What’s a squillo, and why do opera singers need it? - Ming Luke

492,994 views ・ 2020-03-09

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:07
Gripped with vengeful passion,
0
7249
1820
အငြိုးကြီးတဲ့ ဇောနဲ့ ဖမ်းစားခံရတဲ့
00:09
The Queen of the Night tears across the stage.
1
9069
2790
ညရဲ့ ဘုရင်မဟာ စင်ကို တစ်ဟုန်ထိုးတက်လာတယ်။
00:11
She begins to sing her titular aria,
2
11859
2390
သူ့ရဲ့မည်ကာမတ္တ တစ်ကိုယ်တော်တေးကို စတင်သီဆိုတယ်။
00:14
one of the most famous sections from Mozart’s beloved opera,
3
14249
3481
မိုးဇာတ်ရဲ့ အနှစ်သက်ဆုံး အော်ပရာမှ အကျော်ကြားဆုံး အပိုင်းတွေထဲက တစ်ခုပါ။
00:17
"The Magic Flute."
4
17730
1620
"The Magic Flute"ပါ။
00:19
The orchestra fills the hall with music,
5
19350
2540
သံစုံတီးဝိုင်းဟာ ခန်းမကို ဂီတသံနဲ့ ဖြည့်လိုက်ပေမဲ့
00:21
but the queen’s voice soars above the instruments.
6
21890
3570
ဘုရင်မရဲ့အသံက တူရိယာတွေရဲ့ အထက်မှာ ဝဲပျံနေတယ်။
00:25
Its melody rings out across thousands of patrons,
7
25460
3240
၎င်းရဲ့တေးသွားက ထောင်ချီတဲ့ အားပေးသူကို ဖြတ်ပြီး ထွက်ပေါ်လာတယ်။
00:28
reaching seats 40 meters away—
8
28700
2376
မီတာ ၄၀ အဝေးမှာရှိတဲ့ ထိုင်ခုံတွေဆီ ရောက်ပါတယ်။
00:31
all without any assistance from a microphone.
9
31076
3110
အားလုံးဟာ မိုက်ကရိုဖုန်း အထောက်မပံ့မပါဘူး။
00:34
How is it possible that this single voice can be heard so clearly,
10
34186
3930
ဘယ်လို့ဖြစ်ပြီး ဒီတစ်ခုတည်းသော အသံကို ဒါဇင်ချီတဲ့ တူရိယာတွေရဲ့
00:38
above the strains of dozens of instruments?
11
38116
2860
သီချင်းတွေရဲ့အထက်မှာ ကြည်ကြည်လင်လင် ကြားနိုင်ရတာလဲ။
00:40
The answer lies in the physics of the human voice,
12
40976
3200
အဖြေကတော့ လူ့အသံရဲ့ ရူပဗေဒနဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ အော်ပရာအဆိုရှင်တစ်ဦးရဲ့
00:44
and the carefully honed technique of an expert opera singer.
13
44176
4382
သေချာကျနစွာ သထားတဲ့ နည်းစနစ်မှာ တည်ရှိနေပါတယ်။
00:48
All the music in this opera house originates from the vibrations
14
48558
3340
ဒီအော်ပရာရုံထဲက တေးဂီတအားလုံးဟာ တူရိယာတွေက ဖန်တီးတဲ့
00:51
created by instruments—
15
51898
1560
တုန်ခါမှုတွေကနေ အစပြုပါတယ်။
00:53
whether it’s the strings of a violin or the vocal folds of a performer.
16
53458
4157
တယောတစ်လက်ရဲ့ ကြိုးတွေ(သို့)ဖျော်ဖြေသူရဲ့ အသံပိုင်း လွှာတွန့်တွေကဖြစ်ဖြစ်ပါ။
00:57
These vibrations send waves into the air, which our brains interpret as sound.
17
57615
5131
ဒီတုန်ခါမှုတွေက လေထဲကို လှိုင်းတွေပို့တယ်။ ဒါတွေကို ဦးနှောက်က အသံအဖြစ်သရုပ်ဖော်တယ်။
01:02
The frequency of these vibrations––
18
62746
1960
ဒီတုန်ခါမှုတွေရဲ့ ကြိမ်နှုန်းက
01:04
specifically, the number of waves per second––
19
64706
3180
အထူးသဖြင့်တော့ တစ်စက္ကန့်မှာရှိတဲ့ လှိုင်းအရေအတွက်က
01:07
is how our brains determine the pitch of a single note.
