How the world’s tallest skyscraper was built - Alex Gendler

Çeviri: It'sme Stareater Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

By the end of the 20th century,

20. yüzyılın sonlarında

the race to build the world's tallest skyscraper grinded to a halt.

dünyanın en uzun gökdelenini dikme yarışı durma noktasına gelmişti.

Each new contender was only slightly taller than the one before,

Her yeni rakip bir öncekinden sadece biraz daha uzundu

and architects were running out of ways to top their previous efforts.

ve mimarların önceki girişimlerinden daha iyisini yapmanın yolları tükeniyordu.

But in 2004 construction began on a new building in Dubai,

Ama 2004 yılında Dubai’de yeni bir binanın yapımına başlandı,

promising a revolutionary design that would dwarf the competition.

rekabeti gölgede bırakacak devrimsel bir tasarım vadediyordu.

In 2009, the 828-meter Burj Khalifa was complete,

2009 yılında, 828 metrelik Burj Khalifa tamamlandı

surpassing the previous record-holder by over 60%.

ve önceki rekor sahibini %60′tan fazla bir farkla geride bıraktı.

So what innovations allowed for such a huge leap in height?

Peki, böylesine devasa bir yükseklik için hangi yeniliklere izin verildi?

For most of architectural history, heavy building materials

Mimari tarihinin çoğunluğunda ağır inşaat malzemeleri

made it difficult for tall buildings to support their own weight.

uzun binaların kendi ağırlıklarını desteklemelerini zorlaştırmıştır.

To compensate, taller structures had wider, thicker masonry at the base,

Bu sorunu gidermek için uzun yapıların temellerine

daha geniş ve kalın duvarlar yapılmış,

making them substantially more expensive.

bu da onları epey pahalı hale getirmiştir.

The arrival of industrial steel in the early 20th century

Endüstriyel çeliğin 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkması,

helped buildings shed weight, and stretch to new heights.

binaların ağırlıklarını dağıtmalarını ve yeni yüksekliklere çıkmalarını sağladı.

But steel frames required intensive labor to produce,

Fakat çelik çerçeveleri üretmek için genellikle kötü çalışma şartları altında,

often under poor working conditions.

yoğun iş gücü gerekiyordu.

And when they were finished,

İnşa bittiğinde,

these three dimensional grids took up huge amounts of space inside buildings.

bu üç boyutlu ızgaralar binanın içinde oldukça yer kaplıyordu.

Tall steel skyscrapers also had larger, less dense surfaces,

Ayrıca uzun çelik gökdelenler daha büyük, daha az yoğun yüzeylere sahipti,

making them vulnerable to strong winds.

bu da onları sert rüzgarlara karşı dayanıksız yapıyordu.

Architects designed various countermeasures

Mimarlar sallanmayı ve yapısal hasarı önlemek için çeşitli önlemler planladı.

to prevent swaying and structural damage,

but to increase height further,

Ancak mühendisler yüksekliği daha da arttırmak için

engineers would have to completely rethink how tall buildings were designed.

uzun binaların nasıl tasarlanacağını tamamıyla yeniden düşünmek zorundaydılar.

Enter the father of modern skyscrapers: Fazlur Rahman Khan.

Modern gökdelenlerin babasıyla tanışın: Fazlurrahman Han.

This Bangladeshi-American engineer believed tall structures

Bu Bangladeşli-Amerikalı mühendis, yüksek yapıların ağırlıklarını

should bear their weight where they were widest and most stable— on the outside.

en geniş ve en sağlam oldukları yerde, dışarıda taşıması gerektiğine inanıyordu.

He proposed swapping an internal grid of steel beams

O, binalarda çok daha az ağır malzeme kullanırken

for a steel and concrete exoskeleton

çelik kirişlerin bir iç ızgarasını,

that would make buildings more resilient to wind

binaları rüzgara karşı daha dirençli yapacak olan

while using far less heavy materials.

çelik ve beton bir dış iskeletle değiştirmeyi önerdi.

Khan developed this idea into what he called tubular designs.

Han, bu fikri borulu tasarımlar olarak geliştirdi.

These buildings had exterior steel frames that were braced with concrete

Bu binalar, betonla tutturulmuş ve yatay zemin kirişlerine bağlanan

and connected to horizontal floor beams.

dış çelik çerçevelere sahipti.

Tubular frames proved superior at absorbing and transferring

Boru şeklindeki çerçeveler rüzgarın gücünü bir binanın temeline

the force of wind to a building's foundation.

daha kuvvetli bir şekilde emdiğini ve aktardığını kanıtladı.

And since the exterior walls could bear the bulk of the load,

Dış duvarlar yükün büyük bir kısmını taşıyabildiğinden

internal supporting columns could be removed to maximize space.

alanı en üst düzeye çıkarmak için iç destekleyici kolonlar kaldırılabilirdi.

Following the 1960s, tubular design became the industry standard.

1960′lardan sonra boru şeklindeki tasarım endüstri standartları haline geldi.

