Zora Neale Hurston's "Their Eyes Were Watching God" - Tanya Boucicaut

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Baritone thunder. Snarling winds. Consuming downpours.

အသံအောအောနဲ့ မိုးချုန်းသံ၊မာန်ဖီနေတဲ့ လေတွေ၊ ဝါးမျိုနေတဲ့ ပုဆိန်မိုးတွေ။

Okeechobee, the disastrous hurricane of 1928,

Okeechobee ဆိုတဲ့ ၁၉၂၈ ခုနှစ်ရဲ့ ဟာရီကိန်းက မြောက်အတ္တလန်တစ် မြစ်ဝှမ်းကနေ

tore through the North Atlantic basin, laying waste to entire communities.

တစ်ဟုန်ထိုးထွက်ပြီး လူမှုရပ်ရွာတွေ အားလုံးကို အကြီးအကျယ် ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်။

In Eatonville, Florida, the storm forced many to flee.

ဖလော်ရီဒါက Eatonville မှာ မုန်တိုင်းက လူများစွာကို အတင်းထွက်ပြေးစေခဲ့တယ်။

But for Janie Crawford, it inspired an unexpected homecoming.

ဒါပေမဲ့ Janie Crawford အတွက် ဒါက မမျှော်လင့်တဲ့ အိမ်အပြန်ကို စေ့ဆော်ပေးတယ်။

Janie’s return begins “Their Eyes Were Watching God,”

Janie ရဲ့အပြန်ခရီးက “Their Eyes Were Watching God” ကို စတင်တယ်။

Zora Neale Hurston’s acclaimed novel

Zora Neale Hurston ရဲ့ ချီးကျူးခံရတဲ့ ဝတ္ထု၊

about a Black woman’s quest for love and agency

လူမည်းအမျိုးသမီတစ်ဦးရဲ့ ချစ်မေတ္တာနဲ့ အကူအညီ ရှာဖွေမှုအကြောင်း၊

in a time that sought to deprive her of both.

သူ့မှာကင်းမဲ့နေတဲ့ နှစ်ခုစလုံးကို တောင်းခံချိန်တစ်ခု။

When Janie arrives back in Eatonville, her arrival is shrouded in mystery.

Eatonville ကို Janie ရောက်တော့ ရောက်ရှိမှု ဟာ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုထဲမှာ ဖုံးသွားတယ်။

Her neighbors and friends are quick to gossip about her reappearance,

အိမ်နီးချင်းတွေ၊မိတ်ဆွေတွေက သူပြန်ပေါ်လာ တာကို အတင်းပြောဖို့ သွက်နေတယ်။

her finances, and most importantly, the whereabouts of her missing husband.

သူ့ငွေရေးကြေးရေးနဲ့ အရေးအကြီးဆုံးက ပျောက်နေတဲ့ သူ့ခင်ပွန်းရဲ့ နေထိုင်ရာပါ။

But only Janie’s friend Pheoby gets to hear the whole story.

ဒါပေမဲ့ Janie ရဲ့သူငယ်ချင်း Pheoby ပဲ ဇာတ်လမ်းအပြည့်အစုံကို ကြားခွင့်ရတယ်။

Over the course of a conversation that spans most of the novel,

ဝတ္ထုရဲ့ အများစုကို လွှမ်းခြုံတဲ့ စကားပြောခန်း တစ်လျှောက်လုံးမှာ

Hurston untangles Janie’s life story;

Hurston က Janie ရဲ့ ဘဝ ဇာတ်လမ်းကို ဖြေပြတယ်။

from her complicated childhood and her life in Eatonville,

ရှုပ်ထွေးတဲ့ ကလေးဘဝ၊ Eatonville က ဘဝမှ သူ့ရဲ့လူကြားမကောင်းတဲ့ ထွက်ခွာမှုနဲ့

to her scandalous departure and the shocking events that followed.

