What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu

3,821,919 views ・ 2014-08-07

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Marta Konieczna
00:06
What if I told you there were trillions of tiny bacteria all around you?
0
6481
4539
Czy wiesz, że wokół ciebie są biliony bakterii?
00:11
It's true.
1
11044
1455
To prawda.
00:12
Microorganisms called bacteria were some of the first life forms
2
12523
4075
Mikroorganizmy zwane bakteriami były pierwszymi formami życia
00:16
to appear on Earth.
3
16622
1142
istniejącymi na Ziemi.
00:18
Though they consist of only a single cell,
4
18526
2307
Pomimo że składają się tylko z jednej komórki,
00:20
their total biomass is greater than that of all plants and animals combined.
5
20857
4569
ich całkowita biomasa jest większa od wszystkich roślin i zwierząt razem.
00:26
And they live virtually everywhere:
6
26668
1950
Żyją praktycznie wszędzie:
00:28
on the ground, in the water,
7
28642
2353
na ziemi, w wodzie,
00:31
on your kitchen table, on your skin,
8
31019
2512
na stole w kuchni, skórze,
00:33
even inside you.
9
33555
1655
nawet wewnątrz ciebie.
00:35
Don't reach for the panic button just yet.
10
35945
2307
Ale nie panikuj.
00:38
Although you have 10 times more bacterial cells inside you
11
38276
3796
Chociaż masz w sobie dziesięć razy tyle bakterii
00:42
than your body has human cells,
12
42096
1897
niż twoje ciało ma komórek,
00:44
many of these bacteria are harmless or even beneficial,
13
44018
4063
wiele z nich jest nieszkodliwych, a nawet korzystnych,
00:48
helping digestion and immunity.
14
48106
2140
wspierają trawienie i odporność.
00:51
But there are a few bad apples that can cause harmful infections,
15
51086
3785
Jest jednak parę czarnych owiec, powodujących szkodliwe infekcje,
00:54
from minor inconveniences to deadly epidemics.
16
54895
3047
od drobnych niedogodności do śmiertelnych epidemii.
00:58
Fortunately, there are amazing medicines designed to fight bacterial infections.
17
58717
5403
Na szczęście są świetne leki stworzone do zwalczania infekcji bakteryjnych.
01:04
Synthesized from chemicals or occurring naturally in things like mold,
18
64144
3876
Syntetyzowane z substancji chemicznych lub naturalne, na przykład pleśń,
01:08
these antibiotics kill or neutralize bacteria
19
68044
3047
antybiotyki zabijają lub neutralizują bakterie,
01:11
by interrupting cell wall synthesis
20
71115
2836
przerywając syntezę ściany komórkowej
01:13
or interfering with vital processes like protein synthesis,
21
73975
4056
lub zakłócając procesy życiowe, takie jak synteza białka.
01:18
all while leaving human cells unharmed.
22
78055
2314
Ludzkie komórki zostają bez szwanku.
01:21
The deployment of antibiotics over the course of the 20th century
23
81131
3299
Wdrożenie antybiotyków w XX wieku
01:24
has rendered many previously dangerous diseases easily treatable.
24
84454
3496
zmieniło choroby niebezpieczne w przypadłości łatwo uleczalne.
01:27
But today, more and more of our antibiotics
25
87974
2873
Dzisiaj jednak coraz więcej antybiotyków
01:30
are becoming less effective.
26
90871
2092
jest coraz mniej skutecznych.
01:32
Did something go wrong to make them stop working?
27
92987
2577
Czy coś poszło nie tak i je zatrzymało?
01:35
The problem is not with the antibiotics but the bacteria they were made to fight,
28
95588
4835
Problem nie dotyczy antybiotyków, ale walczących z nimi bakterii,
01:40
and the reason lies in Darwin's theory of natural selection.
29
100447
3350
a przyczyna leży w teorii doboru naturalnego Darwina.
01:44
Just like any other organisms,
30
104587
1651
Tak jak inne organizmy,
01:46
individual bacteria can undergo random mutations.
31
106262
3334
bakteria może podlegać losowym mutacjom.
01:49
Many of these mutations are harmful or useless,
32
109937
3274
Wiele z nich jest szkodliwych lub bezużytecznych,
01:53
but every now and then, one comes along that gives its organism
33
113235
3349
ale czasem pojawia się taka, która daje bakterii przewagę
01:56
an edge in survival.
34
116608
1603
i pozwala przetrwać.
01:58
And for a bacterium,
35
118488
1382
Dla bakterii
01:59
a mutation making it resistant to a certain antibiotic
36
119895
3016
mutacja uodparniająca na pewne antybiotyki
02:02
gives quite the edge.
37
122936
1428
daje taką przewagę.
02:05
As the non-resistant bacteria are killed off,
38
125208
2768
Kiedy giną bakterie nieodporne,
02:08
which happens especially quickly in antibiotic-rich environments,
39
128000
3350
co dzieje się szczególnie szybko w środowiskach bogatych w antybiotyki,
02:11
like hospitals,
40
131374
1100
takich jak szpitale,
02:12
there is more room and resources for the resistant ones to thrive,
41
132520
3195
jest więcej miejsca i zasobów do rozwoju pozostałych.
