History vs. Che Guevara - Alex Gendler

Translator: Rawee Ma Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

His face is recognized all over the world.

ใบหน้าของเขาเป็นที่จดจำได้ไปทั่วทุกมุมโลก

The young medical student who became a revolutionary icon.

นักศึกษาแพทย์หนุ่ม ที่กลายเป็นสัญลักษณ์แห่งการปฏิวัติ

But was Che Guevara a heroic champion of the poor

แต่เช เกบารา เป็นวีรบุรุษของคนจน

or a ruthless warlord who left a legacy of repression?

หรือขุนศึกผู้โหดเหี้ยม ผู้ทิ้งร่อยรอยการกดขึ่เอาไว้

Order, order.

อยู่ในความสงบด้วย

Hey, where have I seen that guy before?

เอ๊ะ ผมเคยเห็นชายคนนี้ที่ไหนมาก่อนนะ

Ahem, your Honor, this is Ernesto Che Guevara.

อะแฮ่ม ผู้พิพากษาครับ นี่คือ เอร์เนสโต เช เกบารา

In the early 1950s,

ในข่วงต้นยุค 1950

he left behind a privileged life as a medical student in Argentina

เขาทิ้งชีวิตสุขสบาย ในฐานะนักศึกษาแพทย์ในอาร์เจนติน่า

to travel through rural Latin America.

แล้วเดินทางไปในยังชนบทของละตินอเมริกา

The poverty and misery he witnessed convinced him that saving lives

ความยากจนและทุกข์ยากที่เขาได้พบเห็น ทำเขาให้เชื่อว่าการช่วยชีวิตผู้คน

required more than medicine.

ต้องการมากกว่ายา

So he became a terrorist

ฉะนั้น เขาจึงกลายเป็นผู้ก่อการร้าย

seeking to violently overthrow the region's governments.

ที่พยายามใช้ความรุนแรง โค่นล้มรัฐบาลท้องถิ่น

What?

อะไรนะ

The region's governments were brutal oligarchies.

รัฐบาลท้องถิ่นเป็นพวกคณาธิปไตยที่โหดร้าย

Colonialism may have formally ended,

ลัทธิอาณานิคมอาจพบจุดจบไปแล้ว

but elites still controlled all the wealth.

แต่อภิสิทธิ์ชนก็ยังครอบครองความมั่งคั่งอยู่

American corporations bought up land originally seized from indigenous people

บรรษัทอเมริกากว้านซื้อที่ดิน ที่แต่เดิมเป็นของพวกชนเผ่าพื้นเมือง

and used it for profit and export,

และใช้มันเพื่อทำกำไรและส่งออก

even keeping most of it uncultivated while locals starved.

หรือแม้แต่ทำให้พื้นที่ส่วนใหญ่ เป็นที่ดินเสื่อมโทรมในขณะที่ชาวบ้านหิวโหย

Couldn't they vote to change that?

พวกเขาลงคะแนนเสียง เพื่อเปลี่ยนแปลงอะไรไม่ได้เลยหรือ

Oh, they tried, your Honor.

โอ้ พวกเขาได้พยายามแล้ว ท่านผู้พิพากษา

In 1953, Che came to Guatemala

ในปีค.ศ.1953 เชมาถึงกัวเตมาลา

under the democratically-elected government of President Árbenz.

ภายใต้การปกครองของประธานาธิบดีอาร์เบนซ์ รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตย

Árbenz passed reforms to redistribute

อาร์เบนซ์ผ่านกฎหมายเพื่อปฏิรูปที่ดินบางส่วน

some of this uncultivated land back to the people

ที่เสื่อมโทรมให้กลับไปเป็นของชาวบ้าน

while compensating the landowners.

และชดเชยให้กับเจ้าที่ดินในเวลาเดียวกัน

But he was overthrown in a CIA-sponsored coup.

แต่เขากลับถูกโค่นล้มอำนาจโดย กลุ่มรัฐประหารที่ได้รับการสนับสนุนจากซ๊ไอเอ

The military was protecting against the seizure of private property

กองทัพเข้ามาป้องกันการยึดคืนทรัพย์สิน จากภาคเอกชน

and communist takeover.