ဆက်ဖြစ်လာတဲ့ ထိတ်လန့်စရာ အဖြစ်အပျက်တွေအထိပါ။

The specifics of Janie’s story are often larger than life,

Janie ဇာတ်လမ်းရဲ့အသေးစိတ်တွေက သာမန်ထက် ပိုစိတ်ဝင်စားစရာကောင်းပေမဲ့

but many of the book’s details reflect the incredible experiences of its author.

စာအုပ်ရဲ့အသေးစိတ် အတော်များများက စာရေးသူ ရဲ့မယုံနိုင်စရာ အတွေ့အကြုံတွေကိုထင်ဟပ်တယ်။

Zora Neale Hurston was raised in Eatonville,

Zora Neale Hurston ဟာ အမေရိကရဲ့ ပထမဆုံး စီစဉ်ပြီး

one of the first planned and incorporated all-Black communities in America.

ပေါင်းစည်းထားတဲ့ လူမည်း အသိုက်အဝန်း တစ်ခု၊ Eatonville မှာ ကြီးပြင်းခဲ့တယ်။

Like Janie, she also left Eatonville abruptly,

Janie လိုပဲ သူရောပဲ Eatonville ကနေ ရုတ်တရက် ထွက်ခဲ့တယ်။

traveling first to Jacksonville and DC, before eventually moving further north.

နောက်ဆုံးပိုဝေးတဲ့မြောက်ဘက်ကို မပြောင်းခင် ပထမ Jacksonville နဲ့ DC မှာ ခရီးထွက်နေတယ်။

In New York City, Hurston studied anthropology

နယူးယော့ခ် စီးတီး မှာ မနုဿဗေဒကို Hurston လေ့လာပြီး

and became a renowned author in the Harlem Renaissance,

ယဉ်ကျေးမှု၊စာပေနဲ့ အနုပညာဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဟာ လူမည်း

a cultural, literary and artistic movement that’s still considered a golden era

အနုပညာလက်ရာနဲ့ ဖန်တီးနိုင်မှု ရွှေတစ်ခေတ် လို့မှတ်ယူခံရဆဲ Harlem Renaissance မှာ

of Black artistry and creativity.

ထင်ရှားတဲ့ စာရေးဆရာဖြစ်လာခဲ့တယ်။

Here, her work garnered enough support to fund research trips through the South,

တောင်ပိုင်း သုတေသနခရီးတွေကို ထောက်ပံ့နိုင် လောက်အောင် သူ့အလုပ်က ဆည်းပူးထားတယ်။

where she collected stories and folktales from Black Americans.

အဲဒီမှာ လူမည်း အမေရိကန်တွေဆီကနေ ဇာတ်လမ်းတွေနဲ့ ရိုးရာပုံပြင်တွေကိ စုတယ်။

By 1937, her fieldwork had taken her all the way to Haiti,

၁၉၃၇ အရောက်မှာတော့ သူ့ရဲ့ကွင်းဆင်းလုပ်ငန်း က သူ့ကို ဟေတီအထိ ခေါ်ဆောင်သွားတယ်။

where she wrote most of “Their Eyes Were Watching God.”

ဒီမှာ “Their Eyes Were Watching God” အများစုကို ရေးတယ်။

Hurston drew on all these experiences for the novel,

Hurston ဟာ သူ့ဝတ္ထုအတွက် ဒီအတွေ့ကြုံ အားလုံးကို ထုတ်သုံးတယ်။

incorporating folkloric elements alongside her own family and romantic history

လူမည်းတောင်ပိုင်းဘဝရဲ့ရင်းနှီးတဲ့နေရာတွေဆီ စာဖတ်သူတွေကို ခေါ်ဆောင်ဖို့ သူ့မိသားစုနဲ့

to bring readers into the intimate spaces of Black southern life.

