Notes of a native son: The world according to James Baldwin - Christina Greer

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Over the course of the 1960s,

၁၉၆၀ နှစ်လွန်တွေတစ်လျှောက်မှာ

the FBI amassed almost two thousand documents

FBI ဟာ အမေရိကရဲ့ အကျော်ကြားဆုံး ပညာရှင်တွေထဲက တစ်ဦးကို စုံစမ်းရာမှာ

in an investigation into one of America’s most celebrated minds.

နှစ်ထောင်နီးပါးရှိတဲ့ စာရွက်စာတမ်း တွေကို စုဆောင်းခဲ့တယ်။

The subject of this inquiry was a writer named James Baldwin.

ဒီစုံစမ်းမှုရဲ့ အကြောင်းကိစ္စက James Baldwin လို့ ခေါ်တဲ့ စာရေးဆရာပါ။

At the time,

အဲဒီအချိန်က

the FBI investigated many artists and thinkers,

FBI ဟာ အနုပညာရှင်တွေနဲ့ အတွေးအေခါ်ပညာရှင်တွေကို စုံစမ်းပေမဲ့

but most of their files were a fraction the size of Baldwin’s.

သူတို့ရဲ့မှတ်တမ်းတွေဟာ Baldwin ရဲ့ မှတ်တမ်းပမာဏရဲ့ အစိတ်အပိုင်းပဲဖြစ်ခဲ့တယ်။

During the years when the FBI hounded him,

ဒီနှစ်တွေအတွင်း FBI က သူ့နောက် တကောက်ကောက်လိုက်စဉ်

he became one of the best-selling black authors in the world.

သူဟာ ကမ္ဘာ့လူမည်းစရေားဆရာတွေထဲမှာ အကျော်ကြားဆုံးတဦးဖြစ်လာခဲ့တယ်။

So what made James Baldwin loom so large in the imaginations

ဒီတော့ အများပြည်သူနဲ့ အာဏာပိုင်တွေ နှစ်ရပ်စလုံးရဲ့ စိတ်အားရုံတွေထဲမှာ

of both the public and the authorities?

သူ့ကို ဒီလောက်ကြီးး စိုးမိုးအောင် ဘာက ဖန်တီးပေးခဲ့လဲ။

Born in Harlem in 1924,

၁၉၂၄ ခုမှာ Harlem မှာမွေးဖွားခဲ့ပြီး

he was the oldest of nine children.

မွေးချင်းကိုးယောက်မှာ အကြီးဆုံးပါ။

At age fourteen, he began to work as a preacher.

အသက် ၁၄ နှစ်မှာ တရားဟောဆရာ အဖြစ် စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့တယ်။

By delivering sermons, he developed his voice as a writer,

တရားဟောရင်းနဲ့ စာရေးဆရာအဖြစ် သူစေ့ဆော်မှုကို ဖွံ့ဖြိုးစေခဲ့တာမက

but also grew conflicted about the Church’s stance

လူမျိုးရေး မညီမျှမှုနဲ့ လိင်လက္ခဏာအပေါ်

on racial inequality and homosexuality.

အသင်းတော်ရဲ့ ရပ်တည်ချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီးလည်း ဝိရောဓိပွာများလာခဲ့တယ်။

After high school,

he began writing novels and essays while taking a series of odd jobs.

အထက်တန်းအပြီးမှာ

တောက်တိုမယ်ရအလုပ်တွေလုပ်ရင်း ဝတ္ထုတွေ၊ ရသစာတမ်းတွေ စတင်ရေးသားခဲ့တယ်။

But the issues that had driven him away from the Church

ဒါပေမဲ့ အသင်းတော်ကနေ မောင်းထုတ်ခံရတဲ့ ပြဿနာတွေက

were still inescapable in his daily life.

သူ့နေ့စဉ်ဘဝကနေ မရှောင်လွဲနိုင်သေးပါဘူး။

Constantly confronted with racism and homophobia,

လူမျိုးခွဲခြားမှုနဲ့လိင်တူမုန်းတီးမှုကို အမြဲ ရင်ဆိုင်ရတော့

he was angry and disillusioned, and yearned for a less restricted life.

သူဟာ ဒေါသထွက်ပြီး စိတ်ပျက်ခဲ့ကာ ကန့်သတ်ချက်နည်းတဲ့ ဘဝတစ်ခုကိုတောင့်တခဲ့တယ်

So in 1948, at the age of 24,

ဒါနဲ့ ၁၉၄၈ အသက် ၂၄ နှစ်မှာ

he moved to Paris on a writing fellowship.

စာပေရေးသားခြင်း အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါရီကို ပြောင်းခဲ့တယ်။

From France, he published his first novel,

ပြင်သစ်ကနေ သူ့ပထမဆုံးဝတ္ထု Go Tell it on the Mountain

"Go Tell it on the Mountain," in 1953.

