Light waves, visible and invisible

1,038,515 views ・ 2013-09-19

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: siriporn chatratana Reviewer: Rawee Ma
00:07
What if you could only see one color?
0
7098
2861
จะเป็นยังไงนะหากคุณมองเห็นได้เพียงสีเดียว
00:09
Imagine, for instance,
1
9959
1625
ลองจินตนาการดู อย่างเช่น
00:11
that you could only see things that were red
2
11584
2154
ว่าคุณมองเห็นได้แต่สิ่งของที่เป็นสีแดง
00:13
and that everything else
3
13738
1131
และอย่างอื่น
00:14
was completely invisible to you.
4
14869
2237
คุณไม่สามารถมองเห็นได้เลย
00:17
As it turns out,
5
17106
1033
จริง ๆ แล้ว
00:18
that's how you live your life all the time
6
18139
2275
คุณก็เป็นอย่างนั้นตลอดเวลาอยู่แล้วนะ
00:20
because your eyes can only see
7
20414
1505
เพราะสายตาของคุณมองเห็นได้เพียง
00:21
a minuscule part of the full spectrum of light.
8
21919
3165
ส่วนกระจิ๊ดริดของสเปคตรัมเต็ม ๆ ของแสง
00:25
Different kinds of light are all around you everyday
9
25084
3099
มีแสงประเภทต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวคุณทุกวัน
00:28
but are invisible to the human eye,
10
28183
1918
แต่สายตามนุษย์ไม่อาจมองเห็นได้
00:30
from the radio waves that carry your favorite songs,
11
30101
2839
ตั้งแต่คลื่นวิทยุที่นำเสียงเพลงโปรดของคุณ
00:32
to the x-rays doctors use to see inside of you,
12
32940
2535
ถึงรังสีเอ็กซ์ที่หมอใช้ส่องดูข้างในตัวคุณ
00:35
to the microwaves that heat up your food.
13
35475
2464
ถึงไมโครเวฟที่ใช้อุ่นอาหารของคุณ
00:38
In order to understand
14
38554
1128
ในการที่จะทำความเข้าใจ
00:39
how these can all be light,
15
39682
1561
ว่าสิ่งเหล่านี้เป็นแสงได้อย่างไร
00:41
we'll need to know a thing or two
16
41243
1413
เราต้องรู้สักอย่าง สองอย่าง
00:42
about what light is.
17
42656
1628
ก่อนว่าแสงคืออะไร
00:44
Light is electromagnetic radiation
18
44284
2235
แสงคือรังสีแม่เหล็กไฟฟ้า
00:46
that acts like both a wave and a particle.
19
46519
2518
ที่มีลักษณะเป็นได้ทั้งคลื่นและอนุภาค
00:49
Light waves are kind of like waves on the ocean.
20
49037
2991
คลื่นแสง เป็นเหมือนคลื่นในมหาสมุทร
00:52
There are big waves and small waves,
21
52028
1963
มีทั้งคลื่นใหญ่และคลื่นเล็ก
00:53
waves that crash on the shore
22
53991
1707
คลื่นที่กระทบฝั่ง
00:55
one right after the other,
23
55698
1537
ลูกแล้วลูกเล่าตามกันมา
00:57
and waves that only roll in every so often.
24
57235
2920
และคลื่นที่ม้วนเข้าอย่างบ่อยครั้ง
01:00
The size of a wave is called its wavelength,
25
60155
2837
ขนาดของคล่นนั้นเรียกวาความยาวคลื่น
01:02
and how often it comes by
26
62992
1506
และความบ่อยครั้งที่มันมา
01:04
is called its frequency.
27
64498
1895
นั้นเรียกว่าความถี่
01:06
Imagine being a boat in that ocean,
28
66793
1955
จินตนาการดูว่าเป็นเรือในมหาสมุทรนั้น
01:08
bobbing up and down as the waves go by.
29
68748
2483
ที่ผลุบ ๆ โผล่ ๆ ขึ้นลงตามกระแสคลื่น
01:11
If the waves that day have long wavelengths,
30
71231
2436
หากคลื่นวันนั้นมีความยาวคลื่นที่ยาว
01:13
they'll make you bob only so often,
31
73667
2122
มันจะทำให้คุณผลุบโผล่ไม่บ่อยนัก
01:15
or at a low frequency.
