Zora Neale Hurston's "Their Eyes Were Watching God" - Tanya Boucicaut

Translator: glena fahd Reviewer: Daban Q. Jaff

Baritone thunder. Snarling winds. Consuming downpours.

‎بروسکەی بەھێز. ڕەشەبا. ‎بارانی بەخوڕ.

Okeechobee, the disastrous hurricane of 1928,

‎ئۆکچۆب، گەردەلولە وێرانکەرەکەی ‎ساڵی ١٩٢٨،

tore through the North Atlantic basin, laying waste to entire communities.

‎بە ناو زەریای باکوری ئەتڵەس کەوت، بووە هۆی کەوتنی پاشماوە بە تەواوی کۆمەڵان.

In Eatonville, Florida, the storm forced many to flee.

‎لە ئیتۆنڤیل، فلۆریدا، ڕەشەبا زۆر کەسى ناچارکرد کۆچ بکەن.

But for Janie Crawford, it inspired an unexpected homecoming.

‎بەڵام بۆ جانی کڕاوفۆرد، ‎بووە هۆی گەڕانەوەیەکی چاوەڕوان نەکراو.

Janie’s return begins “Their Eyes Were Watching God,”

‎گەڕانەوەی جەینی دەستی پێ کرد ‎” چاوەکانیان سەیری خودایان دەکرد”

Zora Neale Hurston’s acclaimed novel

‎ڕۆمانە ستایش کراوەکانی زۆرا نیل ھیۆرستۆن

about a Black woman’s quest for love and agency

‎دەربارەی سەرگوزەشتەی ئافرەتێکی ڕەشە ‎بۆ خۆشەویستی و نوێنەری(بریکار)

in a time that sought to deprive her of both.

‎لەکاتێک بێبەشبوونی ‎لە ھەردووک لێ چاوەروان دەکرا.

When Janie arrives back in Eatonville, her arrival is shrouded in mystery.

کاتێک جەینى دەگەڕێتەوە ئیتۆنڤیل، ‎گەیشتنی ئەو بە نهێنی نادیار دادەپۆشرێ.

Her neighbors and friends are quick to gossip about her reappearance,

‎جیران و ھاوڕێکانی بە پەلەن ‎بۆ قسەڵۆک دەربارەی دووبارە دەرکەوتنەوەی،

her finances, and most importantly, the whereabouts of her missing husband.

داهاتەکانى، لەهەموى گرینگتر، ‎سەرو شوێنی هاوسەرە نادیارەکەی.

But only Janie’s friend Pheoby gets to hear the whole story.

‎بەڵام تەنھا ھاوڕێی جەینی (فیبی) ‎گوێبیستی تەواوی چیڕۆکەکە دەبێت.

Over the course of a conversation that spans most of the novel,

‎لەمیانەی گفتوگۆیەکدا ‎کە بەدرێژایی ڕۆمانەکەیە،

Hurston untangles Janie’s life story;

‎ھیۆرستۆن چیڕۆکی ژیانی جەینی شی دەکاتەوە؛

from her complicated childhood and her life in Eatonville,

‎لە تەمەنی منداڵیە ئاڵۆزەکەیەوە ‎وە ژیانی لە ئیتۆنڤیل،

to her scandalous departure and the shocking events that followed.

‎لە کۆچە ئابڕووبەرانەکەیەوە ‎و ئەو ڕوداوە تاسێنەرانەی بەدوایدا ھات.

The specifics of Janie’s story are often larger than life,

‎تایبەتمەندییەکانی چیڕۆکی جەینی ‎زۆرجار گەورەترن لە ژیان،

but many of the book’s details reflect the incredible experiences of its author.

‎بەس زۆر لە وردەکاری کتێبەکە کاردانەوەی ‎ئەزموونە جیاوازەکانی نوسەرەکە دەردەخەن.

Zora Neale Hurston was raised in Eatonville,

‎زۆرا نیل ھیۆرستۆن لە ئیتۆنڤیل گەورە کرا،

one of the first planned and incorporated all-Black communities in America.

‎لە یەکەم پلان بۆ داڕێژراو و یەکگرتویی ‎کۆمەڵە گشت ڕەشەکان لە ئەمریکا.

Like Janie, she also left Eatonville abruptly,

‎وەک جەینی،ئەمیش کتوپڕ ئیتۆنڤیلی بەجێھێشت،

traveling first to Jacksonville and DC, before eventually moving further north.

