Are there universal expressions of emotion? - Sophie Zadeh

Tłumaczenie: Joanna Szreder Korekta: Agnieszka Fijałkowska

The 40 or so muscles in the human face can be activated in different combinations

Około 40 różnych mięśni ludzkiej twarzy aktywuje się w różnych kombinacjach,

to create thousands of expressions.

tworząc tysiące ekspresji.

But do these expressions look the same

Ale czy są one identyczne

and communicate the same meaning around the world,

i niosą te same znaczenia dla ludzi na całym świecie,

regardless of culture?

niezależnie od kultury?

Is one person’s smile another’s grimace?

Czy uśmiech u jednej osoby oznacza grymas u drugiej?

Charles Darwin theorized that emotional expression was a common human feature.

Charles Darwin uważał, że mimika jest uniwersalna wśród ludzi.

But he was in the minority.

Niewielu podzielało jego zdanie.

Until the mid-20th century,

Do połowy XX wieku,

many researchers believed that the specific ways we show emotion

wielu uczonych wierzyło, że sposób, w jaki pokazujemy emocje,

were learned behaviors that varied across cultures.

jest nabywany i zależny od kultury.

Personality theorist Silvan Tomkins was one of the few to insist otherwise.

Teoretyk osobowości Silvan Tomkins jako jeden z niewielu uważał inaczej.

Tomkins claimed that certain affects—

Twierdził, że pewne afekty,

emotional states and their associated facial expressions—

czyli stany emocjonalne i towarzyszące im wyrazy twarzy,

were universal.

są uniwersalne.

In the 1960s, psychologist Paul Ekman set about testing this theory

W latach 60. XX wieku psycholog Paul Ekman zaczął sprawdzać tę teorię,

by examining hundreds of hours of film footage

analizując setki godzin nagrań

of remote tribes isolated from the modern world.

plemion odizolowanych od współczesnego świata.

Ekman found the native peoples’ expressions to be not only familiar,

Ekman zauważył, że nie tylko ich ekspresje były podobne do naszych,

but occurring in precisely the situations he would expect.

ale pojawiały się one dokładnie wtedy, kiedy się ich spodziewał.

Conversely, he ran tests with tribes who had no prior exposure to Western culture.

Przeprowadził również test wśród plemion nieznających kultury zachodu.

They were able to correctly match photos of different facial expressions

Udało im się poprawnie połączyć zdjęcia różnych wyrazów twarzy

with stories designed to trigger particular feelings.

z historiami, które miałyby je wywoływać.

Over the next few decades,

W kolejnych dekadach

further research has corroborated Darwin’s idea

badania potwierdziły pogląd Darwina,

that some of our most important emotional expressions are in fact universal.

że ekspresje niektórych z najważniejszych dla nas emocji są uniwersalne.

The degrees of expression appropriate to a given situation can, however,

Ekspresje odpowiednie w różnych sytuacjach

mogą się różnić w zależności od kultury.

vary greatly across cultures.

For instance, researchers have studied facial expression

Na przykład, uczeni zbadali wyrazy twarzy

in people who are born blind,

u niewidomych od urodzenia osób,

hypothesizing that if expressions are universal,

stawiając hipotezę, że jeśli ekspresje są uniwersalne,

they would be displayed in the same way as sighted people.

to będą one takie same, jak u widzących ludzi.

In one study, both blind and sighted athletes

W jednym z badań, zarówno niewidzący, jak i widzący sportowcy

displayed the same expressions of emotion when winning or losing their matches.

okazywali takie same wyrazy twarzy, kiedy wygrywali lub przegrywali.

Further evidence can be found in our evolutionary relatives.

Dalsze dowody można znaleźć wśród naszych ewolucyjnych krewnych.

Comparisons of facial expression between humans and non-human mammals

Porównanie ekspresji u ludzi i innych ssaków

have found similarities in the structure and movement of facial muscles.

pokazało podobieństwa w strukturze i ruchach mięśni mimicznych.

Chimpanzee laughter looks different from ours,

Śmiech szympansa różni się od naszego,

but uses some of the same muscle movements.

ale powstaje w części z tych samych ruchów mięśni.

Back in the 60s, Ekman identified six core expressions.

W latach 60., Ekman rozpoznał 6 podstawowych ekspresji.

