How spontaneous brain activity keeps you alive - Nathan S. Jacobs

366,513 views ・ 2015-01-13

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Magdalena Tyka Korekta: Krystian Aparta
00:06
You probably don't need to be told how important your brain is.
0
6658
4133
Prawdopodobnie nie trzeba wam mówić, jak bardzo ważny jest mózg.
00:10
After all, every single thing you experience,
1
10791
2383
W końcu każda rzecz, której doświadczamy,
00:13
your thoughts and your actions,
2
13174
1534
nasze myśli i czynności,
00:14
your perceptions and your memories
3
14708
2415
nasza percepcja i pamięć
00:17
are processed here in your body's control center.
4
17123
3231
są przetwarzane tutaj, w centrum kontroli ciała.
00:20
But if this already seems like a lot for a single organ to handle,
5
20354
3581
Już samo to wydaje się bardzo dużo jak dla jednego organu,
00:23
it's actually only a small part of what the brain does.
6
23935
4108
ale to i tak tylko ułamek tego, czym zajmuje się mózg.
Zwykle nie zdajemy sobie sprawy z większości jego funkcji,
00:28
Most of its activities are ones you'd never be aware of,
7
28043
3166
00:31
unless they suddenly stopped.
8
31209
2704
chyba że któraś z nich przestanie nagle działać.
00:33
The brain is made up of billions of neurons,
9
33913
2231
Mózg zbudowany jest z miliardów neuronów
00:36
and trillions of connections.
10
36144
2062
i bilionów połączeń.
Neurony mogą być aktywowane przez specjalne bodźce lub myśli,
00:38
Neurons can be activated by specific stimuli or thoughts,
11
38206
3157
00:41
but they are also often spontaneously active.
12
41363
3386
ale zdarza się, że są one aktywne spontaniczne.
00:44
Some fire cyclically in a set pattern.
13
44749
2513
Niektóre aktywują się cyklicznie według ustalonego wzoru.
00:47
Others fire rapidly in short bursts before switching off,
14
47262
4380
Inne aktywują się w szybkich zrywach i potem gasną
00:51
or remain quiet for long periods
15
51642
2369
lub przez dłuższy czas pozostają nieaktywne,
00:54
until thousands of inputs from other neurons line up in just the right way.
16
54011
6043
dopóki tysiące impulsów z innych neuronów nie skoordynują się odpowiednio.
W większej skali
01:00
On a large scale,
17
60054
1169
01:01
this results in elaborate rhythms of internally generated brain activity,
18
61223
4332
tworzy to złożony rytm wewnętrznie generowanej aktywności mózgu
01:05
humming quietly in the background
19
65555
1849
buczącej gdzieś w tle,
01:07
whether we're awake, asleep,
20
67404
1784
niezależnie czy śpimy czy nie,
01:09
or trying not to think about anything at all.
21
69188
3304
czy staramy się po prostu o niczym nie myśleć.
01:12
And these spontaneously occurring brain functions
22
72492
2546
Te spontanicznie występujące funkcje mózgu
01:15
form the foundation upon which all other brain functions rely.
23
75038
5090
tworzą fundament dla wszystkich innych jego czynności.
01:20
The most crucial of these automatically occurring activities
24
80128
3455
Najważniejsze z tego automatycznego działania mózgu
01:23
are the ones that keep us alive.
25
83583
2248
jest aktywność, która podtrzymuje nasze funkcje życiowe.
01:25
For example, while you've been paying attention to this video
26
85831
2921
Na przykład podczas oglądania tego filmu
01:28
spontaneous activity in your brain has been maintaining your breathing
27
88752
3909
automatyczne czynności w twoim mózgu
utrzymywały częstotliwość 12-16 oddechów na minutę,
01:32
at 12 to 16 breaths a minute, making sure that you don't suffocate.
28
92661
5387
zapobiegając uduszeniu.
01:38
Without any conscious effort,
29
98048
1510
Bez naszego świadomego wysiłku,
01:39
signals from parts of your brainstem are sent through the spinal cord
30
99558
3685
sygnały z pnia mózgu wysyłane są wzdłuż rdzenia kręgowego do mięśni,
01:43
to the muscles that inflate your lungs,
31
103243
2523
które napełniają lub opróżniają płuca,
01:45
making them expand and contract, whether or not you're paying attention.
