The strange history of the world's most stolen painting - Noah Charney

Translator: Vi Hạ Nguyễn Reviewer: Xuân Nghi Vương

Throughout six centuries, the Ghent Altarpiece

Trong suốt sáu thế kỷ, kiệt tác Ghent Altarpiece

has been burned, forged, and raided in three different wars.

đã từng bị cháy, bị làm giả và bị cướp trong ba trận chiến khác nhau.

It is, in fact, the world’s most stolen artwork.

Trên thực tế, đây là bức họa bị đánh cắp nhiều lần nhất thế giới.

And while it’s told some of its secrets, it’s kept others hidden.

Trong khi vài bí mật của nó đã được hé lộ, nhiều điều khác vẫn còn là ẩn số.

In 1934, the police of Ghent, Belgium heard that one of the Altarpiece’s panels,

Năm 1934, cảnh sát ở Ghent, Bỉ, hay tin một trong những bức vẽ của Altarpiece

split between its front and back, was suddenly gone.

được chia thành mặt trước và mặt sau, đã đột nhiên biến mất.

Người được ủy quyền đã đến điều tra hiện trường

The commissioner investigated the scene

but determined that a theft at a cheese shop was more pressing.

nhưng sau đó lại cho rằng việc tìm kẻ trộm ở cửa hàng pho mát là cấp thiết hơn.

Twelve ransom notes appeared over the following months

Trong những tháng sau đó đã có mười hai bức thư đòi tiền chuộc xuất hiện

and one half of the panel was even returned as a show of good faith.

thậm chí có một mặt của bức vẽ đã được trả lại để tăng độ tin cậy.

Meanwhile, art restorer Jef van der Veken

Trong khi đó, chuyên viên phục chế tranh Jef van der Veken

made a replica of the other half for display until it was found.

đã làm ra bản sao của nửa còn lại để trưng bày cho đến khi tìm ra bức tranh gốc.

But it never was.

Nhưng nó không bao giờ được tìm thấy.

Some suspected that he was involved in the theft and,

Một số người còn nghi ngờ rằng ông ấy có liên quan đến vụ trộm,

và vì việc đòi tiền chuộc thất bại,

once ransom demands failed,

had simply painted over the original and presented it as his copy.

nên ông đã vẽ đè lên tranh gốc và nói rằng đó là bản sao ông ấy làm ra.

But a definitive answer wouldn’t come for decades.

Nhưng câu trả lời cuối cùng không xuất hiện cho đến nhiều thập kỉ sau.

Just six years later, Hitler was planning a grand museum,

Chỉ sáu năm sau đó, Hitler dự định xây dựng một bảo tàng lớn,

but was missing his most desired possession: the Ghent Altarpiece.

nhưng lại thiếu mất tác phẩm ông ta muốn có nhất: Ghent Altarpiece.

As Nazi forces advanced, Belgian leaders sent the painting to France.

Khi lực lượng Nazi tiến công, các nhà lãnh đạo Bỉ đã gửi bức tranh đến Pháp.

But the Nazis commandeered and moved it to a salt mine

Nhưng quân Nazi đã trưng dụng nó và mang đến một mỏ muối,

converted into a stolen art warehouse that contained over 6,000 masterpieces.

nơi được cải tạo thành nhà kho chứa hơn 6000 tác phẩm bị trộm cướp.

Near the war’s end in 1945,

Vào năm 1945 khi chiếc tranh sắp kết thúc,

a Nazi official decided he’d rather blow up the mine

một chỉ huy Nazi quyết định ông thà rằng cho nổ mỏ muối

before letting it fall into Allied hands.

còn hơn để nó rơi vào tay quân Đồng Minh.

In fact, the Allies had soldiers called Monuments Men

Trên thực tế, quân Đồng Minh có một nhóm lính gọi là Monuments Men,

who were tasked with protecting cultural treasures.

họ có nhiệm vụ bảo vệ các bảo vật văn hóa.

Two of them were stationed 570 kilometers away when one got a toothache.

Hai trong số bọn họ đang đóng binh cách mỏ 570km thì một người bị đau răng.

They visited a local dentist,

Họ đến khám ở bác sĩ nha khoa địa phương,

who mentioned that his son-in-law also loved art and took them to meet him.

bác sĩ đã kể rằng con rể ông ấy cũng yêu thích nghệ thuật và dẫn họ đến gặp cậu ấy.

They discovered that he was actually one of the Nazi’s former art advisors,

Họ phát hiện người con rể là một trong những cố vấn nghệ thuật của Nazi

now in hiding.

hiện đang lẫn trốn.

And miraculously, he told them everything.

Và một cách kì diệu, cậu đã kể cho họ nghe tất cả mọi chuyện.

The Monuments Men devised a plan to rescue the art

Monuments Men vạch ra kế hoạch giải cứu các tác phẩm nghệ thuật

and the local Resistance delayed the mine’s destruction until they arrived.

và quân kháng chiến địa phương đã hoãn việc phá hủy hầm mỏ tới khi họ đến nơi.

Inside, they found the Altarpiece among other world treasures.

Bên trong, họ tìm thấy bức “Bệ Thờ” lẫn với nhiều bảo vật thế giới khác.

