If superpowers were real: Flight - Joy Lin

2,190,932 views ・ 2013-06-28

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Vu-An Phan
00:14
If humans could fly,
0
14068
2300
Nếu con người ta có thể bay,
00:16
without tools and machines,
1
16392
1427
mà không cần công cụ và máy móc hỗ trợ,
00:17
how fast do you think we would go?
2
17843
2259
bạn nghĩ rằng chúng ta sẽ bay nhanh cỡ nào ?
00:20
As of 2012, the world record
3
20126
2383
vào năm 2012, theo kỷ lục thế giới
00:22
for fastest short-distance sprint speed
4
22533
2073
tốc độ chạy nước rút cự ly ngắn nhanh nhất
00:24
is roughly 27 miles per hour.
5
24630
2709
là vào khoảng 27 dặm / giờ.
00:27
Running speed depends on how much force
6
27363
1873
Tốc độ chạy phụ thuộc vào bao nhiêu lực
00:29
is exerted by the runner's legs,
7
29260
1854
được tạo ra từ chân vận động viên,
00:31
and according to Newton's Second Law of Motion,
8
31138
3203
và theo định luật thứ hai Newton về chuyển động,
00:34
force is the product of mass times acceleration.
9
34365
4215
lực là tích của khối lượng và gia tốc.
00:38
And Newton's Third Law states
10
38604
1742
Và định luật thứ ba của Newton nói rằng
00:40
that for every action,
11
40370
1253
trong mọi trường hợp tác động,
00:41
there is an equal and opposite reaction.
12
41647
3112
sẽ tồn tại một lực có cùng phương, cùng độ lớn, nhưng ngược chiều.
00:44
So, that means running requires
13
44783
1961
Vì vậy, điều đó có nghĩa là việc chạy như vậy đòi hỏi
00:46
having a ground to push off from,
14
46768
1778
phải có một mặt đất để tạo lực đẩy,
00:48
and the ground pushes back against the runner's foot.
15
48570
4109
và mặt đất tạo ra một phản lực chống lại tác động của bàn chân vận động viên.
00:52
So, flying would actually be
16
52703
2507
Thế nên, bay thực sự sẽ
00:55
more similar to swimming.
17
55234
2156
tương tự như bơi vậy.
00:57
Michael Phelps is currently the fastest human in water
18
57414
3903
Michael Phelps, hiện nay, là người bơi nhanh nhất thế giới
01:01
and the most decorated Olympian of all time.
19
61341
3623
và cũng là người ẵm được nhiều huy chương Olympic nhất mọi thời đại
01:04
Guess how fast he swims?
20
64988
1702
Đoán xem anh ấy bơi nhanh đến cỡ nào?
01:06
The answer may surprise you.
21
66714
2645
Câu trả lời có thể làm bạn ngạc nhiên đấy.
01:09
His fastest recorded speed is
22
69383
1853
Tốc độ nhanh nhất được ghi nhận của anh ta là
01:11
less than 5 miles per hour.
23
71260
3829
ít hơn 5 dặm / giờ.
01:15
A child on the ground can easily outrun
24
75113
2255
Một đứa trẻ trên mặt đất có thể dễ dàng vượt mặt
01:17
Michael Phelps in water,
25
77392
1268
Michael Phelps khi ở trong nước,
01:18
but why is that?
26
78684
1853
nhưng tại sao lại như vậy?
01:20
Well, let's go back to Newton's Third Law of Motion.
27
80561
2663
Vâng, hãy trở về với định luật thứ ba của Newton về chuyển động.
01:23
When we run, we move forward
28
83248
1544
Khi chạy, chúng ta di chuyển về phía trước
01:24
by pushing against the ground with our feet
29
84816
2271
bằng việc tạo lực đẩy lên mặt đất bằng chân của mình
01:27
and the ground pushes back,
30
87111
1286
và mặt đất tạo ra một phản lực trở lại,
01:28
propelling us forward.
31
88421
1967
ném chúng ta về phía trước.
01:30
The ground is solid.
32
90412
2179
Mặt đất là chất rắn.
01:32
By definition, it means the particles
33
92615
2231
Theo định nghĩa, điều đó có nghĩa là các hạt phân tử
01:34
are essentially locked into place
34
94870
2311
về cơ bản đang bị khóa chặt vào vị trí
01:37
and must push back instead of getting out of the way,
35
97205
3226
và phải tạo ra phản lực thay vì bật tung ra
01:40
but water is liquid and flows easily.
36
100455
3189
nhưng nước là chất lỏng và chảy đi một cách dễ dàng.
01:43
When we move our limbs
37
103668
1062
Khi chúng ta cử động tay chân
01:44
to push back against the water,
38
104754
1477
để tạo lực đẩy chống lại nước,
01:46
a part of the water molecules
39
106255
1381
một phần của các phân tử nước
01:47
can just slide past one another
40
107660
1743
chỉ cần trượt qua nhau
01:49
instead of pushing back.