32
75789
1907
หรือที่ความถี่ต่ำ
01:17
If the waves, instead, have short wavelengths,
33
77696
2362
หากว่าคลื่นนั้นมีความยาวคลื่นที่สั้น
01:20
they'll be close together,
34
80058
1250
คลื่นนั้นก็จะอยู่ชิดติดกัน
01:21
and you'll bob up and down much more often,
35
81308
2227
และคุณก็จะผลุบโผล่ขึ้นลงบ่อยมากขึ้นมาก
01:23
at a high frequency.
36
83535
1751
ที่ความถี่สูง
01:25
Different kinds of light are all waves,
37
85286
2616
แสงต่าง ๆ กันเป็นคลื่นทั้งหมด
01:27
they just have different wavelengths and frequencies.
38
87902
2504
พวกมันแค่มีขนาดความยาวคลื่น และความถี่ที่ต่างกัน
01:31
If you know the wavelength or frequency
39
91298
1897
หากคุณรู้ความยาวของคลื่นและความถี่
01:33
of a wave of light,
40
93195
1128
ของคลื่นแสง
01:34
you can also figure out its energy.
41
94323
2464
คุณจะสามารถคำนวณพลังงานของมันได้
01:36
Long wavelengths have low energies,
42
96787
2215
ความยาวคลื่นยาวมีพลังงานต่ำ
01:39
while short wavelengths have high energies.
43
99002
2228
ในขณะที่ความยาวคลื่นสั้นมีพลังงานสูง
01:41
It's easy to remember
44
101230
1443
มันง่ายต่อการจำ
01:42
if you think about being in that boat.
45
102673
2054
หากคุณคิดว่ากำลังอยู่ในเรือ
01:44
If you were out sailing on a day
46
104727
1701
หากคุณออกไปแล่นเรือในวันหนึ่ง
01:46
with short, choppy waves,
47
106428
1547
ที่มีคลื่นสั้นผันผวน
01:47
you'd probably be pretty high energy yourself,
48
107975
2423
คุณก็อาจจะมีพลังงานมากไปด้วย
01:50
running around to keep things from falling over.
49
110398
3252
ต้องวิ่งวุ่นคอยกันของไม่ให้ตก
01:53
But on a long wavelength sea,
50
113650
1155
แต่ในทะเลที่มีคลื่นยาว
01:54
you'd be rolling along, relaxed,
51
114805
2253
คุณคงไปเรื่อย ๆ ผ่อนคลาย
01:57
low energy.
52
117058
1254
พลังงานต่ำ
01:59
The energy of light tells us
53
119158
1546
พลังงานของแสงบอกให้เรารู้ว่า
02:00
how it will interact with matter,
54
120704
1931
มันจะมีปฏิกิริยากับสสารอย่างไร
02:02
for example, the cells of our eyes.
55
122635
2283
อย่างเช่น กับเซลล์ในดวงตาของเรา
02:04
When we see, it's because the energy of light
56
124918
2712
เมื่อเรามองเห็น นั่นเป็นเพราะพลังงานของแสง
02:07
stimulates a receptor in our eye
57
127630
1960
ไปกระตุ้นหน่วยรับรู้ในดวงตาของเรา
02:09
called the retina.
58
129590
1734
ที่เรียกว่าเรติน่า
02:11
Our retina are only sensitive to light
59
131324
1793
เรติน่าไวต่อแสง
02:13
with a very small range in energy,
60
133117
2202
ที่อยู่ในพลังงานช่วงสั้นมาก ๆ เท่านั้น
02:15
and so we call that range of light visible light.
61
135319
3165
เราจึงเรียกแสงช่วงนั้นว่าแสงที่มองเห็นได้
02:18
Inside our retina are special receptors
62
138484
2216
ภายในเรติน่าของเรามีหน่วยรับรู้พิเศษ
02:20
called rods and cones.
63
140700
2034
ที่เรียกว่า เซลล์รูปแท่งและเซลล์รูปกรวย
02:22
The rods measure brightness,
64
142734
1836
เซลล์รูปแท่งวัดความสว่าง
02:24
so we know how much light there is.
