Who's at risk for colon cancer? - Amit H. Sachdev and Frank G. Gress

Çeviri: Ecem Şengezer Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

If you were to lay your digestive tract out in a straight line,

Sindirim sisteminizi düz bir çizgide yayarsanız,

it would form a tube spanning nearly ten meters.

neredeyse on metreye kadar uzanan bir tüp oluşturacaktır.

The last 1.5 meters of that are called the colon, or large intestine.

Son 1.5 metresi kolon veya kalın bağırsak olarak adlandırılır.

Cells in this organ's lining constantly renew themselves,

Bu organ tabakasındaki hücreler kendilerini sürekli yeniler

but the genes that moderate this process occasionally go awry,

ancak bu süreci yavaşlatan genler bazen

leading to the excessive growth of new cells.

bozulur ve yeni hücrelerin aşırı büyümesine yol açar.

That results in small growths or abnormal clumps of cells called polyps.

Bu küçük büyümelerle veya polip denen hücrelerin anormal kümeleri ile sonuçlanır

The majority of these polyps won't do any harm,

Bu poliplerin çoğunluğu herhangi bir zarar vermez,

but some can become cancerous when their cells begin to grow

ancak bazıları, hücreleri hızla büyümeye

and divide rapidly,

ve bölünmeye başladıklarında

projecting further into the colon.

kolonun içine doğru ilerlerler.

At that point, they can transform into colon cancer,

Bu noktada, dünyadaki en yaygın ve önlenebilir

one of the most prevalent and preventable forms of cancer in the world.

kanser türlerinden biri olan kolon kanserine dönüşürler.

That's a slow process:

Bu yavaş bir süreçtir:

though growth times vary,

büyüme süreleri değişse de,

it often takes around ten years for a small polyp

küçük bir polipin büyümesi ve kanserli bir polipe

to grow and develop into a cancerous one.

dönüşmesi yaklaşık on yıl alır.

We don't know exactly what causes

Kolon polipleri ve kolon kanserlerinin

the majority of colon polyps and colon cancers.

çoğunluğuna neyin neden sebep olduğunu bilmiyoruz.

We do know in general that colon cancer involves the activation

Genel olarak, kolon kanserinin polipteki onkojenlerin aktivasyonunu

of what's called oncogenes in the polyp,

ve / veya genellikle kanser hücrelerini kontrol altında tutan

and/or the loss of tumor-suppressor genes that usually keep cancer cells in check.

tümör süpresör genlerinin kaybını içerdiğini biliyoruz.

Most cells have proto-oncogenes that help them grow.

Çoğu hücrenin, büyümelerine yardımcı olan proto-onkojenleri vardır.

When a proto-oncogene mutates, or there are two many copies of it,

Bir proto-onkojen mutasyon geçirdiğinde veya aşırı fazla kopyası olduğunda

it can become a permanently active oncogene

kontrolden çıkmış hücrelerle kalıcı olarak

with cells that grow out of control.

aktif bir onkojen hâline gelebilir.

While we don't yet know exactly what underlying factors cause these changes,

Uzmanlar, temelde bu değişikliklere neden olan faktörleri

experts suspect a combination of both environmental

tam olarak bilmiyor olsa da hem çevresel hem de kalıtsal

and inherited genetic factors.

genetik faktörlerin kombinasyonundan şüpheleniyorlar.

In the worst cases, when cells within polyps divide and spread unchecked,

En kötü vakalarda, polipler içindeki hücreler kontrolsüz bir şekilde

they eventually break through the lining of the colon.

bölünüp yayılır ve sonunda kolonun duvarını parçalarlar.

Lymph and blood vessels carry those cells all over the body,

Lenf ve kan damarları bu hücreleri vücudun her yanına taşır

and they can go on to form tumors.

ve tümörleri oluşturmaya devam edebilir.

Despite these challenges, there's a solution.

Bu zorluklara rağmen bir çözüm var.

We've become extremely good at detecting and removing offending polyps

Kansere neden olmadan önce rahatsız edici poliplerin tespit edilmesinde

before they can cause cancer.

ve kaldırılmasında oldukça başarılı olduk.

