The emergence of drama as a literary art - Mindy Ploeckelmann

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Çeviri: Beril Marhan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

In the 11th and 12th centuries,

11. ve 12. yüzyıllarda,

most English commoners were illiterate.

İngiliz halkının çoğu okuma yazma bilmiyordu.

Since they had no way to learn the Bible,

İncil'i öğrenmelerinin hiçbir yolu olmadığı

the clergy came up with an inventive solution:

için rahipler yaratıcı bir çözüm buldu.

they'd create plays out of certain Bible stories

Belli İncil hikâyelerinden oyunlar düzenleyeceklerdi.

so even people who couldn't read could learn them.

Böylece okuma yazma bilmeyenler de onları öğrenebilecekti.

These were called mystery plays

Tanrının vahiylerini

because they revealed the mystery of God's word.

açıkladığından bunlara Gizem Oyunları denirdi.

At about the same time,

Aynı zamanlarda,

the clergy also developed plays

rahipler ayrıca kilisenin azizleri

about the saints of the church,

hakkında Mucize Oyunları

called miracle plays.

denen oyunlar da geliştirdi.

In the beginning,

Başlangıçta,

the clergy members acted out Bible stories

rahipler İncil hikâyelerini kilisenin

on the steps outside the cathedral.

merdivenlerinde canlandırdı.

The audience reacted so well

Seyirci o kadar iyi tepkiler verdi ki

that soon they needed to move out to the street

yakın zamanda meydanın oradaki caddeye

around the town square.

taşınmak zorunda kaldılar.

By building moving carts to put on each play

Her bir oyunu sahneye koyacakları hareketli arabalar

and by lining up one after the other,

inşa ederek ve bunları arka arkaya

they could put on cycles of stories,

dizerek izleyiciyi

which would take the viewer

Yaratılıştan Vahiylere

from Genesis

götürecek oyun

to Revelation.

dizileri sergilediler.

These movable carts, called pageants,

Gösteri alayı da denen bu hareketli

looked like huge boxes on wheels.

arabalar tekerlekli büyük kutulara benziyordu.

Each was two stories tall.

Her biri iki katlıydı.

The bottom story was curtained off

Perdeli alt katta kostümler olur

and was used for costumes, props, and dressing.

oyuncular giyinir ve sıralarını beklerlerdi.

The top platform was the stage for the performance.

Üst kat ise sahne olarak kullanılırdı.

Spectators assembled in various corners of the town,

Seyirciler şehrin çeşitli köşelerinde toplaşırdı ve

and the pageant would move around in the cycle

gösteri alayı halk tüm oyunu görene dek

until the villagers had seen the entire series.

daire çizerek hareket ederdi.

Soon, the plays required more actors

Sonraları oyunlar rahiplerin

than the clergy could supply.

bulduğundan çok oyuncu gerektirdi.

So, by the 13th century,

13. yüzyıla dek,

different guilds were asked to be responsible

döngülerin farklı kısımlarını sahneye

for acting out different parts of the cycle.

koymaları için farklı birlikler bulundu.

The assignments were meant to reflect

Görevler birliklerin uzmanlık

the guilds' professions.

alanlarını yansıtacak şekildeydi.

For example, the carpenter's guild might put on

Örneğin, Nuh'un Gemisini marangozlar,

the story of Noah's Ark,

Son Akşam Yemeğini ise

and the baker's guild might put on The Last Supper.

fırıncılar sahneye koyabilirlerdi.

Can you imagine what might happen to the story

İsa'nın Çarmıha Gerilmesini kasaplar canlandırsa

if the butcher's guild put on The Crucifixion of Christ?

hikâyeye neler olacağını hayal edebiliyor musunuz?

Yes, without the clergy,

Evet, rahipler olmadan

the plays soon started changing

oyunlar gerçek incil hikâyelerinden

from their true Bible stories.

farklı şeylere dönüştü.

By the end of the 14th century, a new form of drama,

14. yüzyılın sonunda Ahlak Oyunu denen

called the morality play, had evolved.

yeni bir drama formu gelişti.

Faith,

İnanç, hakikat, hayırseverlik

truth,

charity,

and good deeds

all became characters on the stage.

ve iyi niyet

hepsi sahnede bir karaktere dönüştü.

And, at the same time, the opposite virtues

Aynı zamanda karşıt özellikler olan

of falsehood,

yalan,

covetousness,

hırs,

worldly flesh,

şehvet

and the devil

became the antagonists.

ve şeytan

rakip karakterlere hayat verdi.

The morality plays were allegorical stories

Ahlak oyunları bu karakterlerin

in which these characters battled for the control of the soul.

ruhu kontrol etmek için savaştığı alegorik hikâyelerdi.

Audiences loved the immoral characters,

İzleyiciler ahlak dışı karakterlere bayıldı

and spectators were encouraged

ve oyuncularla

to interact with the actors.

temas kurmaktan çekinmedi.

Throwing rotten food

Sahneye çürümüş yiyecekler atmak

and even getting into scuffles with other spectators

ve diğer seyircilerle

became very common.

kavga etmek yaygınlaştı.

The character of the devil

Şeytan karakteri sıklıkla

often would roam through the crowds

seyirciler arasında gezer

and pull unsuspecting watchers

ve ejderha ağzı diye betimlenen

into a hell that was depicted as a dragon's mouth.

cehenneme masum seyirciler çekerdi.

The virtuous Biblical stories had morphed

Erdemli İncil hikâyeleri

into crude and sometimes comic stories.

basit ve bazen komik hikâyelere dönüştü.

The clergy intended to teach against immorality.

Rahipler ahlaksızlığa karşı bu oyunları yaratmışlardı.

How ironic, then, that the morality plays

Ne kadar ironik ki, Ahlak Oyunları kötülükleri

actually encouraged vices as more popular than virtues.

erdemlere göre daha popüler olarak gösterdi.

By the mid-15th century,

15. yüzyılın ortasına doğru,

the church started to outlaw these performances.

kilise bu tür oyunları yasakladı.

Town charters required that any theater

Şehir bildirgesi tiyatroların şehir duvarı

must be built outside the city wall.

ardına inşa edilmesini emretti.

One of the first theaters

İlk tiyatrolardan biri

was built like a larger version of a pageant,

gösteri alayının büyük bir versiyonuydu.

with tiers of gallery seating

Sahnenin önündeki çimenlik alanı

encircling a grassy area in front of the stage.

çevreleyen katlı balkon oturma yerleri vardı.

Sound familiar?

Tanıdık geldi mi?

A young William Shakespeare

Genç William Shakespeare

developed his craft here at the theater

sonunda dünya olarak

that was eventually renamed The Globe.

adlandırılan bu tiyatroda zanaatını geliştirdi.

The medieval morality play had led to Renaissance playwrights

Ortaçağ Ahlak Oyunları, insanın vicdanından

who were inspired by the inner struggles

ve içsel mücadelelerinden ilham alan

and the conscience of man.

Rönesans oyun yazarlarını doğurdu.

And that, in essence, is how drama emerged

Ve bu dramanın edebi sanat dalı olarak

as a literary art form.

nasıl ortaya çıktığının asıl hikâyesidir.