65
144570
1968
เราจึงรู้ว่ามีแสงเท่าไหร่
02:26
The cones are in charge of what color of light we see
66
146538
3014
เซลล์รูปกรวยมีหน้าที่เรื่องสีของแสงที่เรามองเห็น
02:29
because different cones are sensitive
67
149552
1669
เพราะเซลล์รูปกรวยต่างกันจะไวต่อ
02:31
to different energies of light.
68
151221
2205
พลังงานของแสงที่ต่างกัน
02:33
Some cones are more excited by light
69
153426
1995
เซลล์รูปกรวยบางเซลล์จะตื่นตัวกับแสง
02:35
that is long wavelength and low energy,
70
155421
2399
ที่มีคลื่นแสงยาวและพลังงานต่ำ
02:37
and other cones are more excited
71
157820
1834
เซลล์รูปกรวยอื่นนั้นจะไวกว่า
02:39
by short wavelength, high-energy light.
72
159654
2883
กับแสงที่มีความยาวคลื่นสั้น พลังงานสูง
02:42
When light hits our eye,
73
162537
1230
เมื่อแสงกระทบดวงตาของเรา
02:43
the relative amount of energy each cone measures
74
163767
2416
พลังงานโดยประมาณ ที่เซลล์รูปกรวยแต่ละเซลล์วัดได้
02:46
signals our brain to perceive colors.
75
166183
2798
ส่งสัญญาณให้สมองของเรารับรู้สีต่าง ๆ
02:48
The rainbow we perceive
76
168981
1254
สีรุ้งที่เรารับรู้
02:50
is actually visible light in order of its energy.
77
170235
3386
จริง ๆ แล้วคือแสงที่มองเห็นได้ เรียงตามลำดับพลังงานของมัน
02:53
At one side of the rainbow
78
173621
1072
ที่ข้างหนึ่งของรุ้ง
02:54
is low-energy light we see as red,
79
174693
2704
เป็นแสงระดับพลังงานต่ำที่เราเห็นเป็นสีแดง
02:57
and at the other side is high-energy light
80
177397
2337
และที่อีกข้างหนึ่งเป็นแสงระดับพลังงานสูง
02:59
we see as blue.
81
179734
1897
ที่เราเห็นเป็นสีน้ำเงิน
03:01
If light shines on us
82
181631
1182
หากแสงส่องกระทบตัวเรา
03:02
that has an energy our retina can't measure,
83
182813
2083
นั้นมีพลังงานที่เรติน่าของเราวัดไม่ได้
03:04
we won't be able to see it.
84
184896
1888
เราจะไม่สามารถมองเห็นมัน
03:07
Light that is too short wavelength or high energy
85
187600
2357
แสงที่มีคลื่นความยาวสั้นเกินไปหรือมีพลังงานสูง
03:09
gets absorbed by the eye's surface
86
189957
2024
ถูกผิวของดวงตาดูดซับ
03:11
before it can even get to the retina,
87
191981
2149
ก่อนที่มันจะไปถึงเรติน่าเสียอีก
03:14
and light that is too long wavelength
88
194130
2810
และแสงที่มีคลื่นความยาวยาวมากเกินไป
03:16
doesn't have enough energy
89
196940
266
ก็มีพลังงานไม่เพียงพอ
03:17
to stimulate our retina at all.
90
197206
2370
ที่จะกระตุ้นเรติน่าของเราได้เลย
03:19
The only thing that makes one kind of light
91
199576
1944
เพียงสิ่งเดียวที่ทำให้แสงชนิดหนึ่ง
03:21
different from another is its wavelength.
92
201520
2750
ต่างจากอีกชนิดหนึ่งก็คือความยาวคลื่นของมัน
03:24
Radio waves have long wavelengths,
93
204270
1945
คลื่นวิทยุมีความยาวคลื่นยาว
03:26
while x-rays have short wavelengths.
94
206215
2299
ในขณะที่รังสีเอ็กซ์มีความยาวคลื่นสั้น
03:28
And visible light, the kind you can actually see,
95
208514
2461
และแสงที่มองเห็นได้ อย่างที่คุณเห็นได้จริง ๆ
03:30
is somewhere in between.
