A year in the life of one of Earth's weirdest animals - Gilad Bino

1,297,206 views ・ 2021-07-27

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Natalia Adamski Korekta: Ola Królikowska
00:10
Waddling along the parched Australian earth,
0
10038
2583
Człapiąc po suchej australiskiej ziemi,
00:12
this female platypus is searching for fresh water.
1
12621
3375
ta samica dziobaka szuka świeżej wody.
00:16
Over the past year, a severe drought turned rivers and streams
2
16621
4375
W ostatnim roku mocna susza zamieniła rzeki i potoki
00:20
to mere trickles.
3
20996
1333
w małe strumyki.
00:22
She barely survived and was unable to reproduce.
4
22413
3750
Ta ledwo przeżyła i nie mogła się rozmnażać.
00:26
Could the next year bring a change in luck?
5
26413
2708
Czy przyszły rok może przynieść odmianę szczęścia?
00:30
It's autumn and fat raindrops finally come spilling from the sky.
6
30454
4375
Jest jesień i grube krople deszczu wreszcie spływają z nieba.
00:35
Within days, the platypus finds a river and begins to hunt.
7
35537
4000
W ciągu kilku dni dziobak znajduje rzekę i zaczyna polować.
00:39
Her webbed feet propel her along
8
39537
2542
Jej błoniaste stopy pozwalają jej chodzić,
00:42
and her waterproof coat traps heat close to her body.
9
42079
3500
a wodoodporna skóra zatrzymuje ciepło blisko jej ciała.
00:45
Underwater, she senses her surroundings with her duck-like bill,
10
45912
4584
Pod wodą wyczuwa otoczenie kaczym dziobem
00:50
which is fitted with about 40,000 electroreceptors.
11
50496
3833
wyposażonym w około 40 tysięcy elektroreceptorów.
00:54
This allows her to detect the minuscule electrical signals
12
54746
3625
To pozwala jej wykryć maleńkie sygnały elektryczne
00:58
coming from a glass shrimp’s nerves and muscles.
13
58371
3083
pochodzące od krewetkowych nerwów i mięśni.
01:01
She makes it a quick meal.
14
61787
1917
Robi z tego szybki posiłek.
01:04
And once she clambers back on land to construct a burrow,
15
64121
3542
Kiedy gramoli się z powrotem na ląd, żeby budować norę,
01:07
she waddles in a lizard-like posture,
16
67663
2916
człapie jak jaszczurka,
01:10
her limbs moving horizontally to her spine.
17
70579
3167
a kończyny poruszają się poziomo do jej kręgosłupa.
01:14
The platypus has many quirks.
18
74954
2375
Dziobak ma wiele dziwactw.
01:17
As a monotreme, she's part of the most ancient lineage of mammals alive today.
19
77579
5084
Jako stekowiec należy do najstarszego gatunku żyjących ssaków.
01:22
Consequently, she has a curious mix of mammalian, avian, and reptilian features,
20
82954
6042
Jest więc ciekawą mieszanką cech ssaków, ptaków i gadów,
01:28
which is reflected in her genome.
21
88996
2292
co widać w jej genomie.
01:31
For instance, mammals usually have one pair of chromosomes that determine sex.
22
91621
5375
Ssaki zwykle mają parę chromosomów determinujących płeć.
01:36
But the platypus has five, which more closely resemble a bird’s.
23
96996
4875
Ale dziobak ma ich pięć, przez co bardziej przypomina ptaka.
01:42
Let's hope she gets to put them to use.
24
102246
2417
Pewnie je wykorzysta.
01:45
She regains her strength and, as winter turns to spring,
25
105788
3916
Odzyskuje siły i kiedy zima przechodzi w wiosnę,
01:49
it’s time to mate.
26
109704
1500
przychodzi czas na potomstwo.
01:51
However, she can’t raise her young here.
27
111579
2667
Jednak tu nie może wychowywać młodych.
01:54
The surrounding land has begun to be deforested,
28
114579
2917
Otaczający teren jest wylesiany,
01:57
causing the riverbank to erode.
29
117496
2000
co powoduje erozję brzegu rzeki.
01:59
Instead, she journeys upstream
30
119829
2625
Podróżuje więc w górę rzeki i osiada w czystym, głębokim basenie
02:02
and settles in a clear, deep pool sheltered by a river red gum tree.
31
122454
5167
osłoniętym przez eukaliptusa kamaldulskiego.
02:08
Suddenly, a rustle flushes birds from the undergrowth and a fox appears.
32
128204
5292
Nagle szelest płoszy ptaki z runa leśnego i pojawia się lis.
02:13
These predators have threatened platypuses
33
133913
2416
Te drapieżniki zagrażają dziobakom,
02:16
ever since they were introduced to Australia by white settlers in 1855.
