How you survive the coldest place on Earth - Nadia Frontier

196,982 views ・ 2023-10-10

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Başak Gökdaş Gözden geçirme: Emel Çırakoğlu
00:07
The vast, white ice surface of Antarctica
0
7253
2795
Antartika’nın geniş beyaz buzlu yüzeyi,
00:10
stretches for over 3 million square kilometers:
1
10048
2836
3 milyon kilometrekareden fazla genişliğe uzanıyor.
00:12
empty, desolate, and almost completely silent.
2
12884
2878
Boş, ıssız ve neredeyse tamamen sessiz.
00:16
But appearances can be deceiving.
3
16637
1961
Fakat görünüşler aldatıcı olabilir.
00:18
On the coast of this expanse,
4
18681
1710
Bu genişliğin kıyısında,
00:20
just a few meters beneath the ice lies a multicolored constellation of life.
5
20391
4213
buzun sadece birkaç metre altında çok renkli bir yaşam takımyıldızı bulunuyor.
00:24
This remarkably diverse realm is home to over 8,000 species of sea denizens
6
24812
5172
Bu olağanüstü çeşitli alan, 8.000′den fazla
deniz canlısına ev sahipliği yapmaktadır.
00:29
who rely on an arsenal of otherworldly traits to survive.
7
29984
3796
Bu canlılar hayatta kalmak için başka dünyalı özelliklere güvenirler.
00:34
So how do these species not only live, but thrive,
8
34113
2670
Peki bu türler nasıl sadece yaşamakla kalmayıp,
00:36
in conditions most animals would be unable to bear?
9
36783
2836
birçok hayvanın yaşamayacağı koşullarda gelişiyor?
00:40
Antarctic waters are some of the most consistently frigid in the world,
10
40119
4004
Antarktika suları, dünya genelinde sürekli buz gibi olan alanlardan biridir.
00:44
hovering below 0 degrees Celsius for a large portion of the year.
11
44207
4004
Hava yılın büyük bir bölümünde, sıfır derece santigratın altındadır.
00:48
This means burning energy too quickly can be deadly,
12
48377
3254
Bu, enerjiyi hızlıca harcamanın ölümcül olabileceği anlamına gelir.
00:51
so survival in this ecosystem looks slow and steady.
13
51714
3420
Ondan dolayı ekosistemde hayatta kalabilmek yavaş ve istikrarlı görünür.
00:55
Freezing temperatures persist even in the summer,
14
55551
2836
Dondurucu iklim koşulları yaz aylarında bile devam eder.
00:58
but this season brings a rare gift: sunlight.
15
58471
2878
Ancak yaz mevsimi, nadir bir hediye getirir.Güneş ışığı.
01:01
For a brief period, it’s abundant,
16
61766
2127
Kısa bir süre için bol miktarda bulunur.
01:03
shining through the ice for 24 hours a day.
17
63893
2628
Buzun içinde yirmi dört saat boyunca parlar.
01:06
This infusion of energy drives intense coastal phytoplankton blooms,
18
66687
4296
Bu enerji aşılaması, yoğun kıyı planktonlarını harekete geçirip,
01:11
transforming the waters into a thick green soup.
19
71192
3045
suları yoğun yeşil bir çorba haline getirir.
01:14
Marine life both large and small takes advantage of this bounty,
20
74737
3837
Hem büyük hem de küçük deniz yaşamı bu bolluktan faydalanır.
01:18
including the giant Antarctic isopod.
21
78574
2503
Dev Antarktika tespih böceği de dahil.
01:21
Cousins of the humble pill bug,
22
81160
1877
Tohum böceklerinin akrabası
01:23
these crustaceans can reach up to 11 centimeters long,
23
83079
3587
bu kabuklular 11 santimetreye kadar uzunluğa ulaşabilir.
01:26
and they never miss the opportunity for a meal.
24
86791
2502
Yemek yeme fırsatını hiçbir zaman kaçırmazlar.
01:29
The scavengers eat a wide variety of prey, including other giant isopods.
25
89669
4421
Leşçiller, dev tespih böcekleride dahil geniş bir av yelpazesiyle beslenirler.
01:34
And by slowing their metabolisms, they can make this food last,
26
94090
3420
Metabolizmalarını yavaşlatarak, yiyeceği uzun süre kullanabilirler.
01:37
with one study showing specimens surviving for 50 days without eating.
27
97552
4087
Bir çalışma, örneklerin yemek yemeden 50 gün boyunca hayatta kaldığını gösteriyor.
01:42
Since this adaptation involves careful conservation of energy,
28
102014
3671
Bu adaptasyon, enerjinin dikkatli bir şekilde korunmasını içerdiğinden,
01:45
giant isopods spend most of their time stationary or inching across the seafloor.
29
105685
5547
dev tespih böceği genelde hareketsizdir. Ya da deniz tabanında yavaşça ilerler.
01:51
Meanwhile, their tiny amphipod relatives celebrate the summer
30
111607
3754
Bütün bunlar olup biterken amfipod akrabaları, yaz mevsimini,
01:55
by releasing offspring alongside the algal explosion,
31
115361
3170
su yosunu artışı ile birlikte yavrularını serbest bırakarak kutlar.
01:58
ensuring their young have an abundance of food.
32
118531
2294
Yavrularının yiyeceği olduğundan emin olurlar.
02:01
And sea cucumbers carpeting the seafloor hoover up the dense plankton
33
121117
4629
Deniz hıyarları deniz tabanını kaplayarak yoğun planktonu emerler.
02:05
with outstretched tentacles,
34
125788
1460
Uzanmış dokunaçlarıyla,
02:07
producing nutrient-rich feces that nourish nearby life.