ကြည်နူးဖွယ်သမိုင်းနဲ့ယှဉ်ကာ ရှေးရိုးစဉ်လာ အရိပ်အယောင်တွေကို ပေါင်းစည်းရင်းပါ။

She uses regional phrases and sayings

သူ့ရဲ့ဖလော်ရီဒါ ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့ ဒေသိယစကားကို

to capture the dialect of her Floridian characters.

ဖော်ပြဖို့ ဒေသသုံး စကားစုတွေနဲ့ ဆိုရိုးတွေကို သုံးတယ်။

And the novel’s omniscient third-person narration

ဝတ္ထုရဲ့ နေရာတိုင်းမှာပါတဲ့ တတိယနာမ်စား ဇာတ်ကြောင်းက

allows Hurston to unleash her poetic prose on everything

Hurston ကို ငှက်တေးသံ၊ ဗိသုကာ၊ ဖက်ရှင်ကနေ ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့

from birdsong, architecture, and fashion,

အနက်ရှိုင်းဆုံး ခံစားချက်တွေ၊ အရင်းခံအကြောင်းတွေအထိ

to her characters’ deepest feelings and motivations.

အရာတိုင်းမှာ ကဗျာဆန်တဲ့ စကားပြေကို ပွင့်ထွက်ခွင့်ပေးတယ်။

Perhaps more than any specific details,

ဖြစ်နိုင်တာက တိကျတဲ့ အသေးစိတ်တွေထက် ပိုတဲ့

Hurston’s experiences of being a Black woman in America at this time

အဲဒီအချိန်က အမေရိကမှာ လူမည်းအမျိုးသမီး တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ Hurston ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေက

are more evident in the novel’s themes.

ဝတ္ထုရဲ့အာဘော်တွေထဲမှာ ပိုထင်ရှားတယ်။

Over the course of one long evening,

ရှည်လျားတဲ့ ညနေခင်းတစ်ခုလုံးမှာ

Janie and Pheoby discuss the nature of family, marriage, spirituality and more.

Janie နဲ့ Pheoby ဟာ မိသားစု၊အိမ်ထောင်ရေး၊ ယုံကြည်သက်ဝင်မှု စတာတွေကို ဆွေးနွေးတယ်။

But their conversation always comes back to Janie’s truest desire:

ဒါပေမဲ့ သူတို့ရဲ့စကားဝိုင်းက Janie ရဲ့ အစစ်မှန်ဆုံး ဆန္ဒဆီ အမြဲ ပြန်လာတယ်။

to live honestly and be truly loved in return.

ရိုသားစွာ နေထိုင်ဖို့နဲ့ စစ်မှန်စွာ ပြန်အချစ်ခံရဖို့ပါ။

As a teenager, Janie resents an arranged marriage,

ဆယ်ကျော်သက်ဘဝက စီစဉ်ထားတဲ့ လက်ထပ်မှုကို Janie မကျေမချမ်းဖြစ်မိတယ်။

despite the safety it offers her and the wishes of her loving grandmother.

ဒါက သူ့ကိုပေးတဲ့ လုံခြုံမှုနဲ့ သူချစ်ရတဲ့ အဖွားရဲ့ဆန္ဒတွေဆိုပေမည့်ပေါ့။

When her family becomes well-respected in Eatonville,

သူ့မိသားစုက Eatonville မှာ လူရိုသေရှင်ရိုသေဖြစ်လာတဲ့အခါ

she struggles with the judgmental eyes of strangers

သူ့ကို သူမဟုတ်တဲ့ တစ်ခုခု ဖြစ်စေချင်တဲ့ သူစိမ်းတွေနဲ့

and a husband who wants her to be something she’s not.

ခင်ပွန်းရဲ့ ဝေဖန်တဲ့ မျက်လုံးတွေနဲ့ သူ ရုန်းကန်ရတယ်။

Throughout her life, Janie frequently feels she’s at the whim

သူ့ဘဝတစ်လျှောက်လုံးမှာ သတိမပေးဘဲ သူ့ဖြစ်တည်မှုလမ်းကြောင်းကို

of natural and spiritual forces

ပြောင်းသွားစေနိုင်တဲ့ သဘာဝနဲ့ ဘာသာရေး

that can shift the course of her existence without warning.

