The emergence of drama as a literary art - Mindy Ploeckelmann

196,842 views ・ 2013-06-05

TED-Ed


Խնդրում ենք կրկնակի սեղմել ստորև ներկայացված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ տեսանյութը նվագարկելու համար:

00:00
Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby
0
0
7000
Translator: Sona Martirossian Reviewer: Grigor Janikyan
00:17
In the 11th and 12th centuries,
1
17883
1900
11-րդ և 12-րդ դարերում
00:19
most English commoners were illiterate.
2
19783
2272
անգլիացի հասարակության մեծ մասը անգրագետ էր:
Աստվածաշունչը կարդալու
00:22
Since they had no way to learn the Bible,
3
22055
2022
այլ ելք նրանք չունեին,
00:24
the clergy came up with an inventive solution:
4
24077
2470
և հոգևորականները գտան խելացի լուծում ՝
00:26
they'd create plays out of certain Bible stories
5
26547
2580
նրանք որոշ աստվածաշնչյան առակները բեմադրեցին,
այսպիսով, անգամ այն մարդիկ, ովքեր կարդալ
00:29
so even people who couldn't read could learn them.
6
29127
2752
չգիտեին, կարող էին հասկանալ դրանք:
00:31
These were called mystery plays
7
31879
1392
Դրանք կոչվում էին միստերիաներ,
00:33
because they revealed the mystery of God's word.
8
33271
2668
քանի որ բացահայտում էին Աստծո խոսքերի էությունը:
00:35
At about the same time,
9
35939
1247
Միաժամանակ
00:37
the clergy also developed plays
10
37186
1784
հոգևորականությունը ստեղծեց պիեսներ
00:38
about the saints of the church,
11
38970
1274
եկեղեցու սրբերի մասին,
00:40
called miracle plays.
12
40244
1660
որոնք կոչվում էին «միրիքլ» պիեսներ:
00:41
In the beginning,
13
41904
955
Սկզբում,
00:42
the clergy members acted out Bible stories
14
42859
1751
հոգևորականները բեմադրում էին աստվածաշնչյան առակները
00:44
on the steps outside the cathedral.
15
44610
2419
տաճարների աստիճաշարքերի վրա:
00:47
The audience reacted so well
16
47029
1877
Հանդիսատեսը ջերմ ընդունեց պիեսները և
00:48
that soon they needed to move out to the street
17
48906
2120
շուտով սրանք տեղափոխվեցին փողոցներ,
00:51
around the town square.
18
51026
1547
քաղաքի հրապարակներ:
00:52
By building moving carts to put on each play
19
52573
2526
Ստեղծելով շարժական սայլակառքեր յուրաքանչյուր պիեսի համար,
00:55
and by lining up one after the other,
20
55099
1717
դրանք իրար հետևից կանգնեցնելով՝
00:56
they could put on cycles of stories,
21
56816
2012
հոգևորականները
00:58
which would take the viewer
22
58828
1169
մի շարք պատմություններ էին բեմադրում,
00:59
from Genesis
23
59997
698
որոնք սկսվում էին Ծննդոցից
01:00
to Revelation.
24
60695
1344
և վերջանում Հայտնությամբ:
01:02
These movable carts, called pageants,
25
62039
1876
Այս շարժական սայլակառքերը, որոնք կոչվում էին «փեջընթս»
01:03
looked like huge boxes on wheels.
26
63915
2630
և նմանվում էին մեծ արկղների անիվների վրա:
01:06
Each was two stories tall.
27
66545
1834
Բոլորը կազմված էին երկու հարկից:
01:08
The bottom story was curtained off
28
68379
1543
Ներքևի հարկը քողարկված էր և
01:09
and was used for costumes, props, and dressing.
29
69922
3003
օգտագործվում էր զգեստների, զարդարանքների և զգեստափոխվելու համար:
01:12
The top platform was the stage for the performance.
30
72925
3161
Վերևի հարթակում տեղի էր ունենում բեմադրությունը:
01:16
Spectators assembled in various corners of the town,
31
76086
3009