This new philosophy allowed for the construction

Bu yeni felsefe,

dünyanın en yüksek binası rekorunu kıran birçok gökdelen de dahil olmak üzere,

of taller, sturdier skyscrapers,

including many of the record holders for world’s tallest building.

daha uzun ve daha sağlam gökdelenlerin inşa edilmesine izin verdi.

But planning the Burj Khalifa would take one more innovation.

Ancak Burj Khalifa planı bir yenilik daha getirecekti.

In 2004, the late Fazlur Khan’s longtime employers,

2004 yılında rahmetli Fazlur Han’ın kıdemli iş verenleri

Skidmore, Owings & Merrill, completed the Tower Palace III in South Korea.

Skidmore, Owings & Merrill,

Güney Kore’deki Tower Palace 3 gökdelenini tamamladı.

This building took Khan's exoskeleton design one step further,

Bu bina, Han’ın dış iskelet tasarımını

with a central column supported by three protruding wings.

üç çıkıntılı kanat tarafından desteklenen merkezi bir kolon ile bir adım öne taşıdı.

Each wing’s weight carries the other two,

Her kanatın ağırlığı diğer iki kanatın ağırlığını taşırken

while the heavy concrete core acts as a support beam,

ağır beton çekirdek, binanın asansörlerini

that also houses the building’s elevators and mechanical infrastructure.

ve mekanik altyapısını da barındıran bir destek kirişi görevi görüyor.

This design, called the buttressed core,

Destekli merkez olarak adlandırılan bu tasarım,

allowed the entire structure to work as a single load-bearing unit,

bütün binanın 73 katını da destekleyen

tek bir yük taşıma ünitesi olarak çalışmasına izin verdi.

supporting the building’s 73 stories.

SOM was confident the buttressed core could support a much taller building,

SOM, destekli merkezin

çok daha yüksek bir binanın ağırlığını kaldırabileceğinden emindi.

and they were determined to see how high they could go with their next project.

Bir sonraki projeleriyle

ne kadar yüksekliğe çıkabileceklerini görmeye kararlıydılar.

As only the second building to use this design,

Bu tasarımı kullanan daha ikinci bina olan Burj Khalifa,

the Burj Khalifa spans an unprecedented 163 floors.

eşi benzeri görülmemiş bir şekilde 163 kat mesafeye uzanıyor.

To battle the monumental vertical and lateral forces,

Tasarım, devasa dikey ve yanal kütlelerle mücadele etmek için

the design strategically places the strongest, load-bearing areas

stratejik olarak rüzgarın da en güçlü olduğu

where the wind is also most powerful.

yük taşıyan alanlarda oturur.

Additionally, the Y-shaped layout was specifically calibrated

Ek olarak, Y şekilli tasarım

yerel rüzgar gücünü en aza indirmek için özel olarak ayarlandı.

to minimize local wind forces.

Every several floors, one of the wings recedes slightly,

Her birkaç katta, kanatlardan biri hafifçe geri çekilir

forming a series of setbacks in a clockwise pattern.

ve saat yönünde bir dizi gerileme oluşturur.

This spiral shape disperses air currents,

Bu sarmal şekil hava akımlarını dağıtır

transforming 240 kilometer per hour winds into harmless gusts.

ve saatte 240 kilometre hızdaki rüzgarları zararsız rüzgarlara dönüştürür.

Considering its height and unique design,

Yüksekliği ve sıra dışı tasarımı göz önüne alındığında

the Burj Khalifa was completed in a staggeringly short five year period.

Burj Khalifa son derece kısa, 5 yıllık bir sürede tamamlandı.

However, this pace came at a great human cost.

Ancak bu hız, büyük bir insani maliyetle geldi.

The workforce consisted mostly of South Asian migrants,

İş gücü çoğunlukla, günlük yaklaşık 10 dolarlık bir ücret için

who regularly endured shifts over 12 hours long

12 saati aşkın uzunluktaki vardiyalara sürekli katlanan

for a daily wage of roughly $10.

Güney Asya göçmenlerinden oluşuyordu.

Those who tried to quit or return home had their paychecks and passports withheld

İstifa etmeye ya da eve dönmeye çalışanların maaş çekleri ve pasaportları

projenin inşaat firması tarafından alıkonuldu.

by the project’s construction company.

These abusive conditions led to multiple protests,

Bu yolsuz koşullar, en az bir intihara ek olarak birden fazla protestoya

in addition to at least one suicide, and one fatal accident reported on site.

ve sitede bildirilen ölümcül bir kazaya yol açtı.

In the years following the tower’s completion,

Kulenin tamamlanmasını takip eden yıllarda

the United Arab Emirates fell under harsh scrutiny

Birleşik Arap Emirlikleri,

işçi koruma yasalarını uygulamadığı için sert bir denetlemenin altına girdi.

for failing to enforce worker protection laws.

Hopefully, future projects will prioritize the individuals

Umarız ki gelecekteki projeler,

bu mühendislik harikalarının arkasındaki bireylere

behind these engineering marvels over the buildings themselves.

binaların kendisinden daha çok öncelik verir.