Anger is accompanied by lowered eyebrows drawn together,

Gniewowi towarzyszą obniżone i ściągnięte brwi,

tense and narrowed eyes,

napięte i zwężone oczy,

and tight lips;

i zaciśnięte usta.

disgust, by the lips pulled up and the nose crinkling.

Obrzydzeniu zaś, podniesione usta i zmarszczony nos.

In fear, the upper white of the eyes are revealed as the eyebrows raise

Strach powoduje uniesienie się brwi i odsłonięcie górnych białek oczu,

and the mouth stretches open,

a usta otwierają się.

while surprise looks similar,

Zaskoczenie wygląda podobnie,

but with rounded eyebrows and relaxed lips.

ale brwi są zaokrąglone, a usta rozluźnione.

Sadness is indicated by the inner corners of the eyebrows

Smutek jest sygnalizowany przez ściągnięcie wewnętrznych kącików brwi

being drawn inwards and upwards,

do wewnątrz i do góry,

drooping eyes,

spuszczony wzrok,

and a downturned mouth.

i wykrzywione w dół usta.

And of course there’s happiness:

Oczywiście jest też radość:

lips drawn up and back,

usta podniesione do góry i do dołu,

and raised cheeks causing wrinkling around the eyes.

oraz uniesione policzki, które powodują zmarszczki wokół oczu.

More recently, researchers have proposed additional entries

Niedawno uczeni zaproponowali kolejne ekspresje

such as contempt,

takie jak pogarda,

shame,

wstyd

and disapproval,

i dezaprobata,

but opinions vary on how distinct boundaries

ale różnią się opiniami,

w jaki sposób wyróżnić granice między tymi kategoriami.

between these categories can be drawn.

So if Ekman and other researchers are correct,

Jeśli więc Ekman i inni uczeni mają rację,

what makes certain expressions universal?

to co sprawia, że niektóre ekspresje są uniwersalne?

And why are they expressed in these particular ways?

I dlaczego są wyrażane w taki a nie inny sposób?

Scientists have a lot of theories rooted in our evolutionary history.

Naukowcy mają wiele teorii zakorzenionych w historii naszej ewolucji.

One is that certain expressions are important for survival.

Jedna z nich głosi, że pewne ekspresje są ważne dla naszego przetrwania.

Fear and surprise could signal to others an immediate danger.

Strach i zaskoczenie mogą sygnalizować zbliżające się niebezpieczeństwo.

Studies of humans and some other primates

Badania ludzi i innych ssaków naczelnych,

have found that we pay more attention to faces that signal threats

wykazały, że zwracamy większą uwagę na twarze sygnalizujące zagrożenie

over neutral faces,

niż na te, które są neutralne.

particularly when we’re already on high alert.

Szczególnie gdy jesteśmy w stanie wysokiej gotowości.

Expressions also could help improve group fitness

Ekspresje mogą także polepszyć dopasowanie grupy

by communicating our internal states to those around us.

przez komunikowanie naszych wewnętrznych stanów otoczeniu.

Sadness, for example, signals to the group that something’s wrong.

Smutek sygnalizuje grupie, że coś jest nie w porządku.

There’s some evidence that expressions

Są dowody na to, że wyrazy twarzy

might be even more directly linked to our physiology.

mogą być powiązane bardziej bezpośrednio z naszą fizjologią.

The fear expression, for instance,

Ekspresja strachu, przykładowo,

could directly improve survival in potentially dangerous situations

może zwiększyć szanse przetrwania w potencjalnie niebezpiecznych sytuacjach,

by letting our eyes absorb more light

sprawiając, że nasze oczy absorbują więcej światła,

and our lungs take in more air, preparing us to fight or flee.

a płuca pobierają więcej tlenu, przygotowując nas do walki lub ucieczki.

There’s still much research to be done in understanding emotional expression,

Potrzeba jeszcze wielu badań, żeby zrozumieć ekspresje emocjonalne,

particularly as we learn more about the inner workings of the brain.

szczególnie kiedy dowiadujemy się coraz więcej o działaniu mózgu.

But if you ever find yourself among strangers in a strange land,

Jeśli jednak znajdziesz się kiedykolwiek w obcym kraju pośród nieznajomych,

a friendly smile could go a long way.

przyjazny uśmiech na pewno nie zaszkodzi.