Why should you read “Moby Dick”? - Sascha Morrell

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli

A mountain separating two lakes.

İki gölü ayıran bir dağ.

A room papered floor to ceiling with bridal satins.

Gelin satenleri ile yerden tavana kadar kaplanmış bir oda.

The lid of an immense snuffbox.

Muazzam bir enfiye kutusunun kapağı.

These seemingly unrelated images take us on a tour of a sperm whale’s head

Bu görünüşte alakasız görüntüler bizi Herman Melville’in "Moby Dick"

adlı kitabındaki ispermeçet balinasının kafasına geziye götürüyor.

in Herman Melville’s "Moby Dick."

On the surface,

Üstün körü bakılınca kitap,

the book is the story of Captain Ahab’s hunt for revenge against Moby Dick,

Kaptan Ahab’ın bacağını koparan beyaz balina Moby Dick'ten

the white whale who bit off his leg.

intikam almasının hikayesi.

But though the book features pirates, typhoons, high-speed chases,

Ancak kitapta korsanlar, tayfunlar, yüksek hızlı kovalamacalar

and giant squid,

ve dev bir kalamar olsa da

you shouldn’t expect a conventional seafaring adventure.

geleneksel bir denizcilik macerası beklememelisiniz.

Instead, it’s a multilayered exploration of not only the intimate details

Bunun yerine, sadece balina avcılığı yapan bir gemide yaşamın

of life aboard a whaling ship,

derin detaylarının değil,

but also subjects from across human and natural history,

aynı zamanda eğlenceli ve trajik, mizahi ve zorlu olan

by turns playful and tragic, humorous, and urgent.

insan ve doğal tarihin konularının çok katmanlı bir keşfidir.

The narrator guiding us through these explorations

Bu keşiflerde bize rehberlik eden anlatıcı,

is a common sailor called Ishmael.

yaygın denizci ismi olan Ishmael adlı bir denizcidir.

Ishmael starts out telling his own story

Ishmael, denize girerek “ruhundaki nemli ve çiseli Kasım”dan

as he prepares to escape the “damp and drizzly November in [his] soul”

kaçmaya hazırlanırken

by going to sea.

kendi hikayesini anlatmaya başlar.

But after he befriends the Pacific Islander Queequeg

Ancak Pasifik Adalı Queequeg ile arkadaş olduktan

and joins Ahab’s crew aboard the Pequod,

ve Ahab’ın Pequod'daki mürettebatına katıldıktan sonra,

Ishmael becomes more of an omniscient guide for the reader

Ishmael okuyucu için klasik bir karakterden ziyade

than a traditional character.

her şeyi bilen bir rehber haline gelir.

While Ahab obsesses over revenge

Ahab intikama kafayı taktığında

and first mate Starbuck tries to reason with him,

ve ilk arkadaşı Starbuck onun aklını başına getirmeye çalışırken,

Ishmael takes us on his own quest for meaning

Ishmael bizi “varoşlarını hariç tutmadan

throughout “the whole universe, not excluding its suburbs.”

tüm evren boyunca” anlam arayışına götürüyor.

In his telling, life’s biggest questions loom large, even in the smallest details.

Anlatımıyla, hayatın en büyük soruları en küçük ayrıntılarda bile büyük görünür.

Like his narrator, Melville was a restless and curious spirit,

Anlatıcısı gibi Melville, gençliğinde dünya çapında

who gained an unorthodox education working as a sailor

bir dizi zorlu yolculukta

on a series of grueling voyages around the world in his youth.

denizci olarak çalışan alışılmadık ve meraklı bir ruhtu.

He published "Moby Dick" in 1851,

1851'de Amerika Birleşik Devletleri'nde

when the United States’ whaling industry was at its height.

balina avcılığı endüstrisi zirveye ulaştığı zaman "Moby Dick"i yayınladı.

Nantucket, where the Pequod sets sail,

Pequod'un denize açıldığı Nantucket,

was the epicenter of this lucrative and bloody global industry

dünyadaki balina popülasyonlarını yok eden bu kârlı

which decimated the world’s whale populations.

ve kanlı küresel endüstrinin merkez üssü oldu.

Unusually for his time,

Onun zamanında alışılmadık olsa da Melville,

Melville doesn’t shy away from the ugly side of this industry,

bir noktada balina perspektifini bile ele alarak geminin dev gölgesinin

even taking the whale’s perspective at one point,

aşağıda yüzen yaratık için ne kadar dehşet verici

when he speculates on how terrifying the huge shadows of the ships must be

olduğuna dair kafa yorarken,

to the creature swimming below.

bu endüstrinin çirkin tarafından uzak durmadı.

