The cancer gene we all have - Michael Windelspecht

Wszyscy mamy gen, który może wywołać nowotwór złośliwy - Michael Windelspecht

Tłumaczenie: Sylwia Gliniewicz Korekta: Marta Grochowalska

Cancer is like a car crash.

Nowotwór złośliwy przypomina wypadek samochodowy.

Your body typically regulates

Zazwyczaj ciało reguluje

the speed at which your cells divide,

prędkość podziałów komórek,

but sometimes, cancer cuts the brake lines,

ale czasem nowotwór złośliwy wyłącza hamulce

and your cells divide too quickly,

i komórki dzielą się za szybko,

accumulating mutations that cause them

akumulując mutacje, które sprawiają,

to veer away from their original function,

że komórki przestają pełnić swoje funkcje,

form dangerous tumors,

tworząc groźne guzy,

and land you in the hospital.

przez co lądujemy w szpitalu.

Cancer is basically an inability of the body

Nowotwór złośliwy to niezdolność organizmu

to control the speed at which cells divide.

do kontrolowania tempa podziału komórek.

When cells divide too quickly,

Jeśli komórki dzielą się za szybko,

they can often accumulate mutations

często akumulują mutacje,

that cause them to ignore their original function in the body,

powodujące, że komórki zapominają o swojej roli w ciele

forming tumors.

i tworzą guzy.

In turn, these tumors may interfere

Guzy mogą zaburzać

with the natural processes of the body,

naturalne procesy zachodzące w ciele,

such as digestion and respiration,

jak trawienie czy oddychanie,

potentially leading to death.

co może grozić śmiercią.

Typically, your body has a number of genetic mechanisms

Organizm posiada genetyczne mechanizmy,

to control how fast your cells divide.

które kontrolują tempo podziału komórek.

One of these genes is BRCA1,

Jednym z takich genów jest BRCA1,

which stands for breast cancer susceptibility gene 1.

czyli gen podatności na raka piersi.

BRCA1 belongs to a class of genes

BRCA1 należy do grupy genów

called tumor suppressor genes.

nazywanych genami supresorowymi.

Tumor suppressor genes are involved

Geny te biorą udział

in regulating how fast a cell divides.

w regulacji tempa podziałów komórkowych.

Normally, cell division follows an orderly process

Podziały te są następstwem uporządkowanego procesu

called the cell cycle,

nazywanego cyklem komórkowym,

which is basically the life cycle of a cell.

który jest właściwie cyklem życiowym komórki.

Within the cell cycle

W cyklu komórkowym

is a series of checkpoints,

pojawiają się punkty kontrolne,

where proteins, such as the one produced by BRCA1,

podczas których proteiny, produkowane przez np. BRCA1,

regulate how fast the cell may proceed.

regulują tempo podziału.

How does it do this?

Jak to działa?

BRCA1 helps repair some forms of mutation in your DNA.

BRCA1 pomaga w naprawie pewnych mutacji DNA.

If your DNA is damaged,

Jeśli DNA jest uszkodzone,

BRCA1 keeps the cell from dividing

BRCA1 uniemożliwia podział komórki,

until the mutation is repaired.

do czasu naprawy mutacji.

You have two copies of the BRCA1 gene

Mamy dwie kopie genu BRCA1

in every cell of your body.

w każdej komórce organizmu.

One copy you inherited from Mom,

Jedną dziedziczymy po matce,

the other from Dad.

drugą po ojcu.

This redundancy is a good a thing

Nadwyżka ma sens,

because you only need one functioning BRCA1 gene in a cell

ponieważ potrzeba jednego działającego genu BRCA1

to regulate the cell cycle.

w komórce do regulacji cyklu komórkowego.

But it's important to note

Trzeba jednak wiedzieć,

that while these copies have a similar function

że kopie mają podobne funkcje,

they're not necessarily the same.

ale nie muszą być takie same.

In fact, there are hundreds of variations,

Występują setki wersji,

or alleles, of BRCA1.

czy alleli, genu BRCA1.

Some regulate the cell cycle more effectively than others.

Niektóre działają skuteczniej niż inne.

In other words,

Innymi słowy,

some people are born

niektórzy ludzie rodzą się

with better regulating and repair mechanisms than others.

z lepszymi mechanizmami regulacji i naprawy niż inni.

And in some cases, mutations may render BRCA1 ineffective.

Czasami w wyniku mutacji BRCA1 nie działa.

When this happens,

Kiedy tak się dzieje,

cells with damaged DNA are allowed to divide.

komórki z uszkodzonym DNA dzielą się.

As they divide,

Podczas podziału

these cells may accumulate additional mutations.

komórki mogą akumulować dodatkowe mutacje.

These mutations may cause the cell

Mutacje mogą sprawić, że komórka

to become less specialized

stanie się mniej wyspecjalizowana

and stop performing its original function in the tissue.

i przestanie pełnić swoje funkcje w tkance.

If this occurs, then there's a greater chance

Kiedy tak się dzieje, rośnie ryzyko,

they'll develop into cancer cells.

że przekształci się w komórkę nowotworową.

While we all have the gene, such as BRCA1, that can cause cancer,

Wszyscy mamy geny, takie jak np. BRCA1, które mogą wywołać nowotwór zlośliwy,

it's only when these genes fail at their function

ale tylko wtedy, kiedy źle funkcjonują,

that problems develop.

zaczynają się problemy.

Having an ineffective or mutated version of BRCA1

Nieaktywna lub zmutowana wersja genu BRCA1

can increase your susceptibility to cancer,

zwiększa podatność na nowotwór złośliwy,

much like driving with bad brakes

tak samo jak zepsute hamulce w samochodzie

increases the risk of an accident.

zwiększają ryzyko wypadku.