34
136329
5167
odkąd w 1855 roku sprowadzili je do Australii biali osadnicy.
02:21
The fox doesn’t see her this time, but the platypus will need to stay alert.
35
141871
5250
Tym razem lis jej nie widzi, ale dziobak będzie musiał zachować czujność.
02:27
Two males also occupy this area and, soon enough,
36
147621
4000
Dwa samce też zajmują ten obszar
02:31
they begin competing for her affections.
37
151621
2542
i zaczynają rywalizować o jej uczucia.
02:34
Each has spurs on its hind legs containing a potent snake-like venom.
38
154579
5042
Każdy ma ostrogi na tylnych łapach zawierające silny jak u węża jad.
02:40
One male fights the other off and courts the female over several weeks,
39
160121
4667
Jeden samiec walczy z drugim i zabiega o samicę przez kilka tygodni,
02:44
swimming alongside her, and occasionally biting her tail.
40
164788
3791
pływając obok niej i czasem gryząc jej ogon.
02:49
Eventually, she reciprocates,
41
169538
1916
W końcu ona się odwzajemnia
02:51
and they swim around in circles before doing the deed.
42
171454
3459
i przed kopulacją pływają w kółko.
02:55
The male platypus has a penis with eccentric features
43
175204
3667
Samiec dziobaka ma penisa z ekscentrycznymi cechami,
02:58
like two heads and spines that aid and fertilization.
44
178871
3458
dwiema głowami i kolcami pomagającymi w zapłodnieniu.
03:02
Over the following week, the female constructs an extensive burrow
45
182913
4291
W kolejnym tygodniu samica buduje rozległą norę
03:07
furnished with a cozy nest.
46
187204
2209
z przytulnym gniazdem.
03:09
She plugs up the tunnels leading in,
47
189621
2167
Zatyka tunele prowadzące do środka,
03:11
making them appear as dead ends to potential predators.
48
191788
3333
żeby wyglądały jak ślepe zaułki dla potencjalnych drapieżników.
03:15
Then, much like a reptile or bird, she lays eggs from her cloaca,
49
195371
5375
Wtedy, podobnie jak gad albo ptak, składa jajka,
03:20
a single opening that's used for both reproduction and excretion.
50
200954
4625
z pojedynczego otworu, używanego do reprodukcji i wydalania.
03:26
She incubates her eggs, and as the river red gum tree blooms,
51
206163
4750
Samica wysiaduje jaja i kiedy zaczynają kwitnąć eukaliptusy kamaldulskie,
03:30
her offspring hatch.
52
210913
1916
jej potomstwo zaczyna się wykluwać.
03:33
Like other mammals, she feeds them milk.
53
213413
2583
Podobnie jak inne ssaki karmi je mlekiem.
03:36
But unlike other mammals, she has no nipples.
54
216288
3416
Ale w przeciwieństwie do innych ssaków nie ma sutków.
03:39
Instead, her milk oozes from mammary glands onto her belly,
55
219704
4459
Zamiast tego jej mleko sączy się z gruczołów sutkowych na jej brzuch,
03:44
where her babies slurp it up.
56
224371
1833
skąd potomstwo je zlizuje.
03:46
This pooled milk invites bacteria,
57
226913
2583
To płynące mleko zaprasza bakterie,
03:49
but the platypus also produces potent antibacterial proteins,
58
229496
4625
ale dziobak produkuje też silne białka antybakteryjne,
03:54
ensuring her newborns are safe.
59
234413
2541
zapewniając bezpieczeństwo noworodkom.
03:57
She continues nursing them for four months—
60
237746
2750
Samica zajmuje się nimi przez cztery miesiące.
04:00
hunting, evading the fox, and repairing her burrow all the while.
61
240496
4417
Poluje, unika lisa i cały czas naprawia norę.
04:05
By the time her young are ready to make their debut,
62
245496
3042
Zanim jej młode są gotowe do samodzielności,
04:08
the summer is waning.
63
248538
1458
lato się kończy.
04:10
One evening, after the female platypus returns from hunting,
64
250788
3708
Pewnego wieczoru, kiedy samica dziobaka wraca z polowania,
04:14
she finds that one nestling has already struck off on its own.
65
254496
4458
zauważa, że ​​jedno pisklę się usamodzielniło.
04:19
A few days later, the other also leaves the borough.
66
259788
3500
Kilka dni później inne robią to samo.
04:24
Soon, her young are living completely independently.
67
264163
3875
Wkrótce młode stają się całkowicie niezależne.
04:28
And eventually they’ll leave this part of the river to make homes of their own.
68
268454
5042
W końcu opuszczą tę część rzeki, żeby budować własne gniazda.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7