varyasyonu
02:09
or alleles, of BRCA1.
50
129282
2309
veya gen çifti vardır.
02:11
Some regulate the cell cycle more effectively than others.
51
131591
3698
Bazıları hücre döngüsünü diğerlerinden daha etkin bir şekilde düzenler.
02:15
In other words,
52
135289
1251
Başka bir deyişle
02:16
some people are born
53
136540
1252
bazı insanlar diğerlerine kıyasla
02:17
with better regulating and repair mechanisms than others.
54
137792
2800
daha iyi düzenleme ve onarım mekanizmalarıyla doğarlar.
02:20
And in some cases, mutations may render BRCA1 ineffective.
55
140592
4876
Bazı durumlarda mutasyonlar BRCA1'i etkisiz hale getirebilir.
02:25
When this happens,
56
145468
1582
Bu gerçekleştiğinde,
02:27
cells with damaged DNA are allowed to divide.
57
147050
3088
hasarlı DNA'ya sahip hücrelerin bölünmesinin önü açılır.
02:30
As they divide,
58
150138
1287
Bu hücreler bölündükçe
02:31
these cells may accumulate additional mutations.
59
151425
2749
daha fazla mutasyon ortaya çıkabilir.
02:34
These mutations may cause the cell
60
154174
1635
Bu mutasyonlar da hücreyi
02:35
to become less specialized
61
155809
1669
görevinden uzaklaştırabilir,
02:37
and stop performing its original function in the tissue.
62
157478
3280
dokudaki asli işlevini yerine getirmesini engelleyebilir.
02:40
If this occurs, then there's a greater chance
63
160758
2308
Bu durumda, kanser hücrelerine
02:43
they'll develop into cancer cells.
64
163066
2692
dönüşme ihtimalleri artar.
02:45
While we all have the gene, such as BRCA1, that can cause cancer,
65
165758
3856
Kansere yol açabilen BRCA1 gibi genler hepimizde var.
02:49
it's only when these genes fail at their function
66
169614
2711
Ama ancak bu genler işlevlerini yerine getirmediği zaman
02:52
that problems develop.
67
172325
1850
sorunlar oluşabilir.
02:54
Having an ineffective or mutated version of BRCA1
68
174175
3032
Etkisiz veya mutasyona uğramış bir BRCA1 versiyonuna sahip olmak
02:57
can increase your susceptibility to cancer,
69
177207
2472
sizi kansere daha açık hale getirebilir.
02:59
much like driving with bad brakes
70
179679
2116
Tıpkı, frenleri bozuk bir arabanın
03:01
increases the risk of an accident.
71
181795
1834
kaza şansını arttırması gibi.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7