The infinite life of pi - Reynaldo Lopes

Translator: Thitiporn Ratanapojnard Reviewer: Rawee Ma

Try to measure a circle.

ลองวัดวงกลมวงหนึ่ง

The diameter and radius are easy,

เส้นผ่านศูนย์กลางและรัศมีน่ะมันง่าย

they're just straight lines

มันเป็นแค่เส้นตรง

you can measure with a ruler.

คุณสามารถวัดมันด้วยไม้บรรทัด

But to get the circumference,

แต่ถ้าจะวัดเส้นรอบวง

you'd need measuring tape or a piece of string,

คุณต้องใช้สายวัดหรือเชือกสักเส้น

unless there was a better way.

เว้นแต่ว่า มันมีวิธีที่ดีกว่านี้

Now, it's obvious

มันชัดเจนนะ

that a circle's circumference would get smaller or larger

ที่เส้นรอบวงจะใหญ่ขึ้นหรือเล็กลง

along with its diameter,

ตามเส้นผ่านศูนย์กลาง

but the relationship goes further than that.

แต่ความสัมพันธ์ของมันน่ะยิ่งกว่านั้น

In fact, the ratio between the two,

ที่จริงแล้ว อัตราส่วนระหว่างทั้งสองค่านี้

the circumference divided by the diameter,

เส้นรอบวงหารด้วยเส้นผ่านศูนย์กลาง

will always be the same number,

จะเป็นค่าเดียวกันเสมอ

no matter how big or small the circle gets.

ไม่ว่าวงกลมจะใหญ่หรือเล็กแค่ไหน

Historians aren't sure when or how

นักประวัติศาสตร์ไม่แน่ใจว่า เมื่อไร หรือ อย่างไร

this number was first discovered,

ที่ตัวเลขนี้ได้ถูกค้นพบ

but it's been known in some form

แต่มันเป็นที่รู้จักในบางรูปแบบ

for almost 4,000 years.

มานานเกือบ 4,000 ปี

Estimates of it appear in the works of ancient Greek,

ค่าประมาณของมันปรากฏในผลงาน ของชาวกรีกโบราณ

Babylonian,

ชาวบาบิโลน

Chinese,

ชาวจีน

and Indian mathematicians.

และนักคณิตศาสตร์อินเดีย

And it's even believed to have been used

และเชื่อกันว่ามันถูกใช้

ในการก่อสร้างพีระมิด

in building the Egyptian pyramids.

Mathematicians estimated it

นักคณิตศาสตร์ประมาณค่ามัน

by inscribing polygons in circles.

ด้วยการวาดรูปหลายเหลี่ยมในวงกลม

And by the year 1400,

และในปี คศ.1400

it had been calculated to as far as ten decimal places.

มันได้ถูกคำนวนไปจนถึงทศนิยมสิบหลัก

So, when did they finally figure out the exact value

แล้วเมื่อไหร่ที่เขาเจอค่าเป๊ะๆของมัน

instead of just estimating?

แทนที่จะเป็นการประมาณล่ะ

Actually, never!

อันที่จริงแล้ว ยังไม่เคยเลย!

You see, the ratio

คุณเห็นมั้ย อัตราส่วน

of a circle's circumference to its diameter

ระหว่างเส้นรอบวงของวงกลม กับเส้นผ่านศูนย์กลางของมัน

is what's known as an irrational number,

เป็นที่รู้จักกันว่าเป็น จำนวนอตรรกยะ

one that can never be expressed

ซึ่งไม่สามารถแสดงออกมา

as a ratio of two whole numbers.

ด้วยอัตราส่วนของจำนวนเต็มสองจำนวน

You can come close,

คุณอาจจะได้ค่าใกล้เคียง

but no matter how precise the fraction is,

แต่ไม่ว่าเศษส่วนนั้นจะเป๊ะขนาดไหน

it will always be just a tiny bit off.

มันจะขาดหรือเกินไปนิดหน่อยเสมอ

So, to write it out in its decimal form,

ดังนั้น การจะเขียนมันออกมาในรูปเลขฐานสิบ

you'd have an on-going series of digits

คุณจะได้ตัวเลขที่ไปยาวเรื่อยๆ

starting with

เริ่มด้วย

3.14159

3.14159

and continuing

และต่อไปเรื่อยๆ

forever!