32
105766
4686
bez względu na to, czy jesteś tego świadomy czy nie.
01:50
The neuronal circuits underlying such rhythmic spontaneous activity
33
110452
4149
Obwody neuronalne kryjące się za tą spontaniczną rytmiczną aktywnością
01:54
are called central pattern generators,
34
114601
3013
nazywamy centralnymi generatorami wzorca.
01:57
and control many simple repetitive behaviors,
35
117614
2828
Kontrolują one dużo prostych, powtarzalnych zachowań,
02:00
like breathing,
36
120442
872
takich jak oddychanie, chodzenie, i połykanie.
02:01
walking,
37
121314
1085
02:02
and swallowing.
38
122399
1223
02:03
Ongoing neural activity also underlies our sensory perception.
39
123622
4111
Nieustająca aktywność neuronalna to też podstawa percepcji zmysłowej.
02:07
It may seem
40
127733
1178
Może się wydawać,
02:08
that the neurons in your retina that translate light into neural signals
41
128911
3173
że neurony w siatkówce przetwarzające światło w sygnały nerwowe
02:12
would remain quiet in the dark,
42
132084
2135
są nieaktywne w ciemności,
02:14
but in fact,
43
134219
1040
ale w rzeczywistości komórki zwojowe siatkówki,
02:15
the retinal ganglion cells that communicate with the brain
44
135259
3308
które łączą się z mózgiem,
02:18
are always active.
45
138567
1782
są zawsze aktywne.
02:20
And the signals they send are increases and decreases in the rate of activity,
46
140349
4982
Sygnały, które wysyłają, to wzrosty i spadki nasileniu działania,
02:25
rather than separate bursts.
47
145331
1998
a nie osobne zrywy z przerwami.
Na każdym poziomie nasz mózg buzuje od spontanicznej aktywności,
02:27
So at every level, our nervous system is teeming with spontaneous activity
48
147329
4319
02:31
that helps it interpret and respond to any signals it might receive.
49
151648
4605
która pomaga interpretować otrzymywane sygnały i reagować na nie.
02:36
And our brain's autopilot isn't just limited to our basic biological functions.
50
156253
4629
Autopilot mózgu nie jest ograniczony do podstawowych czynności biologicznych.
02:40
Have you ever been on the way home,
51
160882
1642
Czy zdarzyło ci się kiedyś idąc do domu myśleć,
02:42
started thinking about what's for dinner,
52
162524
2224
co będzie na obiad,
02:44
and then realized you don't remember walking for the past five minutes?
53
164748
3630
a później uświadomić sobie, że nie pamiętasz ostatnich 5 minut drogi?
02:48
While we don't understand all the details,
54
168378
2533
Mimo iż nie rozumiemy wszystkich szczegółów,
02:50
we do know that the ongoing activity in multiple parts of your brain
55
170911
3752
wiemy, że trwająca aktywność w wielu częściach mózgu
02:54
is somehow able to coordinate what is actually a complex task
56
174663
3862
jest w stanie koordynować takie złożone zadanie,
02:58
involving both cognitive and motor functions,
57
178525
3595
które wymaga zaangażowania funkcji poznawczych i motorycznych,
czyli podążania właściwą drogą i poruszania nogami,
03:02
guiding you down the right path and moving your legs
58
182120
2562
03:04
while you're getting dinner figured out.
59
184682
2029
kiedy ty myślisz o obiedzie.
03:06
But perhaps the most interesting thing about spontaneous brain function
60
186711
3359
Prawdopodobnie jedną z najciekawszych spontanicznych funkcji mózgu
03:10
is its involvement in one of the most mysterious
61
190070
2508
jest jego udział w najbardziej tajemniczym
03:12
and poorly understood phenomena of our bodies: sleep.
62
192578
4342
i najsłabiej zrozumianym zjawisku cielesnym: śnie.
03:16
You may shut down and become inactive at night,
63
196920
3116
Ty w nocy możesz się wyłączyć i stać się nieaktywnym,
03:20
but your brain doesn't.