ကို ၁၉၅၃ မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။

Set in Harlem,

Harlem မှာ တည်တဲ့

the book explores the Church as a source of both repression and hope.

စာအုပ်ဟာ အသင်းတော်ဟာ ဖိနှိပ်မှုနဲ့ မျှော်လင့်ချက်ရဲ့ရင်းမြစ်အဖြစ် စူးစမ်းတယ်။

It was popular with both black and white readers.

၎င်းဟာ လူမည်းနဲ့ လူဖြူ စာဖတ်သူတွေကြားမှာ အကြိုက်များတယ်။

As he earned acclaim for his fiction,

သူ့ရဲ့ဝတ္ထုအတွက် ချီးကျူးမှုရတာကြောင့်

Baldwin gathered his thoughts on race, class, culture and exile

Baldwin ဟာ လူမျိုး၊လူတန်းစား၊ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ပြည်နှင်မှုအကြောင်း သူ့အတွေးတွေကို

in his 1955 extended essay, "Notes of a Native Son."

သူ့ရဲ့ ၁၉၅၅ တိုးချဲ့ ရသစာတမ်း "Notes of a Native Son" ထဲမှာစုစည်းခဲ့တယ်။

Meanwhile,

တစ်ချိန်တည်းမှာ

the Civil Rights movement was gaining momentum in America.

Civil Rights လှုပ်ရှားမှုဟာ အမေရိကမှာ အရှိန်ရလာနေတယ်။

Black Americans were making incremental gains at registering to vote and voting,

အမေရိကန်လူမည်းတွေ မဲပေးဖို့ မှတ်ပုံတင်တာ နှစ်စဉ်တိုးပြီး မဲပေးနေပေမဲ့

but were still denied basic dignities in schools, on buses, in the work force,

ကျောင်းတွေ၊ ဘတ်စ်ကားတွေ၊ လုပ်အားစုနဲ့ စစ်တပ်တွေမှာတော့

and in the armed services.

အခြေခံ ရာထူးတွေ ငြင်းပယ်ခံရတုန်းပါ။

Though he lived primarily in France for the rest of his life,

ကျန်တဲ့ဘဝတာမှာ အဓိကအားဖြင့် ပြင်သစ်မှာနေပေမဲ့

Baldwin was deeply invested in the movement,

Baldwin ဟာ လှုပ်ရှားမှုမှာ အလေးအနကိ မြှုပ်နှံကာ

and keenly aware of his country’s unfulfilled promise.

သူ့နိင်ငံရဲ့ မပြည့်ဝတဲ့ကတိကို ပြင်းပြင်းပြပြ အသိရှိခဲ့တယ်။

He had seen family, friends, and neighbors

မိသားစု၊ မိတ်ဆွေတွေနဲ့ အိမ်နီးနားချင်းတွေဟာ

spiral into addiction, incarceration and suicide.

အတောမသတ် ဆေးစွဲတာ၊ ထောင်ကျတာ၊ သတ်သေတာတွေ မြင်ဖူးထားတယ်။

He believed their fates originated from the constraints

သူတို့ရဲ့ကြမ္မာတွေဟာ ခွဲခြားတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့

of a segregated society.

ချုပ်ချယ်မှုတွေက အရင်းခံတယိ လို့ သူယုံကြည်တယ်။

In 1963,

၁၉၆၃ မှာ

he published "The Fire Next Time,"

"The Fire Next Time" ကိုထုတ်ဝေခဲ့တယ်၊

an arresting portrait of racial strife

လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခရဲ့ ဖမ်းစားတဲ့စာပန်းချီပါ။

in which he held white America accountable,

ဒီအထဲမှာ လူဖြူအမေရိကကို တာဝန်ခံခိုင်းတာတင်မက

but he also went further,

ဒီထက်ပိုတာက

arguing that racism hurt white people too.

လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုဟာ လူဖြူတွေကိုလည်း ထိခိုက်စေတယ်ဆိုတာပါ။

In his view,

သူ့အမြင်အရ

everyone was inextricably enmeshed in the same social fabric.

လူတိုင်းဟာ တူညီတဲ့ လူမှု အဖွဲ့အစည်းမှာ ခွဲမရအောင် မိနေတယ်ဆိုတာပါ။

He had long believed that:

သူ ရှည်ကြာစွာ ယုံကြည်ခဲ့တာက

“People are trapped in history and history is trapped in them.”

"လူတွေဟာ သမိုင်းထဲမှာ ပိတ်မိနေပြီး သမိုင်းဟာ လူတွေထဲမှာ ပိတ်မိနေတယ်။"

Baldwin’s role in the Civil Rights movement

Civil Rights လှုပ်ရှားမှုက Baldwin ရဲ့

went beyond observing and reporting.