20
67886
3500
တစ်ခုတည်းသော အသံရဲ့အနိမ့်အမြင့်ကို ဦးနှောက်က သတ်မှတ်ပုံဖြစ်ပါတယ်။
01:11
But in fact, every note we hear
21
71386
2300
ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းကျတော့ ကျွန်ုပ်တို့
01:13
is actually a combination of multiple vibrations.
22
73686
3650
ကြားရတဲ့ အသံတိုင်းဟာ တုန်ခါမှု ပေါင်းစုံရဲ့ ပေါင်းစပ်မှုတစ်ခုပါ။
01:17
Imagine a guitar string vibrating at its lowest frequency.
23
77336
4000
အနိမ့်ဆုံး ကြိမ်နှုန်းမှာ တုန်ခါနေတဲ့ ဂစ်တာတစ်လက်ကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ။
01:21
This is called the fundamental,
24
81336
1610
ဒါကို မူလလို့ ခေါ်ပြီး
01:22
and this low pitch is what our ears mostly use to identify a note.
25
82946
4526
ဒီအနိမ့်သံက အသံတစ်ခုကို ထောက်လှမ်းဖို့ နားတွေ အများစု အသုံးပြုတဲ့ဟာပါ။
01:27
But this lowest vibration triggers additional frequencies called overtones,
26
87472
4962
ဒါပမဲ့ ဒီအနိမ့်ဆုံး တုန်ခုမှုက လေသံတွေလို့ ခေါ်တဲ့ နောက်ကြိမ်နှုန်းတွေကို အစပြုတယ်။
01:32
which layer on top of the fundamental.
27
92434
3140
ဒါက မူလသံရဲ့ ထိပ်မှာ လွှာထပ်ပါတယ်။
01:35
These overtones break down into specific frequencies
28
95574
3230
ဒီလေသံတွေဟာ မိတ်ဖက်သံ (သို့) အပိုင်းတွေလို့ခေါ်တဲ့
01:38
called harmonics, or partials—
29
98804
2270
တိကျတဲ့ ကြိမ်နှုန်းတွေအဖြစ် စိတ်ဖြာပေးပြီး
01:41
and manipulating them is how opera singers work their magic.
30
101074
4925
ဒါတွေကို ကစားခြင်းက အော်ပရာအဆိုရှင်တွေ သူတို့ရဲ့မှော်ဆန်မှုကို လုပ်ကိုင်ပုံပါ။
01:45
Every note has a set of frequencies that comprise its harmonic series.
31
105999
4324
အသံတိုင်းမှာ ၎်းရဲ့ မိတ်ဖက် အစဉ်ပါတဲ့ ကြိမ်နှုန်းတစ်စုရှိတယ်။
01:50
The first partial vibrates at twice the frequency of the fundamental.
32
110323
4752
ပထမအပိုင်းက မူလရဲ့ ကြိမ်နှုန်း နှစ်ဆ တုန်ခါတယ်။
01:55
The next partial is three times the fundamental’s frequency, and so on.
33
115075
4653
နောက်တစ်ပိုင်းက မူလ ကြိမ်နှုန်း သုံးဆ စသည်ဖြင့်ပေါ့။
01:59
Virtually all acoustic instruments produce harmonic series,
34
119728
3880
လျှပ်စစ်မဟုတ်တဲ့ တူရိယာအားလုံးနီးနီးဟာ မိတ်ဖက်သံ အစဉ် ထုတ်ပေးပေမဲ့
02:03
but each instrument’s shape and material changes the balance of its harmonics.
35
123608
4870
တူရီယာတစ်ခုစီရဲ့ ပုံစံနဲ့အသားက ဒီမိတ်ဖက်သံ တွေရဲ့ ဟန်ချက်ညီမှုကို ပြောင်းလဲပေးတယ်။
02:08
For example, a flute emphasizes the first few partials,
36
128478
7006
ဥပမာ၊ ပုလွေတစ်လက်ဟာ ပထမ အပိုင်း အနည်းငယ်ကို အသားပေးပေမဲ့
02:15
but in a clarinet’s lowest register,
37
135484
2130
ကလယ်ရီနက်တစ်လက်ရဲ့ အနိမ့်ဆုံး အသံ အစဉ်ထဲမှာ
02:17
the odd-numbered partials resonate most strongly.
38
137614
3730
မကိန်း အပိုင်းတွေက အများဆုံး ပြင်းထန်စွာ အသံဟိန်းတယ်။
02:21
The strength of various partials
39
141344
1720
အပိုင်းအမျိုးမျိုးရဲ့ အားက
02:23
is part of what gives each instrument its unique sonic signature.
