How spontaneous brain activity keeps you alive - Nathan S. Jacobs

Spontane beyin faaliyetleri sizi nasıl canlı tutuyor - Nathan S. Jacobs

366,513 views

2015-01-13 ・ TED-Ed


New videos

How spontaneous brain activity keeps you alive - Nathan S. Jacobs

Spontane beyin faaliyetleri sizi nasıl canlı tutuyor - Nathan S. Jacobs

366,513 views ・ 2015-01-13

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: şeref bacak Gözden geçirme: Halil Sarı
00:06
You probably don't need to be told how important your brain is.
0
6658
4133
Beyninizin sizin için ne kadar önemli olduğunun söylenmesine ihtiyacınız yok.
00:10
After all, every single thing you experience,
1
10791
2383
Sonuçta, düşünceleriniz, eylemleriniz,
00:13
your thoughts and your actions,
2
13174
1534
algılarınız ve hafızanızla
00:14
your perceptions and your memories
3
14708
2415
tecrübe ettiğiniz her bir şey, burada,
00:17
are processed here in your body's control center.
4
17123
3231
vücudunuzun kontrol merkezinde işlenmektedir.
00:20
But if this already seems like a lot for a single organ to handle,
5
20354
3581
Bunlar, sadece bir organ tarafından idare edilmesi için fazla gibi gözükse de
00:23
it's actually only a small part of what the brain does.
6
23935
4108
aslında bunlar beynin yaptığı işlerin küçük bir kısmı.
00:28
Most of its activities are ones you'd never be aware of,
7
28043
3166
Aniden durmadıkları sürece, onun aktitivetelerinin çok büyük bir kısmı
00:31
unless they suddenly stopped.
8
31209
2704
sizin asla haberdar olmadıklarınızdan oluşur.
00:33
The brain is made up of billions of neurons,
9
33913
2231
Beyin milyarlarca nöronlardan ve
00:36
and trillions of connections.
10
36144
2062
trilyonlarca bağlantılardan oluşur.
00:38
Neurons can be activated by specific stimuli or thoughts,
11
38206
3157
Nöronlar spesifik uyarıcı ya da düşüncelerle aktif hale getirilebilir,
00:41
but they are also often spontaneously active.
12
41363
3386
fakat çoğu zaman kendiliğinden aktiftirler.
00:44
Some fire cyclically in a set pattern.
13
44749
2513
Bazıları oluşturulmuş modellerde döngüsel olarak ateşler.
00:47
Others fire rapidly in short bursts before switching off,
14
47262
4380
Diğerleri, devreden çıkmadan önce kısa patlamalarda hızlı ateşlerler
00:51
or remain quiet for long periods
15
51642
2369
ya da diğer nöronlardan binlercesi
00:54
until thousands of inputs from other neurons line up in just the right way.
16
54011
6043
doğru şekilde sıraya girene kadar uzun bir dönem hareketsiz kalırlar.
01:00
On a large scale,
17
60054
1169
Geniş ölçekte
01:01
this results in elaborate rhythms of internally generated brain activity,
18
61223
4332
uykudayken veya uyanıkken ya da
hiçbir şey düşünmemeye çalışırken,
01:05
humming quietly in the background
19
65555
1849
arka planda sessizce vınlayan beyin aktivitelerinin
01:07
whether we're awake, asleep,
20
67404
1784
01:09
or trying not to think about anything at all.
21
69188
3304
içten oluşturduğu düzenli ritimlere neden olur.
01:12
And these spontaneously occurring brain functions
22
72492
2546
Bu kendiliğinden oluşan beyin fonksiyonları
01:15
form the foundation upon which all other brain functions rely.
23
75038
5090
üzerinde diğer beyin fonksiyonlarının dayandığı temeli şekillendirir.
01:20
The most crucial of these automatically occurring activities
24
80128
3455
Otomatik olan bu aktivitelerin en önemlileri
01:23
are the ones that keep us alive.
25
83583
2248
bizi hayatta tutanlarıdır.
01:25
For example, while you've been paying attention to this video
26
85831
2921
Örnek olarak, siz bu videoya dikkatinizi verirken
01:28
spontaneous activity in your brain has been maintaining your breathing
27
88752
3909
kendiliğinden oluşan aktiviteler sizin nefes alıp vermenizi sağlayarak
01:32
at 12 to 16 breaths a minute, making sure that you don't suffocate.
28
92661
5387
dakikada 12 ila 16 solunum ile sizin boğulmanızı önler.
01:38
