The surprising reason our muscles get tired - Christian Moro

5,215,596 views ・ 2019-04-18

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Magdalena Bojarczuk Korekta: Agnieszka Fijałkowska
00:06
You're lifting weights.
0
6859
1380
Podnosisz ciężary.
00:08
The first time feels easy,
1
8239
1860
Na początku wydaje się to łatwe,
00:10
but each lift takes more and more effort until you can’t continue.
2
10099
4780
ale stopniowo wymaga coraz więcej wysiłku, aż w końcu nie możesz kontynuować.
00:14
Inside your arms,
3
14879
1305
Wewnątrz ramion
00:16
the muscles responsible for the lifting have become unable to contract.
4
16184
4890
mięśnie odpowiedzialne za podnoszenie straciły zdolność kurczenia się.
00:21
Why do our muscles get fatigued?
5
21074
2237
Dlaczego mięśnie się męczą?
00:23
We often blame lactic acid or running out of energy,
6
23311
3680
Często obwiniamy kwas mlekowy lub brak energii,
00:26
but these factors alone don’t account for muscle fatigue.
7
26991
3360
ale czynniki te same w sobie nie powodują zmęczenia mięśni.
00:30
There’s another major contributor:
8
30351
2020
Jest jeszcze jeden ważny czynnik:
00:32
the muscle’s ability to respond to signals from the brain.
9
32371
4300
zdolność mięśnia do reagowania na sygnały z mózgu.
00:36
To understand the roots of muscle fatigue,
10
36671
2070
Żeby zrozumieć przyczyny zmęczenia mięśni,
00:38
it helps to know how a muscle contracts in response to a signal from a nerve.
11
38741
4720
dobrze wiedzieć, jak mięsień kurczy się w odpowiedzi na sygnał z nerwu.
00:43
These signals travel from the brain to the muscles in a fraction of a second
12
43461
4198
Sygnały te przemieszczają się z mózgu do mięśni w ułamku sekundy
00:47
via long, thin cells called motor neurons.
13
47659
3817
przez długie, cienkie komórki zwane neuronami ruchowymi.
00:51
The motor neuron and the muscle cell are separated by a tiny gap,
14
51476
4140
Między neuronem ruchowym a komórką mięśniową jest malutka luka.
00:55
and the exchange of particles across this gap enables the contraction.
15
55616
4614
Zachodząca w niej wymiana cząsteczek umożliwia kurczenie się mięśnia.
01:00
On one side of the gap,
16
60230
1550
Po jednej stronie luki
01:01
the motor neuron contains a neurotransmitter called acetylcholine.
17
61780
4240
neuron ruchowy zawiera neuroprzekaźnik zwany acetylocholiną.
01:06
On the other side,
18
66020
1244
Po drugiej zaś
01:07
charged particles, or ions,
19
67264
2500
naładowane cząsteczki, czyli jony,
01:09
line the muscle cell’s membrane:
20
69764
2090
pokrywają błonę komórki mięśniowej:
01:11
potassium on the inside, and sodium on the outside.
21
71854
4220
potas od wewnątrz, a sód od zewnątrz.
01:16
In response to a signal from the brain,
22
76074
2150
W reakcji na sygnał z mózgu
01:18
the motor neuron releases acetylcholine,
23
78224
2680
neuron ruchowy wydziela acetylocholinę
01:20
which triggers pores on the muscle cell membrane to open.
24
80904
3810
sprawiającą, że pory komórki mięśniowej otwierają się.
01:24
Sodium flows in, and potassium flows out.
25
84714
3500
Sód wpływa do wnętrza, a potas wypływa na zewnątrz.
01:28
The flux of these charged particles is a crucial step for muscle contraction:
26
88214
5150
Przepływ tych naładowanych cząsteczek jest kluczowym etapem skurczu mięśnia:
01:33
the change in charge creates an electrical signal called an action potential
27
93366
4940
zmiana ładunku wywołuje impuls elektryczny zwany potencjałem czynnościowym,
01:38
that spreads through the muscle cell,
28
98306
2040
który rozchodzi się po komórce mięśniowej,
01:40
stimulating the release of calcium that’s stored inside it.
29
100346
4070
stymulując wydzielanie znajdującego się tam wapnia.
01:44
This flood of calcium causes the muscle to contract
30
104416
3050
Uwolnienie wapnia sprawia, że mięsień się kurczy,
01:47
by enabling proteins buried in the muscle fibers to lock together
31
107466
4308
pozwalając białkom ukrytym we włóknach mięśniowych
złączyć się i zacieśnić,
01:51
and ratchet towards each other,
32
111774
1890
01:53
pulling the muscle tight.
33
113664
1620
mocno napinając mięsień.
01:55
The energy used to power the contraction comes from a molecule called ATP.
34
115284
5630
Energia do zasilenia skurczu pochodzi ze związku zwanego ATP.
02:00
ATP also helps pump the ions back across the membrane afterward,
35
120914
4780
ATP pomaga też wtłoczyć jony z powrotem przez błonę,
02:05
resetting the balance of sodium and potassium on either side.
36
125694
4513
przywracając po obu stronach równowagę między sodem i potasem.