02:15
passing along only the mutated genes that help them do so.
42
135740
3833
Pozwoliły im na to tylko ich zmutowane geny.
02:19
Reproduction isn't the only way to do this.
43
139597
2308
Reprodukcja nie jest jedynym sposobem.
02:22
Some can release their DNA upon death to be picked up by other bacteria,
44
142580
3992
Niektóre bakterie mogły zdobyć DNA uwolnione po śmierci innych,
02:26
while others use a method called conjugation,
45
146596
2562
a inne wykorzystują metodę zwaną koniugacją,
dzielą swoje geny, łącząc się poprzez "włoski" komórkowe.
02:29
connecting through pili to share their genes.
46
149182
2925
02:32
Over time, the resistant genes proliferate,
47
152131
2702
Z biegiem czasu odporne geny rozmnażają się,
02:34
creating entire strains of resistant super bacteria.
48
154857
2980
tworząc całe szczepy superodpornych bakterii.
02:39
So how much time do we have before these superbugs take over?
49
159127
3434
Ile mamy czasu, zanim superbakterie przejmą władzę?
02:43
Well, in some bacteria, it's already happened.
50
163466
2357
W kilku przypadkach już tak się stało.
02:46
For instance, some strands of staphylococcus aureus,
51
166989
3363
Na przykład niektóre szczepy gronkowca złocistego,
02:50
which causes everything from skin infections to pneumonia and sepsis,
52
170376
3781
powodującego między innymi infekcję skóry, sepsę i zapalenie płuc,
02:54
have developed into MRSA,
53
174181
2028
zamieniły się w MRSA,
02:56
becoming resistant to beta-lactam antibiotics,
54
176233
2867
stały się odporne na antybiotyki beta-laktamowe
02:59
like penicillin, methicillin, and oxacillin.
55
179124
2457
takie jak penicylina, metycylina i oksacylina.
03:02
Thanks to a gene that replaces the protein beta-lactams normally target and bind to,
56
182573
4804
Dzięki genowi zmieniającemu białka, które antybiotyki biorą za cel,
03:07
MRSA can keep making its cell walls unimpeded.
57
187401
3435
MRSA może zabezpieczyć ściany komórkowe.
03:10
Other super bacteria, like salmonella,
58
190860
3025
Inne superbakterie, takie jak salmonella
03:13
even sometimes produce enzymes like beta-lactams
59
193909
3146
czasem wytwarzają enzymy takie jak beta-laktany,
03:17
that break down antibiotic attackers before they can do any damage,
60
197079
3599
które niszczą antybiotyki, zanim wyrządzą im jakiejś szkody,
03:20
and E. coli, a diverse group of bacteria
61
200702
2713
zaś E. coli, zróżnicowana grupa bakterii,
03:23
that contains strains that cause diarrhea and kidney failure,
62
203439
3388
zawierająca szczepy wywołujące biegunkę i niewydolność nerek,
03:26
can prevent the function of antibiotics,
63
206851
2112
może uniemożliwić działanie antybiotyków
03:28
like quinolones, by actively booting any invaders
64
208987
2394
w rodzaju chinolonów, powalając intruzów,
03:31
that manage to enter the cell.
65
211405
1809
którzy chcą dostać się do komórki.
03:34
But there is good news.
66
214566
1802
Jest jednak dobra wiadomość.
03:36
Scientists are working to stay one step ahead of the bacteria,
67
216392
3195
Naukowcy pracują nad tym, by być o krok przed bakterią.
03:39
and although development of new antibiotics
68
219611
2094
Chociaż rozwój nowych antybiotyków
03:41
has slowed in recent years,
69
221729
1644
zwolnił w ostatnich latach,
03:43
the World Health Organization has made it a priority to develop novel treatments.
70
223397
4229
Światowa Organizacja Zdrowia skupiła się na stworzeniu nowych metod leczenia.
03:48
Other scientists are investigating alternate solutions,
71
228487
2762
Inni naukowcy badają rozwiązania alternatywne,
03:51
such as phage therapy or using vaccines to prevent infections.
72
231273
3639
takie jak terapia fagowa lub szczepienia do zapobiegania infekcjom.
03:55
Most importantly, curbing the excessive and unnecessary use of antibiotics,
73
235784
3813
Co ważne, ograniczenie nadmiernego i niepotrzebnego użycia antybiotyków
03:59
such as for minor infections that can resolve on their own,
74
239621
3039
w drobnych infekcjach, które przechodzą same,
04:02
as well as changing medical practice to prevent hospital infections,
75
242684
3636
oraz zmiana praktyki medycznej w zapobieganiu infekcjom szpitalnym,
04:06
can have a major impact
76
246344
1373
może mieć na to duży wpływ,
04:07
by keeping more non-resistant bacteria alive
77
247741
2524
utrzymując przy życiu więcej nieodpornych bakterii
04:10
as competition for resistant strains.
78
250289
2031
jako konkurencji dla szczepów odpornych.
04:13
In the war against super bacteria, deescalation may sometimes work better
79
253082
3733
W wojnie przeciwko superbakterii, złożenie broni może podziałać lepiej
04:16
than an evolutionary arms race.
80
256839
2096
niż ewolucyjny wyścig zbrojeń.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7