The author’s first-hand familiarity with whaling is evident

Yazarın balina avına ilk elden aşinalığı,

over and over again in Ishmael’s vivid descriptions.

Ishmael'in canlı açıklamalarında defalarca belirtilmiştir.

In one chapter, the skin of a whale’s penis

Bir bölümde, bir balinanın penisinin derisi

becomes protective clothing for a crewman.

bir mürettebat için koruyucu giysi haline gelir.

Chapters with titles as unpromising as “Cistern and Buckets”

''Cistern and Buckets” gibi umut vermeyen başlıklara sahip bölümler

become some of the novel’s most rewarding

Ishmael'in bir sperm balinasının başını kurtarmayı ebelikle karşılaştırıldığı için

as Ishmael compares bailing out a sperm-whale’s head to midwifery,

Platon'un düşüncelerine sürüklediğinden,

which leads to reflections on Plato.

romanın en cazip bölümü haline geliyor.

Tangling whale-lines provoke witty reflections

Karışık balina çizgileri, tüm ölümlüleri karıştıran

on the “ever-present perils” entangling all mortals.

“sürekli var olan tehlikeler” üzerine nükteli düşüncelere neden olur.

He draws on diverse branches of knowledge, like zoology, gastronomy, law, economics,

Çeşitli dinsel ve kültürel gelenek öğretilerinden ayrıca zooloji,

mythology, and teachings from a range of religious and cultural traditions.

gastronomi, hukuk, ekonomi, mitoloji gibi çeşitli bilgi dallarından yararlanır.

The book experiments with writing style as much as subject matter.

Kitap, konu kadar yazı stili ile de deneyler yapmaktadır.

In one monologue, Ahab challenges Moby Dick in Shakespearean style:

Bir monologda Ahab, Shakespeare tarzında Moby Dick'e meydan okuyor:

“Towards thee I roll, thou all-destroying but unconquering whale;

“Sana yuvarlandığım zaman, tamamen yok ediyor ama fetih etmiyorsun balina;

to the last I grapple with thee; from hell’s heart I stab at thee;

sonuna kadar seninle boğuşuyorum; cehennemin kalbinden sana saplıyorum;

for hate’s sake I spit my last breath at thee.”

Nefret uğruna son nefesimi sana tükürüyorum. ”

One chapter is written as a playscript,

Bir bölüm, Pequod’un çok etnikli gruptan oluşan ekip üyelerinin

where members of the Pequod’s multi-ethnic crew chime in individually and in chorus.

bireysel ve koro olarak söze karıştığı bir senaryo olarak yazılmıştır.

African and Spanish sailors trade insults while a Tahitian seaman longs for home,

Afrikalı ve İspanyol denizciler Tahitili denizcinin özlem çekmesini aşağılarken,

Chinese and Portuguese crewmembers call for a dance,

Çinli ve Portekizli mürettebatlar bir dans çağrısında bulunur

and one young boy prophesies disaster.

ve bir genç çocuk felaketi öngörür.

In another chapter,

Başka bir bölümde, Ishmael gece yarısı

Ishmael sings the process of decanting whale oil in epic style,

gemi denizde sağa sola yuvarlanırken ve fıçılar heyelan gibi gümbürderken,

as the ship pitches and rolls in the midnight sea

balina yağını destansı bir tarzda

and the casks rumble like landslides.

arıtma sürecini söylüyor.

A book so wide-ranging has something for everyone.

Çok geniş kapsamlı bu kitapta herkes için bir şeyler vardır.

Readers have found religious and political allegory,

Okuyucular dini ve politik kinaye, varoluşsal sorgulama,

existential enquiry, social satire, economic analysis,

sosyal hiciv, ekonomik analiz ve Amerikan emperyalizminin,

and representations of American imperialism,

endüstriyel ilişkilerin ve ırksal çatışmanın

industrial relations and racial conflict.

temsillerini bulmuşlardır.

As Ishmael chases meaning and Ahab chases the white whale,

Ishmael anlam peşinde koşarken ve Ahab beyaz balinayı kovalarken,

the book explores the opposing forces of optimism and uncertainty,

kitap neyi takip edersek edelim insan varlığını

curiosity and fear that characterize human existence

karakterize eden iyimserlik ve belirsizlik,

no matter what it is we’re chasing.

merak ve korkunun karşıt güçlerini keşfediyor.

Through "Moby Dick’s" many pages,

"Moby Dick’in" birçok sayfası arasında,

Melville invites his readers to leap into the unknown,

Melville okuyucularını bilinmeyene sıçramaya

to join him on the hunt for the “ungraspable phantom of life.”

ve “hayatın anlaşılmaz şekli” arayışına katılmaya davet ediyor.