A tour of the ancient Greek Underworld - Iseult Gillespie

870,316 views ・ 2023-10-24

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Łukasz Izmaiłowski Korekta: Ola Królikowska
00:14
Achilles, welcome!
0
14010
2044
Achillesie, witaj!
00:16
I’m the Sibyl of Cumae, prophetess and avid reader of leaves.
1
16262
5172
Jestem Sybillą z Cumae, wieszczką i zapaloną czytelniczką z liści.
00:21
To clarify, you were just slain in the Trojan War.
2
21851
4963
Dla jasności: właśnie zostałeś zabity w wojnie trojańskiej.
00:26
Sorry about that.
3
26814
1252
Przykro mi.
00:28
It’s normal to feel mixed emotions right now.
4
28441
2669
To normalne, że teraz odczuwasz mieszane emocje.
00:31
But you will be immortalized as one of the greatest warriors ever.
5
31360
6674
Ale zostaniesz zapamiętany jako jeden z największych wojowników wszech czasów.
00:38
And you’ll have endless distractions down here.
6
38659
2420
A tu na dole będziesz miał niezliczone ilości rozrywek.
00:41
So, pros and cons.
7
41079
1668
Są więc plusy i minusy.
00:43
It gets a bad rap, but the Underworld is actually a lovely place to “live.”
8
43081
6256
Mimo złej reputacji Podziemie to naprawdę świetne miejsce do “życia”.
00:50
It boasts historic charm and eccentric neighbors with eternal ties to the area.
9
50004
5881
Szczyci się historycznym urokiem i ekscentrycznymi sąsiadami,
od wieków związanymi z tą okolicą.
00:56
The community even has its own guard dog, Cerberus.
10
56302
3629
Społeczność ma nawet własnego psa stróżującego Cerbera.
01:00
Heel, boy! Oh.
11
60223
1501
Noga piesku! Och.
01:01
Sorry, I know that’s a sensitive spot.
12
61891
2461
Przepraszam, wiem, że to czuły punkt.
01:04
Anyway, with Cerberus, you get three for the price of one!
13
64560
4630
W każdym razie Cerber oznacza trzy w cenie jednego.
01:09
He’s just not a big fan of anyone leaving.
14
69482
3003
Nie przepada za tymi, którzy próbują odejść.
01:13
And who would want to leave anyway?
15
73277
2461
A kto w ogóle chciałby odejść?
01:15
This is the Styx— it’s like the subterranean riviera.
16
75947
4921
To Styks, taka podziemna Riwiera.
01:21
But you’ve been here before;
17
81119
1543
Ale byłeś tu już wcześniej.
01:22
it was the source of your almost complete invulnerability, of course!
18
82662
5088
To właśnie było źródło twojej niemal całkowitej odporności.
01:29
The Underworld also features four other waterways:
19
89085
3545
W podziemiach znajdują się również cztery inne drogi wodne:
01:32
Acheron, the river of woe; Cocytus, river of wailing;
20
92630
4713
Acheron, rzeka smutku. Kokytos, rzeka lamentu.
01:37
Lethe, river of oblivion;
21
97468
2753
Lete, rzeka zapomnienia.
01:40
and Phlegethon, river of fire, a great source of natural light.
22
100221
5088
Pyriflegeton, rzeka ognia, wspaniałe źródło naturalnego światła.
01:46
Now, on your left, you’ll see the Mourning Fields,
23
106310
2837
Teraz po lewej stronie widać Pola Kary,
01:49
inhabited by souls tormented by love.
24
109147
2627
zamieszkane przez dusze dręczone miłością.
01:53
Quite an attractive place, really,
25
113442
2169
To całkiem atrakcyjne miejsce,
01:55
when you’re not in the throes of endless heartbreak.
26
115611
2461
kiedy nie dręczy cię złamane serce.
01:58
And without further ado:
27
118447
2294
I bez zbędnych ceregieli:
02:00
Elysium, the Underworld’s exclusive VIP section—
28
120992
5088
Elizjum, ekskluzywna sekcja VIP Podziemia
02:06
and your permanent home.
29
126080
2586
i twój stały dom.
02:09
Here, you'll join the ranks of royalty and heroes.
30
129292
3670
Dołączysz tutaj do szlachty i bohaterów.
02:13
Cadmus over there once slayed a dragon!
31
133045
2795
Kadmos kiedyś zabił tam smoka!
02:17
And Patroclus is around here somewhere, along with lots of other friends and foes.
32
137175
5213
I Patroklos jest gdzieś tu, wśród wielu przyjaciół i wrogów.
02:22
I'll let you two get reacquainted soon,
33
142847
1877
Niedługo was ze sobą ponownie zapoznam,
02:24
but our tour wouldn’t be complete without a quick whirl
34
144724
3670
ale nasza trasa nie byłaby kompletna bez szybkiego skoku
02:28
through the heart of Hades: Tartarus.
35
148394
3754
w serce Hadesu - Tartar.
02:33
Tisiphone here guards the portal.
36
153399
2669
Portalu pilnuje tutaj Tyzyfone.
02:36
She's one of the legendary Furies
37
156068
1961
Jest jedną z legendarnych Furii
02:38
and is particularly passionate about avenging murder.
38
158029
3587
i szczególnie pasjonuje się mszczeniem mordu.
02:42
She never sleeps.
39
162200
1459
Nigdy nie śpi.
02:43
So, if you need anything, just ask!
40
163659
2211
Gdybyś czegoś potrzebował, pytaj śmiało!