96
210975
2174
อยู่ในระหว่างนั้น
03:33
Even though our eyes can't detect light
97
213149
2061
ถึงแม้ว่าดวงตาของเราจะไม่สามารถจับแสง
03:35
outside of the visible range,
98
215210
1819
ที่อยู่นอกช่วงคลื่นแสงที่มองเห็นได้
03:37
we can build special detectors
99
217029
1633
เราสามารถสร้างเครื่องตรวจจับพิเศษ
03:38
that are stimulated
100
218662
956
ที่ถูกกระตุ้น
03:39
by these other wavelengths of light,
101
219618
2004
ด้วยแสงที่มีคลื่นความยาวต่าง ๆ เหล่านี้
03:41
kind of like digital eyes.
102
221622
1842
ราวกับเป็นดวงตาดิจิตัล
03:43
With these devices,
103
223464
1175
ด้วยอุปกรณ์เหล่านี้
03:44
we can measure the light that is there,
104
224639
1816
เราก็สามารถวัดแสงที่อยู่ตรงนั้นได้
03:46
even though we can't see it ourselves.
105
226455
2349
ถึงแม้ว่าตัวเราเองมองไม่เห็นก็ตาม
03:50
So, take a step back and think about
106
230264
1555
ดังนั้น หากถอยกลับมาแล้วลองคิดถึง
03:51
all of this for a moment.
107
231819
1970
สิ่งทั้งหมดนี้ดูสักครู่
03:53
Even though they seem different,
108
233789
1086
แม้ว่า มันดูเหมือนต่าง
03:54
the warmth you feel from a crackling fire
109
234875
2217
ความร้อนที่คุณสัมผัสได้จากกองไฟที่ลุกอยู่
03:57
is the same as the sun shining on you
110
237092
1880
นั้นเหมือนกับแสงอาทิตย์ที่ส่องบนตัวคุณ
03:58
on a beautiful day,
111
238972
1262
ในวันฟ้าใส
04:00
the same as ultraviolet light
112
240234
1693
เหมือนกับแสงอัลตร้าไวโอเลต
04:01
you put on sunscreen to protect yourself from,
113
241927
2491
ที่เราทาครีมกันแดดเพื่อปกป้องผิวเราจากมัน
04:04
the same thing as your TV,
114
244418
1579
เป็นสิ่งเดียวกับทีวีของคุณ
04:05
your radio,
115
245997
900
วิทยุของคุณ
04:06
and your microwave.
116
246897
1383
และเตาไมโครเวฟของคุณ
04:09
Now, those examples are all things here on Earth,
117
249049
2430
ทีนี้ พวกนั้นล้วนเป็นตัวอย่างจากโลกใบนี้
04:11
things you experience in your everyday life,
118
251479
2280
เป็นสิ่งที่คุณสัมผัสในชีวิตประจำวัน
04:13
but here's something even more amazing.
119
253759
2835
แต่ที่นี่มีสิ่งที่น่าอัศจรรย์มากกว่านั้นอีก
04:16
Our universe gives off the full spectrum of light, too.
120
256594
3527
จักรวาลของเราให้แสงเต็มสเปคตรัมแก่เราด้วย
04:20
When you think of the night sky,
121
260782
1677
เมื่อคุณนึกถึงท้องฟ้ายามค่ำคืน
04:22
you probably think of being able
122
262459
1598
คุณคงจะคิดว่าจะได้
04:24
to see the stars shining with your own eyes,
123
264057
2620
เห็นดวงดาวที่ส่องแสงด้วยตาของคุณเอง
04:26
but that's just visible light,
124
266677
1635
แต่นั่นแค่แสงที่มองเห็นได้เท่านั้น
04:28
which you now know is only a tiny part
125
268312
1869
ซึ่งคุณก็รู้ว่ามันเป็นส่วนที่เล็กมาก
04:30
of the full spectrum.
126
270181
1775
ของสเปคตรัมแสงเต็ม ๆ
04:31
If we had to draw the universe
127
271956
1331
หากว่าเราต้องวาดจักรวาล
04:33
and could only use visible light,
128
273287
2313
และสามารถเห็นได้เพียงแสงที่มองเห็นได้แล้ว
04:35
it would be like having only one crayon --
129
275600
1828
มันคงเหมือนกับเรามีสีเพียงแท่งเดียว --
04:37
pretty sad.