Հանդիսատեսը քաղաքի տարբեր կողմերից էր հավաքվում,
01:19
and the pageant would move around in the cycle
32
79095
1816
իսկ սայլակառքը շարժվում էր շրջանով,
01:20
until the villagers had seen the entire series.
33
80911
3233
մինչ բոլորը տեսնեն բեմադրությունը:
Շուտով, բեմադրությունը սկսեց պահանջել
01:24
Soon, the plays required more actors
34
84144
1795
ավելի շատ դերասաններ քան հոգևորականները կարող են ապահովել:
01:25
than the clergy could supply.
35
85939
1709
01:27
So, by the 13th century,
36
87648
1543
Այսպիսով, արդեն 13-րդ դարում
01:29
different guilds were asked to be responsible
37
89191
2050
տարբեր համքարություններ էին պատասխանատու
01:31
for acting out different parts of the cycle.
38
91241
2621
այս պատմությունները բեմադրելու համար:
01:33
The assignments were meant to reflect
39
93862
1585
Այս բաժանումը արտոցելելու էր
01:35
the guilds' professions.
40
95447
1919
համքարությունների մասնագիտությունները:
01:37
For example, the carpenter's guild might put on
41
97366
2285
Օրինակ, ատաղձագործները
01:39
the story of Noah's Ark,
42
99651
1594
բեմադրում էին «Նոյան տապանը»,
իսկ հացթուխները կարող էին
01:41
and the baker's guild might put on The Last Supper.
43
101245
2922
բեմադրել «Վերջին Ընթրիքը»:
Կարո՞ղ եք պատկերացնել, ինչ կպատահեր,
01:44
Can you imagine what might happen to the story
44
104167
2291
եթե մսագործները ձեռնամուխ լինեին
01:46
if the butcher's guild put on The Crucifixion of Christ?
45
106458
3506
Քրիստոսի խաչվելը բեմադրելուն:
01:49
Yes, without the clergy,
46
109964
1333
Առանց հոգևորականության, իհարկե,
01:51
the plays soon started changing
47
111297
1825
պիեսները փոխեցին իրենց բովանդակությունը
01:53
from their true Bible stories.
48
113122
2095
իսկական աստվածաշնչյան առակներից:
Արդեն 14-րդ դարում, ծագեց դրամայի նոր տարբերակը,
01:55
By the end of the 14th century, a new form of drama,
49
115217
2882
01:58
called the morality play, had evolved.
50
118099
2523
որը կոչվում էր բարոյական պիեսներ:
02:00
Faith,
51
120622
438
Հավատը,
ճշմարտությունը,
02:01
truth,
52
121060
458
02:01
charity,
53
121518
512
կարեկցանքը
02:02
and good deeds
54
122030
950
02:02
all became characters on the stage.
55
122980
2214
և առաքինությունը
դարձան բեմադրության մասնակից:
02:05
And, at the same time, the opposite virtues
56
125194
2289
Միաժամանակ, սրանց հակադիր մեղքերը՝
02:07
of falsehood,
57
127483
791
սուտը,
02:08
covetousness,
58
128274
836
ագահությունը,
02:09
worldly flesh,
59
129110
960
մարմնական հաճույքները
02:10
and the devil
60
130070
884
02:10
became the antagonists.
61
130954
1997
և Սատանան
դարձան բացասական հերոսները:
02:12
The morality plays were allegorical stories
62
132951
2500
Բարոյական պիեսները ալեգորիկ պատմություններ են,
02:15
in which these characters battled for the control of the soul.
63
135451
3292
որտեղ հերոսները մարտնչում էին մարդկանց հոգիների համար:
02:18
Audiences loved the immoral characters,
64
138743
2506
Հանդիսատեսը համակրում էր անբարոյական հերոսներին,
02:21
and spectators were encouraged
65
141249
1848
և նրանց խրախուսում էին
02:23
to interact with the actors.
66
143097
1901
շփվել դերասանների հետ:
02:24
Throwing rotten food
67
144998
1463
Նեխած ուտելիք շպրտելը
02:26
and even getting into scuffles with other spectators
68
146461
2671
