The rise and fall of the Celtic warriors - Philip Freeman

1,247,314 views ・ 2020-07-20

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Özlem Önce Yön Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:07
One summer evening in 335 BCE, Alexander the Great
0
7777
4843
MÖ. 335'te bir yaz akşamı Büyük İskender, bir grup yabancı kampına yaklaştığında,
00:12
was resting by the Danube River after a day of fighting the Scythian tribes
1
12620
5110
İskit kabileleriyle savaştıktan bir gün sonra,
00:17
when a band of strangers approached his camp.
2
17730
3350
Tuna Nehri yakınında dinleniyordu.
00:21
Alexander had never seen anything like these tall,
3
21080
3860
İskender, hiç bu kadar uzun boylu, büyük altın boyun halkalı
00:24
fierce-looking warriors with huge golden neck rings and colorful cloaks—
4
24940
5459
ve renkli pelerinli, vahşi görünümlü savaşçılar görmemişti
00:30
so he invited them to feast with him.
5
30399
3500
bu yüzden onları ziyafete davet etti.
00:33
They proudly said they were Keltoi or Celts who came from the far-away Alps.
6
33899
6763
Övünerek uzak Alplerden gelen Keltoi ya da Keltler olduklarını söylediler.
00:40
Alexander asked what they feared the most in the world,
7
40662
3380
İskender, söyleyeceklerini umarak dünyada en çok neyden korktuklarını sordu.
00:44
hoping they would say him.
8
44042
2110
00:46
They laughed and said they feared nothing at all.
9
46152
4513
Güldüler ve hiçbir şeyden korkmadıklarını söylediler.
00:50
This is one of the earliest stories about the ancient Celts.
10
50665
4000
Bu, antik Keltler hakkındaki en eski hikayelerden biridir.
00:54
While we don’t know where the first Celts came from,
11
54665
3100
İlk Keltler'in nereden geldiklerini bilmesek de
00:57
by Alexander’s time they had spread across Europe
12
57765
3840
İskender'in zamanında doğuda Küçük Asya'dan İspanya'ya
01:01
from Asia Minor in the east to Spain
13
61605
3115
01:04
and the Atlantic islands of Britain and Ireland in the west.
14
64720
5080
ve batıda İngiltere ve İrlanda'nın Atlantik adalarına kadar
Avrupa'ya yayıldılar.
01:09
The Celts were never one unified empire, and they didn’t build cities or monuments.
15
69800
6181
Keltler, birleşik bir imparatorluk değildi ve şehirler ya da anıtlar inşa etmediler.
01:15
Instead, they were hundreds of independent tribes who spoke the same language.
16
75981
5864
Aksine aynı dili konuşan yüzlerce bağımsız kabileydiler.
01:21
Each had its own warrior-king and religious center.
17
81845
4000
Her birinin savaşçı kralı ve dini merkezi vardı.
01:25
The tribes fought each other
18
85845
1780
Kabileler, düşmanlarıyla savaştıkları gibi birbirleriyle de coşkuyla savaştılar.
01:27
as enthusiastically as they fought their enemies.
19
87625
3440
01:31
Few armies could stand up to them.
20
91065
2460
Birkaç ordu onlara direnebildi.
01:33
Somewhat unusually for the time, the Celts believed in reincarnation—
21
93525
4756
Biraz alışılmadık bir şekilde Keltler, tekrardan yaşamak, eğlenmek
01:38
that they would be reborn on Earth to live and feast and fight again,
22
98281
5356
ve savaşmak için yeniden doğacaklarına, yani reenkarnasyona inanıyorlardı,
01:43
which may have contributed to their fearlessness in battle.
23
103637
4000
bu da savaştaki korkusuzluklarına katkıda bulunmuş olabilir.
01:47
Some of them fought naked, scoffing at their enemies’ armor.
24
107637
4380
Bazıları çıplak savaştı, düşmanlarının zırhlarıyla dalga geçtiler.
01:52
The greatest trophy a Celtic warrior could possess
25
112017
3380
Bir Kelt savaşçısının sahip olacağı en büyük ganimet,
01:55
was the severed head of a foe.
26
115397
2660
bir düşmanın kopmuş kafasıydı.
01:58
They preserved these heads in jars of cedar oil
27
118057
3690
Bu kafaları sedir yağı kavanozlarında sakladılar
02:01
and showed them to guests who visited their homes.
28
121747
3440
ve evlerine gelen misafirlere gösterdiler.
02:05
Celtic warriors were so valued in the ancient world
29
125187
3740
Kelt savaşçıları antik dünyada o kadar değerliydi ki
02:08
that foreign kings often hired them as mercenary soldiers
30
128927
4181
yabancı krallar, ordularında hizmet etmeleri için
paralı asker olarak kiralıyorlardı.
02:13
to serve in their armies.
31
133108
2010
02:15
But the Celts were much more than just warriors.
32
135118
2880
Ancak Keltler, savaşçılardan çok daha fazlasıydı.
02:17
Among them were many skilled craftsmen, artists, and great poets called bards.
33
137998
6480
Bunlar arasında birçok zanaatkar, sanatçı ve ozan adı verilen büyük şairler vardı.
