The breathtaking courage of Harriet Tubman - Janell Hobson

1,855,369 views ・ 2018-07-24

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:06
Escaping slavery;
0
6579
1437
Kölelikten kaçmak,
00:08
risking everything to save her family;
1
8016
2033
ailesini kurtarmak için her şeyi göze almak,
00:10
leading a military raid;
2
10049
1817
askeri bir saldırıya önderlik etmek,
00:11
championing the cause of women’s suffrage;
3
11866
2517
kadınların oy verme hakkını desteklemek...
00:14
these are just a handful of the accomplishments
4
14383
2282
Bunlar Amerika'nın en cesur kahramanlarından
00:16
of one of America’s most courageous heroes.
5
16665
2645
birinin başarılarından yalnızca bazıları.
00:19
Harriet Tubman was born Araminta Ross in Dorchester County, Maryland,
6
19310
4511
Harriet Tubman, Araminta Ross adıyla 1820'lerin başında,
00:23
in the early 1820s.
7
23821
1498
Maryland'in Dorchester ilçesinde doğdu.
00:25
Born into chattel slavery, Araminta, or Minty, was the fifth of nine children.
8
25319
5155
Köleliğe doğan Araminta veya Minty, dokuz çocuktan beşincisiydi.
00:30
Two of Minty’s older sisters were sold to a chain gang.
9
30474
3443
Minty'nin iki büyük kız kardeşi prangalı mahkumlar olarak satıldı.
00:33
Even as a small child,
10
33917
1450
Minty küçük bir çocukken bile
00:35
Minty was hired out to different owners,
11
35367
1952
onu kırbaçlayan ve cezalandıran
00:37
who subjected her to whippings and punishment.
12
37319
2678
farklı sahiplere kiralanmıştı.
00:39
Young Minty’s life changed forever on an errand to a neighborhood store.
13
39997
3701
Genç Minty'nin hayatı bir komşu dükkandaki işi ile sonsuza dek değişmişti.
00:43
There, an overseer threw a two-pound weight at a fugitive enslaved person,
14
43698
4301
Orada bir denetmen kaçak bir köleye iki sterlin attı, onu ıskaladı
00:47
missed, and struck Minty instead.
15
47999
2634
ve Minty'e çarptı.
00:50
Her injury caused her to experience sleeping spells,
16
50633
2753
Bu yara yaşamının geri kalanında bugün narkolepsi olarak bildiğimiz,
00:53
which we know of today as narcolepsy,
17
53386
2322
uyku büyüsünü
00:55
for the rest of her life.
18
55708
1677
tecrübe etmesine neden oldu.
00:57
Minty’s owner tried to sell her,
19
57385
1919
Minty'nin sahibi onu satmayı denedi,
00:59
but there were no buyers for an enslaved person who fell into sleeping spells.
20
59304
4040
fakat uyku büyüsüne düşmüş bir köleyi satın almak isteyen kimse yoktu.
01:03
She was instead put to work with her father, Ben Ross,
21
63344
2960
Bunun yerine ona ağaç kesmeyi öğreten babası Ben Ross ile
01:06
who taught her how to lumber.
22
66304
2034
çalışmaya koyuldu.
01:08
Lumbering increased Minty’s physical strength
23
68338
2534
Ağaç kesmek Minty'nin fiziksel gücünü arttırdı
01:10
and put her in touch with free black sailors who shipped the wood to the North.
24
70872
4509
ve odunları gemiyle kuzeye götüren özgür siyahi denizcilerle tanıştırdı.
01:15
From them, Minty learned about the secret communications
25
75381
2944
Minty, onlardan ticari güzergâhlar boyunca
01:18
that occurred along trade routes,
26
78325
1781
meydana gelen gizli iletişimleri,
01:20
information that would prove invaluable later in her life.
27
80106
3952
hayatında daha sonra çok değerli olduğunu kanıtlayacak bilgileri öğrendi.