02:46
Tartarus is reserved for a select few who some might call
41
166162
3962
Tartar jest zarezerwowany dla nielicznych wybrańców, których niektórzy nazywają
02:50
the greatest sinners of all time.
42
170124
1919
największymi grzesznikami wszech czasów.
02:52
Take Ixion.
43
172335
1167
Weźmy Iksjona.
02:53
He was once a king.
44
173669
1752
Kiedyś był królem.
02:55
When he didn’t pay his wedding dowry,
45
175671
1919
Kiedy nie zapłacił posagu weselnego,
02:57
his father-in-law, Deioneus, stole his horses to get even.
46
177590
3754
jego teść, Dejoneus, ukradł mu konie, by byli kwita.
03:01
In retaliation, Ixion pitched Deioneus into a pit of fire.
47
181552
4588
W odwecie Iksjon wrzucił Dejoneusa do płonącego dołu.
03:08
Ixion was banished, but Zeus miraculously took pity on him,
48
188309
4129
Iksjon został wygnany, ale jakimś cudem Zeus zlitował się nad nim
03:12
and invited him to a Mount Olympian feast.
49
192438
3045
i zaprosił go na ucztę olimpijską.
03:16
There, however, it soon became clear that the disgraced king
50
196817
4338
Tam jednak wkrótce stało się jasne, że zhańbiony król
03:21
was trying to seduce Zeus’s wife, Hera.
51
201155
3003
próbuje uwieść żonę Zeusa, Herę.
03:24
So, Zeus contrived a trap:
52
204825
2753
Tak więc Zeus wymyślił pułapkę,
03:27
a fluffy cloud that resembled Hera exactly.
53
207578
3045
puszystą chmurę, która wyglądała jak Hera.
03:30
When Zeus had proof of Ixion having his way with the cumulus,
54
210748
4838
Kiedy Zeus miał dowód na to, że Iksjon zalecał się do cumulusa,
03:35
well, you could say it was all nimbus from there.
55
215586
3796
cóż, można powiedzieć, że wtedy zaczęły latać pioruny.
03:40
That landed Ixion on the flaming wheel.
56
220216
2502
Tak Iksjon znalazł się na płonącym kole.
Biedulka.
03:43
Poor thing.
57
223052
1001
03:44
Oh, and don’t mind Tantalus here.
58
224971
1710
Nie przejmuj się Tantalem.
03:46
He was part of the first generation of mortals,
59
226722
2461
Był częścią pierwszego pokolenia śmiertelników.
03:49
enjoying privileges like dining with the gods.
60
229267
3003
Cieszył się przywilejami takimi jak posiłki z bogami.
03:52
Some say Tantalus stole ambrosia from Zeus,
61
232687
3753
Niektórzy twierdzą, że Tantal ukradł Zeusowi ambrozję.
03:56
others that he doubted the omniscience of the gods
62
236440
2837
Inni, że nie wierzył w wszechwiedzę bogów.
03:59
and cooked his own son into a stew to see if they would notice.
63
239277
3962
Ugotował więc własnego syna w gulaszu, aby zobaczyć, czy bogowie to zauważą.
04:04
Naturally, they did.
64
244365
1710
Oczywiście zauważyli.
04:06
And as eternal punishment, when Tantalus reaches for food,
65
246951
3962
Jego wieczna kara polega na tym, że gdy Tantal sięga po owoce,
04:10
the branches grow taller.
66
250913
2169
drzewa i krzewy rosną, a on nie może dosięgnąć jedzenia.
04:13
And when he stoops to quench his thirst, the water recedes.
67
253499
4338
Kiedy pochyla się, aby ugasić pragnienie, woda obniża poziom.
04:18
And here we have the Danaids.
68
258879
2253
A tutaj mamy Danaidy
04:21
At their father’s order, they beheaded their husbands on their wedding night.
69
261215
4254
Na rozkaz ojca pozbawiły swoich mężów głów w noc poślubną.
04:28
They must fill this basin with water.
70
268556
2002
Muszą wypełnić tę beczkę wodą.
04:31
But, the trick is, their jars are cracked, so it always... just... leaks away.
71
271267
5255
Ale sztuczka polega na tym, że beczka jest pęknięta, więc przecieka.
04:37
Oh, but don’t worry! No leaky appliances for you.
72
277189
2795
Och, ale nie martw się! Nie dostaniesz cieknącego sprzętu.
04:40
Finally, our last stop on the tour is one of our loveliest vistas.
73
280526
5005
Wreszcie nasz ostatni przystanek.
Jest jednym z naszych najpiękniejszych widoków.
04:45
From here, you can see the hill where Sisyphus pushes his boulder
74
285865
4379
Stąd widać wzgórze, na które Syzyf wtacza swój głaz
04:50
day after day,
75
290244
2795
dzień po dniu
04:53
only for it to roll back down again—
76
293622
2795
tylko po to, by ten ponownie spadł.
04:57
all for trying to cheat death.
77
297001
1918
Wszystko za próbę oszukania śmierci.
04:59
As you can see, Achilles, the Underworld is full of exciting amenities.
78
299712
5172
Jak widzisz, Achillesie, Podziemia są pełne ekscytujących wygód.
05:05
Here, you don’t have to worry about brutal wars or painful cycles of revenge.
79
305051
5463
Nie musisz się tutaj martwić brutalnymi wojnami lub bolesnymi cyklami zemsty.
05:10
You can finally just put your feet up and relax.
80
310723
4046
Wreszcie możesz wywalić nogi do góry i zrelaksować się.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7