02:24
The bards sang of the brave deeds of their ancestors
34
144478
3620
Ozanlar, atalarının cesur kahramanlıklarını seslendirdiler
02:28
and praised the accomplishments of warrior kings—
35
148098
3240
ve savaşçı krallarının başarılarını övdüler,
02:31
and composed biting satires about cowardly or selfish leaders.
36
151338
5037
ödlek ya da bencil liderleri hakkında sert hicivler yazdılar.
02:36
The Celts worshipped many gods,
37
156375
2480
Keltler, birçok tanrıya tapıyordu
02:38
and priests known as druids oversaw this worship.
38
158855
4278
ve bu tapınmayı druid olarak da bilinen rahipler yönetiyordu.
02:43
Anyone could become a druid,
39
163133
2060
Herkes druid olabilirdi
02:45
but the training required many years of study and memorization—
40
165193
4704
ancak eğitim yıllarca çalışma ve ezber gerektiriyordu,
02:49
the druids were not allowed to record any of their teachings in writing.
41
169897
5068
druidlerin öğretilerinin hiçbirini yazılı olarak kaydetmelerine izin verilmedi.
02:54
Druids supervised religious practices and sacrifices to the gods,
42
174965
4392
Druidler, tanrılara olan dini uygulamaları ve fedakarlıkları gözettiler.
02:59
but they were also teachers, healers, judges, and scientists.
43
179357
5341
Ayrıca öğretmen, şifacı, hakim ve bilim insanlarıydılar.
03:04
They were so respected that they could step between warring tribes
44
184698
4419
O kadar saygı duyuldular ki
bir savaşın ortasında savaşan kabileler arasına girebiliyorlar
03:09
in the middle of a battle and call an end to the fighting.
45
189117
4409
ve kavgaya son verebiliyorlardı.
03:13
No Celt would dare to harm a druid, or question their decisions.
46
193526
5432
Hiçbir Kelt bir druide zarar vermeye
ya da kararlarını sorgulamaya cüret edemedi.
03:18
In the 2nd century BCE, the Romans began to encroach on Celtic territory,
47
198958
5683
MÖ. 2. yüzyılda Romalılar, Kuzey İtalya kabilelerini fethederek
03:24
conquering the tribes of northern Italy.
48
204641
3210
Kelt bölgesine yayıldılar.
03:27
Rather than unite against the Roman legions in response to this defeat,
49
207851
4222
Keltler, bu yenilgiye cevap olarak
Roma lejyonlarına karşı birlik olmak yerine,
03:32
the Celts maintained their tribal divisions.
50
212073
3520
kabile bölünmelerini sürdürdüler.
03:35
The tribes of Spain fell soon after.
51
215593
3010
İspanya kabileleri çok geçmeden yıkıldı.
03:38
In the 1st century BCE, Julius Caesar marched his armies across France,
52
218603
5549
MÖ. 1. yüzyılda Julius Caesar,
kabileleri birbirine karşı ters düşürmek için
03:44
using bribery, threats, and lies to turn tribes against each other.
53
224152
5723
rüşvet, tehdit ve yalanları kullanarak ordularını Fransa'ya ilerletti.
03:49
Only in the closing days of this great war
54
229875
3400
Keltler, sadece bu büyük savaşın son günlerinde,
03:53
did the Celts unite against their common enemy
55
233275
2820
Kral Vercingetorix liderliği altında ortak düşmanlarına karşı birleştiler
03:56
under the leadership of king Vercingetorix,
56
236095
3120
03:59
but it was too late.
57
239215
1650
ancak çok geçti.
04:00
Countless warriors and their families died or were enslaved
58
240865
3780
Romalılar, Fransa'yı fethederken sayısız savaşçı ve aileleri öldü
04:04
as the Romans conquered France.
59
244645
2940
ya da köleleştirildi.
04:07
Protected by the surrounding waters,
60
247585
2100
Çevresindeki sular tarafından korunan
04:09
the Celtic tribes of Britain and Ireland were the last holdouts.
61
249685
5276
İngiltere ve İrlanda'nın Kelt kabileleri son anlaşmazlıklardı.
04:14
When the Romans finally invaded Britain,
62
254961
2660
Romalılar, en sonunda İngiltere'yi istila ettiğinde
04:17
the queen Boudicca united her tribe in a revolt after her husband was killed.
63
257621
5625
Kralice Boudicca, kocası öldürüldükten sonra kabilesini bir isyanda birleştirdi.
04:23
She almost succeeded in driving the Roman legions out of Britain
64
263246
4533
Düşmana karşı son bir savaşa öncülük ederken ölmeden önce,
04:27
before dying as she led a final battle against the enemy.
65
267779
5073
Roma lejyonlarını İngiltere'den çıkarmayı başardı.
04:32
By the end of the 1st century CE, Ireland alone, far out at sea,
66
272852
5429
MS. 1. yüzyılın sonuna gelindiğinde
denizin açıklarında olan yalnızca İrlanda Roma tarafından fethedilmedi.
04:38
remained unconquered by Rome.
67
278281
2480
04:40
There, the ways of the ancient Celts survived untouched by the outside world
68
280761
5280
Orada, antik Keltler'in yolları Roma'nın harabeye dönmesinden çok zaman sonra
dış dünya tarafından dokunulmadan hayatta kaldı.
04:46
long after Rome itself lay in ruins.
69
286041
3129
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7