အင်အားတွေရဲ့စေ့ဆော်မှုမှာ ရှိနေတယ်လို့ Janie မကြာခဏ ခံစားရတယ်။

And when she finally does find true love,

နောက်ဆုံးမှာ သူ အချစ်စစ်ကို တွေ့တဲ့အခါ

these unknowable powers continue to act on her,

ဒီမသိနိုင်တဲ့ စွမ်းအားတွေက သူ့အပေါ် ဆက်သက်ရောက်နေတယ်။

threatening to destroy the life she's so painstakingly built.

သူ ပင်ပန်းကြီးစွာ တည်ဆောက်ထားတဲ့ ဘဝကို ဖျက်ဆီးဖို့ ခြိမ်းခြောက်တာပါ။

The story takes place during a time where women had little to no agency,

ဇာတ်လမ်းက အမျိုးသမီးတွေမှာ အကူအညီ မရှိ သလောက်ဖြစ်တဲ့ ကာလတစ်ခုမှာ ဖြစ်ပျက်ပြီး

and Janie’s life is full of complicated characters

Janie ရဲ့ဘဝဟာ အချစ်နဲ့ နာခံခြင်းမျိုးစုံကို တောင်းဆိုကြတဲ့

who demand different kinds of love and submission.

ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဇာတ်ကောင်တွေနဲ့ ပြည့်နေတယ်။

But despite the loneliness of her situation,

ဒါပေမဲ့ သူ့အခြေအနေက အထီးကျန်နေသော်လည်း

Janie navigates these trials with defiance and curiosity.

Janie က ဒီစမ်းသပ်မှုတွေကို ဖီဆန်မှု၊ သိလိုမှုနဲ့အတူ ဖြတ်သန်းတယ်။

Her questions and commentary push back in subtle, clever ways.

သူ့မေးခွန်းတွေနဲ့ သုံးသပ်ချက်က သိမ်မွေ့ ပါးနပ်တဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ ပြန်တွန်းထုတ်တယ်။

And as the reader follows Janie’s journey from childhood to middle age,

Janie ရဲ့ ကလေးဘဝကနေ လူလတ်ပိုင်းအထိ ခရီးနောက်ကို စာဖတ်သူ လိုက်လာစဉ်မှာ

her confidence becomes infectious.

သူ့ယုံကြည်မှုက ကူးစက်လာတယ်။

Just like Hurston, Janie defies the restrictive expectations

Hurston လိုပဲ Janie ဟာ သူ့ခေတ်က အမျိုးတစ်ဦးအနေဲ့ ကျဉ်းကျပ်တဲ့

for a woman in her time.

မျှော်မှန်းချက်တွေကို ဖီဆန်တယ်။

Early in the novel, Hurston writes that

ဝတ္ထုအစပိုင်းမှာ Hurston ရေးထားတာက

“there are years that ask questions and years that answer,”

“မေးခွန်းတွေ မေးတဲ့နှစ်တွေနဲ့ အဖြေပေးတဲ့ နှစ်တွေရှိတယ်။”

suggesting that life can only truly be understood by living it.

ဘဝကို အစစ်အမှန် နေထိုင်ခြင်းဖြင့်သာ နားလည်နိုင်တာပါလို့ ညွှန်းတာပါ။

But through her empathetic storytelling,

ဒါပေမဲ့ မျှဝေခံစားတဲ့ ပုံပြောခြင်းကနေ

Hurston invites us into Janie’s life, her life,

Hurston က စာဖတ်သူတွေကို Janie ရဲ့ဘဝ၊ သူ့ဘဝနဲ့ အခြား အမျိုးသမီးများစွာရဲ့

and the lives of so many other women.

ဘဝတွေထဲကို ဖိတ်ခေါ်လိုက်တာပါ။