35
127248
3253
çevresindeki yaşamı besleyen besin açısından zengin dışkı üretirler.
02:10
But this big summer blowout doesn’t last long.
36
130751
2670
Ancak bu büyük yaz coşkusu fazla uzun sürmez.
02:13
The first signs of autumn arrive in fine needles of frazil ice.
37
133462
4338
Sonbaharın ilk belirtileri, ince iğne şeklindeki yüzer buz kristalinden gelir.
02:17
These slowly coagulating crystals form a skin across the surface,
38
137967
3921
Bu yavaşça pıhtılaşan kristaller, yüzeyin üzerinde bir deri oluşturur.
02:22
then mix with falling snow before freezing into a thin crust of ice.
39
142096
4338
Daha sonra düşen karla karışır ve ince bir buz kabuğuna donana kadar bekler.
02:26
The waters get darker and colder.
40
146642
1961
Sular daha koyu ve daha soğuk hale gelir.
02:28
And in this swiftly dimming world,
41
148603
1876
Hızla kararan bu dünyada,
02:30
a set of long, spiky limbs sidle into view.
42
150479
2837
bir dizi uzun, dikenli uzuv görüş alanına girer.
02:33
With up to six pairs of legs, these giant sea spiders aren’t arachnids,
43
153524
4213
Altı çift kadar bacağı olan bu dev deniz örümcekleri, örümceğimsilere değil,
02:37
but rather a related class of marine arthropod unique to the seafloor.
44
157820
4088
deniz tabanına özgü deniz eklem bacaklıları sınıfına aittirler.
02:42
In addition to housing some of the animal’s organs,
45
162200
2711
Bazı canlıların organlarını barındırmanın yanı sıra,
02:44
its legs are covered in tiny holes,
46
164911
2168
bacakları küçük deliklerle kaplıdır.
02:47
which grow more numerous as the spider ages.
47
167079
2628
Örümcek yaşlandıkça, delikler sayıca daha da artar.
02:49
These holes will likely help absorb the dissolved oxygen
48
169832
2878
Delikler muhtemelen çözünmüş oksijeni emmeye yardımcı olup,
02:52
that saturates these freezing southern waters.
49
172710
2252
donmuş güney sularının içine işler.
02:55
Since oxygen fuels growth,
50
175004
1835
Oksijen büyümeyi beslediği için,
02:56
many local species have evolved to take advantage of this abundance,
51
176839
3670
birçok yerel tür bu bolluktan faydalanmak için evrim geçirmiştir.
03:00
and it may be one of the reasons that gigantism is so common in this region.
52
180593
4046
Antartika’da dev olmanın bu kadar yaygın olmasının nedenlerinden biri olabilir.
03:05
Individual sea spiders, for instance, can grow to the size of dinner plates.
53
185181
4004
Örneğin, bireysel deniz örümcekleri, yemek tabağı boyutuna kadar büyüyebilir.
03:09
But soon, these underwater giants will be moving slower than ever.
54
189227
3920
Kısa süre içinde, su altı devleri normalden daha yavaş hareket ederler.
03:13
As winter settles in, the sea floor becomes even colder.
55
193940
3420
Kış yerleştikçe, deniz tabanı daha da soğur.
03:17
Waters fall to negative 1.8 degrees Celsius.
56
197360
3420
Suyun sıcaklığı eksi 1.8 santigrat dereceye kadar düşer.
03:21
On the surface, the thin icy crust thickens into a layer called nilas,
57
201030
4838
Suyun yüzeyindeki, ince buzlu kabuk ″nilas″adı verilen bir katmana dönüşür.
03:26
and young sea ice starts forming ridges that block out the sun.
58
206035
3712
Genç deniz buzu, güneşi engelleyen sırtlar oluşturmaya başlar.
03:29
The ocean begins to mirror the still landscape above it.
59
209914
2961
Okyanus, üzerindeki sakin manzarayı yansıtmaya başlar.
03:33
Antarctic sea cucumbers and urchins go into dormancy for months,
60
213626
4212
Antarktika deniz hıyarları ve deniz kestaneleri aylarca dinlenirler.
03:37
and their metabolic rates fall to the slowest on Earth.
61
217838
2962
Metabolik hızları Dünyadaki en yavaş seviyeye düşer.
03:40
Antarctic limpets continue feeding,
62
220800
2419
Antarktika deniz salyangozu beslemeye devam eder.
03:43
but at such a gradual pace that they're largely still surviving
63
223219
3045
Ancak o kadar yavaş bir tempoda ki, çoğunlukla
03:46
on energy reserves from the summer.
64
226264
1793
yazın enerji rezervleriyle yaşarlar.
03:48
Tiny crustaceans survive off the traces of algae
65
228557
3087
Küçük kabuklular, evlerinin buzlu tavanında büyüyen yosunların
03:51
growing on their home’s icy ceiling,
66
231644
2085
izlerinden hayatta kalırken,
03:53
raising their young in these expansive winter nurseries.
67
233729
2670
gençlerini bu geniş kış yuvalarında büyütürler.
03:56
But this seemingly endless winter won't last forever.
68
236691
3253
Görünüşe bakılırsa sonsuz kış sonsuza kadar sürmeyecek.
04:00
As spring comes, light slowly begins to trickle back down through the ice.
69
240236
3962
Bahar geldiğinde, ışık yavaşça buzun içinden geri akışa başlar.
04:04
And week by week, bit by bit,
70
244198
1919
Her hafta, aşama aşama
04:06
this underwater world will begin waking up
71
246117
2544
su altı dünyası ağır hareketli dansını
04:08
to begin its delicate, slow-motion dance once again.
72
248661
3629
tekrardan yapmak için uyanmaya başlayacak.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7