Without any conscious effort,
29
98048
1510
Bilinçli hiçbir çaba olmadan
01:39
signals from parts of your brainstem are sent through the spinal cord
30
99558
3685
beyinsapınızın kısımlarından gelen sinyaller, doğrudan omurilik vasıtasıyla
01:43
to the muscles that inflate your lungs,
31
103243
2523
ciğerlerinizi şişiren kaslara gönderilir
01:45
making them expand and contract, whether or not you're paying attention.
32
105766
4686
ve siz dikkat etseniz de etmeseniz de onların genişleyip büzülmelerini sağlar.
01:50
The neuronal circuits underlying such rhythmic spontaneous activity
33
110452
4149
Kendiliğinden olan bu tür ritmik faaliyetleri sağlayan sinirsel devreler
01:54
are called central pattern generators,
34
114601
3013
merkezi model üreticileri olarak adlandırılır
01:57
and control many simple repetitive behaviors,
35
117614
2828
ve solunum, yürüyüş ve yutma
02:00
like breathing,
36
120442
872
gibi tekrarlayan
02:01
walking,
37
121314
1085
bir çok davranışı
02:02
and swallowing.
38
122399
1223
kontrol eder.
02:03
Ongoing neural activity also underlies our sensory perception.
39
123622
4111
Süregiden sinirsel faaliyet duygusal algılayışımızın temelini oluşturur ayrıca.
02:07
It may seem
40
127733
1178
Işığı sinirsel sinyallere
02:08
that the neurons in your retina that translate light into neural signals
41
128911
3173
dönüştüren retinanızdaki nöronlar, karanlıkta
02:12
would remain quiet in the dark,
42
132084
2135
hareketsiz gibi gözükür,
02:14
but in fact,
43
134219
1040
ama gerçekte,
02:15
the retinal ganglion cells that communicate with the brain
44
135259
3308
retinada beyinle iletişimi sağlayan gangliyon hücreleri
02:18
are always active.
45
138567
1782
her zaman faaldir.
02:20
And the signals they send are increases and decreases in the rate of activity,
46
140349
4982
Gönderdikleri sinyaller de faaliyetin sıklığına göre
ayrı patlamalardan ziyade yükselir veya azalır.
02:25
rather than separate bursts.
47
145331
1998
02:27
So at every level, our nervous system is teeming with spontaneous activity
48
147329
4319
Bu nedenle her seviyede, sinir sistemimiz alabileceği her sinyali yorumlamasına
02:31
that helps it interpret and respond to any signals it might receive.
49
151648
4605
ya da karşılık vermesine yardım eden, spontane faaliyetlerle doludur.
02:36
And our brain's autopilot isn't just limited to our basic biological functions.
50
156253
4629
Beynimizin otomatik pilotu, temel biyolojik faaliyetlerle sınırlı değildir.
02:40
Have you ever been on the way home,
51
160882
1642
Eve giderken, akşam yemeğinde
02:42
started thinking about what's for dinner,
52
162524
2224
ne var diye düşünmeye başladıktan sonra
02:44
and then realized you don't remember walking for the past five minutes?
53
164748
3630
son beş dakikadır yürüdüğünüzü hatırlamadığınızı fark ettiğiniz oldu mu?
02:48
While we don't understand all the details,
54
168378
2533
Tüm detayları anlamadığımız halde,
02:50
we do know that the ongoing activity in multiple parts of your brain
55
170911
3752
beyninizin çeşitli kısımlarında süregitmekte olan faaliyetler,
02:54
is somehow able to coordinate what is actually a complex task
56
174663
3862
karmaşık olan ve zihinsel ve motorsal fonksiyonları içeren görevleri bir
02:58
involving both cognitive and motor functions,
57
178525
3595
şekilde koordine etmekte ve siz akşam yemeğini kafanızda oluştururken
03:02
guiding you down the right path and moving your legs
58
182120
2562
sizin doğru yoldan gitmenizi ve bacaklarınızı
03:04
while you're getting dinner figured out.
59
184682
2029
hareket ettirmenizi sağladığını biliyoruz.
03:06
But perhaps the most interesting thing about spontaneous brain function
60
186711
3359
Fakat belki de kendiliğinden olan beyin fonksiyonları hakkındaki en ilginci
03:10
is its involvement in one of the most mysterious
61
190070
2508
vücudumuzun çok gizemli
03:12
and poorly understood phenomena of our bodies: sleep.
