The three different ways mammals give birth - Kate Slabosky

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Rysia Wand

What do these animals have in common?

Co łączy te zwierzęta?

More than you might think.

Więcej niż można pomyśleć.

Along with over 5,000 other species, they're mammals,

Razem z ponad 5000 innych gatunków są ssakami,

or members of class mammalia.

należą do gromady ssaków.

All mammals are vertebrates, meaning they have backbones.

Wszystkie ssaki to kręgowce, co znaczy że mają kręgosłupy.

But mammals are distinguished from other vertebrates

Ssaki można odróżnić od innych kręgowców

by a number of shared features.

dzięki wielu wspólnym cechom.

That includes warm blood,

Są stałocieplne,

body hair or fur,

owłosione lub futerkowe,

the ability to breathe using lungs,

oddychają za pomocą płuc,

and nourishing their young with milk.

karmią młode mlekiem.

But despite these similarities,

Pomimo tych cech wspólnych

these creatures also have many biological differences,

ssaki różnią się pod kątem biologicznym,

and one of the most remarkable is how they give birth.

na przykład sposobem rodzenia.

Let's start with the most familiar, placental mammals.

Zacznijmy od najbardziej znanych - łożyskowców.

This group includes humans,

Do tej grupy należą ludzie,

cats,

dogs,

koty,

psy,

giraffes,

żyrafy,

and even the blue whale, the biggest animal on Earth.

a nawet płetwale błękitne, największe ssaki na Ziemi.

Its placenta, a solid disk of blood-rich tissue,

Ich łożysko, solidny dysk dobrze ukrwionej tkanki,

attaches to the wall of the uterus to support the developing embryo.

łączy się z macicą i wspomaga rozwój embrionu.

The placenta is what keeps the calf alive during pregnancy.

Łożysko podczas ciąży podtrzymuje płód przy życiu.

Directly connected to the mother's blood supply,

Jest bezpośrednio włączone do układu krążenia matki,

it funnels nutrients and oxygen straight into the calf's body

który dostarcza płodowi składników odżywczych i tlenu

via the umbilical cord,

za pomocą pępowiny,

and also exports its waste.

dzięki której wydalane są też toksyny.

Placental mammals can spend far longer inside the womb than other mammals.

Łożyskowce spędzają więcej czasu w macicy od innych ssaków.

Baby blue whales, for instance, spend almost a full year inside their mother.

Płetwale błękitne rozwijają się w środku przez prawie rok.

The placenta keeps the calf alive right up until its birth,

Łożysko utrzymuje płód przy życiu aż do narodzin.

when the umbilical cord breaks

Po przerwaniu pępowiny

and the newborn's own respiratory,

układ oddechowy,

circulatory,

krwionośny

and waste disposal systems take over.

i wydalniczy noworodka zaczynają działać.

Measuring about 23 feet, a newborn calf is already able to swim.

Młode ma 7 metrów długości i już potrafi pływać.

It will spend the next six months

Najbliższych sześć miesięcy

drinking 225 liters of its mothers thick, fatty milk per day.

spędzi, pijąc dziennie 225 litrów tłustego mleka matki.

Meanwhile, in Australia, you can find a second type of mammal -

W Australii mamy drugi rodzaj ssaków,

marsupials.

torbacze.

Marsupial babies are so tiny and delicate when they're born

Młode torbaczy rodzą się malutkie i wątłe,

that they must continue developing in the mother's pouch.

więc kontynuują rozwój w torbie lęgowej matki.

Take the quoll, one of the world's smallest marsupials,

Najmniejszy na świecie torbacz, niełaz,

which weighs only 18 milligrams at birth,

waży po urodzeniu zaledwie 18 miligramów,

the equivalent of about 30 sugar grains.

czyli tyle, co 30 ziarenek cukru.

The kangaroo, another marsupial,

Kangur, inny torbacz,

gives birth to a single jelly bean-sized baby at a time.

rodzi jedno młode wielkości fasolki.