40
143064
4000
တူရိယာတိုင်းကို ၎င်းရဲ့ ထူးခြားတဲ့ အသံပိုင်း လက္ခဏာကို ပေးတာပါ။
02:27
It also affects an instrument’s ability to stand out in a crowd,
41
147064
4153
ဒါက လူအုပ်ထဲမှာ ပေါ်လွင်စေဖို့ တူရိယာ တစ်လက်ရဲ့ အရည်အသွေးကို သက်ရောက်သေးတာက
02:31
because our ears are more strongly attuned to some frequencies than others.
42
151217
5430
ကျွန်ုပ်တို့နားတွေဟာ အခ​ြားဟာတွေက် ကြိမ်နှုန်းတချို့ကို ပိုယဉ်ပါးလိူ့ပါ။
02:36
This is the key to an opera singer’s power of projection.
43
156647
4300
ဒါက အော်ပရာ အဆိုရှင်ရဲ့ အသံထုတ်နိုင်မှု စွမ်းအားအတွက် အဓိကပါ။
02:40
An operatic soprano—
44
160947
1490
အော်ပရာ အမြင့်ဆုံးအသံ
02:42
the highest of the four standard voice parts—
45
162437
2360
စံအသံလေးပိုင်းအနက် အမြင့်ဆုံးက တစ်စက္ကန့်ကို
02:44
can produce notes with fundamental frequencies
46
164797
2830
တုန်နှုန်း ၂၀၀၀ မှ ၅၀၀၀ ကြားမှာရှိတဲ့
02:47
ranging from 250 to 1,500 vibrations per second.
47
167627
5420
မူလ ကြိမ်နှုန်းတွေနဲ့အတူ တေးသံတွေ ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်တယ်။
02:53
Human ears are most sensitive to frequencies
48
173047
2690
လူ့နားတွေဟာ တစ်စက္ကန့် တုန်ခါမှု ၂၀၀၀ မှ ၅၀၀၀
02:55
between 2,000 and 5,000 vibrations per second.
49
175737
4000
ကြားမှာရှိတဲ့ က​ြိမ်နှုန်းတွေကို အထိမခံနိုင်ဆုံးပါ။
02:59
So if the singer can bring out the partials in this range,
50
179737
3920
ဒီတော့ အဆိုရှင်ဟာ အပိုင်းအခြားမှာ အပိုင်းတွေ ထုတ်ပေးနိုင်ရင်
03:03
she can target a sensory sweet spot where she’s most likely to be heard.
51
183657
4840
သူ့ကို ကြားနိုင်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေအရှိဆုံး သာယာတဲ့အာရုံခံတစ်နေရာကို ချိန်နိုင်တယ်။
03:08
Higher partials are also advantageous
52
188497
2320
ပိုမြင့်တဲ့ အပိုင်းတွေဟာလည်း အကျိုးပြုနိုင်တာက
03:10
because there’s less competition from the orchestra,
53
190817
2720
သံစုံတီးဝိုင်းကနေ ပိုနည်းတဲ့ ယှဉ်ပြိုင်မှုရှိတာကြောင့်ပါ။
03:13
whose overtones are weaker at those frequencies.
54
193537
3280
၎င်းရဲ့ လေသံတွေဟာ ဒီကြိမ်နှုန်းတွေမှာ ပိုအားနည်းပါတယ်။
03:16
The result of emphasizing these partials
55
196817
2680
ဒီအပိုင်းတွေကို အသားပေးခြင်းရဲ့ အကျိုးရလဒ်က
03:19
is a distinctive ringing timbre called a singer’s squillo.
56
199497
5392
အဆိုရင်ရဲ့ အမြင့်သံလို့ခေါ်တဲ့ ထင်ရှားမြည်ဟည်းတဲ့ အသံဂုဏ် တစ်ခုပါ။
03:24
Opera singers work for decades to create their squillo.
57
204889
3580
အော်ပရာအဆိုရှင်တွေဟာ အမြင့််သံကို ဖန်တီးဖို့ ဆယ်စုနှစ်ချီကာ လုပ်ရတယ်။
03:28
They can produce higher frequencies
58
208469
1860
အသံ လှိုင်းတွန့်တွေ၊ အသံလမ်းကြောင်းထဲက
03:30
by modifying the shape and tension in their vocal folds and vocal tract.
