The breathtaking courage of Harriet Tubman - Janell Hobson

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Agnieszka Fijałkowska

Escaping slavery;

Ucieczka z niewoli.

Ryzykowanie wszystkiego, żeby ocalić rodzinę.

risking everything to save her family;

leading a military raid;

Dowodzenie nalotem wojskowym.

championing the cause of women’s suffrage;

Walka o prawa wyborcze kobiet.

these are just a handful of the accomplishments

To tylko niektóre z osiągnięć

of one of America’s most courageous heroes.

jednej z najodważniejszych amerykańskich bohaterek.

Harriet Tubman was born Araminta Ross in Dorchester County, Maryland,

Harriet Tubman urodziła się jako Araminta Ross

w hrabstwie Dorchester w stanie Maryland na początku lat 20. XIX wieku.

in the early 1820s.

Born into chattel slavery, Araminta, or Minty, was the fifth of nine children.

Urodzona w niewoli Araminta, zwana Minty, była piątym z dziewięciorga dzieci.

Two of Minty’s older sisters were sold to a chain gang.

Jej dwie starsze siostry zostały sprzedane do gangu łańcuchowego.

Even as a small child,

Już jako małe dziecko

Minty was hired out to different owners,

Minty była wynajmowana przez różnych właścicieli,

who subjected her to whippings and punishment.

którzy poddawali ją karom i biczowaniom.

Young Minty’s life changed forever on an errand to a neighborhood store.

Życie młodej Minty zmieniło się na zawsze podczas wizyty w pobliskim sklepie.

There, an overseer threw a two-pound weight at a fugitive enslaved person,

Nadzorca rzucił kilogramowym obciążnikiem w kierunku uciekającego niewolnika,

missed, and struck Minty instead.

ale źle wycelował i trafił w Minty.

Her injury caused her to experience sleeping spells,

Uraz spowodował u niej napady snu,

which we know of today as narcolepsy,

dzisiaj znane jako narkolepsja,

for the rest of her life.

których doświadczała przez resztę życia.

Minty’s owner tried to sell her,

Właściciel Minty próbował ją sprzedać,

but there were no buyers for an enslaved person who fell into sleeping spells.

ale nie było chętnych na kupno niewolnicy, która nagle zasypiała.

She was instead put to work with her father, Ben Ross,

Zamiast tego wyznaczono ją do pracy ze swoim ojcem Benem Rossem,

who taught her how to lumber.

który nauczył ją rąbać drewno.

Lumbering increased Minty’s physical strength

Rąbanie drewna pomogło Minty nabrać siły fizycznej

and put her in touch with free black sailors who shipped the wood to the North.

i umożliwiło kontakt z wolnymi czarnoskórymi marynarzami,

którzy transportowali drewno na północ.

From them, Minty learned about the secret communications

Minty dowiedziała się od nich o tajnej komunikacji

that occurred along trade routes,

na szlakach handlowych.

information that would prove invaluable later in her life.

Te informacje miały okazać się nieocenione w jej późniejszym życiu.

In this mixed atmosphere of free and enslaved blacks working side by side,

W atmosferze wolnych osób czarnoskórych i niewolników pracujących ramię w ramię

Minty met John Tubman, a free black man she married in 1844.

Minty poznała Johna Tubmana, wolnego, czarnego mężczyznę,

którego poślubiła w 1844 roku.

After marriage, she renamed herself Harriet, after her mother.

Po ślubie na cześć matki zmieniła imię na Harriet.

Harriet Tubman’s owner died in 1849.

Właściciel Harriet Tubman zmarł w 1849 roku.

When his widow planned to sell off her enslaved human beings,

Wdowa po nim planowała sprzedać swoich niewolników.

Harriet feared she would be sold away from everyone she loved.

Harriet bała się, że zostanie sprzedana daleko od bliskich.

She had heard of an “underground railroad,"

Słyszała już o “kolei podziemnej”,

a secret network of safe houses,

tajnej sieci kryjówek,

boat captains,

kapitanów łodzi

and wagon drivers

i kierowców wozów,

willing to harbor fugitive enslaved people on their way north.

gotowych udzielić schronienia niewolnikom uciekającym na północ.

So Tubman fled with two of her brothers, Ben and Harry.

Tubman uciekła więc z dwoma braćmi Benem i Harrym.

They eventually turned back, fearing they were lost.

Ostatecznie zawrócili z obawy, że się zgubili.