41
109427
1467
thay vì tạo ra phản lực.
01:50
Now, let's think about flying.
42
110918
1610
Bây giờ, hãy suy nghĩ về bay lượn.
01:52
Air has a lot more free space
43
112552
1896
Không khí có rất nhiều không gian trống
01:54
for particles to move past one another,
44
114472
2391
cho các hạt di chuyển trượt qua nhau,
01:56
so even more of our energy would be wasted.
45
116887
3023
vì thế chúng ta sẽ phải cần nhiều năng lượng hơn
01:59
We would need to push a lot of air backwards
46
119934
2242
Chúng ta cần phải đẩy ngược rất nhiều không khí
02:02
in order to move forward.
47
122200
1777
để có thể di chuyển về phía trước.
02:04
Astronauts move around in shuttles
48
124001
1832
Các phi hành gia di chuyển trong tàu con thoi
02:05
in zero gravity when they're in outer space
49
125857
2048
ở môi trường không trọng lực khi ở ngoài không gian
02:07
by pulling on handles installed on the ceiling walls
50
127929
2986
bằng cách kéo các tay nắm trên các bức tường trần
02:10
and floors of the shuttle.
51
130939
1705
và sàn của tàu con thoi.
02:12
Now, imagine you were given the ability to float.
52
132668
3802
Bây giờ, hãy tưởng tượng bạn có được khả năng thả nổi.
02:16
How would you move around in the middle of the street?
53
136494
2769
Làm thế nào bạn di chuyển khi ở giữa đường phố?
02:19
Well, you wouldn't get very far
54
139287
1477
Vâng, bạn sẽ không đi xa
02:20
by swimming in air, would you?
55
140788
2248
bằng cách bơi lội trong không khí được đâu?
02:23
Nah, I don't think so!
56
143060
1325
Không, tôi không nghĩ như vậy!
02:24
Now, assuming you were granted the ability to float
57
144409
2570
Bây giờ, giả sử bạn đã có khả năng thả nổi
02:27
and the speed to move around efficiently,
58
147003
2730
và tốc độ để di chuyển một cách hiệu quả,
02:29
let's discuss the height of your flight.
59
149757
2843
hãy thảo luận về độ cao của chuyến bay của bạn.
02:32
According to the Ideal Gas Law,
60
152624
2154
Theo định luật về khí lý tưởng
02:34
P-V N-R-T,
61
154802
1520
P-V N-R-T,
02:36
pressure and temperature has a positive correlation,
62
156346
2477
áp suất và nhiệt độ có một mối tương quan tích cực với nhau,
02:38
meaning they increase and decrease together.
63
158847
3356
nghĩa là chúng cùng tăng và cùng giảm.
02:42
This is because the air expands in volume
64
162227
2270
Đó là bởi vì không khí giãn nở về thể tích
02:44
with less pressure,
65
164521
1294
khi có ít áp lực,
02:45
so the molecules have more room to wander around
66
165839
2408
Vì vậy, các phân tử có nhiều không gian để lởn vởn xung quanh
02:48
without colliding into each other and creating heat.
67
168271
3649
mà không phải va chạm vào nhau và sinh nhiệt.
02:51
Since the atmospheric pressure is a lot lower
68
171944
2143
Vì áp suất khí quyển là rất thấp
02:54
in high altitudes,
69
174111
1195
khi ở độ cao đáng kể,
02:55
it would be freezing cold
70
175330
1536
nên sẽ rất là lạnh
02:56
if you were flying above the clouds.
71
176890
1754
nếu bạn bay lượn trên những đám mây kia.
02:58
You'd need to wrap yourself up
72
178668
1429
Bạn sẽ phải quấn mình
03:00
to keep your core body temperature
73
180121
1620
để giữ ấm cho cơ thể
03:01
above 95 degrees Fahrenheit,
74
181765
1801
ở nhiệt độ trên 35 độ C,
03:03
otherwise you'd start shivering violently,
75
183590
2846
Nếu không, bạn sẽ bắt đầu run lên cầm cập,
03:06
gradually becoming mentally confused
76
186460
1685
rồi dần dần bị rối loạn tinh thần
03:08
and eventually drop out of the sky
77
188169
1620
và cuối cùng là rơi xuống từ trên cao
03:09
due to loss of muscle control
78
189813
1112
do mất kiểm soát cơ bắp
03:10
from hypothermia!
79
190949
2230
mà nguyên nhân là vì chứng hạ thân nhiệt!
03:14
Now, the Ideal Gas Law implies
80
194272
1925
Giờ đây, ngụ ý của định luật về khí lý tưởng
03:16
that as the pressure decreases,
81
196221
1682
là khi áp lực giảm,
03:17
gas volume increases.
82
197927
1805
khối lượng khí tăng lên.
