Camera or eye: Which sees better? - Michael Mauser

Oko kontra kamera - Michael Mauser

Tłumaczenie: Maria Barć Korekta: Rysia Wand

Watch the center of this disk.

Patrz na środek tej tarczy.

Stajesz się śpiący.

You are getting sleepy.

Nie, żartuję.

No, just kidding.

I'm not going to hypnotize you.

Nie chcę cię hipnotyzować.

But are you starting to see colors in the rings?

Ale zauważyłeś kolorowe kręgi?

If so, your eyes are playing tricks on you.

Jeśli tak, oczy cię zwodzą.

The disk was only ever black and white.

Tarcza była i jest czarno-biała.

Oczy nie zawsze widzą świat jak kamera wideo.

You see, your eyes don't always capture the world as a video camera would.

In fact, there are quite a few differences,

Jest między nimi całkiem sporo różnic,

owing to the anatomy of your eye

spowodowanych budową oka

and the processing that takes place in your brain

i tym, jak informacja jest przetwarzana w mózgu

i jego wypustce - siatkówce.

and its outgrowth, the retina.

Let's start with some similarities.

Zacznijmy od podobieństw.

Both have lenses to focus light and sensors to capture it,

Oko i kamera mają soczewki, żeby skupiać światło

i receptory, żeby je rejestrować,

but even those things behave differently.

ale nawet one zachowują się różnie.

Soczewka w kamerze przesuwa się, żeby wyostrzyć gnający przedmiot,

The lens in a camera moves to stay focused on an object hurtling towards it,

while the one in your eye responds by changing shape.

a ta w oku reaguje zmianą kształtu.

Most camera lenses are also achromatic,

Soczewki w kamerach zwykle korygują aberrację chromatyczną,

meaning they focus both red and blue light to the same point.

to znaczy skupiają w jednym punkcie światło czerwone i niebieskie.

Oko jest inne.

Your eye is different.

When red light from an object is in focus, the blue light is out of focus.

Kiedy czerwone światło jest skupione, niebieskie nie jest.

So why don't things look partially out of focus all the time?

Więc jak w ogóle możemy widzieć ostro?

To answer that question,

Żeby to wytłumaczyć,

musimy spojrzeć na to, jak oko i kamera chwytają światło:

we first need to look at how your eye and the camera capture light:

photoreceptors.

dzięki fotoreceptorom.

Światłoczuła powierzchnia w kamerze ma tylko jeden rodzaj receptorów

The light-sensitive surface in a camera only has one kind of photoreceptor

that is evenly distributed throughout the focusing surface.

rozłożonych równomiernie.

An array of red, green and blue filters on top of these photoreceptors

Układ czerwonych, zielonych i niebieskich filtrów nałożonych na receptory pozwala im

causes them to respond selectively to long, medium and short wavelength light.

reagować na światło o konkretnej fali: długiej, średniej albo krótkiej.

Ale siatkówka oka zawiera kilka rodzajów receptorów,

Your eye's retinas, on the other hand, have several types of photoreceptors,

usually three for normal light conditions, and only one type for lowlight,

zwykle trzy dla normalnego oświetlenia i tylko jeden dla słabego.

Właśnie dlatego w ciemności nie rozróżniamy kolorów.

which is why we're color blind in the dark.

In normal light, unlike the camera, we have no need for a color filter

Inaczej niż kamera,

przy normalnym świetle oko nie potrzebuje filtrów,

because our photoreceptors already respond selectively

bo jego fotoreceptory i tak rozróżniają długość fali.

to different wavelengths of light.

Inna różnica między okiem a kamerą:

Also in contrast to a camera,

fotoreceptory w oku są rozłożone nierównomiernie.

your photoreceptors are unevenly distributed,

Na środku nie ma żadnych dla słabego światła.

with no receptors for dim light in the very center.

This is why faint stars seem to disappear when you look directly at them.

Dlatego słabe gwiazdy wydają się znikać, kiedy patrzysz wprost na nie.

Pośrodku jest też niewiele receptorów światła niebieskiego,

The center also has very few receptors that can detect blue light,

which is why you don't notice the blurred blue image from earlier.

dlatego nie zauważasz niewyraźnego niebieskiego powidoku.

However, you still perceive blue there

Ale widzisz niebieskie rzeczy pośrodku pola widzenia

because your brain fills it in from context.

bo twój mózg domyśla się ich z kontekstu.

Also, the edges of our retinas have relatively few receptors

Poza tym krawędzie siatkówki zawierają stosunkowo mało

for any wavelength light.

receptorów w ogóle.

So our visual acuity and ability to see color

Dlatego ostrość widzenia i zdolność rozróżniania barw

falls off rapidly from the center of our vision.

szybko się pogarszają przy brzegach pola widzenia.

There is also an area in our eyes called the blind spot

W oku jest też obszar zwany plamką ślepą,

where there are no photoreceptors of any kind.

który wcale nie zawiera receptorów.

Nie zauważamy tego,

We don't notice a lack of vision there

because once again, our brain fills in the gaps.

bo znowu mózg wypełnia przerwę.

In a very real sense, we see with our brains, not our eyes.

Można śmiało powiedzieć, że widzimy mózgiem, nie oczami.

And because our brains, including the retinas,

A skoro mózg, którego częścią są siatkówki

are so involved in the process,

ma w widzeniu tak duży udział,

we are susceptible to visual illusions.

zdarzają się nam złudzenia optyczne.

Oto kolejne złudzenie spowodowane fizjologią samego oka.

Here's another illusion caused by the eye itself.

Does the center of this image look like it's jittering around?

Czy środek tego obrazka wydaje się drgać?

To dlatego, że oko prawie ciągle się porusza.

That's because your eye actually jiggles most of the time.

If it didn't, your vision would eventually shut down

Inaczej przestałbyś cokolwiek widzieć,

because the nerves on the retina stop responding to a stationary image

bo nerwy siatkówki przestają reagować

na nieruchomy obraz o stałej jasności.

of constant intensity.

W przeciwieństwie do kamery,

And unlike a camera,

you briefly stop seeing whenever you make a larger movement with your eyes.

przy każdym większym ruchu oczu na chwilę przestajesz widzieć.

Dlatego nie możesz zobaczyć, jak poruszasz oczami,

That's why you can't see your own eyes shift

as you look from one to the other in a mirror.

kiedy przenosisz wzrok z jednego na drugie w lustrze.

Video cameras can capture details our eyes miss,

Kamery wideo wyłapują szczegóły, które umykają naszym oczom,

magnify distant objects

powiększają odległe przedmioty

and accurately record what they see.

i dokładnie rejestrują to, co widzą.

But our eyes are remarkably efficient adaptations,

Ale nasze oczy to niezwykle skuteczna adaptacja,

the result of hundreds of millions of years

wynik setek milionów lat

of coevolution with our brains.

ewolucji wspólnej z mózgiem.

And so what if we don't always see the world exactly as it is.

Co z tego, że nie zawsze dokładnie postrzegamy świat.

There's a certain joy to be found watching stationary leaves

Przyjemnie popatrzeć, jak nieruchome liście

waving on an illusive breeze,

kołyszą się na iluzorycznym wietrze,

może nawet jest z tego jakaś korzyść ewolucyjna.

and maybe even an evolutionary advantage.

Ale to już inna lekcja.

But that's a lesson for another day.