If superpowers were real: Flight - Joy Lin

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Sancak Gülgen

If humans could fly,

Eğer insanlar araçlar ve makineler

without tools and machines,

olmadan uçabilseydi,

how fast do you think we would go?

ne kadar hızla gidebileceğimizi düşünüyorsunuz?

As of 2012, the world record

2012 itibariyle en hızlı kısa mesafe

for fastest short-distance sprint speed

koşusunda dünya rekoru

is roughly 27 miles per hour.

yaklaşık saatte 43 km.

Running speed depends on how much force

Koşma hızı, koşucunun bacakları ile

is exerted by the runner's legs,

ne kadar güç sarf ettiğine bağlı

and according to Newton's Second Law of Motion,

ve Newton'un İkinci Hareket Kanunu'na göre

force is the product of mass times acceleration.

kütle ile ivmenin çarpımı sonucu kuvvettir.

And Newton's Third Law states

Newton'un Üçüncü Hareket Kanunu ise,

that for every action,

her etki için

there is an equal and opposite reaction.

ona eş ve zıt bir tepki olduğunu söyler.

So, that means running requires

Yani bunun anlamı, koşmanın itecek

having a ground to push off from,

bir zemine sahip olmayı gerektirmesi

and the ground pushes back against the runner's foot.

ve zeminin de koşucunun ayaklarını geri itmesidir.

So, flying would actually be

Bundan dolayı uçma aslında

more similar to swimming.

yüzmeye daha yakındır.

Michael Phelps is currently the fastest human in water

Michael Phelps, şu an suda yüzen en hızlı insan

and the most decorated Olympian of all time.

ve tüm zamanların en çok madalya kazanan Olimpiyat sporcusu.

Guess how fast he swims?

Ne kadar hızlı yüzdüğünü tahmin edin?

The answer may surprise you.

Cevap sizi şaşırtabilir.

His fastest recorded speed is

Kaydedilen en yüksek hızı

less than 5 miles per hour.

saatte 8 km'den azdır.

A child on the ground can easily outrun

Karadaki bir çocuk kolaylıkla

Michael Phelps in water,

sudaki Michael Phelps'i geçebilir,

but why is that?

ama niye böyle?

Well, let's go back to Newton's Third Law of Motion.

Haydi Newton'un Üçüncü Hareket Kanunu'na dönelim.

When we run, we move forward

Koştuğumuzda ayağımızla

by pushing against the ground with our feet

yeri iterek ileri gideriz

and the ground pushes back,

ve yer de bizi geri iter,

propelling us forward.

bizi de ileri doğru itmiş olur.

The ground is solid.

Yer katıdır.

By definition, it means the particles

Doğası gereği partiküllerin

are essentially locked into place

aslında içine hapsolduğu

and must push back instead of getting out of the way,

ve yoldan çekilmek yerine, geriye doğru itmesi gerektiği anlamına gelir;

but water is liquid and flows easily.

ancak su sıvıdır ve kolayca akar.

When we move our limbs

Suyu itmek üzere

to push back against the water,

eklemlerimizi hareket ettirince,

a part of the water molecules

su moleküllerinin bir kısmı

can just slide past one another

geri itmek yerine

instead of pushing back.

sadece birbirinin yanından geçebilir.

Now, let's think about flying.

Şimdi uçmayı düşünelim.

Air has a lot more free space

Havada partiküllerin birbirinin yanından

for particles to move past one another,

geçmesi için daha fazla boşluk vardır,

so even more of our energy would be wasted.

bu yüzden daha çok enerji boşa harcanır.

We would need to push a lot of air backwards

İleri gitmek için bir sürü havayı arkaya doğru

in order to move forward.

itmemiz gerekecek.

Astronauts move around in shuttles

Astronotlar uzay boşluğundayken

in zero gravity when they're in outer space

uzay mekikleri içinde sıfır yer çekiminde

by pulling on handles installed on the ceiling walls

mekiğin tavan duvarları ve zeminine monte edilmiş tutamaçları

and floors of the shuttle.

çekerek etrafta hareket ederler.

Now, imagine you were given the ability to float.

Şimdi size havada süzülme kabiliyetinin verildiğini düşünün.

How would you move around in the middle of the street?

Caddenin ortasında nasıl hareket ederdiniz?

Well, you wouldn't get very far

Havada yüzerek fazla

by swimming in air, would you?

uzağa gidemezdiniz, değil mi?

Nah, I don't think so!

Hayır, zannetmiyorum!

Now, assuming you were granted the ability to float

Şimdi size havada süzülme yeteneği ile etrafta etkin şekilde

and the speed to move around efficiently,

hareket etmeniz için hız bahşedildiğini varsayarak

let's discuss the height of your flight.

uçuşunuzun yüksekliğini tartışalım.