62
192578
4342
ve çok az anlaşılan bir gerçeği: uyku
03:16
You may shut down and become inactive at night,
63
196920
3116
Siz gece durur ve inaktif olabilirsiniz ama
03:20
but your brain doesn't.
64
200036
2203
beynizin durmaz.
03:22
While you sleep,
65
202239
1047
Siz uyurken
03:23
ongoing spontaneous activity gradually becomes more and more synchronized,
66
203286
4978
süregitmekte olan spontane aktiviteler derece derece daha senkronize hale gelir
03:28
eventually developing into large, rhythmic neural oscillations
67
208264
4359
ve sonunda beyninizi saran, geniş ve ritmik
03:32
that envelop your brain.
68
212623
2310
sinirsel titreşimlere dönüşürler.
03:34
This transition to the more organized rhythms of sleep
69
214933
3111
Daha organize olmuş uyku ritimlerine geçiş
03:38
starts with small clusters of neurons tucked in the hypothalamus.
70
218044
4841
küçük sinir kümelerinin hipotalamusa sokulmasıyla başlar.
03:42
Despite their small number,
71
222885
1753
Sayılarının az olmasına rağmen
03:44
these neurons have a huge effect
72
224638
1820
bu sinirlerin önemli etkileri vardır.
03:46
in turning off brainstem regions that normally keep you awake and alert,
73
226458
4639
Normalde sizi uyanık ve dikkatli tutan beyinsapı bölgesini kapatıp
03:51
letting other parts, like the cortex and thalamus,
74
231097
2388
korteks ve talamus gibi kısımların
03:53
slowly slip into their own default rhythms.
75
233485
3746
yavaşça kendi varsayılan ritimlerine dönmelerine izin verir.
03:57
The deeper we fall into sleep,
76
237231
1510
Uykuya ne kadar derin dalarsak,
03:58
the slower and more synchronized this rhythm becomes,
77
238741
3988
bu ritimler, büyük genişlikte ve düşük frekansta delta dalgaları
04:02
with the deepest stages dominated by large amplitude, low frequency delta waves.
78
242729
6574
tarafından yönlendirilen derin safhalarda o kadar yavaş ve senkronize olur.
04:09
But surprisingly, in the middle of this slow wave sleep,
79
249303
3259
Fakat ilginç bir şekilde bu dalgalı yavaş uykunun tam ortasında
04:12
the brain's synchronized spontaneous activity
80
252562
3002
beyinin tamamen uyanık olduğumuzda gerçekleşen ve
04:15
repeatedly transitions into the sort of varied bursts
81
255564
3565
tekrarlayan bir tür patlamalara geçişi sağlayan
04:19
that occur when we're wide awake.
82
259129
2288
spontan faaliyetleri senkroniz eder.
04:21
This is the sleep stage known as REM sleep,
83
261417
2824
Bu REM olarak bilinen ve
04:24
where our eyes move rapidly back and forth as we dream.
84
264241
4265
rüya görürken gözlerimizin sağa sola hızla hareket ettiği uyku safhasıdır.
04:28
Neuroscientists are still trying to answer many fundamental questions about sleep,
85
268506
4957
Nörologlar hala, uykuyla ilgili zihinsel kapasiteyi yenileme,
04:33
such as its role in rejuvenating cognitive capacity,
86
273463
3056
hücresel dengeleme,
04:36
cellular homeostasis,
87
276519
1839
hafıza güçlendirme gibi bir çok
04:38
and strengthening memory.
88
278358
1824
temel soruya cevap arıyor.
04:40
And more broadly, they are exploring
89
280182
1771
Daha kapsamlı olarak
04:41
how it is that brain can accomplish such important and complex tasks,
90
281953
4735
beynin, araba kullanımı, hatta solunum gibi farkında olmadığımız
04:46
such as driving, or even breathing, without our awareness.
91
286688
4449
böylesine önemli ve karmaşık işleri nasıl başarabildiğini araştırıyor.
04:51
But for now, until we are better able
92
291137
2088
Şimdilik, onun içsel spontane
04:53
to understand the inner workings of their spontaneous functioning,
93
293225
3842
fonksiyonlarının çalışmalarını daha iyi anlayana kadar
04:57
we need to give our brains credit for being much smarter
94
297067
3087
bizim olduğumuzdan daha zeki olması için
05:00
than we ourselves are.
95
300154
2122
beynimize fırsat vermeliyiz.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7