และการบุกยึดครองของกลุ่มคอมมิวนิสต์

They were protecting corporate profits

พวกเขาปกป้องผลกำไรของพวกบรรษัท

and Che saw that they would use the fear of communism

และเชก็เห็นว่าพวกเขาน่าจะใช้ ความหวาดกลัวที่มีต่อลัทธิคอมมิวนิสต์

to overthrow any government that threatened those profits.

เพื่อโค่นล้มรัฐบาลใดก็ตาม ที่คุกคามต่อผลกำไรเหล่านั้นได้

So he took the lessons of Guatemala with him to Mexico.

ดังนั้นเขาจึงนำบทเรียนจากกัวเตมาลา ไปยังเม็กซิโก

There, he met exiled Cuban revolutionaries

ที่นั่น เขาพบกับ พวกนักปฏิวัติชาวคิวบาที่ถูกเนรเทศ

and decided to help them liberate their country.

และตัดสินใจช่วยพวกเขาปลดปล่อยประเทศ

You mean help Fidel Castro turn a vibrant Cuba into a dictatorship.

คุณหมายถึงการช่วยฟิเดล คาสโตร เปลี่ยนคิวบาที่สดใสให้กลายเป็นเผด็จการ

Dictatorship was what Cuba had before the revolution.

เผด็จการในคิวบาที่มีมาก่อนการปฏิวัติแล้ว

Fulgencio Batista was a tyrant who came to power in a military coup.

ฟุลเคนเซียว บาติสตา เป็นทรราช ที่ได้รับการสนับสนุนจากกองทัพรัฐประหาร

He turned Havana into a luxury playground for foreigners

เขาเปลี่ยนฮาวานา ให้เป็นสถานแสนสุขของชาวต่างชาติ

while keeping Cubans mired in poverty and killing thousands in police crackdowns.

ขณะที่ชาวคิวบาตกอยู่ในความยากจน และสังหารผู้คนนับพันจากการปราบปรมด้วยตำรวจ

Even President Kennedy called it the worst example

แม้แต่ประธานาธิบดีเคนเนดี้ยังกล่าวว่า นี่เป็นตัวอย่างที่เลวร้ายที่สุด

of "economic colonization, humiliation, and exploitation in the world."

ของ "อาณานิคมทางเศรษฐกิจ ความอัปยศอดสู และการแสวงหาประโยชน์จากโลก"

Whatever Batista's faults,

ไม่ว่าความผิดพลาดของบาติสตาจะเป็นอะไร

it can't compare to the totalitarian nightmare Castro would create.

ก็ไม่สามารถเทียบได้กับเผด็จการเบ็ดเสร็จ ซึ่งเป็นฝันร้ายที่คาสโตสร้างขึ้นมา

Forced labor camps, torture of prisoners, no freedom to speak or to leave.

ค่ายบังคับใช้แรงงาน การทารุณกรรมนักโทษ การขาดเสรีภาพในการพูดหรือออกนอกประเทศ

But this isn't the trial of Fidel Castro, is it?

แต่นี้ไม่ใช่การพิจารณาคดี ของฟิเดล คาสโตร

Che Guevara was instrumental in helping Castro seize power.

เช เกบารา คือให้ความช่วยเหลือ การเข้ามากุมอำนาจของคาสโตร

As a commander in his guerilla army,

ในฐานะผู้บัญชาการกองทัพกองโจร

he unleashed a reign of terror across the countryside,

เขาได้ก่อให้เกิดยุคแห่งความรุนแรง ไปทั่วทุกหนทุกแห่งในชนบท

killing any suspected spies or dissenters.

ฆ่าผู้ที่ต้องสงสัยว่าเป็นสายลับหรือผู้คัดค้าน

He also helped peasants build health clinics and schools,

แต่เขายังได้ช่วยชาวบ้าน สร้างสถานีอนามัยและโรงเรียน

taught them to read,

สอนพวกเขาให้รู้หนังสือ

and even recited poetry to them.