ကဏ္ဍဟာ လေ့လာတာ၊ အစီရင်ခံတာထက်ပိုတယ်။

He also traveled through the American South

လူထုစည်းဝေးပွဲတွေတက်ရင်း၊ ကိုယ်တိုင်ဟောပြောရင်း

attending rallies giving lectures of his own.

အမေရိကန်တောင်ပိုင်းတစ်လျှာက် ခရီးထွက်ခဲ့တယ်။

He debated both white politicians and black activists,

လူဖြူနိုင်ငံရေးသမားတွေ၊Malcolm X အပါအဝင် လူမည်းလှုပ်ရှားသူတွေ

including Malcolm X,

နှစ်ဘက်လုံးနဲ့ အချေအတင်ပြောခဲ့တယ်

and served as a liaison between black activists and intellectuals

လူမည်းလှုပ်ရှားသူတွေ၊ပညာတတ်တွေနဲ့ Robert Kennedy လိုလူဖြူအဖွဲ့အစည်း

and white establishment leaders like Robert Kennedy.

ခေါင်းဆောင်တွေကြားမှာ ဆက်သွယ်သူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်။

Because of Baldwin’s unique ability

လူမှုရေး ဆူပူမှုအကြောင်းရင်းတွေကို

to articulate the causes of social turbulence

လူဖြူတွေနာထောင်ချင်အောင် ရှင်းလင်းစွာ ပြောနိုင်တဲ့

in a way that white audiences were willing to hear,

Baldwin ရဲ့ ထူးခြားတဲ့အစွမ်းကြောင့်

Kennedy and others tended to see him as an ambassador for black Americans

Kennedy နဲ့ အြခားသူတွေဟာ သူ့ကို လူမည်း အမေရိကန်တွေရဲ့ သံတမန်အဖြစ်မြင်လာခဲ့ကြတယ်၊

— a label Baldwin rejected.

Baldwin ငြင်းဆန်ခဲ့တဲ့ တံဆိပ်တစ်ခုပါ။

And at the same time,

တစ်ချိန်တည်းမှာပံ

his faculty with words led the FBI to view him as a threat.

သူ့ရဲ စကာလုံး အစွမ်းအစက ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုအဖြစ် FBI က သူ့ကို မြင်စေခဲ့တယ်။

Even within the Civil Rights movement,

Civil Rights လှုပ်ရှားမှုမှာတောင်

Baldwin could sometimes feel like an outsider

Baldwin ဟာ လိင်ကိစ္စလိုပဲ နိုင်ငံခြားမှာနေဖို့

for his choice to live abroad, as well as his sexuality,

သူ့ရွေးချယ်မှုအတွက် တစ်ခါတစ်ရံ အပြင်လူတစ်ယောက်လို ခံစားလို့ရတယ်။

which he explored openly in his writing

ဒါက လိင်တူဆက်ဆံမှုကို မုန်းတာ ထကြွနေတဲ့ ကာလက

at a time when homophobia ran rampant.

သူ့အရေးအသားထဲမှာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းရှာဖွေဖော်ထုတ်ခဲ့တာပါ။

Throughout his life,

သူ့ဘဝတစ်လျှောက်လုံး

Baldwin considered it his role to bear witness.

Baldwinဟာ သက်သေခံဖို့ သူ့ကဏ္ဍကို သုံးသပ်ဆင်ခြင်ခဲ့တယ်။

Unlike many of his peers,

သူနဲ့ သက်တူရွယ်တူတွေနဲ့မတူပဲ

he lived to see some of the victories of the Civil Rights movement,

Civil Rights လှုပ်ရှားမှု အောင်ပွဲ တစ်ချို့ကိုမြင်ဖို့ထိ ရှင်ခဲ့ပေမဲ့

but the continuing racial inequalities in the United States weighed heavily on him.

U.S မှာ ဆက်ဖြစ်နေတဲ့ လူမျိုးရေးမညီမျှမှု တွေက သူ့ကို တနင့်တပိုး ဖိစီးခဲ့တယ်။

Though he may have felt trapped in his moment in history,

သမိုင်းရဲ့ သူကာလထဲမှာ ပိတ်မိခဲ့တာမျိုး ဖြစ်လောက်ခဲ့ပေမဲ့

his words have made generations of people feel known,

သူ့စကားလုံးတွေက လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ပြဿနာတွေရဲ့

while guiding them toward a more nuanced understanding

ပိုသိမ်မွေ့ကွဲပြားတဲ့ နားလည်မှုတစ်ခုကို လမ်းညွှန်ပေးရင်း

of society’s most complex issues.

လူတွေရဲ့မျိုးဆက်တွေကို သိရှိခံစားအောင်လုပ်ပေးနိုင်ခဲ့တယ်။