‎گەشتی یەکەمجار بۆ جاکسۆنڤیل و دی سی، ‎بەر لەوەی دواتر بەرەو باکورتر بجوڵێت.

In New York City, Hurston studied anthropology

‎لە شاری نیۆڕک، ‎ھیۆرستۆن زانستی مرۆڤناسی دەخوێند

and became a renowned author in the Harlem Renaissance,

‎بو بە نوسەرێکی بەناو بانگ ‎لە ھارلێم ڕینەیسانس،

a cultural, literary and artistic movement that’s still considered a golden era

‎بزووتنەوەیەکی، کەلتوری و ئەدەبی و ھونەریە ‎کە ھێشتا بە سەردەمی زێڕین دادەنرێت

of Black artistry and creativity.

‎لە ھونەری ڕەش و داھێنان.

Here, her work garnered enough support to fund research trips through the South,

‎لێرە، کارەکانی پشتیوانی باشیان کۆکردەوە ‎بۆ گەشتەکانی توێژینەوە لە باشور،

where she collected stories and folktales from Black Americans.

‎ئەوشوێنەی چیڕۆکە نەتەوەییەکانی کۆکردەوە ‎لە ئەمریکیە ڕەشەکانەوە.

By 1937, her fieldwork had taken her all the way to Haiti,

‎لە ١٩٣٧، کارە مەیدانیەکانی گەیاندبوویان ‎هەتاوەکو ھایتی،

where she wrote most of “Their Eyes Were Watching God.”

‎کاتێک زۆربەى جار دەینووسى “ چاوەکانیان سەیری خودایان دەکرد.”

Hurston drew on all these experiences for the novel,

ھیۆرستۆن وێنەی لەسەر ھەموو ئەزمونەکان کێشا بۆ ڕۆمانەکە،

incorporating folkloric elements alongside her own family and romantic history

‎یەکگرتنی پێکھاتە کەلەپوریەکان لەگەڵ ‎خێزانی خۆی و مێژووە دڵدارییەکەی

to bring readers into the intimate spaces of Black southern life.

‎بۆ ھێنانی خوێنەران بۆ شوێنە بەھێزەکان ‎لە ژیانی باشوریە ڕەشەکان.

She uses regional phrases and sayings

‎دەستەواژەی ھەرێم و وتەکانی بەکار دەھێنا

to capture the dialect of her Floridian characters.

‎بۆ دیاریکردنی شێوەزار ‎لە کاراکتەری فلۆریدیەن.

And the novel’s omniscient third-person narration

‎ئەو ڕۆمانە زانراوە ‎گێڕانەوەی کەسی-سێیەمە

allows Hurston to unleash her poetic prose on everything

‎ڕێگە بە ھیۆرستۆن دەدات ڕێگا هۆنەرییەکەی دەر بکاتە سەر هەموو شتێک

from birdsong, architecture, and fashion,

‎لە دەنگی باڵندە، تەلارسازی، و مۆدە،

to her characters’ deepest feelings and motivations.

‎بۆ ھەستە قوڵەکانی کاراکتەرەکان و ھاندانیان.

Perhaps more than any specific details,

‎لەوانەیە تایبەت تر بن لەھەر وردەکاریەک،

Hurston’s experiences of being a Black woman in America at this time

‎ئەزموونەکانی ھیۆرستۆن وەک ‎ئافرەتێکی ڕەش لە ئەمریکا لەو کاتەدا

are more evident in the novel’s themes.

‎زیاتر دەبینرێ لە بابەتی ڕۆمانەکەدا.

Over the course of one long evening,

‎لە ماوەی ئێوارەیەکی درێژدا،

Janie and Pheoby discuss the nature of family, marriage, spirituality and more.

‎جەینی و فیبی قسە دەکەن لەسەر سروشتی ‎خێزان، ھاوسەرگیری، ڕۆحی و زیاتر.

But their conversation always comes back to Janie’s truest desire:

‎بەڵام ئاخاوتنەکەیان ھەمیشە دەگەڕێتەوە ‎بۆڕاستترین ئارەزوی جەینی:

to live honestly and be truly loved in return.

‎بۆ ژیانێکی ڕاستگۆیانە ‎و بۆ خۆشەویستیەکی ڕاستەقینە.