64
200036
2203
ale twój mózg nie.
03:22
While you sleep,
65
202239
1047
Kiedy śpisz,
03:23
ongoing spontaneous activity gradually becomes more and more synchronized,
66
203286
4978
nieustająca spontaniczna aktywność coraz bardziej się synchronizuje,
03:28
eventually developing into large, rhythmic neural oscillations
67
208264
4359
zamieniając się w wielkie, rytmiczne nerwowe oscylacje,
03:32
that envelop your brain.
68
212623
2310
które obejmują mózg.
03:34
This transition to the more organized rhythms of sleep
69
214933
3111
To przejście do bardziej zorganizowanego rytmu snu
03:38
starts with small clusters of neurons tucked in the hypothalamus.
70
218044
4841
zaczyna się od małych skupisk neuronów upchanych w podwzgórzu.
03:42
Despite their small number,
71
222885
1753
Pomimo ich małej liczby,
03:44
these neurons have a huge effect
72
224638
1820
te neurony odgrywają ogromną rolę
03:46
in turning off brainstem regions that normally keep you awake and alert,
73
226458
4639
w wyłączaniu regionów pnia mózgu, które utrzymują nas w stanie obudzenia,
pozwalając innym częściom, na przykład korze mózgowej i wzgórzu,
03:51
letting other parts, like the cortex and thalamus,
74
231097
2388
03:53
slowly slip into their own default rhythms.
75
233485
3746
wpasować się w typowy dla nich, domyślny rytm.
Im głębszy sen,
03:57
The deeper we fall into sleep,
76
237231
1510
03:58
the slower and more synchronized this rhythm becomes,
77
238741
3988
tym wolniejszy i bardziej zsynchronizowany rytm.
04:02
with the deepest stages dominated by large amplitude, low frequency delta waves.
78
242729
6574
W największym śnie występują wysokie amplitudy fal delta
o niskiej częstotliwości.
04:09
But surprisingly, in the middle of this slow wave sleep,
79
249303
3259
Co ciekawe, w środku tego snu o powolnych falach
04:12
the brain's synchronized spontaneous activity
80
252562
3002
zsynchronizowana spontaniczna czynność mózgu
04:15
repeatedly transitions into the sort of varied bursts
81
255564
3565
zamienia się w różne rodzaj zrywów,
04:19
that occur when we're wide awake.
82
259129
2288
które mają miejsce, kiedy jesteśmy rozbudzeni
04:21
This is the sleep stage known as REM sleep,
83
261417
2824
Ta faza snu nazywa się REM.
04:24
where our eyes move rapidly back and forth as we dream.
84
264241
4265
W niej pojawiają się szybkie ruchy gałek ocznych przy marzeniach sennych.
04:28
Neuroscientists are still trying to answer many fundamental questions about sleep,
85
268506
4957
Naukowcy wciąż starają się odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące snu,
04:33
such as its role in rejuvenating cognitive capacity,
86
273463
3056
na przykład o jego roli w odmładzaniu zdolności poznawczych,
04:36
cellular homeostasis,
87
276519
1839
homeostazie komórkowej,
04:38
and strengthening memory.
88
278358
1824
czy w wzmacnianiu pamięci.
04:40
And more broadly, they are exploring
89
280182
1771
Starają się też odkryć,
04:41
how it is that brain can accomplish such important and complex tasks,
90
281953
4735
jak to możliwe, że mózg potrafi wykonać tak ważne i złożone zadania,
04:46
such as driving, or even breathing, without our awareness.
91
286688
4449
jak prowadzenie pojazdu czy oddychanie,
bez udziału naszej świadomości.
04:51
But for now, until we are better able
92
291137
2088
Dopóki nie będziemy w stanie
04:53
to understand the inner workings of their spontaneous functioning,
93
293225
3842
zrozumieć spontanicznego funkcjonowania mózgu,
04:57
we need to give our brains credit for being much smarter
94
297067
3087
musimy godzić się ze zdaniem,
że nasz mózg jest znacznie mądrzejszy niż my sami.
05:00
than we ourselves are.
95
300154
2122
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7