130
277428
1274
น่าเศร้าจัง
04:39
To see the universe in its full spectrum,
131
279426
2078
เพื่อให้เราเห็นจักรวาลในสเปคตรัมเต็มได้
04:41
we need to have the right eyes,
132
281504
1825
เราต้องมีดวงตาที่ถูกกับงาน
04:43
and that means using special telescopes
133
283329
1954
และนั่นหมายถึงการใช้กล้องโทรทรรศน์พิเศษ
04:45
that can help us see beyond visible light.
134
285283
2875
ที่ทำให้เราเห็นไกลกว่าแสงที่มองเห็นได้
04:48
You've probably heard of the Hubble Space Telescope
135
288158
2340
คุณอาจเคยได้ยินเรื่อง กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิ้ล
04:50
and seen its beautiful pictures
136
290498
1285
และเคยเห็นภาพสวย ๆ ของมัน
04:51
taken in visible and ultraviolet light.
137
291783
2733
ที่ถ่ายแสงที่มองเห็นได้ และแสงอัลตร้าไวโอเล็ต
04:54
But you might not know
138
294516
1233
แต่คุณอาจจะไม่รู้ว่า
04:55
that there are 20 space telescopes in orbit,
139
295749
2606
มีกล้องโทรทรรศน์อวกาศ 20 ตัวอยู่ในวงโคจร
04:58
missions that can each see part
140
298355
1789
ภารกิจของพวกมันคือการมองเห็นแต่ละส่วน
05:00
of the full spectrum of light.
141
300144
1636
ของสเปคตรัมเต็มของแสง
05:02
With telescopes acting as our virtual eyes,
142
302379
2483
ด้วยกล้องโทรทรรศน์ที่ทำหน้าที่เป็น ดวงตาเสมือนของเรา
05:04
both in space and here on Earth,
143
304862
1748
ทั้งในอวกาศและที่อยู่บนโลก
05:06
we can see some amazing things.
144
306610
2650
เราสามารถมองเห็นสิ่งมหัศจรรย์ได้
05:09
And the coolest thing of all,
145
309260
1527
และสิ่งที่เจ๋งที่สุดคือ
05:10
no matter the wavelength or energy,
146
310787
2414
ไม่ว่าจะเป็นพลังงานความยาวคลื่นเท่าใด
05:13
the light that we see out in the distant universe
147
313201
2496
แสงที่เราเห็นออกไปในห้วงอวกาศอันไกลโพ้น
05:15
is the same thing as the light
148
315697
1423
นั้นเป็นสิ่งเดียวกันกับแสง
05:17
that we can experience and study here on Earth.
149
317120
2597
ที่เราสัมผัสและศึกษาได้บนโลกนี้
05:19
So, since we know the physics
150
319717
1275
ดังนั้น เมื่อเรารู้กายภาพ
05:20
of how x-ray,
151
320992
1288
ของการที่รังสีเอ็กซ์
05:22
ultraviolet light,
152
322280
1130
แสงอัลตร้าไวโอเล็ต
05:23
or microwaves work here,
153
323410
1794
หรือไมโครเวฟทำงานอย่างไรแล้ว
05:25
we can study the light of a distant star or galaxy
154
325204
2998
เราก็สามารถศึกษาแสงของดวงดาว หรือแกแล็กซีอันไกลโพ้นได้
05:28
and know what kinds of things
155
328202
1496
และรู้ได้ว่ามีอะไร
05:29
are happening there too.
156
329698
1805
กำลังเกิดขึ้นตรงนั้นบ้างอีกด้วย
05:31
So, as you go about your daily life,
157
331503
1751
ดังนั้น ขณะคุณใช้ชีวิตประจำวันอยู่
05:33
think beyond what your eyes can and can't see.
158
333254
2700
จงคิดให้ไกลไปกว่าสิ่งที่ดวงตา สามารถมองเห็นหรือไม่เห็น
05:35
Knowing just a little bit about the natural world
159
335954
2417
การที่รู้สักเล็กน้อยเกี่ยวกับโลกธรรมชาติ
05:38
can help you perceive the full spectrum
160
338371
1976
สามารถทำให้คุณรับรู้สเปคตรัมเต็ม ๆ
05:40
around you all the time.
161
340347
1906
ที่มีอยู่รอบตัวคุณตลอดเวลาได้
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7