และแม้แต่อ่านบทกวีให้พวกเขาฟัง

His harsh discipline was necessary against a much stronger enemy

วินัยเหล็กของเขานั้นจำเป็น สำหรับการต่อสู้กับพวกศัตรูที่เข้มแข็งกว่า

who didn't hesitate to burn entire villages suspected of aiding the rebels.

พวกที่ไม่ลังเลที่จะเผาหมู่บ้านทั้งหมด ที่ต้องสงสัยว่าช่วยเหลือฝ่ายกบฎ

Let's not forget that the new regime held mass executions

อย่าลืมนะว่า อำนาจใหม่ ทำให้เกิดการฆ่าล้างครั้งยิ่งใหญ่

and killed hundreds of people without trial

และสังหารผู้คนหลายร้อยโดยที่พวกเขา ไม่ได้รับการพิจารณาคดีในชั้นศาล

as soon as they took power in 1959.

ในทันทีที่พวกเขาเข้ามามีอำนาจในปี ค.ศ.1959

The executed were officials and collaborators

มีการประหารชีวิต ข้าราชการและผู้สมรู้ร่วมคิด

who had tormented the masses under Batista.

ผู้ซึ่งเคยทารุณกรรมประชาชน ภายใต้การปกครองของบาติสตา

The people supported this revolutionary justice.

ประชาชนก็สนับสนุน การตัดสินจากการปฏิวัตินี้นะ

Which people?

ประชาชนพวกไหนล่ะ

An angry mob crying for blood does not a democracy make.

การสร้างประชาธิปไตย ไม่ใช่โดยฝูงชนคลั่งบ้าเลือด

And that's not even mentioning the forced labor camps,

และนั้นยังไม่รวมถึง ค่ายบังคับใช้แรงงานนั่นอีก

arbitrary arrests,

ไหนจะเรื่องการจับกุมตามอำเภอใจ

and repression of LGBT people that continued long after the revolution.

และการกดขี่กลุ่มแอลจีบีที ซึ่งต่อเนื่องยาวนานหลังจากการปฏิวัติ

There's a reason people kept risking their lives to flee,

มันมีเหตุผลที่คนมักเสี่ยงชีวิตเอาตัวรอด

often with nothing but the clothes on their backs.

โดยไม่มีอะไรหลงเหลืออยู่ นอกจากเสื้อผ้าติดตัว

So was that all this Che brought to Cuba?

แล้วนั่นคือทั้งหมดแล้วหรือ ที่เชนำมาสู่คิวบา

Just another violent dictatorship?

แค่อีกหนึ่งเผด็จการที่เหี้ยมโหด อย่างนั้นหรือ

Not at all.

ไม่ใช่แบบนั้นเลย

He oversaw land redistribution,

เขาควบคุมดูแลการจัดสรรที่ดินใหม่

helped established universal education,

ข่วยจัดตั้งสถานศึกษาสากล

and organized volunteer literacy brigades that raised Cuba's literacy rate to 96%,

และจัดตั้งกลุ่มอาสาสมัครที่รู้หนังสือที่ช่วย เพิ่มอัตราการรู้หนังสือในคิวบาเป็น 96%

still one of the highest in the world.

และยังคงเป็นอัตราที่สูงที่สุดในโลก

Which allowed the government to control what information everyone received.

ซึ่งทำให้รัฐบาลควบคุมได้ว่า ข่าวสารใดบ้างที่ประชาชนจะได้รับรู้

Guevara's idealistic incompetence as Finance Minister

อุดมคติของเกบาราไม่เหมาะสมกับเขา ในฐานะรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง

caused massive drops in productivity

ทำให้ผลผลิตลดลงอย่างมาก

when he replaced worker pay raises with moral certificates.

เมื่อเขาให้ประกาศนียบัตรจริยธรรม แทนการขึ้นเงินค่าจ้างงาน

He suppressed all press freedom,

เขาจำกัดเสรีภาพสื่อมวลชชนทุกอย่าง

declaring that newspapers were instruments of the oligarchy.