The baby crawls down the middle of the mother's three vaginas,

Młode wypełza z jednej z trzech wagin matki,

then must climb up to the pouch,

następnie wspina się do torby,

where she spends the next 6-11 months suckling.

gdzie spędzi od sześciu do 11 miesięcy pijąc mleko.

Even after the baby kangaroo leaves this warm haven,

Nawet gdy młody kangur opuści ciepłe schronienie

she'll return to suckle milk.

i tak będzie wracać po mleko.

Sometimes, she's just one of three babies her mother is caring for.

Czasem jest jednym z trzech dzieci kangurzycy.

A female kangaroo can often simultaneously support one inside her uterus

Samica kangura może jednocześnie opiekować się młodym w macicy

and another in her pouch.

i w torbie.

In unfavorable conditions,

W niesprzyjających warunkach

female kangaroos can pause their pregnancies.

mogą nawet zatrzymać ciążę.

When that happens, she's able to produce two different kinds of milk,

Gdy tak się dzieje, samica wytwarza dwa rodzaje mleka.

one for her newborn,

Jeden dla nowo narodzonego,

and one for her older joey.

inny dla starszego kangura.

The word mammalia means of the breast,

Słowo ssak znaczy żywiący się mlekiem z piersi,

which is a bit of a misnomer

co jest tu niewłaściwym terminem,

because while kangaroos do produce milk from nipples in their pouches,

bo wprawdzie kangury wytwarzają mleko przez sutki w torbie lęgowej,

they don't actually have breasts.

ale nie mają piersi.

Nor do monotremes, the third and arguably strangest example of mammalian birth.

Dotyczy to też stekowców, ssaków, które się rodzą w najdziwniejszy sposób.

There were once hundreds of monotreme species,

Kiedyś było ich setki gatunków,

but there are only five left:

teraz zostało tylko pięć:

four species of echidnas and the duck-billed platypus.

cztery gatunki kolczatkowatych i jeden dziobakowaty.

The name monotreme means one hole

Łacińskie słowo "monotremata", czyli jednootworowce,

referring to the single orifice they use for reproduction,

nawiązuje do faktu, że mają jedno ujście układu rozrodczego,

excretion,

pokarmowego

and egg-laying.

i do składania jaj.

Like birds,

reptiles,

Tak jak ptaki,

gady,

fish,

ryby,

dinosaurs,

dinozaury

and others,

i inne,

these species lay eggs instead of giving birth to live young.

te gatunki są jajorodne, nie żyworodne.

Their eggs are soft-shelled,

Ich jaja mają gładkie skorupy.

and when their babies hatch, they suckle milk from pores on their mother's body

Gdy młode się wyklują, ssą mleko z gruczołów matki

until they're large enough to feed themselves.

do momentu gdy urosną na tyle, żeby samodzielnie się odżywiać.

Despite laying eggs and other adaptations that we associate more with non-mammals,

Mimo że składają jaja i mają cechy, których nie kojarzymy z ssakami,

like the duck-bill platypus's webbed feet,

jak płetwiaste łapy dziobaka,

bill,

dziób,

and the venomous spur males have on their feet,

ostrogi wydzielające jad na tylnych łapach samców,

they are, in fact, mammals.

to jednak są ssakami.

That's because they share the defining characteristics of mammalia

Są nimi dlatego, że mają wspólne cechy ssaków

and are evolutionarily linked to the rest of the class.

i są ewolucyjnie powiązane z resztą klasy.

Whether placental,

Łożyskowce,

marsupial,

torbacze,

or monotreme,

czy stekowce,

each of these creatures and its unique birthing methods, however bizarre,

mają wyjątkowe sposoby przychodzenia na świat.

have succeeded for many millennia in bringing new life and diversity

Przetrwały tysiące lat ewolucji wnosząc życie i różnorodność

into the mammal kingdom.

do królestwa zwierząt.