How the world’s tallest skyscraper was built - Alex Gendler

1,003,064 views ・ 2021-04-20

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Agnieszka Fijałkowska
00:07
By the end of the 20th century,
0
7079
2042
Pod koniec XX wieku
00:09
the race to build the world's tallest skyscraper grinded to a halt.
1
9121
5292
wyścig o zbudowanie najwyższego drapacza chmur na świecie
utknął w martwym punkcie.
00:14
Each new contender was only slightly taller than the one before,
2
14413
4125
Każdy nowy pretendent był tylko nieznacznie wyższy od poprzedniego,
00:18
and architects were running out of ways to top their previous efforts.
3
18538
4541
a architektom kończyły się sposoby na przebicie wcześniejszych dokonań.
00:23
But in 2004 construction began on a new building in Dubai,
4
23079
5000
Ale w 2004 roku rozpoczęto budowę nowego budynku w Dubaju,
00:28
promising a revolutionary design that would dwarf the competition.
5
28079
4667
obiecując rewolucyjny projekt, który przyćmi konkurencję.
00:33
In 2009, the 828-meter Burj Khalifa was complete,
6
33079
4625
W 2009 roku ukończono 828-metrowy Burdż Chalifa
00:37
surpassing the previous record-holder by over 60%.
7
37746
4166
przewyższający poprzedniego rekordzistę o ponad 60%.
00:42
So what innovations allowed for such a huge leap in height?
8
42246
4500
Jakie innowacje pozwoliły na tak ogromny skok wysokości?
00:47
For most of architectural history, heavy building materials
9
47412
4042
Przez większość historii architektury ciężkie materiały budowlane
00:51
made it difficult for tall buildings to support their own weight.
10
51454
3792
utrudniały wysokim budynkom utrzymywanie własnego ciężaru.
00:55
To compensate, taller structures had wider, thicker masonry at the base,
11
55496
5875
Żeby to zrekompensować, wyższe konstrukcje miały szerszy, grubszy mur u podstawy,
01:01
making them substantially more expensive.
12
61371
3125
przez co stawały się znacznie droższe.
01:04
The arrival of industrial steel in the early 20th century
13
64496
4167
Pojawienie się stali przemysłowej na początku XX wieku
01:08
helped buildings shed weight, and stretch to new heights.
14
68663
3958
pomogło budynkom “schudnąć” i rozciągnąć się na nowe wyżyny.
01:12
But steel frames required intensive labor to produce,
15
72621
4000
Ale produkcja stalowych ram wymagała intensywnego wysiłku
01:16
often under poor working conditions.
16
76621
2583
i często odbywała się w złych warunkach,
01:19
And when they were finished,
17
79204
1459
a po zakończeniu produkcji
01:20
these three dimensional grids took up huge amounts of space inside buildings.
18
80663
5666
te trójwymiarowe siatki zajmowały mnóstwo miejsca wewnątrz budynków.
01:27
Tall steel skyscrapers also had larger, less dense surfaces,
19
87204
4959
Wysokie stalowe drapacze chmur miały też większe, mniej zwarte powierzchnie,
01:32
making them vulnerable to strong winds.
20
92163
2500
przez co były wrażliwe na silne wiatry.
01:35
Architects designed various countermeasures
21
95038
2416
Architekci projektowali różne środki zaradcze,
01:37
to prevent swaying and structural damage,
22
97454
2500
żeby zapobiec kołysaniu i uszkodzeniom konstrukcji,
01:39
but to increase height further,
23
99954
2417
ale żeby jeszcze bardziej zwiększyć wysokość,
01:42
engineers would have to completely rethink how tall buildings were designed.
24
102371
5333
inżynierowie musieli całkowicie przemyśleć sposób projektowania wysokich budynków.
01:48
Enter the father of modern skyscrapers: Fazlur Rahman Khan.
25
108121
5417
Oto ojciec nowoczesnych drapaczy chmur: Fazlur Rahman Khan.