โดยประกาศว่าหนังสือพิมพ์ คือกระบอกเสียงของคณาธิปไตย

And it was he who urged Castro to host Soviet nuclear weapons,

และเขานี่แหละที่ชักชวนคาสโตร ให้รับการตั้งฐานอาวุธนิวเคลียร์ของโซเวียต

leading to the Cuban Missile Crisis

ซึ่งนำไปสู่วิกฤตการณ์ขีปนาวุธคิวบา

that brought the world to the brink of destruction.

ที่ทำให้โลกเกือบจะพินาศ

He was a leader, not a bureaucrat.

เขาเป็นผู้นำ แต่ไม่ใช่ข้าราชการ

That's why he eventually left to spread the revolution abroad.

นั่นแหละเหตุผลที่ท้ายที่สุด เขาเดินทาง ไปเผยแพร่การปฏิวัติในต่างประเทศ

Which didn't go well.

ซึ่งก็ไม่ประสบความสำเร็จ

He failed to rally rebels in the Congo

เขาล้มเหลวในการระดม ให้เกิดการก่อการกบฏในคองโก

and went to Bolivia even when the Soviets disapproved.

แล้วเขาก็ไปที่โบลิเวีย ถึงแม้ว่าโซเวียตจะไม่เห็นด้วย

The Bolivian Government, with the help of the CIA,

รัฐบาลโบลิเวียได้รับความช่วยเหลือจากซีไอเอ

was able to capture and neutralize this terrorist in 1967,

ทำให้สามารถจับกุมและต่อต้าน การก่อการร้ายนี้ได้ในปี ค.ศ.1967

before he could do much damage.

ก่อนที่เขาจะสามารถ ก่อความเสียหายอะไรได้มาก

While doing plenty of damage themselves in the process.

ในขณะพวกเขาก็ทำให้เกิดความเสียหายไปไม่น้อย

So that was the end of it?

แล้วนั่นก็คงเป็นจุดจบสินะ

Not at all. As Che said, the revolution is immortal.

ไม่ใช่เลย อย่างที่เชกล่าวไว้ว่า การปฏิวัติไม่มีวันตาย

He was publicly mourned in cities all over the world.

เขาถูกรำลึกเมื่อเสียชีวิตโดยสาธารณชน ในเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก

Not by the Cubans who managed to escape.

ไม่ใช่โดยชาวคิวบาที่สามารถหนีไปได้

And his story would inspire young activists for generations to come.

และเรื่องราวของเขาก็ได้สร้างแรงบันดาลใจ ให้กับนักกิจกรรมรุ่นหลังอีกหลายชั่วอายุคน

Ha. A trendy symbol of rebellion for those who never had to live under his regime.

เหอะ สัญลักษณ์การกบฎยอดนิยม สำหรับคนที่ไม่เคยอยู่ใต้การปกครองของเขา

Symbols of revolution may become commodified,

สัญลักษณ์การปฏิวัติที่กลายเป็นตราสินค้า

but the idea of a more just world remains.

แต่แนวคิดที่จะทำเพื่อโลกนั้นยังคงอยู่

Maybe, but I'm not sharing my coffee.

ก็อาจใช่นะ แต่ผมจะไม่แบ่งกาแฟให้นะ

Che Guevara was captured and executed by government forces in Bolivia.

เช เกบารา ถูกจับและถูกประหารชีวิต โดยกองทัพรัฐบาลโบลิเวีย

His remains would not be found for another 30 years.

อีก 30 ปีหลังจากนั้น ศพของเขาถึงจะถูกค้นพบ

But did he die a hero or had he already become a villain?

แต่ว่าเขาตายเยี่ยงวีรบุรุษ หรือเขาได้กลายเป็นอสูรร้ายไปแล้ว

And should revolutions be judged by their ideals or their outcomes?

และการปฏิว้ติจะถูกตัดสินด้วยอุดมคติ หรือผลกระทบที่มาจากพวกเขา

These are the questions we face when we put history on trial.

นี่คือคำถามที่เราเผชิญ เมื่อเราทำการชำแหละประวัติศาสตร์