The emergence of drama as a literary art - Mindy Ploeckelmann

Sự phát triển của kịch nghệ như một loại hình văn học nghệ thuật - Mindy Ploeckelmann

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: Gia Bảo Nguyễn Hữu

In the 11th and 12th centuries,

Vào thế kỉ 11 và 12,

most English commoners were illiterate.

hầu hết thường dân Anh Quốc đều mù chữ.

Since they had no way to learn the Bible,

Vì họ không có cách nào để học Kinh Thánh,

the clergy came up with an inventive solution:

các tu sĩ đã nghĩ ra một sáng kiến:

they'd create plays out of certain Bible stories

dựng các vở kịch từ những câu chuyện trong Kinh Thánh

so even people who couldn't read could learn them.

để những người mù chữ có thể học từ đó.

These were called mystery plays

Những vở kịch tôn giáo này

because they revealed the mystery of God's word.

hé lộ bí ẩn trong lời Chúa dạy.

At about the same time,

Cùng khoảng thời gian đó,

the clergy also developed plays

những tu sĩ cũng tạo ra các vở kịch

about the saints of the church,

về các vị thánh nhà thờ,

called miracle plays.

gọi là kịch thần bí.

In the beginning,

Ban đầu,

the clergy members acted out Bible stories

tu sĩ đóng trong các vở Kinh Thánh

on the steps outside the cathedral.

trên bậc thềm ngoài giáo đường.

The audience reacted so well

Khán giả quá nồng nhiệt hưởng ứng

that soon they needed to move out to the street

nên đoàn kịch phải di chuyển ra đường phố

around the town square.

xung quanh quảng trường thị trấn.

By building moving carts to put on each play

Bằng cách chế tạo xe đẩy cho mỗi vở kịch

and by lining up one after the other,

và xếp chúng thành một hàng,

they could put on cycles of stories,

họ có thể diễn một loạt các câu chuyện,

which would take the viewer

đưa người xem đi từ

from Genesis

vở Đấng Tạo Hóa

to Revelation.

cho đến vở Khải Huyền.

These movable carts, called pageants,

Những xe đẩy này, gọi là đám rước,

looked like huge boxes on wheels.

trông giống như những cái hộp có bánh xe.

Each was two stories tall.

Mỗi chiếc cao hai tầng.

The bottom story was curtained off

Tầng dưới được che rèm,

and was used for costumes, props, and dressing.

dùng để chứa trang phục, đạo cụ và thay đồ.

The top platform was the stage for the performance.

Tầng phẳng trên là sân khấu biểu diễn.

Spectators assembled in various corners of the town,

Khán giả từ khắp thị trấn kéo đến xem

and the pageant would move around in the cycle

và đám rước sẽ chạy quanh vòng

until the villagers had seen the entire series.

đến khi dân làng đều xem được tất cả các vở.

Soon, the plays required more actors

Các vở kịch dần cần thêm diễn viên

than the clergy could supply.

do không có đủ tu sĩ.

So, by the 13th century,

Vì vậy, khoảng thế kỉ 13,

different guilds were asked to be responsible

các nhóm khác nhau được giao trách nhiệm

for acting out different parts of the cycle.

diễn các phân đoạn khác nhau trong chuỗi kịch.

The assignments were meant to reflect

Sự phân công nhằm phản ánh

the guilds' professions.

sự chuyên nghiệp của các nhóm.

For example, the carpenter's guild might put on

Ví dụ, nhóm thợ mộc có thể diễn

the story of Noah's Ark,

câu chuyện Chiếc thuyền của Noah,

and the baker's guild might put on The Last Supper.

và nhóm thợ bánh diễn Bữa tiệc Cuối cùng.

Can you imagine what might happen to the story

Bạn có thể tưởng tượng được

if the butcher's guild put on The Crucifixion of Christ?

nhóm đồ tể diễn cảnh Đóng đinh Chúa không?

Yes, without the clergy,

Vâng, không có các tu sĩ,

the plays soon started changing

các vở diễn sớm biến tướng,

from their true Bible stories.

đi chệch khỏi nguyên tác trong Kinh Thánh.

By the end of the 14th century, a new form of drama,

Cho tới cuối thế kỉ 14, một loại hình kịch mới,

called the morality play, had evolved.

gọi là kịch luân lí, đã phát triển.

Faith,

Niềm tin, sự thật, lòng trắc ẩn và việc thiện.

truth,

charity,

and good deeds

all became characters on the stage.

đã trở thành các nhân vật trên sân khấu.

And, at the same time, the opposite virtues

Và đồng thời, các thói xấu như

of falsehood,

dối trá,

covetousness,

lòng tham,

worldly flesh,

sự trần tục,

and the devil

became the antagonists.

và ác quỷ

trở thành các vai phản diện.

The morality plays were allegorical stories

Kịch luân lí là những câu chuyện ẩn dụ

in which these characters battled for the control of the soul.

mà ở đó các nhân vật phải đấu tranh để bảo vệ linh hồn.

Audiences loved the immoral characters,

Khán giả ưa thích các nhân vật hư hỏng,

and spectators were encouraged

và họ được khuyến khích

to interact with the actors.

để tương tác với diễn viên.

Throwing rotten food

Việc ném thức ăn thiu

and even getting into scuffles with other spectators

hay thậm chí xô xát với các khán giả khác

became very common.

đã trở nên rất phổ biến.

The character of the devil

Nhân vật ác quỷ

often would roam through the crowds

thường sẽ đi vòng quanh đám đông

and pull unsuspecting watchers

và kéo vài khán giả bất cẩn

into a hell that was depicted as a dragon's mouth.

vào địa ngục, được dựng giống miệng rồng.

The virtuous Biblical stories had morphed

Các câu chuyện đạo đức trong Kinh Thánh bị bóp méo

into crude and sometimes comic stories.

thành các câu chuyện thô kệch và tiếu lâm.

The clergy intended to teach against immorality.

Các tu sĩ vốn định giảng dạy đạo đức.

How ironic, then, that the morality plays

Nhưng mỉa mai thay, các vở kịch luân lí

actually encouraged vices as more popular than virtues.

lại xúi giục thói xấu thay vì đức tính.

By the mid-15th century,

Đến giữa thế kỉ 15,

the church started to outlaw these performances.

nhà thờ bắt đầu cấm những vở kịch như vậy.

Town charters required that any theater

Luật thị trấn yêu cầu các nhà hát

must be built outside the city wall.

phải được xây dựng ở ngoại ô.

One of the first theaters

Một trong những nhà hát đầu tiên

was built like a larger version of a pageant,

được dựng giống phiên bản lớn hơn của đám rước,

with tiers of gallery seating

với từng hàng ghế

encircling a grassy area in front of the stage.

bao bọc cả một vùng đầy cỏ trước sân khấu.

Sound familiar?

Nghe quen nhỉ?

A young William Shakespeare

Anh chàng William Shakespeare

developed his craft here at the theater

đã sáng tác tác phẩm của mình tại nhà hát

that was eventually renamed The Globe.

mà sau này được gọi là Địa Cầu.

The medieval morality play had led to Renaissance playwrights

Kịch luân lí trung cổ đã kéo theo các nhà viết kịch Phục Hưng,

who were inspired by the inner struggles

người được truyền cảm hứng bởi xung đột nội tâm

and the conscience of man.

và lương tri con người.

And that, in essence, is how drama emerged

Và như thế, kịch nghệ đã phát triển

as a literary art form.

thành một loại hình văn học nghệ thuật.