The Secret Life of Plankton

Tajemnicze życie planktonu

2,058,289 views ・ 2012-04-02

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Asia Cybulska Korekta: Rysia Wand
00:17
[Stories from the Sea]
0
17000
2976
"Morskie opowieści"
00:21
[Fish Tale My Secret Life as Plankton]
1
21198
4976
Tajemnicze życie planktonu
Co ja tu robię?
00:29
How did I get here?
2
29496
1318
00:32
Well, it's a stranger story than you might think.
3
32506
3051
To dziwniejsze, niż myślisz.
00:37
I came from a world of drifters,
4
37028
3255
Przybyłem z krainy włóczęgów.
00:40
a place few humans have ever seen.
5
40307
2579
Mało kto ją zna.
00:43
The world of plankton.
6
43979
1606
Świat planktonu.
00:47
I came from a batch of a million eggs, and only a few of us survived.
7
47491
4667
Było nas milion jajeczek, ale nieliczni przetrwali.
00:55
When I became a larva, I moved among other drifters.
8
55092
3640
Jako larwa dołączyłem do innych wędrowców.
00:59
["Plankton" comes from the Greek "planktos" for wandering]
9
59472
4653
"Plankton" znaczy po grecku "wędrowanie".
Plankton ma wiele rozmiarów,
01:08
My fellow plankton came in all sizes, from tiny algae and bacteria
10
68138
5191
od maleńkich alg i bakterii,
01:13
to animals longer than a blue whale.
11
73353
2490
aż po zwierzęta dłuższe niż wieloryb.
01:20
I shared my nursery with other embryos and juveniles,
12
80781
4593
Dzieliłem żłobek z innymi embrionami i młodymi,
01:25
from clams and crabs to sea urchins and anemones.
13
85398
3966
od małży i krabów po jeżowce i ukwiały.
01:32
(High pitch sound)
14
92445
1300
01:33
We drifting animals are called zooplankton.
15
93769
3271
Dryfujące zwierzęta to zooplankton.
01:38
The most common animals here are copepods and krill.
16
98567
4478
Najwięcej tu widłonogów i kryla.
01:43
(Buzzing)
17
103069
1000
Nigdzie nie znajdziesz tak różnorodnego miejsca.
01:46
You could search the world over,
18
106332
1967
01:48
but you'd never find a place more diverse than my childhood home.
19
108323
3767
01:53
A teaspoon of seawater
20
113905
1978
Łyżeczka wody morskiej może kryć ponad milion stworzeń.
01:55
can contain more than a million living creatures.
21
115907
2864
02:01
It can be a pretty tough existence, though.
22
121920
2994
Nasze życie bywa jednak ciężkie.
02:04
Trillions are born here, but only a few make it to adulthood.
23
124938
4142
Miliardy rodzą się tutaj,
ale nieliczni osiągają dorosłość.
Chociaż nie większa niż główka od szpilki,
02:14
He may be no larger than a pin head,
24
134048
2589
02:16
but this crab larva is an arrow worm's worst nightmare.
25
136661
3856
ta larwa kraba to koszmar dla strzałki morskiej.
02:22
(Bumping noises)
26
142229
2751
02:32
(Buzzing)
27
152332
1301
02:35
Epic battles between carnivores like these are just one way to get food.
28
155831
4603
Walki mięsożerców to jeden sposób na zdobycie pożywienia.
02:41
But the real powers of this place come from phytoplankton.
29
161754
4260
Prawdziwa potęga tego miejsca bierze się z fitoplanktonu.
02:47
Single-celled life
30
167361
1206
02:48
that transforms sunlight and carbon dioxide
31
168591
2783
Te jednokomórkowce przetwarzają światło i CO2 w jadalne złoto.
02:51
into edible gold.
32
171398
1462
Fitoplankton to podstawa największego łańcucha pokarmowego.
03:00
Phytoplankton are the base for the largest food web in the world.
33
180462
4146
03:06
During the night,
34
186983
1638
W nocy wiele podobnych do mnie zwierząt
03:08
many animals like me would rise up from the depths
35
188645
2592
03:11
to feed on this sun-powered feast.
36
191261
2875
wypływa z głębin, by wziąć udział w napędzanej słońcem uczcie.
03:15
(Maraca sound)
37
195056
1625
03:18
I was part of the largest daily migration of life on Earth.
38
198830
3902
Byłem częścią największej codziennej migracji na świecie.
03:25
During the day,
39
205197
1563
Za dnia wracałem do ciemności i moich dziwacznych towarzyszy.
03:26
I'd return to the darkness, where I'd join my bizarre companions.
40
206784
4143
03:32
(High pitch buzz)
41
212682
1523
03:34
(Flapping noises)
42
214229
1193
03:35
Cannibals, like this sea butterfly mollusk,
43
215446
3114
Kanibali, takich jak ten małż,
03:38
that eats its next of kin.
44
218584
1677
który zjada krewniaka,
03:44
And comb jellies,
45
224983
1638
lub żebropławów, trzepoczących tęczowymi rzęsami.
03:46
that beat cilia like rainbowed eyelashes.
46
226645
3219
03:55
Some of these snare their prey with sticky tentacles,
47
235907
2845
Niektóre łapią ofiary lepkimi mackami,
03:59
while others just take a bite out of their cousins.
48
239834
3358
inne wolą nadgryzać kuzynów.
04:05
And siphonophores
49
245245
1484
Rurkopławy wabią ofiary trującą przynętą.
04:06
that catch prey with toxic fishing lures.
50
246753
2588
04:15
But my favorite would have to be the crustacean Phronima.
51
255246
3778
Mój ulubieniec to skorupiak zwany beczułnikiem.
04:20
Its monstrous looks inspired the movie "Aliens."
52
260276
3292
Jego przerażający wygląd dał początek filmowi "Obcy".
04:25
It can catch tiny bits in its bristles,
53
265215
2837
Może łapać małe fragmenty kolcami,
04:28
but prefers larger prey like salps.
54
268076
2689
ale woli większe ofiary, jak salpy.
04:34
With two sets of eyes, this female prowls the deeper water.
55
274553
4430
Samica z dwoma zestawami oczu przemierza głębiny.
04:41
Prey in hand,
56
281307
1807
To jedna z najdziwniejszych czynności w królestwie zwierząt.
04:43
she performs one of the strangest behaviors
57
283138
2658
04:45
in the entire animal kingdom.
58
285820
1738
04:50
With body parts from her victims,
59
290908
2390
Z części ciał ofiar ostrożnie buduje beczkowate schronienie.
04:53
she delicately assembles a barrel-like home
60
293322
3592
04:56
feeding her young until they can drift off and survive on their own.
61
296938
3713
Karmi młode, aż nauczą się dryfować i przeżyć same.
05:04
Best of all, they make the perfect snack for a small fish like me.
62
304722
5139
To doskonała przekąska dla niedużych ryb, jak ja.
05:12
Here among the plankton,
63
312785
2037
Tu łańcuch pokarmowy jest tak poplątany i złożony,
05:14
the food web is so tangled and complex,
64
314846
3575
05:18
even scientists don't know who eats whom.
65
318445
2984
że nawet naukowcy nie wiedzą, kto kogo zjada.
05:23
But I do.
66
323900
1333
Ale ja wiem.
05:28
At least now you know a bit of my story.
67
328938
2856
Teraz przynajmniej wiesz coś o mnie.
05:32
There's so much more to me than just a tasty meal.
68
332784
3133
Jestem czymś więcej niż smacznym posiłkiem.

Original video on YouTube.com
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7