The strange history of the world's most stolen painting - Noah Charney

Çeviri: Isabel M. Vaz Belchior Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

Gent Altar Panosu, altı yüzyıl boyunca yakıldı, taklidi yapıldı

Throughout six centuries, the Ghent Altarpiece

has been burned, forged, and raided in three different wars.

ve üç farklı savaşta yağmalandı.

It is, in fact, the world’s most stolen artwork.

Aslında dünyanın en çok çalınan sanat eseri.

And while it’s told some of its secrets, it’s kept others hidden.

Bu eserin bazı sırları olsa da geriye kalanlar bir gizemden ibaret.

In 1934, the police of Ghent, Belgium heard that one of the Altarpiece’s panels,

1934′te Belçika’nın Gent ilindeki polisler

Altar Panosu’nun ön ve arka kısım olarak ikiye ayrılan panellerinden birinin

split between its front and back, was suddenly gone.

birdenbire kaybolduğunu öğrendi.

The commissioner investigated the scene

Yetkililer durumu soruşturdular

but determined that a theft at a cheese shop was more pressing.

fakat bir peynir dükkanındaki hırsızlığın daha acil olduğuna karar verdiler.

Twelve ransom notes appeared over the following months

İlerleyen aylarda ise 12 tane fidye mektubu ortaya çıktı

and one half of the panel was even returned as a show of good faith.

ve resmin panellerinin yarısı

tıpkı bir iyi niyetin göstergesi gibi geri dönüverdi.

Meanwhile, art restorer Jef van der Veken

Bu sırada, sanat restoratörü Jef van der Veken

made a replica of the other half for display until it was found.

resmin öteki yarısının orijinali bulunana kadar sergilenmesi için bir replika yaptı.

But it never was.

Fakat resim hiç bulunamadı.

Some suspected that he was involved in the theft and,

Bazıları Jef van der Veken'den şüphelendi

ve fidye talepleri sonuçsuz kalınca

once ransom demands failed,

had simply painted over the original and presented it as his copy.

resmin kopyasını orijinaline bakarak yapıp sunduğunu ileri sürdüler.

But a definitive answer wouldn’t come for decades.

Fakat kesin bir sonuç on yıllar boyunca alınamadı.

Just six years later, Hitler was planning a grand museum,

Bundan sadece altı sene sonra,

Hitler büyük bir müze yapmayı planlıyordu.

but was missing his most desired possession: the Ghent Altarpiece.

Fakat onun en çok sevdiği parça kayıptı:

Gent Altar Panosu.

As Nazi forces advanced, Belgian leaders sent the painting to France.

Nazi güçleri ilerledikçe

Belçika’nın liderleri resmi Fransa’ya gönderdi.

But the Nazis commandeered and moved it to a salt mine

Fakat Naziler resme el koydular

ve çalıntı sanat eserleri deposuna dönüştürülen,

converted into a stolen art warehouse that contained over 6,000 masterpieces.

içinde 6 bin sanat eseri bulunan bir tuz madenine götürdüler.

Near the war’s end in 1945,

1945′te savaş bitmek üzereyken bir Nazi yetkilisi

a Nazi official decided he’d rather blow up the mine

eski madendeki eserlerin müttefiklerin eline geçmesindense

before letting it fall into Allied hands.

madeni havaya uçurmaya karar verdi.

In fact, the Allies had soldiers called Monuments Men

Oysa Müttefik Kuvvetleri’nin Anıtları Kurtarma Ekibi adında asker birliği vardı,

who were tasked with protecting cultural treasures.

bu askerler kültürel hazineleri korumakla görevlendirilmişti.

Two of them were stationed 570 kilometers away when one got a toothache.

Askerlerden birinin dişi ağrıdığında

iki asker resimden 570 kilometre uzakta bir yere atanmıştı.

They visited a local dentist,

Bölgede bir dişçiye gittiler;

who mentioned that his son-in-law also loved art and took them to meet him.

dişçi, damadının da sanat düşkünü olduğunu söyledi

ve oğlunu askerlerle tanıştırdı.

They discovered that he was actually one of the Nazi’s former art advisors,

Askerler, damadın Nazilerin eski sanat danışmanlarından biri olduğunu fark etti

now in hiding.

ve kendisi o sırada saklanıyordu.

And miraculously, he told them everything.

Mucize şu ki bu adam askerlere her şeyi anlattı.

The Monuments Men devised a plan to rescue the art

Anıtları Kurtarma Ekibi, resmi kurtarmak için bir plan yapmıştı

and the local Resistance delayed the mine’s destruction until they arrived.

ve askerler oraya varana dek

yerli halkın direnci madenin havaya uçurulmasını ötelemişti.

Inside, they found the Altarpiece among other world treasures.

Madenin içinde diğer dünya hazinelerinin yanı sıra,

Altar Panosu'nu da buldular.

The Ghent Altarpiece,

Gent Altar Panosu,

also called "The Adoration of the Mystic Lamb" after its central subject,

merkezi bir konu haline geldikten sonraki adıyla “Mistik Kuzu Tapınması”

consists of 12 panels depicting the Biblical story.

