The epic of Gilgamesh, the king who tried to conquer death - Soraya Field Fiorio

Çeviri: Emre Incel Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

In 1849, in the ancient city of Nineveh in northern Iraq,

1849′da, Kuzey Irak’taki Ninova antik kentinde

archaeologists sifted through dusty remains,

arkeologlar, İncil hikayelerinin doğru olduğunu kanıtlayacak

hoping to find records to prove that Bible stories were true.

kayıtlar bulma umuduyla tozlu kalıntıları incelediler.

What they found instead was one of the oldest libraries in the world.

Yerine buldukları şey, dünyanın en eski kütüphanelerinden biriydi.

Inscribed on crumbling clay tablets was a 4,000-year-old story

Dağılan kil tabletlere yazılanları çeviren ilk kişiyi

so riveting the first person to translate it started stripping from excitement.

heyecandan sarsacak 4.000 yıllık sürükleyici bir hikayeydi.

Called the epic of Gilgamesh,

Gılgamış destanı olarak adlandırılan hikaye,

the story starts with Gilgamesh, king of the city of Uruk,

Uruk şehrinin kralı Gılgamış’ın

crashing every wedding and sleeping with the bride

her düğünü basması

ve kocasıyla yatma fırsatı olmadan gelinlerle yatmasıyla başlar.

before she has a chance to sleep with her husband.

To tame Gilgamesh, the goddess Aruru created a rival called Enkidu.

Gılgamış’ı uslandırmak için tanrıça Aruru, Enkidu adında bir rakip yaratmış.

Enkidu lived beyond the walls of the city,

Enkidu, kaosun hüküm sürdüğü vahşi hayvanların, istilacıların

where chaos reigned and wild animals, invaders, and evil spirits prowled.

ve kötü ruhların sinsi sinsi gezdiği şehir duvarlarının ötesinde yaşarmış.

After a priestess of the goddess Ishtar seduced Enkidu,

Tanrıça İştar’ın bir rahibesi Enkidu’yu baştan çıkardıktan sonra,

the wild animals beyond the wall rejected him and he ventured into the city.

duvarın ötesindeki vahşi hayvanlar onu reddetmiş ve Enkidu şehre girmiş.

There, he encountered Gilgamesh up to his usual tricks.

Orada, her zamanki gibi davranan Gılgamış ile karşılaşmış.

Enkidu stepped in to stop him.

Enkidu onu durdurmak için harekete geçmiş.

Almost perfectly matched, the two men wrestled all through the city streets

Güçleri kusursuz şekilde denk iki adam, Gılgamış kıl payı kazanana kadar

until Gilgamesh won the fight by a hair.

şehrin sokaklarının dört bir yanında dövüşmüş.

Afterwards, they were inseparable.

Daha sonra, ayrılmaz olmuşlar.

With his new friend, Gilgamesh turned his attention from the brides of Uruk

Gılgamış, yeni arkadaşıyla beraber dikkatini Uruk’un gelinlerinden

to proving his strength in combat.

savaştaki gücünü kanıtlamaya çevirmiş.

They set out to slay Humbaba,

Sedir Ormanı’nın ağaçlarını koruyan

a creature with a thousand faces who guarded the trees of the Forest of Cedar.

bin yüzlü bir yaratık olan Humbaba’yı öldürmek için yola çıkmışlar.

They tracked Humbaba and ambushed him.

Humbaba’yı takip edip pusuya düşürmüşler.

Cornered, he begged for his life,

Humbaba köşeye sıkışmış, hayatı için yalvarmış,

then cursed them as Gilgamesh dealt the final blow.

Gılgamış son darbeyi indirirken onları lanetlemiş.

Back home in Uruk, the goddess Ishtar took a romantic interest in Gilgamesh.

Uruk’taki evinde, tanrıça İştar Gılgamış’a duygusal ilgi göstermiş.

Knowing she tended to lose interest and curse her former flames,

İlgisini kaybetme eğiliminde olduğunu

ve eski ilgi duyduklarını lanetlediğini bilen Gılgamış

Gilgamesh refused her advances.

daha ileri gitmesini reddetmiş.

So Ishtar unleashed the Bull of Heaven on Uruk to destroy crops and kill people.

İştar Cennet Boğası’nı ekinleri yok edip insanları öldürsün diye Uruk’a salmış.

When Gilgamesh and Enkidu slayed the creature defending the city,

Gılgamış ve Enkidu şehri savunurken yaratığı öldürdüklerinde

the gods killed Enkidu.

Tanrılar da Enkidu’yu öldürmüş.