02:10
This whole process repeats every time a muscle contracts.
37
130207
3780
Cały ten proces powtarza się z każdym skurczem mięśnia.
02:13
With each contraction,
38
133987
1230
Przy każdym skurczu
02:15
energy in the form of ATP gets used up,
39
135217
3220
energia pod postacią ATP zużywa się,
02:18
waste products like lactic acid are generated,
40
138437
2870
wytwarzane są produkty uboczne takie jak kwas mlekowy,
02:21
and some ions drift away from the muscle’s cell membrane,
41
141307
3420
a niektóre jony opuszczają błonę komórkową mięśnia,
02:24
leaving a smaller and smaller group behind.
42
144727
3180
gdzie zostaje ich coraz mniej.
02:27
Though muscle cells use up ATP as they contract repeatedly,
43
147907
3960
Mimo że komórki mięśniowe zużywają ATP przy skurczach,
02:31
they are always making more,
44
151867
2050
zawsze produkują go więcej,
02:33
so most of the time
45
153917
1010
więc przez większość czasu
02:34
even heavily fatigued muscles still have not depleted this energy source.
46
154927
4950
nawet bardzo zmęczone mięśnie nie wyczerpują tego źródła energii.
02:39
And though many waste products are acidic,
47
159877
2710
Mimo że wiele zbędnych produktów ma odczyn kwasowy,
02:42
fatigued muscles still maintain pH within normal limits,
48
162587
3850
zmęczone mięśnie wciąż utrzymują pH w normie,
02:46
indicating that the tissue is effectively clearing these wastes.
49
166437
3900
co wskazuje, że tkanka efektywnie pozbywa się odpadów.
02:50
But eventually, over the course of repeated contractions
50
170337
3270
W końcu jednak, po sekwencji powtarzających się skurczów,
02:53
there may not be sufficient concentrations of potassium, sodium or calcium ions
51
173607
5420
odpowiednie stężenie jonów potasowych, sodowych i wapniowych
02:59
immediately available near the muscle cell membrane
52
179027
2730
może nie być od razu dostępne w pobliżu błony komórkowej mięśnia,
03:01
to reset the system properly.
53
181757
2400
żeby właściwie zresetować system.
03:04
So even if the brain sends a signal,
54
184157
2030
Więc nawet jeśli mózg wysyła sygnał,
03:06
the muscle cell can’t generate the action potential necessary to contract.
55
186187
4870
komórka mięśniowa nie może wygenerować potencjału czynnościowego do skurczu.
03:11
Even when ions like sodium, potassium or calcium
56
191057
3130
Nawet gdy zabraknie jonów takich jak sód, potas czy wapń
03:14
are depleted in or around the muscle cell,
57
194187
2780
wewnątrz lub w pobliżu komórki mięśniowej,
03:16
these ions are plentiful elsewhere in the body.
58
196967
2990
jest ich pełno w całym ciele.
03:19
With a little time,
59
199957
890
W krótkim czasie
03:20
they will flow back to the areas where they’re needed,
60
200847
2580
napłyną z powrotem do miejsc, gdzie są potrzebne,
03:23
sometimes with the help of active sodium and potassium pumps.
61
203427
4090
czasem z pomocą aktywnych pomp sodowo-potasowych.
03:27
So if you pause and rest,
62
207517
1766
Jeśli więc zrobisz przerwę i odpoczniesz,
03:29
muscle fatigue will subside as these ions replenish throughout the muscle.
63
209283
5080
zmęczenie mięśni ustąpi w miarę jak jony zasilą mięsień.
03:34
The more regularly you exercise,
64
214363
1827
Im bardziej regularnie ćwiczysz,
03:36
the longer it takes for muscle fatigue to set in each time.
65
216190
3770
tym więcej czasu upłynie, zanim pojawi się zmęczenie mięśni.
03:39
That’s because the stronger you are,
66
219960
1830
Bo im jesteś silniejszy,
03:41
the fewer times this cycle of nerve signal from the brain
67
221790
3200
tym mniej razy sygnał nerwowy z mózgu
03:44
to contraction in the muscle has to be repeated
68
224990
2920
musi pokonać drogę do skurczu w mięśniu,
03:47
to lift a certain amount of weight.
69
227910
1920
żeby podnieść pewien ciężar.
03:49
Fewer cycles means slower ion depletion,
70
229830
3250
Mniej razy oznacza wolniejszą utratę jonów,
03:53
so as your physical fitness improves,
71
233080
2300
więc razem z poprawą kondycji fizycznej
03:55
you can exercise for longer at the same intensity.
72
235380
3720
możesz ćwiczyć coraz dłużej z taką samą intensywnością.
03:59
Many muscles grow with exercise,
73
239100
2250
Wiele mięśni rośnie w miarę ćwiczeń,
04:01
and larger muscles also have bigger stores of ATP
74
241350
3810
a większe mięśnie to większe zasoby ATP
04:05
and a higher capacity to clear waste,
75
245160
2340
i lepsza zdolność usuwania odpadów,
04:07
pushing fatigue even farther into the future.
76
247500
4000
co jeszcze bardziej odkłada zmęczenie mięśni w czasie.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7