Who's at risk for colon cancer? - Amit H. Sachdev and Frank G. Gress

913,354 views ・ 2018-01-04

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: Sritala Dhanasarnsombut
00:09
If you were to lay your digestive tract out in a straight line,
0
9025
3791
ถ้าคุณนำเอาทางเดินอาหารมาเรียงเป็นเส้นตรง
00:12
it would form a tube spanning nearly ten meters.
1
12816
3339
มันจะมีลักษณะเป็นหลอดยาวเกือบสิบเมตร
00:16
The last 1.5 meters of that are called the colon, or large intestine.
2
16155
5761
1.5 เมตรสุดท้ายของทางเดินอาหาร เรียกว่าโคลอน หรือลำไส้ใหญ่
00:21
Cells in this organ's lining constantly renew themselves,
3
21916
3310
เซลล์ที่บุอวัยวะนี้ จะสร้างเซลล์ใหม่มาทดแทนเสมอ
00:25
but the genes that moderate this process occasionally go awry,
4
25226
4391
แต่ถ้ายีนที่กำกับกระบวนการนี้ อาจก่อความผิดพลาดบ้างเป็นบางครั้ง
00:29
leading to the excessive growth of new cells.
5
29617
3738
ทำให้เกิดการเติบโตของเซลล์ใหม่มากเกินไป
00:33
That results in small growths or abnormal clumps of cells called polyps.
6
33355
5713
ส่งผลให้เกิดการเติบโต หรือกระจุกเซลล์ผิดปกติ เรียกว่าติ่งเนื้อ
00:39
The majority of these polyps won't do any harm,
7
39068
2674
ติ่งเนื้อส่วนใหญ่เหล่านี้ไม่ทำอันตรายอะไร
00:41
but some can become cancerous when their cells begin to grow
8
41742
3776
แต่อาจกลายเป็นเซลล์มะเร็งได้ เมื่อเซลล์ของติ่งเนื้อนั้นเริ่มโต
00:45
and divide rapidly,
9
45518
1947
และแบ่งตัวอย่างรวดเร็ว
00:47
projecting further into the colon.
10
47465
2322
ยื่นเข้าไปในลำไส้ใหญ่
00:49
At that point, they can transform into colon cancer,
11
49787
3521
ณ จุดนั้น มันอาจเปลี่ยน เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้
00:53
one of the most prevalent and preventable forms of cancer in the world.
12
53308
5169
ซึ่งเป็นมะเร็งชนิดที่พบได้มากที่สุด และป้องกันได้มากที่สุดในโลก
00:58
That's a slow process:
13
58477
1536
นั่นเป็นกระบวนการที่ช้า
01:00
though growth times vary,
14
60013
1744
แม้ระยะเวลาในการเติบโตจะแตกต่างกัน
01:01
it often takes around ten years for a small polyp
15
61757
3335
ติ่งเนื้อเล็ก ๆ มักใช้เวลาราวสิบปี
01:05
to grow and develop into a cancerous one.
16
65092
4045
ที่จะเติบโตและกลายไปเป็นมะเร็ง
01:09
We don't know exactly what causes
17
69137
1890
เราไม่รู้แน่ชัดว่าอะไรเป็นสาเหตุ
01:11
the majority of colon polyps and colon cancers.
18
71027
3320
ของการเกิดติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ และมะเร็งลำไส้ใหญ่
01:14
We do know in general that colon cancer involves the activation
19
74347
4166
เรารู้โดยคร่าวว่า มะเร็งลำไส้ใหญ่ เกี่ยวข้องกับการกระตุ้น
01:18
of what's called oncogenes in the polyp,
20
78513
3005
สิ่งที่เรียกว่ายีนก่อมะเร็งในติ่งเนื้อ
01:21
and/or the loss of tumor-suppressor genes that usually keep cancer cells in check.
21
81518
5760
และ/หรือ การสูญเสียยีนต้านมะเร็ง ที่มักจะยับยั้งเซลล์มะเร็งไว้
01:27
Most cells have proto-oncogenes that help them grow.
22
87278
3921
เซลล์ส่วนมากจะมียีนกระตุ้นกระบวนการ เจริญเติบโตซึ่งช่วยให้เซลล์เติบโต
01:31
When a proto-oncogene mutates, or there are two many copies of it,
23
91199
3580
เมื่อยีนกระตุ้นกระบวนการนี้กลายพันธุ์ หรือมีจำนวนมากเกินไป
01:34
it can become a permanently active oncogene
24
94779
2910
มันสามารถกลายเป็นยีนกระตุ้นกระบวนการ ที่ทำงานตลอดเวลา
01:37
with cells that grow out of control.