01:53
This Bangladeshi-American engineer believed tall structures
26
113538
4208
Ten bengalsko-amerykański inżynier wierzył, że wysokie konstrukcje powinny
01:57
should bear their weight where they were widest and most stable— on the outside.
27
117746
5625
przenosić ciężar w miejsca najszersze i najbardziej stabilne - na zewnątrz.
02:03
He proposed swapping an internal grid of steel beams
28
123371
4292
Zaproponował zamianę wewnętrznej siatki stalowych belek
02:07
for a steel and concrete exoskeleton
29
127663
3250
na stalowo-betonowy egzoszkielet,
02:10
that would make buildings more resilient to wind
30
130913
2916
który zapewniłby budynkowi większą odporność na wiatr
02:13
while using far less heavy materials.
31
133829
2667
mimo znacznie lżejszych materiałów.
02:17
Khan developed this idea into what he called tubular designs.
32
137121
4583
Khan rozwinął ten pomysł w coś, co nazwał “projektem rurowym”.
02:21
These buildings had exterior steel frames that were braced with concrete
33
141704
4917
Budynki te miały zewnętrzne stalowe ramy wzmocnione betonem
02:26
and connected to horizontal floor beams.
34
146621
3083
i połączone z poziomymi belkami stropowymi.
02:29
Tubular frames proved superior at absorbing and transferring
35
149704
4792
Rurowe ramy okazały się lepsze w pochłanianiu
i przenoszeniu siły wiatru na fundament budynku.
02:34
the force of wind to a building's foundation.
36
154496
3250
02:38
And since the exterior walls could bear the bulk of the load,
37
158079
3792
A ponieważ ściany zewnętrzne mogły wytrzymać większość obciążenia,
02:41
internal supporting columns could be removed to maximize space.
38
161871
4750
wewnętrzne kolumny mogły zostać usunięte, zwiększając przestrzeń.
02:46
Following the 1960s, tubular design became the industry standard.
39
166913
4958
Od lat 60. konstrukcja rurowa była w branży standardem.
02:51
This new philosophy allowed for the construction
40
171871
2958
Ta nowa filozofia pozwoliła na budowę
02:54
of taller, sturdier skyscrapers,
41
174829
2792
wyższych, potężniejszych drapaczy chmur,
02:57
including many of the record holders for world’s tallest building.
42
177621
4208
w tym wielu rekordzistów w rankingu najwyższych budynków świata.
03:02
But planning the Burj Khalifa would take one more innovation.
43
182663
4166
Ale projekt Burdż Chalifa wymagał jeszcze jednej innowacji.
03:06
In 2004, the late Fazlur Khan’s longtime employers,
44
186829
4375
W 2004 roku wieloletni pracodawca zmarłego Fazlura Khana
03:11
Skidmore, Owings & Merrill, completed the Tower Palace III in South Korea.
45
191204
5834
biuro Skidmore, Owings & Merrill ukończyło Tower Palace III w Korei Południowej.
03:17
This building took Khan's exoskeleton design one step further,
46
197329
4667
Ten budynek posunął projekt egzoszkieletu Khana o krok dalej.
03:21
with a central column supported by three protruding wings.
47
201996
4375
Centralna kolumna opiera się na trzech wysuniętych skrzydłach.
03:26
Each wing’s weight carries the other two,
48
206704
3084
Ciężar każdego skrzydła utrzymuje dwa pozostałe,
03:29
while the heavy concrete core acts as a support beam,
49
209788
3958
podczas gdy ciężki betonowy rdzeń działa jak belka nośna,
03:33
that also houses the building’s elevators and mechanical infrastructure.
50
213746
4667
w której są też windy budynku i infrastruktura mechaniczna.
03:38
This design, called the buttressed core,
51
218413
3208
Ten projekt, zwany wzmocnionym rdzeniem,
03:41
allowed the entire structure to work as a single load-bearing unit,
52
221621
4875
pozwolił całej konstrukcji funkcjonować jako pojedyncza jednostka nośna
03:46
supporting the building’s 73 stories.
53
226496
2750
z 73 piętrami budynku.
