The epic of Gilgamesh, the king who tried to conquer death - Soraya Field Fiorio

Translator: Danai CHATYINGYONGKUN Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant

In 1849, in the ancient city of Nineveh in northern Iraq,

เมื่อปี 1849 ณ เมืองนิเนเวห์อันเก่าแก่ ทางตอนเหนือของอิรัก

archaeologists sifted through dusty remains,

นักโบราณคดีร่อนฝุ่นผง ออกจากเศษซากโบราณ

hoping to find records to prove that Bible stories were true.

หวังจะพบหลักฐานพิสูจน์ เรื่องราวในพระคัมภีร์ไบเบิล

What they found instead was one of the oldest libraries in the world.

สิ่งที่เจอกลับเป็นหอสมุด ที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งในโลก

Inscribed on crumbling clay tablets was a 4,000-year-old story

เรื่องราวอายุ 4,000 ปี สลักบนแผ่นดินเหนียวแตกร่วน

so riveting the first person to translate it started stripping from excitement.

ที่ทำเอาคนแรกที่ได้แปล ตื่นเต้นจนถอดเสื้อผ้า

Called the epic of Gilgamesh,

มีชื่อว่า มหากาพย์กิลกาเมช

the story starts with Gilgamesh, king of the city of Uruk,

เริ่มต้นที่กิลกาเมช กษัตริย์แห่งเมืองอูรุก

crashing every wedding and sleeping with the bride

บุกงานแต่งงานและหลับนอนกับเจ้าสาว

before she has a chance to sleep with her husband.

ก่อนเธอจะมีโอกาส ได้หลับนอนกับสามี

To tame Gilgamesh, the goddess Aruru created a rival called Enkidu.

เพื่อกำราบกิลกาเมช เทพีอารูรูจึงสร้างคู่ปรับชื่อ เอนคิดู

Enkidu lived beyond the walls of the city,

เอนคิดูอาศัยอยู่นอกกำแพงเมือง

where chaos reigned and wild animals, invaders, and evil spirits prowled.

ที่ซึ่งเต็มไปด้วยความโกลาหล และยึดครองโดยสัตว์ป่า ศัตรู และผีร้าย

After a priestess of the goddess Ishtar seduced Enkidu,

หลังจากนักบวชหญิงของเทพีอิชทาร์ ยั่วยวนเอนคิดูได้สำเร็จ

the wild animals beyond the wall rejected him and he ventured into the city.

เหล่าสัตว์ป่านอกกำแพงต่างหมางเมินเขา เขาจึงเดินทางเข้าเมือง

There, he encountered Gilgamesh up to his usual tricks.

ที่นั่น เขาเจอกับกิลกาเมช กำลังบุกงานแต่งงานอย่างเคย

Enkidu stepped in to stop him.

เอนคิดูจึงก้าวเข้ามาหยุดพระองค์

Almost perfectly matched, the two men wrestled all through the city streets

ทั้งสองต่อสู้กันไปตามถนนของเมือง อย่างไม่มีใครยอมใคร

until Gilgamesh won the fight by a hair.

กระทั่งกิลกาเมชชนะอย่างฉิวเฉียด

Afterwards, they were inseparable.

หลังจากนั้น พวกเขาก็แยกกันไม่ได้

With his new friend, Gilgamesh turned his attention from the brides of Uruk

ครั้นได้สหายใหม่ กิลกาเมชหันความสนใจ จากเจ้าสาวชาวอูรุก

to proving his strength in combat.

สู่การพิสูจน์ความแข็งแกร่งในการต่อสู้

They set out to slay Humbaba,

พวกเขาออกเดินทางไปสังหารฮุมบาบา

a creature with a thousand faces who guarded the trees of the Forest of Cedar.

สิ่งมีชีวิตพันหน้า ผู้ปกปักษ์ต้นไม้แห่งป่าซีดาร์

They tracked Humbaba and ambushed him.

พวกเขาตามตัวจนพบและดักโจมตีฮุมบาบา

Cornered, he begged for his life,

เมื่อจนมุม มันร้องขอชีวิต

then cursed them as Gilgamesh dealt the final blow.

แล้วสาปแช่งพวกเขา ก่อนกิลกาเมชจัดการปลิดชีพมัน

Back home in Uruk, the goddess Ishtar took a romantic interest in Gilgamesh.

กลับมาที่อูรุก เทพีอิชทาร์เกิดชอบพอในตัวกิลเกลเมช

Knowing she tended to lose interest and curse her former flames,

ด้วยรู้ว่าเธอรักง่ายหน่ายเร็ว และมักสาปคนรักเก่าของเธอ

Gilgamesh refused her advances.

กิลกาเมชจึงปฏิเสธรักเธอไป

So Ishtar unleashed the Bull of Heaven on Uruk to destroy crops and kill people.

ดังนั้น อิชทาร์จึงปล่อยกระทิงจากสวรรค์ ให้ทำลายพืชไร่และฆ่าประชาชนชาวอูรุก

When Gilgamesh and Enkidu slayed the creature defending the city,

เมื่อกิลกาเมชและเอนคิดู ปราบสัตว์ร้ายและป้องกันเมืองได้สำเร็จ

the gods killed Enkidu.

