Why do we hiccup? - John Cameron

Skąd bierze się czkawka? - John Cameron

3,169,301 views ・ 2016-07-28

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Cabanes Korekta: Marta Grochowalska
00:07
Charles Osborne began to hiccup in 1922 after a hog fell on top of him.
0
7149
6331
Charles Osborne dostał czkawki, kiedy w 1922 roku spadła na niego świnia.
00:13
He wasn't cured until 68 years later
1
13480
3380
Przeszło mu dopiero 68 lat później
00:16
and is now listed by Guinness as the world record holder
2
16860
4070
i w Księdze Rekordów Guinnessa figuruje dziś jako człowiek
00:20
for hiccup longevity.
3
20930
2071
z najdłuższym atakiem czkawki.
00:23
Meanwhile, Florida teen Jennifer Mee
4
23001
2640
Obecnie nastolatka z Florydy Jennifer Mee
00:25
may hold the record for the most frequent hiccups,
5
25641
3310
jest być może rekordzistką czkawki o największej częstotliwości.
00:28
50 times per minute for more than four weeks in 2007.
6
28951
5430
50 razy na minutę przez ponad miesiąc w 2007 roku.
00:34
So what causes hiccups?
7
34381
3220
Co powoduje czkawkę?
00:37
Doctors point out that a round of hiccups often follows from stimuli
8
37601
4270
Lekarze wskazują, że atak czkawki często wywołują bodźce
00:41
that stretch the stomach,
9
41871
1910
rozciągające żołądek,
00:43
like swallowing air
10
43781
1271
jak połykanie powietrza
00:45
or too rapid eating or drinking.
11
45052
3124
czy zbyt szybkie jedzenie lub picie.
00:48
Others associate hiccups with intense emotions
12
48176
3440
Inni łączą czkawkę z silnymi emocjami
00:51
or a response to them:
13
51616
1826
lub reakcją na nie,
00:53
laughing,
14
53442
730
jak śmiech,
00:54
sobbing,
15
54172
728
00:54
anxiety,
16
54900
946
płacz,
niepokój
00:55
and excitement.
17
55846
1795
i podekscytowanie.
00:57
Let's look at what happens when we hiccup.
18
57641
2683
Zobaczmy, co dzieje się, gdy mamy czkawkę.
01:00
It begins with an involuntary spasm or sudden contraction of the diaphragm,
19
60324
5299
Zaczyna się od nagłego, mimowolnego skurczu przepony,
01:05
the large dome-shaped muscle below our lungs
20
65623
2519
dużego mięśnia w kształcie kopuły poniżej płuc,
01:08
that we use to inhale air.
21
68142
2469
służącego do nabierania powietrza.
01:10
This is followed almost immediately by the sudden closure of the vocal chords
22
70611
4750
Niemal zaraz potem zamykają się struny głosowe
01:15
and the opening between them,
23
75361
1671
i przestrzeń między nimi
zwana głośnią.
01:17
which is called the glottis.
24
77032
2050
01:19
The movement of the diaphragm initiates a sudden intake of air,
25
79082
4181
Ruch przepony inicjuje nagłe nabranie powietrza,
01:23
but the closure of the vocal chords stops it from entering the wind pipe
26
83263
3987
ale zamknięte struny głosowe nie przepuszczają go do tchawicy
01:27
and reaching the lungs.
27
87250
1672
i dalej do płuc.
01:28
It also creates the characteristic sound: "hic."
28
88922
3770
Wywołuje to charakterystyczny odgłos.
01:32
To date, there is no known function for hiccups.
29
92692
3911
Do dziś nie wiemy, jaką rolę odgrywa czkawka.
01:36
They don't seem to provide any medical or physiological advantage.
30
96603
4049
Nie wydaje się mieć znaczenia medycznego ani fizjologicznego.
01:40
Why begin to inhale air only to suddenly stop it from actually entering the lungs?
31
100652
6320
Po co brać wdech, jeśli nie dajemy powietrzu dotrzeć do płuc?
01:46
Anatomical structures,
32
106972
1307
Struktury anatomiczne
01:48
or physiological mechanisms, with no apparent purpose
33
108279
3433
i mechanizmy fizjologiczne bez widocznego zastosowania
01:51
present challenges to evolutionary biologists.
34
111712
3162
to wyzwanie dla biologów ewolucyjnych.
01:54
Do such structures serve some hidden function that hasn't yet been discovered?
35
114874
4619
Czy spełniają jakąś ukrytą funkcję?
01:59
Or are they relics of our evolutionary past,
36
119493
2961
A może są ewolucyjnym reliktem
02:02
having once served some important purpose
37
122454
2069
i kiedyś odgrywały ważną rolę,
02:04
only to persist into the present as vestigial remnants?
38
124523
4994
a dziś to tylko ślad po niej?
02:09
One idea is that hiccups began
39
129517
1768
Być może czkawka pojawiła się
02:11
many millions of years before the appearance of humans.
40
131285
3518
wiele milionów lat temu, zanim jeszcze powstał nasz gatunek.
02:14
The lung is thought to have evolved as a structure to allow early fish,
41
134803
4352
Uważa się, że płuca wykształciły się, żeby umożliwić wczesnym rybom,
02:19
