Mysteries of vernacular: X-ray - Jessica Oreck and Rachael Teel

Misterije kolokvijalnog: X-zrak - Džesika Orek (Jessica Oreck) i Rejčel Til (Rachael Teel)

Prevodilac: Miloš Milosavljević Lektor: Mile Živković

Mysteries of vernacular:

Misterije kolokvijalnog:

X-ray,

rendgenski (iks) zrak,

a form of electromagnetic radiation

oblik elektromagnetnog zračenja

capable of penetrating solids.

koji može da prodire kroz čvrsta tela.

The word X-ray harkens back

Reč "iks-zrak" nas vraća

to the work of Rene Descartes,

na rad Renea Dekarta,

a French philosopher,

francuskog filozofa,

mathematician,

matematičara

and writer in the 17th century.

i pisca u 17. veku.

One of Descartes innumerable contributions

Jedan od Dekartovih mnogobrojnih doprinosa

to the world of numbers

svetu brojeva

was the invention of a simple yet brilliant convention

bio je izum jednostavne, ali briljantne konvencije

most people take for granted today:

koju danas mnogi uzimaju zdravo za gotovo:

the representation of unknowns

predstavljanje nepoznatih

within an equation as X, Y, and Z.

u jednačinama kao X, Y i Z.

When the German scientist Wilhelm Rontgen

Kada je nemački naučnik Vilhelm Rendgen

discovered what we now call X-rays

otkrio ono što sada nazivamo iks-zracima

in the late 19th century,

krajem 19. veka,

he gave them the name X-strahlen.

dao im je ime X-strahlen.

Strahlen is German for shine,

Strahlen je na nemačkom: zračiti,

and X, of course, represented the unknown nature

a "X" predstavlja nepoznatu prirodu

of the radiation Rontgen had discovered,

zračenja koje je Rendgen otkrio,

the X-factor, so to speak.

takozvani iks-faktor.

The English translation maintained the X

Engleski prevod je zadržao "X",

but replaced the German shine with ray,

ali je zamenio nemačko "zračenje" sa "ray" (zrak)

meaning a beam of light.

u značenju "snop svetlosti".

Coincidentally, in mathematics,

U isto vreme, u matematici

the word ray refers to a line

rač "zrak" se odnosi na liniju

with a point of origin that has no end

koja ima početak ali nema kraj

and extends to infinity,

i produžava se u beskonačnost (poluprava)

bringing us neatly back to the unknown.

vraćajući nas elegantno u nepoznato.

Today we understand what X-radiation is,

Danas razumemo šta je iks-zračenje

and in spite of the humble objections

i uprkos skromnim prigovorima

of its discoverer,

njegovog pronalazača,

it is also commonly called Rontgen Radiation,

široko je poznato kao rendgensko zračenje,

eliminating with the X

eliminišući "X",

the fundamental mystery of its nature.

prvobitnu misteriju njegove prirode.