25
97689
2939
ทำให้เซลล์เติบโตอย่างนอกเหนือการควบคุม
01:40
While we don't yet know exactly what underlying factors cause these changes,
26
100628
4742
ในขณะที่เรายังไม่รู้แน่ว่า ปัจจัยสำคัญอะไร ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพวกนี้
01:45
experts suspect a combination of both environmental
27
105370
3230
ผู้เชี่ยวชาญคาดว่าน่าจะเป็นผลรวม จากทั้งปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม
01:48
and inherited genetic factors.
28
108600
3542
และปัจจัยด้านพันธุกรรมที่ได้รับถ่ายทอดมา
01:52
In the worst cases, when cells within polyps divide and spread unchecked,
29
112142
4606
ในกรณีแย่ที่สุด เมื่อเซลล์ในติ่งเนื้อ แบ่งตัวและกระจายออกไปไม่หยุด
01:56
they eventually break through the lining of the colon.
30
116748
3314
พวกมันจะลุกลามผ่านเยื่อบุลำไส้ใหญ่เข้าไป
02:00
Lymph and blood vessels carry those cells all over the body,
31
120062
4098
น้ำเหลืองและเส้นเลือด จะพาเซลล์เหล่านั้นไปทั่วร่างกาย
02:04
and they can go on to form tumors.
32
124160
2809
และมันจะเกิดเป็นเนื้องอกต่อไปอีก
02:06
Despite these challenges, there's a solution.
33
126969
2682
ถึงแม้มันจะเป็นปัญหาแต่เราก็มีทางแก้ไข
02:09
We've become extremely good at detecting and removing offending polyps
34
129651
4679
เราสามารถตรวจจับและกำจัดติ่งเนื้อร้าย ได้อย่างมีประสิทธิภาพดีขึ้นมาก
02:14
before they can cause cancer.
35
134330
2092
ก่อนที่มันจะทำให้เกิดมะเร็ง
02:16
This happens through a process called screening,
36
136422
2479
ด้วยกระบวนที่เรียกว่าการตรวจหา
02:18
and when we do it regularly, we can prevent many cases of colon cancer.
37
138901
4922
และเมื่อเราทำเป็นประจำ เราก็จะสามารถ ป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ในหลายราย
02:23
So, who's at risk?
38
143823
1728
แล้วใครกันที่เสี่ยงจะเป็นมะเร็ง
02:25
Most cases occur in people aged 50 years or older.
39
145551
3961
ส่วนใหญ่ เราพบมะเร็งลำไส้ใหญ่ ในคนที่อายุ 50 ปีขึ้นไป
02:29
This group is considered at average risk for colon cancer or colon polyps.
40
149512
5528
กลุ่มนี้ถือว่ามีความเสี่ยงปานกลางที่จะเป็น มะเร็งลำไส้ใหญ่หรือติ่งเนื้อลำไส้ใหญ่
02:35
There's also a higher risk group that includes people with personal
41
155040
3661
และยังมีกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงกว่านี้ ซึ่งรวมถึงคนที่มีประวัติประจำตัว
02:38
or family histories of colon polyps or cancer,
42
158701
3569
หรือประวัติคนในครอบครัว ว่ามีติ่งเนื้อหรือมะเร็งลำไส้ใหญ่
02:42
and those who suffer from inherited genetic syndromes,
43
162270
3331
และคนที่อยู่ในกลุ่มอาการ ที่เกิดจากการถ่ายทอดพันธุกรรม
02:45
or inflammatory diseases,
44
165601
2251
หรือโรคต่าง ๆ ที่มีการอักเสบ
02:47
like Crohn’s disease and ulcerative colitis.
45
167852
3441
อย่างเช่น โรคทางเดินอาหารอักเสบโครห์น และโรคลำไส้ใหญ่อักเสบชนิดเป็นแผล
02:51
So the best age to initiate screening varies from person to person.
46
171293
4459
ฉะนั้น อายุควรเริ่มทำการตรวจหา จึงแตกต่างกันไปแล้วแต่บุคคล
02:55
If you have access to healthcare,
47
175752
1700
ถ้าคุณสามารถไปพบแพทย์ได้โดยสะดวก
02:57
it's best to consult a doctor to find out when you should begin.