many of which lived in warm, stagnant water with little oxygen,
42
139155
4239
żyjącym w ciepłych, stojących wodach o niskiej zawartości tlenu,
02:23
to take advantage of the abundant oxygen in the air overhead.
43
143394
4750
do pobierania go z powietrza, gdzie występował w dużych ilościach.
02:28
When descendants of these animals later moved onto land,
44
148144
3270
Kiedy ich potomkowie wyszli na ląd,
02:31
they moved from gill-based ventilation to air-breathing with lungs.
45
151414
5160
zamienili wentylację skrzelową na oddychanie powietrzem przez płuca.
02:36
That's similar to the much more rapid changes faced by frogs today
46
156574
5240
Podobne, chociaż dużo szybsze zmiany zachodzą dziś u żab.
02:41
as they transition from tadpoles with gills
47
161814
2384
Kijanki ze skrzelami przekształcają się
02:44
to adults with lungs.
48
164198
2227
w dorosłe osobniki z płucami.
02:46
This hypothesis suggests that the hiccup is a relic of the ancient transition
49
166425
4989
Zgodnie z tą hipotezą czkawka jest pozostałością pradawnego wyjścia
02:51
from water to land.
50
171414
2582
z wody na ląd.
02:53
An inhalation that could move water over gills
51
173996
2979
Po nabraniu wody, żeby przepłynęła skrzelami,
02:56
followed by a rapid closure of the glottis preventing water from entering the lungs.
52
176975
5532
natychmiast zamykała się głośnia, zapobiegając dostaniu się wody do płuc.
03:02
That's supported by evidence
53
182507
1350
Potwierdzają to odkrycia,
03:03
which suggests that the neural patterning involved in generating a hiccup
54
183857
4427
że struktury nerwowe wywołujące czkawkę
03:08
is almost identical to that responsible for respiration in amphibians.
55
188284
5712
są prawie identyczne ze strukturami odpowiadającymi za oddychanie płazów.
03:13
Another group of scientists believe that the reflex is retained in us today
56
193996
4191
Inni naukowcy uważają, że zachowaliśmy ten odruch,
03:18
because it actually provides an important advantage.
57
198187
3518
bo daje nam istotną korzyść.
03:21
They point out that true hiccups are found only in mammals
58
201705
3620
Wskazują na fakt, że czkawka występuje tylko u ssaków,
03:25
and that they're not retained in birds, lizards, turtles,
59
205325
3501
a nie zachowała się u ptaków, jaszczurek, żółwi
03:28
or any other exclusively air-breathing animals.
60
208826
4009
ani żadnych innych zwierząt oddychających powietrzem.
03:32
Further, hiccups appear in human babies long before birth
61
212835
5198
Co więcej, czkawka pojawia się u dzieci na długo przed urodzeniem
i dużo częściej występuje u niemowląt niż u dorosłych.
03:38
and are far more common in infants that adults.
62
218033
3424
03:41
Their explanation for this
63
221457
1730
Naukowcy tłumaczą to faktem,
03:43
involves the uniquely mammalian activity of nursing.
64
223187
4260
że tylko ssaki karmią młode mlekiem matki.
Możliwe, że ssaki zachowały ten pradawny odruch,
03:47
The ancient hiccup reflex may have been adapted by mammals
65
227447
3290
03:50
to help remove air from the stomach as a sort of glorified burp.
66
230737
5024
żeby móc usunąć powietrze z żołądka czymś w rodzaju odbijania się po jedzeniu.
03:55
The sudden expansion of the diaphragm would raise air from the stomach,
67
235761
3846
Nagły ruch przepony wypycha powietrze z żołądka,
03:59
while a closure of the glottis would prevent milk from entering the lungs.
68
239607
5251
a zamknięcie głośni zapobiega dostawaniu się mleka do płuc.
04:04
Sometimes, a bout of hiccups will go on and on,
69
244858
3429
Czasami atak czkawki nie ustaje,
04:08
and we try home remedies:
70
248287
2390
więc próbujemy domowych sposobów.
04:10
sipping continuously from a glass of cold water,
71
250677
2861
Wypijamy szklankę zimnej wody,
04:13
holding one's breath,
72
253538
1471
wstrzymujemy oddech,
04:15
a mouthful of honey or peanut butter,
73
255009
2229
jemy trochę miodu lub masła orzechowego,
04:17
breathing into a paper bag,
74
257238
1990
dmuchamy do papierowej torebki
04:19
or being suddenly frightened.
75
259228
2481
albo prosimy, żeby ktoś nas przestraszył.
04:21
Unfortunately, scientists have yet to verify that any one cure
76
261709
4520
Naukowcy muszą jeszcze sprawdzić, czy któryś z tych sposobów
04:26
works better or more consistently than others.
77
266229
2868
jest skuteczniejszy od innych.
04:29
However, we do know one thing that definitely doesn't work.
78
269097
4312
Wiemy natomiast, że ten sposób na pewno nie działa.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7