How does your body process medicine? - Céline Valéry

Co dzieje się z lekarstwami w organizmie? - Céline Valéry

Tłumaczenie: Agnieszka Cabanes Korekta: Barbara Guzik

Czy zastanawialiście się kiedyś, co dzieje się po połknięciu

Have you ever wondered what happens to a painkiller, like ibuprofen,

leku przeciwbólowego jak ibuprofen?

after you swallow it?

Medicine that slides down your throat can help treat a headache,

Lekarstwo to może pomóc, gdy boli nas głowa,

a sore back,

plecy

or a throbbing sprained ankle.

czy skręcona kostka.

But how does it get where it needs to go in the first place?

W jaki sposób dociera we właściwe miejsce?

The answer is that it hitches a ride in your circulatory blood stream,

Otóż dostaje się do układu krwionośnego,

cycling through your body in a race to do its job

krążąc po organizmie, wykonuje swoje zadanie,

before it's snared by organs and molecules designed to neutralize

po czym jest wychwytywane przez organy i cząsteczki

neutralizujące obce substancje i usuwające je z organizmu.

and expel foreign substances.

This process starts in your digestive system.

Proces zaczyna się w układzie trawiennym.

Say you swallow an ibuprofen tablet for a sore ankle.

Powiedzmy, że wzięliście ibuprofen, bo boli was kostka.

Within minutes, the tablet starts disintegrating in the acidic fluids

W ciągu kilku minut kwas w żołądku

zaczyna go rozkładać.

of your stomach.

The dissolved ibuprofen travels into the small intestine

Rozpuszczony ibuprofen dostaje się do jelita cienkiego,

and then across the intestinal wall into a network of blood vessels.

gdzie przenika przez ścianki do sieci naczyń krwionośnych.

These blood vessels feed into a vein,

Naczynia te uchodzą do żyły,

która transportuje krew wraz z całą zawartością do wątroby.

which carries the blood, and anything in it, to the liver.

The next step is to make it through the liver.

Następnie lek musi przedostać się przez wątrobę.

As the blood and the drug molecules in it travel through liver blood vessels,

Gdy krew z jego cząsteczkami przepływa przez naczynia krwionośne wątroby,

enzymes attempt to react with the ibuprofen molecules

enzymy próbują przechwycić cząsteczki ibuprofenu,

to neutralize them.

żeby je zneutralizować.

The damaged ibuprofen molecules, called metabolites,

Uszkodzone cząsteczki zwane metabolitami

may no longer be effective as painkillers.

nie mają już działania przeciwbólowego.

At this stage, most of the ibuprofen makes it through the liver unscathed.

Na tym etapie jednak większość ibuprofenu przechodzi przez wątrobę nieuszkodzona.

It continues its journey out of the liver,

Przemieszcza się dalej

through veins,

żyłami

into the body's circulatory system.

do układu krążenia.

Half an hour after you swallow the pill,

Pół godziny po połknięciu tabletki

some of the dose has already made it into the circulatory blood stream.

część dawki krąży już we krwi.

This blood loop travels through every limb and organ,

Dociera do każdej części ciała, do każdego organu,

including the heart, brain, kidneys, and back through the liver.

serca, mózgu, nerek i znów do wątroby.

When ibuprofen molecules encounter a location

Kiedy cząsteczki ibuprofenu napotykają miejsce,

where the body's pain response is in full swing,

gdzie rozwija się reakcja bólowa,

they bind to specific target molecules that are a part of that reaction.

wiążą się z cząsteczkami, które uczestniczą w tej reakcji.

Painkillers, like ibuprofen, block the production of compounds

Środki przeciwbólowe blokują produkcję związków chemicznych,

that help the body transmit pain signals.

które przekazują informację o bólu.

As more drug molecules accumulate,

Uwalnianie kolejnych cząsteczek leku

the pain-cancelling affect increases,

zwiększa efekt przeciwbólowy,

reaching a maximum within about one or two hours.

który osiąga swoje maksimum w ciągu jednej do dwóch godzin.

Then the body starts efficiently eliminating ibuprofen,

Po tym czasie organizm zaczyna skutecznie usuwać ibuprofen,

with the blood dose decreasing by half every two hours on average.

którego stężenie we krwi zmniejsza się średnio o połowę co dwie godziny.

When the ibuprofen molecules detach from their targets,

Po odczepieniu od cząsteczek docelowych

the systemic blood stream carries them away again.

cząsteczki ibuprofenu wracają do dużego krwiobiegu.

Back in the liver, another small fraction of the total amount of the drug

Gdy znów docierają do wątroby,

kolejna porcja leku zostaje przekształcona w metabolity,

gets transformed into metabolites,

which are eventually filtered out by the kidneys in the urine.

które później będą przefiltrowane przez nerki i usunięte z moczem.

The loop from liver to body to kidneys continues at a rate

Cały cykl przepływu krwi z wątroby przez organizm do nerek

of about one blood cycle per minute,

trwa około minuty.

with a little more of the drug neutralized and filtered out in each cycle.

Z każdym cyklem neutralizuje się i filtruje coraz więcej leku.

These basic steps are the same for any drug that you take orally,

Proces ten jest identyczny dla każdego leku przyjmowanego doustnie,

but the speed of the process

ale jego prędkość

and the amount of medicine that makes it into your blood stream

i ilość substancji aktywnej, która dostaje się do krwi,

zależy od lekarstwa,

varies based on drug,

person,

osoby

and how it gets into the body.

i jak zostało podane.

The dosing instructions on medicine labels can help,

Dawkowanie zalecane w ulotce daje pewne wskazówki,

but they're averages based on a sample population

ale jest ono uśrednione i opiera się na próbce populacji,

that doesn't represent every consumer.

która nie jest reprezentatywna dla każdego pacjenta.

And getting the dose right is important.

Przyjęcie właściwej dawki jest bardzo ważne.

If it's too low, the medicine won't do its job.

Przy zbyt niskiej, lek nie zadziała.

If it's too high, the drug and its metabolites can be toxic.

Przy zbyt wysokiej, lekarstwo i jego metabolity mogą być toksyczne.

That's true of any drug.

Dotyczy to każdego leku.

One of the hardest groups of patients to get the right dosage for are children.

Najtrudniej jest ustalić właściwe dawki dla dzieci.

That's because how they process medicine changes quickly, as do their bodies.

Bardzo szybko zmienia się ich ciało, co wpływa na metabolizm leków.

For instance, the level of liver enzymes that neutralize medication

Na przykład poziom enzymów wątrobowych, które neutralizują lekarstwa,

highly fluctuates during infancy and childhood.

ulega dużym zmianom u niemowląt i dzieci.

And that's just one of many complicating factors.

To tylko jeden z wielu utrudniających czynników.

Genetics,

Geny,

age,

wiek,

diet,

disease,

dieta,

choroby,

and even pregnancy influence the body's efficiency of processing medicine.

nawet ciąża wpływają na efektywność metabolizowania leku przez organizm.

Some day, routine DNA tests may be able to dial in the precise dose of medicine

Może kiedyś rutynowe testy DNA pozwolą dobrać dokładną dawkę leku

personalized to your liver efficiency and other factors,

dopasowaną do wydolności wątroby i innych czynników,

but in the meantime,

ale na razie

your best bet is reading the label

najbezpieczniej przeczytać ulotkę

or consulting your doctor or pharmacist,

czy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą

and taking the recommended amounts with the recommended timing.

i przyjmować zalecane dawki w zalecanych odstępach czasowych.