48
177452
4561
การปรึกษาแพทย์จะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เพื่อหาคำตอบว่าคุณควรเริ่มตรวจหาเมื่อไร
03:02
Screening can be done with various tests.
49
182013
2469
การตวรจหาสามารถทำได้ ด้วยการทดสอบแบบต่าง ๆ
03:04
Colonoscopy involves a long, thin, flexible tube
50
184482
3981
การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ มีการใช้หลอดยาว บาง ที่ยืดหยุ่นได้
03:08
that's fitted with a video camera and light at the end
51
188463
3570
ที่มีกล้องวิดีโอและแสงไฟติดอยู่ตรงปลาย
03:12
and placed internally to examine the colon for polyps.
52
192033
3890
สอดเข้าไปภายใน เพื่อตรวจหาติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่
03:15
If polyps are found, a doctor can do a polypectomy,
53
195923
3499
ถ้าพบติ่งเนื้อ หมอก็จะสามารถทำการตัดติ่งเนื้อ
03:19
a procedure that removes polyps from the colonic wall.
54
199422
3332
ซึ่งเป็นกระบวนการกำจัดติ่งเนื้อ ออกจากผนังลำไส้ใหญ่
03:22
Doctors can also then test the polyp for cancerous cells.
55
202754
4279
หมอยังสามารถทดสอบติ่งเนื้อนั้น เพื่อหาเซลล์มะเร็งได้ด้วย
03:27
Colonoscopy is the only test that can be used to both find and remove polyps.
56
207033
5541
การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่เป็นวิธีเดียว ที่ใช้ได้ทั้งตรวจหาและกำจัดติ่งเนื้อ
03:32
There are, however, other useful screening tests,
57
212574
3200
อย่างไรก็ตาม มีการทดสอบเพื่อการตรวจหา ที่มีประโยชน์อื่น ๆ อีก
03:35
including imaging
58
215774
1161
รวมทั้งการถ่ายภาพ
03:36
and at-home tests that can allow patients
59
216935
2560
และการทดสอบที่บ้านซึ่งทำให้ผู้ป่วยสามารถ
03:39
to examine their stool for small amounts of blood.
60
219495
3420
ตรวจสอบอุจจาระของตน ว่ามีเลือดปนออกมาบ้างหรือไม่
03:42
Occasionally, polyps are too large to be removed during a colonoscopy,
61
222915
5132
บางครั้ง ติ่งเนื้ออาจใหญ่เกินกว่าจะตัดออก ระหว่างการส่องกล้อง
03:48
in which case, the next step is surgery.
62
228047
2748
ในกรณีนั้น ขั้นตอนถัดไปก็คือการผ่าตัด
03:50
If blood and imaging tests then reveal
63
230795
2537
ถ้าการทดสอบเลือดและการถ่ายภาพ แสดงให้เห็นว่า
03:53
that cancerous cells have spread outside the colon,
64
233332
3045
เซลล์มะเร็งได้กระจายออกไปนอกลำไส้ใหญ่
03:56
then a special treatment, like chemotherapy,
65
236377
2599
การรักษาเป็นพิเศษ อย่างการใช้เคมีบำบัด
03:58
may also be required to stop the cancer from escalating.
66
238976
4539
อาจจำเป็นเพื่อหยุดยั้งมะเร็ง ไม่ให้แพร่กระจายต่อไปอีก
04:03
We can also take on certain habits
67
243515
2013
เราสามารถปฎิบัติอย่างเป็นนิสัย
04:05
to reduce our likelihood of developing colon cancer in the first place.
68
245528
4288
เพื่อลดโอกาสที่เราจะเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ เสียตั้งแต่แรก
04:09
There's evidence that maintaining a healthy weight,
69
249816
2511
มีหลักฐานว่าการรักษาน้ำหนัก ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม
04:12
not smoking,
70
252327
948
การไม่สูบบุหรี่
04:13
and being physically active can help.
71
253275
2660
และการเคลื่อนไหวออกแรงเสมอสามารถช่วยได้
04:15
But most importantly, access to healthcare
72
255935
2270
แต่ที่สำคัญที่สุด การเข้าพบปรึกษาแพทย์
04:18
and regular screenings at crucial times in life
73
258205
2932
และการตรวจหาเป็นประจำ ในช่วงเวลาที่เหมาะสม
04:21
are the best ways to prevent colon cancer.
74
261137
2800
คือวิธีดีที่สุดในการป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7