01:24
In this mixed atmosphere of free and enslaved blacks working side by side,
28
84058
4670
Yan yana çalışan bu özgür ve köleleştirilmiş siyahi atmosferinde
01:28
Minty met John Tubman, a free black man she married in 1844.
29
88728
4593
Minty, 1844'te evlendiği özgür siyah adam John Tubman ile tanıştı.
01:33
After marriage, she renamed herself Harriet, after her mother.
30
93321
4532
Evlendikten sonra kendi ismini, annesinin ismi olan Harriet'le değiştirdi.
01:37
Harriet Tubman’s owner died in 1849.
31
97853
2639
Harriet Tubman'ın sahibi 1849 yılında vefat etti.
01:40
When his widow planned to sell off her enslaved human beings,
32
100492
3351
Onun dul karısından kendinin satılıcağını duyunca
01:43
Harriet feared she would be sold away from everyone she loved.
33
103843
3451
Harriet sevdiği herkesten satılacağını düşündü.
01:47
She had heard of an “underground railroad,"
34
107294
2087
“Yeraltı Demiryolları”nı,
01:49
a secret network of safe houses,
35
109381
2208
güvenli evleri,
01:51
boat captains,
36
111589
1159
gemi kaptanlarını
01:52
and wagon drivers
37
112748
1298
ve kuzeyde kaçak köleleştirilmiş
01:54
willing to harbor fugitive enslaved people on their way north.
38
114046
4194
insanları barındıran vagon sürücülerinin gizli bir ağını duymuştu.
01:58
So Tubman fled with two of her brothers, Ben and Harry.
39
118240
3218
Tubman iki erkek kardeşi, Ben ve Harry ile birlikte kaçtılar.
02:01
They eventually turned back, fearing they were lost.
40
121458
3273
Sonunda kaybolduklarından korkarak geri döndüler.
02:04
But in one of her sleeping spells,
41
124731
1658
Fakat uyku büyülerinden birinde
02:06
Harriet dreamed that she could fly like a bird.
42
126389
3038
Harriet bir kuş gibi uçabildiğini hayal etti.
02:09
Looking down below, she saw the path to liberation.
43
129427
3781
Aşağıya bakınca özgürlüğe giden yolu gördü.
02:13
And in the autumn of 1849, she set out on her own,
44
133208
4105
1849 yılının sonbaharında kendi kendine bir yola çıktı,
02:17
following the North Star to Pennsylvania, and to freedom.
45
137313
3775
Pensilvanya'ya ve özgürlüğe giderken Kutup Yıldızı'nı takip etti.
02:21
Tubman returned to the South 13 times to free her niece,
46
141088
4265
Tubman, yeğenini, kardeşlerini,
ebeveynlerini
02:25
brothers,
47
145353
827
ve birçok insanı
02:26
parents,
48
146180
863
kurtarmak için 13 defa güneye döndü.
02:27
and many others.
49
147043
1608
02:28
She earned the nickname Black Moses
50
148651
2150
Black Moses lakabını kazandı
02:30
and worked diligently with fellow abolitionists
51
150801
2672
ve köleleştirilmiş insanlara, önce kuzeye
02:33
to help enslaved people escape,
52
153473
2195
ve daha sonra da Kanada'ya
02:35
first to the North, and later to Canada.
53
155668
3033
kaçmasına yardım etmek için dost kölelik görevlileriyle gayretle çalıştı.
02:38
Harriet Tubman worked as a Union army nurse,
54
158701
2685
Harriet Tubman, Sivil Savaş sırasında İttifak hemşiresi,
02:41
scout,
55
161386
780
keşifçi
02:42
and spy during the Civil War.
56
162166
1877
ve ajan olarak çalıştı.
02:44
In 1863, she became the first woman in United States history
57
164043
4332
1863'te Amerika Birleşik Devletleri'nde Güney Carolina'da yaklaşık
02:48
to plan and lead a military raid,
58
168375
2563
700 köle kişiyi serbest bırakan
02:50
liberating nearly 700 enslaved persons in South Carolina.