և անգամ այլ հանդեսատեսների հետ կռիվները
02:29
became very common.
69
149132
1540
հաճախ էին պատահում:
02:30
The character of the devil
70
150672
1704
Սատանայի կերպարը
02:32
often would roam through the crowds
71
152376
1425
հաճախ ժողովրդի մեջ շրջում էր
02:33
and pull unsuspecting watchers
72
153801
1870
և քաշում անտեղյակ հանդիսատեսի
02:35
into a hell that was depicted as a dragon's mouth.
73
155671
3272
դժոխք, որը պատկերված էր որպես վիշապի երախ:
Առաքինի աստվածաշնչյան պատմությունները հաճախ
02:38
The virtuous Biblical stories had morphed
74
158943
2359
02:41
into crude and sometimes comic stories.
75
161302
2667
վերածվում էին բռի և երբեմն ծաղրական պիեսների:
02:43
The clergy intended to teach against immorality.
76
163969
3045
Եկեղեցականությունը հանդես էր գալիս անբարոյականության դեմ:
02:47
How ironic, then, that the morality plays
77
167014
2576
Ի՜նչ հեգնանք: Բարոյական պիեսները
02:49
actually encouraged vices as more popular than virtues.
78
169590
4514
խրախուսում էին ավելի, հիրավի, մեղքերը քան առաքինությունը:
02:54
By the mid-15th century,
79
174104
1603
15-դարի կեսերին
02:55
the church started to outlaw these performances.
80
175707
2580
եկեղեցին արգելեց այս բեմադրությունները:
Քաղաքի օրենսդրությունը պահանջում էր, որ բոլոր թատրոնները
02:58
Town charters required that any theater
81
178287
1997
03:00
must be built outside the city wall.
82
180284
2329
քաղաքի պարիսպներից դուրս կառուցվեին:
03:02
One of the first theaters
83
182613
1261
Առաջին թատրոններից մեկը
03:03
was built like a larger version of a pageant,
84
183874
2485
«փեջընթից» մի քիչ մեծ էր
03:06
with tiers of gallery seating
85
186359
1715
հանդիսատեսի համար կառուցված թատերահարկերով,
03:08
encircling a grassy area in front of the stage.
86
188074
3054
որոնք գտնվում էին բեմին շրջապատող կանաչապատ հատվածում:
03:11
Sound familiar?
87
191128
1213
Ծանո՞թ է հնչում:
03:12
A young William Shakespeare
88
192341
1227
Երիտասարդ Ուիլիամ Շեքսպիրը
03:13
developed his craft here at the theater
89
193568
2637
ձևավորեց իր արվեստը այսպիսի թատրոնում,
03:16
that was eventually renamed The Globe.
90
196205
2360
որը հետագայում կկոչվեր Գլոբ:
Միջնադարյան բարոյականությունը հանգեցրեց վերածննդի թատերգակների ստեղծագործությանը,
03:18
The medieval morality play had led to Renaissance playwrights
91
198565
3001
03:21
who were inspired by the inner struggles
92
201566
1890
որը ներշնչվում էր ներքին տառապանքներից
03:23
and the conscience of man.
93
203456
1781
և մարդկային խղճից:
03:25
And that, in essence, is how drama emerged
94
205237
2420
Հենց այսպես էլ դրաման ծագեց
03:27
as a literary art form.
95
207657
2550
որպես գեղարվեստական գրականության առանձին ժանր:
Այս կայքի մասին

Այս կայքը ձեզ կներկայացնի YouTube տեսանյութեր, որոնք օգտակար են անգլերեն սովորելու համար: Դուք կտեսնեք անգլերենի դասեր, որոնք դասավանդում են բարձրակարգ ուսուցիչներ ամբողջ աշխարհից: Կրկնակի սեղմեք յուրաքանչյուր տեսանյութի էջում ցուցադրված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ այնտեղից տեսանյութը նվագարկելու համար: Ենթագրերը պտտվում են տեսանյութի նվագարկման հետ համաժամանակյա: Եթե ունեք որևէ մեկնաբանություն կամ հարցում, խնդրում ենք կապվել մեզ հետ՝ օգտագործելով այս կոնտակտային ձևը:

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7