As a teenager, Janie resents an arranged marriage,

‎وەک ھەرزەکارێک، جەینی دژی ‎ ھاوسەرگیری ڕێکخراوە،

despite the safety it offers her and the wishes of her loving grandmother.

‎لەگەڵ ئەوەشی کە سەلامەتی پێ دەدات ‎لەگەڵ خواستی داپیرە خۆشەویستەکەی.

When her family becomes well-respected in Eatonville,

‎کاتێک خێزانەکەی ڕێزیان لێ دەگیرێت ‎لە ئیتۆنڤیل،

she struggles with the judgmental eyes of strangers

‎زەحمەت دەکێشێت لەگەڵ ‎دادگەری چاوی بێگانەکان

and a husband who wants her to be something she’s not.

‎ھاوسەرەک کە دەیەوێت ببێت ‎بە شتێک کە ئەو نییە.

Throughout her life, Janie frequently feels she’s at the whim

‎بە درێژایی ژیانی، جەینی زۆر جار ‎ھەست دەکات کە ئەو لە ئارەزوی

of natural and spiritual forces

‎ھێزە سروشتی و ڕۆحیەکانە

that can shift the course of her existence without warning.

‎کە دەتوانێت شێوازی بوونی خۆی بگۆڕێت ‎بەبێ ئاگادار کردنەوە.

And when she finally does find true love,

‎ کاتێک خۆشەویستی ڕاستەقینە دەدۆزێتەوە، ھێزە نەزانراوەکان بەردەوام کارى لێ دەکەن،

these unknowable powers continue to act on her,

threatening to destroy the life she's so painstakingly built.

‎ھەڕەشەکردن بۆ تێکدانی ئەو ژیانەی ‎ئەو زۆر بە ئێش و ئازار دروستکراوە.

The story takes place during a time where women had little to no agency,

‎چیڕۆکەکە لەو ماوەیەدا ڕو دەدات کە ‎ئافرەت کەمێک تا هیچ تایبەتی نەبوو،

and Janie’s life is full of complicated characters

‎و ژیانی جەینی پڕە ‎لە کاراکتەری ئاڵۆز

who demand different kinds of love and submission.

‎کە داوای جۆری جیاواز لە ‎خۆشەویستی و ملکەچبوون دەکەن.

But despite the loneliness of her situation,

‎بەڵام لەگەڵ ئەو تەنیایەش ‎لە بارودۆخی ئەودا،

Janie navigates these trials with defiance and curiosity.

‎جەینی بە دوای ئەو شوێن پێیانە دەکەوێت ‎لەگەڵ بەرەنگاری و پرسیار.

Her questions and commentary push back in subtle, clever ways.

‎پرسیارەکانی و لێدوانەکەی ‎دەیگەڕێننەوە بە شێوازی زیرەک.

And as the reader follows Janie’s journey from childhood to middle age,

‎خوێنەر بەردەوامە لەگەڵ گەشتەکەی جەینی ‎لە منداڵیەوە بۆ تەمەنی ناوەڕاست،

her confidence becomes infectious.

‎متمانە بەخۆبوونەکەی تووشت دەبێت.

Just like Hurston, Janie defies the restrictive expectations

‎وەک ھیۆرستۆن، جەینی ئەگەرەکان ڕەتدەکاتەوە

for a woman in her time.

‎بۆ ئافرەتێک لە کاتی خۆیدا.

Early in the novel, Hurston writes that

‎ھیۆرستۆن لە سەرەتای ڕۆمانەکەدا دەنوسێت

“there are years that ask questions and years that answer,”

“‎چەند ساڵێک هەن پرسیار دەکەن ‎ وە چەند ساڵێک وەڵام دەدەن،”

suggesting that life can only truly be understood by living it.

‎پێشنیار دەکات تەنھا بەڕاستی دەتوانی لە ‎ژیان بگەیت بە ژیانکردن لێی.

But through her empathetic storytelling,

‎بەڵام بەھۆی حیکایەتە ھاوسۆزەکەی،

Hurston invites us into Janie’s life, her life,

‎ھیۆرستۆن بانگێشتمان دەکات بۆ ژیانی جەینی، ‎ژیانی ئەو،

and the lives of so many other women.

‎ژیانی زۆر ئافرەتی تر.