03:49
SOM was confident the buttressed core could support a much taller building,
54
229954
4959
Ludzie z SOM byli przekonani, że rdzeń z przyporami utrzyma wyższy budynek,
03:54
and they were determined to see how high they could go with their next project.
55
234913
4958
i chcieli zobaczyć, jak wysoko będą mogli zajść w następnym projekcie.
04:00
As only the second building to use this design,
56
240246
3458
Jako dopiero drugi budynek wykorzystujący ten projekt
04:03
the Burj Khalifa spans an unprecedented 163 floors.
57
243704
5959
Burdż Chalifa ma niespotykane dotąd 163 piętra.
04:09
To battle the monumental vertical and lateral forces,
58
249996
3792
Żeby wygrać z ogromnymi siłami pionowymi i bocznymi,
04:13
the design strategically places the strongest, load-bearing areas
59
253788
4750
w projekcie strategicznie umieszczono najsilniejsze obszary nośne tam,
04:18
where the wind is also most powerful.
60
258538
2625
gdzie wiatr też jest najsilniejszy.
04:21
Additionally, the Y-shaped layout was specifically calibrated
61
261538
4541
Dodatkowo układ w kształcie litery Y został specjalnie skalibrowany
04:26
to minimize local wind forces.
62
266079
2209
w celu zminimalizowania lokalnych sił wiatru.
04:28
Every several floors, one of the wings recedes slightly,
63
268704
4500
Co kilka pięter jedno ze skrzydeł lekko się cofa,
04:33
forming a series of setbacks in a clockwise pattern.
64
273204
3667
tworząc serię cofnięć zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
04:37
This spiral shape disperses air currents,
65
277246
3333
Ten spiralny kształt rozprasza prądy powietrza,
04:40
transforming 240 kilometer per hour winds into harmless gusts.
66
280579
5584
przekształcając wiatry o prędkości 240 km/h w nieszkodliwe porywy.
04:46
Considering its height and unique design,
67
286704
2459
Mimo dużej wysokości i unikalnego projektu
04:49
the Burj Khalifa was completed in a staggeringly short five year period.
68
289163
4916
Burdż Chalifa został ukończony w zdumiewająco krótkim czasie pięciu lat.
04:54
However, this pace came at a great human cost.
69
294079
4334
Jednak to tempo wiązało się z ogromnymi kosztami ludzkimi.
04:58
The workforce consisted mostly of South Asian migrants,
70
298413
4041
Siła robocza składała się głównie z imigrantów z Azji Południowej,
05:02
who regularly endured shifts over 12 hours long
71
302454
3542
którzy regularnie musieli znosić zmiany trwające ponad 12 godzin
05:05
for a daily wage of roughly $10.
72
305996
3375
za dzienną pensję około 10 dolarów.
05:09
Those who tried to quit or return home had their paychecks and passports withheld
73
309371
5750
Tym, którzy próbowali odejść lub wrócić do domu,
firma budowlana zatrzymywała wypłaty i paszporty.
05:15
by the project’s construction company.
74
315121
2125
05:17
These abusive conditions led to multiple protests,
75
317871
3458
Nadużycia doprowadziły do ​​wielu protestów.
05:21
in addition to at least one suicide, and one fatal accident reported on site.
76
321329
5334
Doszło do co najmniej jednego samobójstwa i jednego wypadku śmiertelnego na miejscu.
05:27
In the years following the tower’s completion,
77
327371
2500
Po ukończeniu wieży
05:29
the United Arab Emirates fell under harsh scrutiny
78
329871
3708
Zjednoczone Emiraty Arabskie zostały dokładnie skontrolowane
05:33
for failing to enforce worker protection laws.
79
333579
2875
pod kątem nieprzestrzegania przepisów dotyczących ochrony pracowników.
05:36
Hopefully, future projects will prioritize the individuals
80
336788
4208
Pozostaje mieć nadzieję, że w przyszłości priorytetem będą ludzie,
05:40
behind these engineering marvels over the buildings themselves.
81
340996
4458
a nie cuda inżynierii i architektury.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7