03:19
So, if you were to fly straight up too quickly,
83
199756
2239
Vì vậy, nếu bạn bay lên quá nhanh,
khí trơ trong cơ thể của bạn sẽ nhanh chóng giãn nở
03:22
the inert gas in your body would rapidly expand
84
202019
2577
03:24
the way soda fizzes up when shaken.
85
204620
2813
như cách mà soda sủi bọt lên khi bị rung lắc.
03:27
The phenomenon is called "the bends,"
86
207457
2551
Hiện tượng đó được gọi là "sự uốn cong"
03:30
decompression sickness,
87
210032
1129
chứng giảm sức ép,
03:31
or "divers disease"
88
211185
1688
hoặc "bệnh của thợ lặn "
03:32
since deep sea scuba divers experience this
89
212897
2683
vì các thợ lặn biển sâu trải nghiệm điều này
03:35
when they come up too quickly.
90
215604
1919
khi họ trồi lên mặt nước quá nhanh.
03:37
This results in pain,
91
217547
1832
Điều này dẫn đến các cơn đau,
03:39
paralysis,
92
219403
976
tê liệt,
03:40
or death,
93
220403
1203
hoặc cái chết,
03:41
depending on how foamy your blood becomes.
94
221630
3011
tùy thuộc vào việc máu của bạn sẽ sủi bọt như thế nào.
03:44
Okay, well, let's say you want to fly
95
224665
1677
Ok, Vâng, hãy cứ nói rằng bạn chỉ muốn bay
03:46
just a few meters above the ground
96
226366
1620
cách mặt đất một vài mét
nơi bạn vẫn có thể nhìn thấy các biển báo giao thông
03:48
where you can still see the road signs
97
228010
1810
03:49
and breath oxygen with ease.
98
229844
1462
và hít thở không khí một cách dễ dàng.
03:51
You'll still need goggles and a helmet
99
231330
2016
Bạn vẫn cần kính bảo hộ và một mũ bảo hiểm
03:53
to protect you from birds,
100
233370
1610
để bảo vệ mình khỏi các loài chim,
03:55
insects,
101
235004
949
03:55
street signs,
102
235977
780
côn trùng,
các biển báo trên đường,
03:56
electrical wires,
103
236781
912
các dây điện,
03:57
and other flying humans,
104
237717
1833
và những con người bay lượn khác,
03:59
including flying cops
105
239574
1576
bao gồm cả cảnh sát bay
04:01
ready to hand you a ticket
106
241174
1145
sẵn sàng cho bạn một vé phạt
04:02
if you don't follow the flying rules, buddy.
107
242343
2185
nếu bạn không tuân theo các quy định về bay lượn.
04:04
Now remember, if you have a collision mid-air
108
244552
2473
Bây giờ, hãy nhớ rằng, nếu bạn gặp phải một vụ va chạm giữa không trung
04:07
that knocks you unconscious,
109
247049
1892
tai nạn khiến bạn rơi vào trạng thái vô thức,
04:08
you would experience free fall
110
248965
2085
bạn sẽ trải nghiệm một cú rơi tự do
04:11
until you hit the ground.
111
251074
1859
cho đến khi va vào mặt đất.
04:14
Without society or the laws of physics,
112
254674
2877
Nếu không có xã hội hoặc các định luật vật lý,
04:17
flying would be a totally awesome ability to have.
113
257575
3385
bay lượn sẽ là một khả năng hoàn toàn tuyệt vời để sở hữu.
04:20
But, even if we could all just float around
114
260984
1791
Tuy nhiên, ngay cả khi chúng ta có thể chỉ thả nổi lềnh bềnh
04:22
a few feet above the ground
115
262799
958
cách mặt đất dăm ba thước
04:23
and only moving at a snail's pace,
116
263781
1684
và chỉ di chuyển ở tốc độ rùa bò,
04:25
I'm telling you, it's still a cool ability that I'd want,
117
265489
3503
Tôi nói bạn nghe, đó vẫn là một khả năng tuyệt vời mà tôi thèm muốn,
04:29
wouldn't you?
118
269016
1722
đúng không?
04:30
Yeah, I thought so.
119
270762
2130
Vâng, tôi nghĩ vậy.
04:32
Now, which superpower physics lesson
120
272916
2476
Giờ thì, những bài học vật lý về siêu năng lực nào
04:35
will you explore next?
121
275416
2363
mà bạn sẽ tìm hiểu tiếp theo?
04:37
Shifting body size and content,
122
277803
4240
Chuyển đổi kích thước cơ thể
04:42
super speed,
123
282067
1334
siêu tốc,
04:43
flight,
124
283425
1599
bay lượn,
04:45
super strength,
125
285048
2924
siêu mạnh ,
04:47
immortality,
126
287996
2662
bất tử,
04:50
and
127
290682
1534
04:52
invisibility.
128
292240
2670
tàng hình.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7