But in one of her sleeping spells,

Ale podczas jednego z napadów snu

Harriet dreamed that she could fly like a bird.

Harriet śniła, że lata jak ptak.

Looking down below, she saw the path to liberation.

Patrząc w dół, zobaczyła drogę do wyzwolenia.

And in the autumn of 1849, she set out on her own,

Jesienią 1849 roku wyruszyła sama,

following the North Star to Pennsylvania, and to freedom.

podążając za Gwiazdą Polarną w kierunku Pensylwanii i wolności.

Tubman returned to the South 13 times to free her niece,

Tubman wracała na południe 13 razy, żeby uwolnić swoją bratanicę,

brothers,

braci, rodziców i wiele innych osób.

parents,

and many others.

She earned the nickname Black Moses

Tak zyskała przydomek Czarnego Mojżesza

and worked diligently with fellow abolitionists

i pracowała wytrwale z innymi abolicjonistami,

to help enslaved people escape,

pomagając niewolnikom w ucieczkach

first to the North, and later to Canada.

najpierw na północ, a później do Kanady.

Harriet Tubman worked as a Union army nurse,

Harriet Tubman była w armii Unii pielęgniarką,

scout,

zwiadowcą

and spy during the Civil War.

i szpiegiem podczas wojny secesyjnej.

In 1863, she became the first woman in United States history

W 1863 roku została pierwszą kobietą w historii Stanów Zjednoczonych,

to plan and lead a military raid,

która zaplanowała nalot wojskowy i dowodziła nim,

liberating nearly 700 enslaved persons in South Carolina.

dzięki czemu wyzwolono prawie 700 niewolników w Karolinie Południowej.

After the war, the 13th Amendment to the U.S. Constitution

Po wojnie 13. poprawka do konstytucji USA prawnie zniosła niewolnictwo,

legally abolished slavery,

while the 14th expanded citizenship

14. poprawka rozszerzyła prawo do obywatelstwa,

and the 15th gave voting rights to formerly enslaved black men.

a 15. nadała prawa wyborcze zniewolonym dawniej mężczyznom.

But she was undaunted, and she persisted.

Ale Harriet Tubman nie zraziła się i wciąż walczyła.

She raised funds for formerly enslaved persons

Pozyskiwała fundusze dla dawnych niewolników i niewolnic,

and helped build schools and a hospital on their behalf.

pomagając budować w ich imieniu szkoły i szpital.

In 1888, Tubman became more active in the fight for women’s right to vote.

W 1888 roku bardziej zaangażowała się w walkę o prawa wyborcze dla kobiet.

In 1896, she appeared at the founding convention

W 1896 roku Tubman pojawiła się na kongresie założycielskim

of the National Association of Colored Women in Washington D.C.

National Association of Colored Women w Waszyngtonie,

and later at a woman’s suffrage meeting in Rochester, New York.

a poźniej na spotkaniu sufrażystek w Rochester w stanie Nowy Jork.

There she told the audience:

Tam powiedziała do publiczności

“I was a conductor on the Underground Railroad,

“Byłam konduktorką Kolei Podziemnej

and I can say what many others cannot.

i mogę powiedzieć coś, czego wiele osób powiedzieć nie może.

Mój pociąg nigdy się nie wykoleił i nigdy nie straciłam żadnego pasażera”.

I never ran my train off the track, and I never lost a passenger.”

As her fame grew,

Kiedy jej sława rosła,

various friends and allies helped her in the fight

wiele przyjaciół i sojuszników pomagało jej w walce

to collect a veteran’s pension for her service in the Union Army.

o emeryturę weteranki za służbę w armii Unii.

In 1899, she was finally granted $20 a month.

W końcu w 1899 roku przyznano jej 20 dolarów miesięcznie.

In a fitting twist of fate,

Przewrotny los sprawił,

the United States Treasury announced in 2016

że w 2016 roku Departament Skarbu USA ogłosił,

that Tubman’s image will appear on a redesigned twenty dollar bill.

że portret Tubman pojawi się na nowej wersji banknotu 20 dolarów.

Harriet Tubman died on March 10, 1913.

Harriet Tubman zmarła 10 marca 1913 roku.

Even on her deathbed at age 91,

Nawet na łożu śmierci w wieku 91 lat

she kept the freedom of her people in mind.

myślała o wolności swojej społeczności.

Her final words were:

Jej ostatnie słowa brzmiały:

"I go away to prepare a place for you.”

“Odchodzę, żeby przygotować dla was miejsce”.