The truth about bats - Amy Wray

Çeviri: Semih Şimşek Gözden geçirme: Eren Gokce

Flying through the night, I watch over this world,

Gece boyunca uçar, dünyaya göz kulak olurum,

a silent guardian, a watchful protector, a dark knight, I'm...

sessiz bir nöbetçi, dikkatli bir korumayım, kara şövalye, ben…

Okay, fine. So, I'm not Batman. I'm just a bat.

Tamam, peki, Batman değilim. Sadece yarasayım.

But like Batman, I'm often misunderstood.

Ama ben de Batman gibi, sık sık yanlış anlaşılırım.

People think I'm scary, strange and dangerous.

İnsanlar korkunç olduğumu düşünür, garip ve tehlikeli.

If they only knew my story, though, I'd be cheered as a hero.

Ama beni bir tanısalardı, kahramanları olarak görürlerdi.

When people think of bats,

İnsanlara yarasa deyince,

many think of vampires who want to suck their blood.

çoğu, kanlarını emmek isteyen vampirleri düşünür.

But the truth is that out of over 1200 bat species,

Ama aslında 1200'den fazla yarasa türünün içinde,

only three are vampire bats.

yalnızca üç vampir yarasa türü vardır.

Out of these three, only one prefers the blood of mammals,

Bu üçü içinde de yalnızca biri, memelilerin kanını emmeyi tercih eder,

and even these bats mostly feed on cattle.

ki bu yarasalar da çoğunlukla sığırlardan beslenir.

Maybe that still doesn't seem so great,

Belki de durum hâlâ çok iyi gibi gözükmüyor,

but vampire bats can be a great help to humans.

ama vampir yarasaların, insanlara büyük yardımları dokunabilir.

A chemical known as desmoteplase found in vampire bat saliva

Vampir yarasa salyasında bulunan "desmoteplase" olarak bilinen bir kimyasal

helps break down blood clots,

kan pıhtılarını parçalamaya yardım ediyor

and is being tested by recovering stroke victims.

ve felçli hastaları iyileştirdiği gözlenmiştir.

Of the remaining 1000+ species of bats, about 70% feed on insects.

Geriye kalan 1000'den fazla yarasa türünün yüzde 70'i böceklerden beslenir.

These bats help control the real vampires:

Bu yarasalar gerçek vampirleri kontrol etmeye yardımcı olur:

mosquitos, whose nasty bites are not just annoying

Sivrisinekler, pis ısırıklarıyla sadece can sıkıcı değiller,

but spread diseases, like West Nile virus.

aynı zamanda hastalık da yayarlar, Batı Nil virüsü gibi.

A single little brown bat can eat 1000 insects every hour,

Tek bir küçük kahverengi yarasa, her saat 1000 böcek yiyebilir.

and a colony of Mexican free-tailed bats can eat several tons of moths

Meksika serbest kuyruklu yarasalarının bir kolonisi, sadece bir gecede

in just one night.

birkaç ton güve yiyebilir.

In the United States alone,

Sadece Birleşik Devletler'de,

bats provide an estimated 3.7 billion dollars worth

yarasalar çiftçiler için tahminî olarak 3,7 milyar dolar değerinde,

of free pest control for farmers,

bedava haşereyle mücadele hizmeti verir.

which benefits everyone who eats the foods that they grow.

Bu durum, yetiştirdikleri ürünü yiyen herkes için yarar sağlar.

Fruit bats, also called megabats because of their large size,

Büyük boyutlarından ötürü mega yarasalar olarak da bilinen meyve yarasaları,

are important for the role they play in plant pollination.

bitki polenleşmesindeki rollerinden dolayı önemlidirler.

By traveling between flowers while feeding on nectar and fruits,

Çiçekler arasında gezinip, nektar ve meyvelerden beslenirken,

these bats transport the pollen and seeds that help plants reproduce.

bu yarasalar bitkilerin çoğalmalarına yardımcı olan polen ve çekirdekleri taşır.

In Southeast Asia, for example,

Örneğin, Güneydoğu Asya'da,

the cave nectar bat is the only pollinator of the durian fruit.

mağara nektar yarasaları, durian meyvesinin tek polen taşıyıcılarıdır.

Other bats pollinate peaches, bananas,

Diğer yarasalar da, şeftali, muz

and the agave plants that tequila is made from.

ve kendisinden tekila yapılan sabır otu için polen taşırlar.

Without them,

many of our food plants would be unable to produce the tasty fruits we enjoy.

Yarasalar olmadan,

birçok bitki, keyifle yediğimiz lezzetli meyvelerini üretemez hâle gelirdi.

As heroes of the ecosystem, bats have their own unique utility belts.

Ekosistemin kahramanları olan yarasaların kendilerine özel alet kemerleri bulunur.

Bats have been a source of inspiration for the design of flying robots

Yarasalar, uçan robotların, enerji tasarruflu casus uçakların

and even an energy-efficient spy plane,

tasarımına ilham kaynağı oldular.

as they are the only mammal capable of true powered flight.

Bu da gerçek anlamda uçabilen tek memeli olduklarından dolayı olsa gerek.

Echolocation, a type of biological sonar, is also used by bats as a way to navigate

Bir tür biyolojik sonar olan ekolokasyon, yarasaların yön bulmalarını

and find prey in the dark.

ve karanlıkta avlarını bulmalarını sağlar.

Although there's a common misconception that bats are blind,

Yarasaların kör olduğuna dair yanlış bir kanı söz konusu olsa da,

in truth, all species of bats have sight.

gerçekte bütün yarasa türleri görür.