เหล่าเทพก็ฆ่าเอนคิดู

He entered the House of Dust,

เขาถูกส่งไปยังดินแดนแห่งผงธุลี

the shadowy Mesopotamian underworld where the spirits of the dead

ดินแดนใต้พิภพอันมืดสลัวของเมโสโปเตเมีย

ที่ซึ่งวิญญาณคนตายคุกเข่ากินดินและดื่มหิน บนพื้นตลอดกาล

knelt eternally on the ground, eating dirt and drinking stone.

Grieving for Enkidu and terrified of meeting this fate himself,

ทั้งโศกเศร้าจากเอนคิดู และหวาดกลัวชะตากรรมตนเอง

Gilgamesh set off beyond the cosmic mountains to seek immortality.

กิลกาเมชจึงออกตามหาความเป็นอมตะ ไกลนอกขุนเขาจักรวาลออกไป

He passed scorpion people and groves of gemstone trees,

พระองค์ผ่านมนุษย์แมงป่องและดงต้นอัญมณี

travelled beneath the mountains and outran the rising sun,

เดินทางใต้ขุนเขา รวดเร็วยิ่งกว่าอรุณรุ่ง

until he finally came to the end of the world,

กระทั่งพระองค์มาถึงสุดขอบโลก

where he found a bar.

และพบกับร้านสุรา

The bartender was a goddess named Shiduri,

มีเทพีนามว่า ชิดูริ เป็นบาร์เทนเดอร์

who urged Gilgamesh to give up his quest.

เธอรบเร้าให้กิลกาเมชละทิ้งภารกิจ

She told him all mortals must die,

และบอกเขาว่า ปุถุชนทุกผู้ย่อมต้องตาย

but until death comes, he should enjoy his life.

แต่ก่อนความตายจะมาเยือน พระองค์ควรเพลิดเพลินกับชีวิตเสียก่อน

But Gilgamesh refused to give up.

แต่กิลกาเมชไม่ยอมเลิกรา

Reluctantly, Shiduri gave him directions to cross the Waters of Death

ชิดูริยอมชี้ทางแก่พระองค์อย่างไม่เต็มใจ ให้ข้ามมหานทีแห่งความตาย

and meet the immortal man Utanapishti.

ไปพบชายผู้เป็นอมตะนาม อุตนาพิชติ

The gods had granted Utanapishti immortality following a great flood,

ทวยเทพให้อุตนาพิชติเป็นอมตะ หลังจากเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่

during which he built a boat,

ซึ่งเขาได้สร้างเรือ

loaded two of every animal onto it, and landed on a mountain peak.

บรรทุกสัตว์ทุกชนิดสองตัว กระทั่งจอดเทียบบนยอดเขา

Utanapishti also encouraged Gilgamesh to accept that death comes for everyone.

อุตนาพิชติก็ย้ำไม่ต่างกันว่า กิลกาเมชควรยอมรับการมาของความตาย

But Gilgamesh still would not budge.

แต่กิลกาเมชยังไม่ลดละ

So Utanapishti told him that if he could conquer sleep,

อุตนาพิชติจึงบอกว่า หากเอาชนะนิทราได้

the gods might grant him immortality.

ทวยเทพอาจประทานความเป็นอมตะให้

Gilgamesh intended to stay awake for seven days,

กิลกาเมชตัดสินใจจะไม่หลับเป็นเวลาเจ็ดวัน

but fell asleep immediately.

แต่ผล็อยหลับในทันที

Utanapishti then told him about a magical plant that grew at the bottom of the ocean

อุตนาพิชติจึงเล่าถึงพืชวิเศษ ที่มอบความเยาว์วัยอันเป็นนิรันดร์

and granted eternal youth.

ซึ่งเติบโตอยู่ ณ ก้นสมุทร

Though Gilgamesh successfully retrieved the plant,

แม้ว่ากิลกาเมชไปนำพืชวิเศษมาได้สำเร็จ

a snake stole it on his way home.

งูตัวหนึ่งขโมยมันไประหว่างกลับเมือง

But when Gilgamesh laid eyes on his beautiful city again,

แต่ครั้นกิลกาเมชทอดสายตา เห็นเมืองอันงดงามของพระองค์อีกครั้ง

he made peace with his mortality and vowed to spend his lifetime doing great deeds.

พระองค์ก็ยอมรับความตาย และสาบานจะใช้ชีวิตคอยปฏิบัติดี

He wrote his story on a lapis lazuli tablet

พระองค์เขียนเรื่องราวลงบนแผ่นแลพิสลาซูลี

and buried it under the city walls for future generations to find and learn from.

และฝังไว้ใต้กำแพงเมือง ให้ชนรุ่นหลังได้นำมาเรียนรู้ต่อไป

The tablets uncovered in Nineveh

แผ่นจารึกที่ค้นพบ ณ นิเนเวห์

were part of the library of the Assyrian king, Ashurbanipal.

เป็นส่วนหนึ่งของหอสมุด ของกษัตริย์อัสซีเรียนาม อัชเชอร์บานิพาล

Though the story is mythical, Gilgamesh was probably a real king of Uruk.

ถึงจะเป็นเพียงเรื่องจินตนาการ แต่กิลกาเมชน่าจะเป็นกษัตริย์อูรุกจริง

Versions of his tale date to 2000 BCE and perhaps even longer ago,

เรื่องราวของพระองค์เขียนขึ้น ตั้งแต่ 2,000 ปีก่อนคริสตกาล

หรืออาจเก่าแก่ยิ่งกว่านั้นอีก

and still echo through literature today.

และยังคงกู่ก้องในโลกวรรณกรรม กระทั่งทุกวันนี้