This happens through a process called screening,

Bu, tarama denilen bir süreç vasıtasıyla olur

and when we do it regularly, we can prevent many cases of colon cancer.

ve düzenli olarak uygulandığında, birçok kolon kanseri vakasını önleyebiliriz.

So, who's at risk?

Peki, kim risk altında?

Most cases occur in people aged 50 years or older.

Çoğu vaka 50 yaş ve üstü insanlarda görülür.

This group is considered at average risk for colon cancer or colon polyps.

Bu grup kolon kanseri veya kolon polipleri için ortalama risk altında kabul edilir.

There's also a higher risk group that includes people with personal

Ayrıca kolon polipleri veya kolon kanseri ile kişisel

or family histories of colon polyps or cancer,

veya aile öyküsü olan kişiler ve de kalıtsal genetik sendrom

veya Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi iltihaplı hastalıklardan

and those who suffer from inherited genetic syndromes,

or inflammatory diseases,

muzdarip olan kişilerin dâhil olduğu

like Crohn’s disease and ulcerative colitis.

yüksek bir risk grubu vardır.

So the best age to initiate screening varies from person to person.

Bu nedenle, taramayı başlatmak için en iyi yaş kişiden kişiye değişir.

If you have access to healthcare,

Sağlık hizmetlerine erişiminiz varsa,

it's best to consult a doctor to find out when you should begin.

ne zaman başlamanız gerektiğini öğrenmek için doktora danışmak en iyisidir.

Screening can be done with various tests.

Tarama çeşitli testlerle yapılabilir.

Colonoscopy involves a long, thin, flexible tube

Kolonoskopi, bir video kamera ve ışık ile donatılmış,

that's fitted with a video camera and light at the end

polip için kolonu incelemek için dâhili olarak

and placed internally to examine the colon for polyps.

yerleştirilen uzun, ince, esnek bir tüpten oluşur.

If polyps are found, a doctor can do a polypectomy,

Polipler bulunursa, doktor polipektomi yapabilir,

a procedure that removes polyps from the colonic wall.

bu poliplerin kolon duvarından çıkarıldığı bir işlemdir.

Doctors can also then test the polyp for cancerous cells.

Doktorlar daha sonra kanserli hücreler için polipi test edebilirler.

Colonoscopy is the only test that can be used to both find and remove polyps.

Kolonoskopi hem polipleri bulmakta hem de çıkarmada kullanılabilen tek testtir.

There are, however, other useful screening tests,

Bununla birlikte, hastaların dışkılarına küçük miktarlarda kan

including imaging

bulaşmasını görüntüleme

and at-home tests that can allow patients

ve evde testler de dâhil olmak üzere

to examine their stool for small amounts of blood.

diğer faydalı tarama testleri vardır.

Occasionally, polyps are too large to be removed during a colonoscopy,

Bazen, polipler kolonoskopi sırasında çıkarılamayacak kadar büyüktür,

in which case, the next step is surgery.

bu durumda bir sonraki adım ameliyattır.

If blood and imaging tests then reveal

Kan ve görüntüleme testleri kanserli hücrelerin

that cancerous cells have spread outside the colon,

kolonun dışında yayılmış olduğunu ortaya koyarsa,

then a special treatment, like chemotherapy,

kanserin yükselmesini önlemek için kemoterapi gibi

may also be required to stop the cancer from escalating.

özel bir tedaviye ihtiyaç duyulabilir.

We can also take on certain habits

İlk etapta kolon kanserine yakalanma

to reduce our likelihood of developing colon cancer in the first place.

olasılığımızı azaltmak için bazı alışkanlıklar da kazanabiliriz.

There's evidence that maintaining a healthy weight,

Sağlıklı bir kilo vermek, sigara içmemek ve fiziksel

not smoking,

olarak aktif

and being physically active can help.

olmanın yardımcı olabileceğine dair kanıtlar vardır.

But most importantly, access to healthcare

Ancak en önemlisi, yaşamın önemli zamanlarında

and regular screenings at crucial times in life

sağlık ve düzenli taramalara erişim

are the best ways to prevent colon cancer.

kolon kanserini önlemenin en iyi yoludur.