He entered the House of Dust,

Ölülerin ruhlarının sonsuza dek diz çöktüğü,

the shadowy Mesopotamian underworld where the spirits of the dead

toprak yediği ve taş içtiği

karanlık Mezopotamya yeraltı dünyası olan Toz Evi’ne girmiş.

knelt eternally on the ground, eating dirt and drinking stone.

Grieving for Enkidu and terrified of meeting this fate himself,

Enkidu için yas tutan ve bu kaderle bizzat karşılaşmaktan korkan Gılgamış,

Gilgamesh set off beyond the cosmic mountains to seek immortality.

ölümsüzlüğü aramak için kozmik dağların ötesine yola çıkmış.

He passed scorpion people and groves of gemstone trees,

Akrep insanlarını ve değerli taş ağaçlarının korularını geçmiş,

travelled beneath the mountains and outran the rising sun,

dağların altında seyahat etmiş ve yükselen güneşi geride bırakmış

until he finally came to the end of the world,

ta ki sonunda dünyanın sonuna gelene kadar,

where he found a bar.

orada bir meyhane bulmuş.

The bartender was a goddess named Shiduri,

Meyhaneci, Gılgamış’ı görevinden vazgeçmeye çağıran

who urged Gilgamesh to give up his quest.

Shiduri adında bir tanrıçaymış.

She told him all mortals must die,

Ona tüm ölümlülerin ölmesi gerektiğini

but until death comes, he should enjoy his life.

ama ölüm gelene kadar hayatının tadını çıkarmasını söylemiş.

But Gilgamesh refused to give up.

Fakat Gılgamış vazgeçmeyi reddetmiş.

Reluctantly, Shiduri gave him directions to cross the Waters of Death

Gönülsüzce, Shiduri ona Ölüm Suları’nı geçmesi

and meet the immortal man Utanapishti.

ve ölümsüz adam Utanapishti ile tanışması için yolu tarif etmiş.

The gods had granted Utanapishti immortality following a great flood,

Tanrılar, büyük bir selin ardından Utanapishti’ye ölümsüzlük bahşedmiş,

during which he built a boat,

bu sırada Utanapishti bir tekne yapmış,

loaded two of every animal onto it, and landed on a mountain peak.

her hayvandan ikisini tekneye yüklemiş ve bir dağın zirvesinde karaya çıkmış.

Utanapishti also encouraged Gilgamesh to accept that death comes for everyone.

Utanapishti da Gılgamış’ı ölümün herkese geleceğini kabule teşvik etmiş.

But Gilgamesh still would not budge.

Ama Gılgamış yine de geri adım atmamış.

So Utanapishti told him that if he could conquer sleep,

Utanapishti ona eğer uykuyu fethedebilirse

the gods might grant him immortality.

tanrıların ona ölümsüzlük bahşedebileceğini söylemiş.

Gilgamesh intended to stay awake for seven days,

Gılgamış yedi gün uyanık kalmak istemiş

but fell asleep immediately.

ama hemen uykuya dalmış.

Utanapishti then told him about a magical plant that grew at the bottom of the ocean

Utanapishti daha sonra ona okyanusun dibinde yetişen ve sonsuz gençlik bahşeden

and granted eternal youth.

büyülü bir bitkiden bahsetmiş.

Though Gilgamesh successfully retrieved the plant,

Gılgamış bitkiyi başarıyla almasına rağmen,

a snake stole it on his way home.

eve dönerken yoluna çıkan bir yılan bitkiyi çalmış.

But when Gilgamesh laid eyes on his beautiful city again,

Ama Gılgamış güzel şehrini tekrar gördüğünde,

he made peace with his mortality and vowed to spend his lifetime doing great deeds.

ölümlülüğüyle barışmış

ve hayatını büyük işler yaparak geçireceğine yemin etmiş.

He wrote his story on a lapis lazuli tablet

Hikayesini lapis lazuli bir tablete yazmış

and buried it under the city walls for future generations to find and learn from.

ve gelecek nesillerin bulup öğrenmesi için şehir surlarının altına gömmüş.

The tablets uncovered in Nineveh

Ninova’da ortaya çıkarılan tabletler,

were part of the library of the Assyrian king, Ashurbanipal.

Asur kralı Asurbanipal’in kütüphanesinin bir parçasıydı.

Though the story is mythical, Gilgamesh was probably a real king of Uruk.

Hikaye efsanevi olsa da Gılgamış, muhtemelen Uruk’un gerçek bir kralıydı.

Versions of his tale date to 2000 BCE and perhaps even longer ago,

Hikayesinin versiyonları M.Ö. 2000′e

ve belki de daha uzun bir süre öncesine tarihlense de

and still echo through literature today.

bugün edebiyatta yankılanıyor.