İncil’in hikâyesini resmeden 12 panelden oluşuyor.

It’s one of the most influential artworks ever made.

Bu zamana dek yapılan en etkili resimlerden biri olarak addediliyor.

When Jan van Eyck completed it in Ghent in 1432,

Jan van Eyck bu resmi 1432′de Gent’te bitirdiğinde

it was immediately deemed the best painting in Europe.

birdenbire Avrupa’nın en iyi resmi olarak addedildi.

For millennia, artists used tempera paint consisting of ground pigment in egg yolk,

Bin yıl boyunca ressamlar,

yumurta sarısındaki pigmentlerden oluşan tempera boyası kullandılar,

which created vivid but opaque colors.

böylece parlak fakat opak renkler ortaya çıktı.

The Altarpiece was the first to showcase the unique abilities of oil paint.

Altar Panosu, yağlı boyanın eşsiz sanatını ilk kez vitrine çıkaran eserdi.

They allowed van Eyck to capture light and movement

Bu durum van Eyck'in ışığı ve hareketi

in a way that had never been seen before.

önceden hiç görülmemiş biçimde yakalamasını sağladı.

He did this using brushes sometimes as tiny as a single badger hair.

Bazen bunu tek bir porsuk tüyü kadar ufacık fırçalarla yaptı.

And by depicting details like Ghent landmarks,

Gent şehrini simgeleyen detayları,

botanically identifiable flowers, and lifelike faces,

bitkisel olarak belirlenebilen çiçekleri ve canlı gibi görünen yüzleri resmederek

the Altarpiece pioneered an artistic mode that would come to be known as Realism.

Altar Panosu, sonraları Realizm olarak bilinecek sanat akımının öncüsü oldu.

Yet, conservation work completed in 2019 found that, for centuries,

Yine de 2019′da tamamlanan koruma çalışması şunu gösterdi ki

yüzyıllardır insanlar resmin büyük ölçüde değiştirilmiş bir şeklini inceliyordu.

people had been viewing a dramatically altered version.

Due to dozens of restorations,

Defalarca yapılan restorasyonlar yüzünden

as much as 70% of certain sections had been painted over.

resmin belli başlı bölümlerinin %70′inin üzeri boyanarak kaplandı.

As conservators removed these layers of paint, varnish, and grime,

Konservatörler boya, vernik ve kir katmanlarını kaldırdıkça

they discovered vibrant colors and whole buildings that had long been invisible.

canlı renkleri ve uzun süredir görünmeyen tek parça binaları ortaya çıkardılar.

Other details were more unsettling.

Diğer detaylar daha da sarsıcıydı.

The mystic lamb’s four ears had long perplexed viewers.

Bu eserin dört kulağı

izleyicilerin aklını uzun süre karıştırdı.

But the conservation team revealed that the second pair

Fakat koruma ekibi, ikinci çiftin aslında bir pentimento olduğunu ortaya çıkardı,

was actually a pentimento—

the ghost of underlying layers of paint that emerge as newer ones fade.

üst kısımdaki yeni boyalar solarken ortaya çıkan

alt kısımlarda kalan boya katmanları yani.

Restorers had painted over the original lamb

Restoratörler orijinal kuzunun üzerini

with what they deemed a more palatable version.

daha makbul olarak düşündükleri biçimde boyadılar.

They removed this overpainting

Sonra bu üst boyamayı temizlediler

and discovered the original to be shockingly humanoid.

ve orijinal eserin şaşırtıcı biçimde insansı olduğunu keşfettiler.

The conservators also finally determined whether van der Veken

Ayrıca konservatörler 1934′te kaybolan orijinal paneli

van der Veken’in geri getirip getirmediğini sonunda öğrendiler.

had simply returned the missing panel from 1934.

He hadn’t.

Geri getirmemişti.

It was confirmed to be a copy, meaning the original is still missing.

Getirdiği resmin bir kopya olduğu doğrulandı,

yani orijinali hâlâ kayıp.

But there was one final clue.

Fakat son bir iz daha vardı.

A Ghent stockbroker, while on his deathbed a year after the theft,

Resim çalındıktan bir yıl sonra,

Gent şehrinden bir borsacı ölüm döşeğindeyken

revealed an unsent ransom note.

gönderilmemiş bir fidye mektubunu ortaya çıkardı.

It reads:

Mektupta şöyle yazıyordu:

it “rests in a place where neither I, nor anybody else,

“Ne benim ne de başkasının halkın dikkatini çekmeden

can take it away without arousing the attention of the public.”

alıp götüremeyeceği bir yerde yatıyor.”

A Ghent detective remains assigned to the case but,

Gent şehrinden bir dedektif bu vakaya atanmış durumda

while there are new tips every year, it has yet to be found.

fakat her sene ortaya yeni bir ipucu çıkıyor

ve resim hâlâ bulunamıyor.