And some have even adapted large eyes to see better in dim lighting.

Bazıları loş ışıkta daha iyi görebilmek için büyük gözler adapte etmişlerdir.

Many people worry about getting infected by bats,

Birçok insan yarasalardan hastalık kapmaktan korkar

and like any other animals, bats can carry diseases, like rabies.

ve tıpkı diğer hayvanlar gibi yarasalar da hastalık taşıyabilir, kuduz gibi.

In reality, though, less than .5% of all bats carry this virus.

Ama, gerçekte bütün yarasaların yüzde 0,5'inden daha azı hastalık taşır.

That's about the same odds as getting the same result on a coin flip

Bu, bir bozuk paranın havaya atıldığında arka arkaya sekiz kere aynı sonucu

eight times in a row.

vermesiyle aynı olasılık dâhilindedir.

The perception that bats are often diseased

Yarasaların sık sık hastalıklı olduğuna dair algı

may come from the fact that sick bats,

hasta yarasalardan geliyor olabilir ki

who may show unusual behavior, emerge during the daytime,

bu yarasalar gündüz vakti alışılmadık davranışlar sergiler

or be unable to fly,

ya da uçamazlar,

are more likely to be encountered by people.

bunların da insanlarla karşılaşmaları daha muhtemeldir.

So a good way to protect yourself is to protect bats as well,

Yani kendinizi korumanın iyi bir yolu da yarasaları korumaktır,

keeping them healthy, protecting their habitats,

onları sağlıklı tutarak, habitatlarını koruyarak

and reducing their risk of transmitting disease.

ve hastalık bulaştırma risklerini azaltarak.

In North America, bats are threatened by a devastating sickness

Kuzey Amerika'da yarasalar, yok edici bir hastalıkla karşı karşıyalar,

called white-nose syndrome.

adı beyaz burun sendromu.

This fungal infection causes bats to wake up

Bu mantar hastalığı, kış uykusundaki

while hibernating during a winter.

yarasaların uyanmasına neden oluyor.

Unable to find food, they expend large amounts of energy,

Yemek bulamadan, çok fazla enerji harcıyorlar,

and eventually starve to death.

nihayetinde açlıktan ölüyorlar.

White-nose syndrome has wiped out entire caves full of bats,

Beyaz burun sendromu, mağaraları dolduran yarasaları yok etti,

with a mortality rate that can exceed 90%.

ölüm oranı yüzde 90'ndan fazlaydı.

Climate change and habitat destruction

İklim değişikliği ve habitatlarının yok edilmesi de

also pose serious threats to bat populations.

yarasaların popülasyonu için ciddi tehdit oluşturuyor.

For example, in January 2014, a record heat wave in Australia

Örneğin, 2014 Ocak ayında Avustralya'daki rekor kıran bir sıcaklık dalgası

caused over 100,000 bats to die from heat exhaustion.

100.000'den fazla yarasanın sıcak çarpması yüzünden ölmesine sebep oldu.

Some people just want to watch the world burn,

Bazı insanlar sadece dünyanın yandığını seyretmek ister

and bats all over the world are threatened by damage to the places that we call home,

ve dünya üzerindeki yarasalar,

bizim ev dediğimiz yerlere verilen zarar yüzünden tehlikede,

including mangrove swamps,

mangrov bataklıkları,

old-growth forests,

yaşlı ormanlar

and, of course, bat caves.

ve tabii ki yarasa mağaraları gibi.

So even though I'm the hero of the story, I do need to be saved.

Yani hikâyenin kahramanı olsam da, benim bile kurtarılmaya ihtiyacım var.

And now that you know the true story about us bats,

Şimdi biz yarasalar hakkındaki gerçekleri öğrendiğinize göre,

you can learn how to protect such heroic animals.

böylesi kahraman hayvanları nasıl koruyabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Install a properly designed bat box,

Uygun şekilde tasarlanmış bir yarasa kutusu kurmak

one of the easiest ways to provide shelter for bats.

yarasalara barınak sağlamanın en kolay yollarından biri.

Discourage the use of pesticides, which can harm bats

Yarasalara zarar verebilecek zirai ilaçların kullanımını bırakın,

when we try to feed on the insects you want to get rid of in the first place.

zaten kurtulmaya çalıştığınız böcekleri biz yemeye çalışıyoruz.

Avoid going into caves where you might disturb hibernating bats,

Kış uykularında olan yarasaları

rahatsız edebileceğiniz mağaralara girmekten kaçının

and always decontaminate your gear after visiting a cave.

ve her zaman bir mağaraya girdikten sonra eşyalarınızı temizleyin.

If you have unwanted bats living in an attic or barn,

Tavan aranızdaki veya ahırınızdaki yarasalardan kurtulmak isterseniz,

contact your local government to safely and humanely relocate us.

güvenli ve insancıl bir şekilde

yerimizi değiştirmeleri için yerel yönetiminizle temasa geçin.

And if you come across a bat, do not attempt to handle it,

Eğer bir yarasayla karşılaşırsanız, kendiniz halletmeye çalışmayın,

but instead, call Animal Control.

Hayvan Kontrol Ekibi'ni arayın.

Batman might want to keep his identity secret,

Batman, kimliğini gizlemek isteyebilir;

but a great way to help real bats is by continuing to learn about them

ama gerçek yarasalara yardım etmenin güzel bir yolu,

onlar hakkında öğrenmeye devam etmek

and spreading the truth that they are real heroes,

ve yarasaların yaptığı güzel işler çoğu zaman görülmese de,

even if their good deeds are often unseen.

onların gerçek kahramanlar olduğunu herkese anlatmaktır.