ไม่รู้จบ!

That's why, instead of trying to write out

เพราะอย่างนั้น แทนที่จะพยายามเขียน

an infinite number of digits every time,

ตัวเลขไม่รู้จบทุกครั้ง

we just refer to it using the Greek letter pi.

เราก็แค่แทนมันด้วยอักษรกรีก พาย(π)

Nowadays, we test the speed of computers

ทุกวันนี้ เราทดสอบความเร็วของคอมพิวเตอร์

by having them calculate pi,

ด้วยการให้มันคำนวนค่าพาย

and quantum computers have been able

และคอมพิวเตอร์ควอนตัมสามารถ

to calculate it up to two quadrillion digits.

คำนวนค่าของมันได้ตัวเลขถึง สองล้านล้านหลัก

People even compete to see

ผู้คนถึงขนาดแข่งกันดูว่า

how many digits they can memorize

พวกเขาจะสามารถจำเลขได้กี่หลัก

and have set records for remembering

และสร้างสถิติในการจำมันได้

over 67,000 of them.

มากกว่า 67,000 หลัก

But for most scientific uses,

แต่สำหรับการใช้งานทางวิทยาศาสตร์

you only need the first forty or so.

คุณต้องการแค่สี่สิบหลักแรก ประมาณนั้น

And what are these scientific uses?

การใช้งานทางวิทยาศาสตร์พวกนี้คืออะไร

Well, just about any calculations involving circles,

ก็การคำนวนเกือบทุกอย่างที่เกี่ยวกับวงกลม

from the volume of a can of soda

ตั้งแต่ปริมาตรของกระป๋องน้ำอัดลม

to the orbits of satellites.

ไปจนถึงวงโคจรของดาวเทียม

And it's not just circles, either.

และไม่ใช่แค่วงกลมเท่านั้นนะ

Because it's also useful in studying curves,

มันมีประโยชน์ในการศึกษาความโค้งด้วย

pi helps us understand periodic or oscillating systems

พายช่วยให้เราเข้าใจระบบที่เป็นช่วงๆ หรือการแกว่ง

like clocks,

เช่น นาฬิกา

electromagnetic waves,

คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า

and even music.

และแม้กระทั่งดนตรี

In statistics, pi is used in the equation

ในสถิติ พายถูกใช้ในสมการ

to calculate the area under a normal distribution curve,

ในการคำนวนพื้นที่ ใต้เส้นโคังการแจกแจงปกติ

which comes in handy for figuring out distributions

ที่ใช้ในการคิดค่าการกระจายตัว

of standardized test scores,

ของค่ามาตรฐานของคะแนน

financial models,

รูปแบบทางการเงิน

or margins of error in scientific results.

หรือระดับช่วงความเชื่อมั่น ในผลการทดลองทางวิทยาศสตร์

As if that weren't enough,

แค่นี้ยังไม่พอ

pi is used in particle physics experiments,

พายถูกใช้ในการทดลองทางฟิสิกส์อนุภาค

such as those using the Large Hadron Collider,

เช่น เครื่องเร่งอนุภาค

not only due to its round shape,

ไม่ใช่แค่เพราะทรงกลมของมันเท่านั้น

but more subtly,

แต่ที่ละเอียดกว่านั้น

because of the orbits in which tiny particles move.

ก็คือวงโคจรที่อนุภาคจิ๋วๆนั้นเคลื่อนที่

Scientists have even used pi

นักวิทยาศาสตร์ยังใช้พาย

to prove the illusive notion

ในการพิสูจน์แนวคิดที่คลุมเครือ

that light functions as both a particle

ว่าแสงเป็นทั้งอนุภาค

and an electromagnetic wave,

และคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า

and, perhaps most impressively,

และ ที่น่าประทับใจที่สุดก็คือ

to calculate the density of our entire universe,

การคำนวนความหนาแน่นของจักรวาลของเรา

which, by the way,

ที่ซึ่ง

still has infinitely less stuff in it

ยังมีสิ่งต่างๆน้อย

than the total number of digits in pi.

กว่าจำนวนตัวเลขทั้งหมดในพาย