According to the Ideal Gas Law,

İdeal Gaz Yasası'na göre,

P-V N-R-T,

P-V N-R-T,

pressure and temperature has a positive correlation,

basınç ve sıcaklık pozitif korelasyona sahiptir,

meaning they increase and decrease together.

yani birlikte yükselir ve birlikte düşerler.

This is because the air expands in volume

Bunun nedeni havanın hacminin daha az

with less pressure,

basınçla artmasıdır,

so the molecules have more room to wander around

yani moleküller birbirlerine çarpmadan

without colliding into each other and creating heat.

ve ısı yaratmadan etrafta dolaşmak için daha fazla alana sahiptir.

Since the atmospheric pressure is a lot lower

Atmosfer basıncı yüksek rakımlarda

in high altitudes,

çok daha düşük olduğundan,

it would be freezing cold

bulutların üzerinde uçtuğunuzda

if you were flying above the clouds.

hava aşırı soğuk olacaktır.

You'd need to wrap yourself up

İç vücut sıcaklığınızı

to keep your core body temperature

95 Fahrenhayt derecenin üzerinde

above 95 degrees Fahrenheit,

tutmak için kendinizi sarıp sarmalamanız gerekir,

otherwise you'd start shivering violently,

yoksa şiddetli şekilde titremeye başlayacaksınız,

gradually becoming mentally confused

giderek sersemleyerek,

and eventually drop out of the sky

sonunda hipotermi yüzünden

due to loss of muscle control

kas kontrolünü yitirip

from hypothermia!

gökten düşeceksiniz!

Now, the Ideal Gas Law implies

İdeal Gaz Yasası'na göre

that as the pressure decreases,

basınç düştükçe,

gas volume increases.

gaz hacmi artar.

So, if you were to fly straight up too quickly,

Yani eğer çok hızlı bir şekilde yukarı doğru uçsaydınız,

vücudunuzdaki atıl gaz aynı gazlı bir içecek sallandığında

the inert gas in your body would rapidly expand

the way soda fizzes up when shaken.

köpürdüğü gibi hızla genleşirdi.

The phenomenon is called "the bends,"

Bu olguya "vurgun",

decompression sickness,

"dekompresyon hastalığı"

or "divers disease"

veya "dalgıç hastalığı" denir,

since deep sea scuba divers experience this

çünkü derin deniz tüplü dalgıçları yüzeye

when they come up too quickly.

çok hızlı çıktıklarında bunu yaşarlar.

This results in pain,

Sonucunda kanınızın

paralysis,

ne kadar

or death,

köpüklendiğine bağlı olarak

depending on how foamy your blood becomes.

acı, felç veya ölüm vardır.

Okay, well, let's say you want to fly

Tamam, diyelim ki yerden

just a few meters above the ground

hâlâ yol işaretlerini görebildiğiniz

ve kolayca oksijen alabildiğiniz

where you can still see the road signs

and breath oxygen with ease.

birkaç metre yüksekte uçmak istiyorsunuz.

You'll still need goggles and a helmet

Seni kuşlardan, böceklerden,

to protect you from birds,

yol işaretlerinden,

elektrik kablolarından

insects,

street signs,

ve uçma kurallarına

electrical wires,

riayet etmezsen

and other flying humans,

sana ceza kesmeye

including flying cops

hazır uçan polisler de dâhil

ready to hand you a ticket

diğer uçan insanlardan

if you don't follow the flying rules, buddy.

korumak için hâlâ gözlük ve kaska ihtiyacın olacak dostum.

Now remember, if you have a collision mid-air

Unutmayın, eğer havada sizi bilinçsiz hâle

that knocks you unconscious,

getirecek bir çarpışma yaşarsanız,

you would experience free fall

yere çarpana kadar

until you hit the ground.

serbest düşme yaşayacaksınız.

Without society or the laws of physics,

Toplum veya fizik yasaları olmasaydı,

flying would be a totally awesome ability to have.

uçma tamamen harika bir yetenek olurdu.

But, even if we could all just float around

Ama yerden sadece birkaç fit yukarıda

a few feet above the ground

dolaşabilsek ve yalnızca

and only moving at a snail's pace,

kaplumbağa hızıyla hareket edebilsek bile,

I'm telling you, it's still a cool ability that I'd want,

bunun istediğim müthiş bir yetenek olduğunu söyleyebilirim,

wouldn't you?

ya siz?

Yeah, I thought so.

Evet, ben de öyle düşündüm.

Now, which superpower physics lesson

Şimdi bundan sonra hangi süper güç

will you explore next?

fizik dersini keşfedeceksiniz?

Shifting body size and content,

Beden büyüklüğünü ve hacmini değiştirme,

super speed,

süper hız,

flight,

uçma,

super strength,

süper kuvvet,

immortality,

ölümsüzlük

and

ve

invisibility.

görünmezlik.