The Ghent Altarpiece,

Kiệt tác “Bệ Thờ Ghent”,

also called "The Adoration of the Mystic Lamb" after its central subject,

hay “Sự tôn thờ của đàn chiên bí ẩn” theo hình ảnh chính trong tranh,

consists of 12 panels depicting the Biblical story.

bao gồm 12 bức vẽ miêu tả những câu chuyện trong Kinh thánh.

It’s one of the most influential artworks ever made.

Đây là một trong những tác phẩm nghệ thuật có sức ảnh hưởng lớn nhất.

When Jan van Eyck completed it in Ghent in 1432,

Khi Jan van Eyck hoàn thành tác phẩm này ở Ghent vào năm 1432,

it was immediately deemed the best painting in Europe.

nó ngay lập tức được tôn là bức vẽ tuyệt vời nhất châu Âu.

For millennia, artists used tempera paint consisting of ground pigment in egg yolk,

Từ nghìn năm trước, các họa sĩ đã dùng sơn keo làm từ

chất màu tán nhuyễn trong lòng đỏ trứng tạo nên màu sắc sống động hơi đục.

which created vivid but opaque colors.

The Altarpiece was the first to showcase the unique abilities of oil paint.

“Bệ Thờ” là tác phẩm đầu tiên thể hiện khả năng độc đáo của sơn dầu.

They allowed van Eyck to capture light and movement

Nó cho phép van Eyck thể hiện ánh sáng và sự chuyển động

in a way that had never been seen before.

theo cách chưa từng được thấy trước đây.

He did this using brushes sometimes as tiny as a single badger hair.

Ông đã vẽ bằng cách sử dụng cọ, đôi khi chỉ mỏng bằng một sợi lông lửng.

And by depicting details like Ghent landmarks,

Và bằng cách miêu tả các chi tiết trong bối cảnh của Ghent,

botanically identifiable flowers, and lifelike faces,

các loài hoa có thể nhận biết, những gương mặt sống động như thật,

the Altarpiece pioneered an artistic mode that would come to be known as Realism.

“Bệ Thờ” đi tiên phong trong trường phái nghệ thuật Siêu thực.

Yet, conservation work completed in 2019 found that, for centuries,

Tuy nhiên, công trình bảo tồn hoàn thành năm 2019 cho thấy, suốt nhiều thế kỉ nay,

people had been viewing a dramatically altered version.

người ta đã nhìn ngắm một phiên bản tranh đã bị thay đổi rất nhiều.

Due to dozens of restorations,

Vì đã trải qua hàng tá lần phục chế,

as much as 70% of certain sections had been painted over.

có những phần trên tranh đã bị vẽ đè đến 70%.

As conservators removed these layers of paint, varnish, and grime,

Khi chuyên viên phục chế loại bỏ những lớp sơn, véc ni và bụi bẩn này ra

they discovered vibrant colors and whole buildings that had long been invisible.

họ nhìn thấy màu sắc sống động và các cấu trúc đã biến mất từ lâu.

Other details were more unsettling.

Những chi tiết khác thì đáng lo hơn.

The mystic lamb’s four ears had long perplexed viewers.

Từ lâu, hai đôi tai của con chiên bí ẩn đã khiến người ngắm tranh bối rối.

But the conservation team revealed that the second pair

Nhưng nhóm phục chế tiết lộ rằng đôi tai thứ hai

was actually a pentimento—

trên thực tế, là bóng tranh-

the ghost of underlying layers of paint that emerge as newer ones fade.

bóng của các lớp sơn cũ dần hiện ra khi các lớp sơn mới phai mờ.

Restorers had painted over the original lamb

Những người tu sửa tranh đã vẽ đè lên con cừu gốc

with what they deemed a more palatable version.

và dần tạo ra một phiên bản dễ nhìn hơn.

They removed this overpainting

Sau khi loại bỏ lớp sơn đè này

and discovered the original to be shockingly humanoid.

nhóm phục chế phát hiện phiên bản cũ trông rất giống người.

The conservators also finally determined whether van der Veken

Các chuyên viên phục chế cũng xác định được có phải van der Veken

had simply returned the missing panel from 1934.

đã trả lại bức tranh gốc vào năm 1934 hay không.

He hadn’t.

Đáp án là không.

It was confirmed to be a copy, meaning the original is still missing.

Người ta đã xác định đó là bản sao, có nghĩa là bức tranh gốc vẫn đang bị mất.

But there was one final clue.

Nhưng vẫn còn một manh mối cuối cùng.

A Ghent stockbroker, while on his deathbed a year after the theft,

Một năm sau khi vụ trộm xảy ra, một người đấu giá ở Ghent trong lúc hấp hối

revealed an unsent ransom note.

đã tiết lộ một bức thư đòi tiền chuộc chưa được gửi.

It reads:

Trên đó ghi:

it “rests in a place where neither I, nor anybody else,

“nó nằm ở nơi mà không phải tôi, hay bất cứ ai khác,

can take it away without arousing the attention of the public.”

có thể mang đi mà không gây ra sự xáo trộn trong công chúng.”

A Ghent detective remains assigned to the case but,

Vẫn còn một đặc vụ ở Ghent được giao cho vụ án này

while there are new tips every year, it has yet to be found.

mặc dù mỗi năm đều có manh mối mới, nhưng kiệt tác này vẫn chưa được tìm thấy.