59
170938
4174
askeri baskını planlayıp yöneten ilk kadın oldu.
02:55
After the war, the 13th Amendment to the U.S. Constitution
60
175112
4238
Savaştan sonra, ABD Anayasası'nın 13. Maddesi yasal olarak
02:59
legally abolished slavery,
61
179350
1893
köleliği kaldırırken
03:01
while the 14th expanded citizenship
62
181243
2238
14. genişlemiş vatandaşlık
03:03
and the 15th gave voting rights to formerly enslaved black men.
63
183481
4224
ve 15. eskiden köleleştirilen siyahi erkeklere oy kullanma hakkı verdi.
03:07
But she was undaunted, and she persisted.
64
187705
2827
Fakat cesaretli ve kararlıydı.
03:10
She raised funds for formerly enslaved persons
65
190532
2954
Önceden köleleştirilmiş kişiler için yardım fonları kurdu
03:13
and helped build schools and a hospital on their behalf.
66
193486
3682
ve onların yararı için okul ve hastane inşaatına yardım etti.
03:17
In 1888, Tubman became more active in the fight for women’s right to vote.
67
197168
4972
1888'de Tubbman, kadınların oy hakkı savaşında daha aktif hâle geldi.
03:22
In 1896, she appeared at the founding convention
68
202140
3303
1896'da, Washington D.C'deki Renkli Kadınlar Ulusal Derneği'nin
03:25
of the National Association of Colored Women in Washington D.C.
69
205443
4071
kurucu toplantısında ve daha sonra Rochester New York'ta
03:29
and later at a woman’s suffrage meeting in Rochester, New York.
70
209514
3869
bir kadınlara oy hakkı toplantısında ortaya çıktı.
03:33
There she told the audience:
71
213383
1730
Dinleyicilere şunları söyledi:
03:35
“I was a conductor on the Underground Railroad,
72
215113
3143
Metro demiryolunda kondüktördüm
03:38
and I can say what many others cannot.
73
218256
2761
ve size diğerlerinin söyleyemeyeceği bir şey söyleyebilirim.
03:41
I never ran my train off the track, and I never lost a passenger.”
74
221017
4349
Trenimi hiç raylardan çıkarmadım ve hiçbir yolcumu kaybetmedim.''
03:45
As her fame grew,
75
225366
1765
Ünü genişlerken
çeşitli dostlar ve müttefikler, Birlik Ordusu'ndaki hizmetinden dolayı
03:47
various friends and allies helped her in the fight
76
227131
2911
03:50
to collect a veteran’s pension for her service in the Union Army.
77
230042
3562
emekli maaşı almasında ona yardım ettiler.
03:53
In 1899, she was finally granted $20 a month.
78
233604
4700
1899'da, sonunda ayda 20 dolar kazanıyordu.
03:58
In a fitting twist of fate,
79
238304
1692
Kaderin cilvesine bakın ki
03:59
the United States Treasury announced in 2016
80
239996
2924
Amerika Birleşik Devletleri Hazinesi, 2016 yılında Tubman’ın imajının
04:02
that Tubman’s image will appear on a redesigned twenty dollar bill.
81
242920
4431
yeniden tasarlanan yirmi dolarlık banknotta görüneceğini duyurdu.
04:07
Harriet Tubman died on March 10, 1913.
82
247351
4348
Harriet Tubman 10 Mart 1913'te öldü.
04:11
Even on her deathbed at age 91,
83
251699
2404
Ölümünün 91. yılında bile,
04:14
she kept the freedom of her people in mind.
84
254103
2673
insanlarının aklında özgürlüğü tuttu.
04:16
Her final words were:
85
256776
1713
Son sözleri şunlardı:
04:18
"I go away to prepare a place for you.”
86
258489
3946
''Sizin için bir yer hazırlamaya gidiyorum.''
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7