59
210329
4947
ပုံစံနဲ့ တင်းအားကို မွမ်းမံကာ ပိုမြင့်တဲ့ ကြိမ်နှုန်းတွေကို ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်။
03:35
And by shifting the position of their tongues and lips,
60
215276
3260
သူတို့ရဲ့ လျှာတွေနဲ့ နှုတ်ခမ်း အနေအထားကို ပြောင်းတာက
03:38
they accentuate some overtones while dampening others.
61
218536
4000
အခြားသံတွေကို လျော့ပါးစေရင်း လေသံတွေကို ပေါ်လွင်စေတယ်။
03:42
Singers also increase their range of partials with vibrato—
62
222536
4020
အဆိုရှင်တွေဟာ တုန်ယင်သံနဲ့ အပိုင်းတွေရဲ့ အစဉ်ကို တိုးမြှင့်သေးတယ်။
03:46
a musical effect in which a note slightly oscillates in pitch.
63
226556
4279
အသံပေါက်တစ်ခုမှာ အသံတစ်သံဟာ အနည်းငယ် တက်ကျဖြစ်တဲ့ ဂီတ သက်ရောက်မှုတစ်ခုပါ။
03:50
This creates a fuller sound that rings out
64
230835
2580
ယှဉ်လိုက်ရင် ကျဉ်းတဲ့ တုန်သံတွေဖြစ်တဲ့ တူရိယာတွေကို
03:53
over the instruments’ comparatively narrow vibratos.
65
233415
3270
ကျော်ကာမြည်ဟည်းတဲ့ ပိုပြည့်ဝတဲ့ အသံတစ်သံကို ဒါက ဖန်တီးပေးတယ်။
03:56
Once they have the right partials,
66
236685
1670
မှန်ကန်တဲ့ အပိုင်းတွေ ရှိတာနဲ့
03:58
they employ other techniques to boost their volume.
67
238355
3448
အသံထုကို တိုးမြှင့်ဖို့ အခြားနည်းစနစ် တွေကို သုံးကြတယ်။
04:01
Singers expand their lung capacity and perfect their posture
68
241803
4000
အဆိုရှင်တွေဟာ တသမတ် ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ လေစီးဆင်းမှုအတွက် အဆုပ် အစွမ်းကို
04:05
for consistent, controlled airflow.
69
245803
2630
တိုး ချဲ့ပြီး ကိုယ်ဟန်ကို အကောင်းဆုံးမွမ်းမံတယ်။
04:08
The concert hall helps as well,
70
248433
1790
ပရိသတ်ဆီသွားတဲ့ အသံလှိုင်းတွေကို
04:10
with rigid surfaces that reflect sound waves towards the audience.
71
250223
4242
ထင်ဟပ်တဲ့ တင်းကျပ်တဲ့ မျက်နှာပြင်တေွပါတဲ့ ဖျော်ဖြေပွဲ ခန်းမကလည်။ ကူညီပါတယ်။
04:14
All singers take advantage of these techniques,
72
254465
2610
အဆိုရှင်အားလုံးဟာ ဒီနည်းစနစ်တွေကို အခွင့်ကောင်းယူပေမဲ့
04:17
but different vocal signatures demand different physical preparation.
73
257075
4262
မတူတဲ့ အသံလက္ခဏာတွေက မတူတဲ့ ရုပ်ပိုင်း ပြင်ဆင်မှုကို တောင်းဆိုတယ်။
04:21
A Wagnerian singer needs to build up stamina
74
261337
2815
Wagnerian အဆိုရှင်တစ်ဦးဟာ တေးပြုစာဆိုရဲ့ လေးနာရီကြာ
04:24
to power through the composer’s four-hour epics.
75
264152
3860
ဇာတ်လမ်းတွေတစ်လျှောက် အားသုံးဖို့ သက်လုံ တည်ဆောက်ဖို့လိုတယ်။
04:28
While bel canto singers require versatile vocal folds
76
268012
3600
တေးသွားအလှ အဆိုရှင်တွေကတော့ တွန့်လိမ်နိမ့်မြင့် တေးသွားတွေတစ်လျှောက်
04:31
to vault through acrobatic arias.
77
271612
2801
ပေါင်းကူးဖို့ စွယ်စုံရတဲ့ အသံလှိုင်းတွန့်တွေ လိုတယ်။
04:34
Biology also sets some limits—
78
274413
2400
ဇီဝဗေဒကလည်း ကန့်သတ်ချက်တွေ လုပ်တယ်။
04:36
not every technique is feasible for every set of muscles,
79
276813
3060
နည်းစနစ်တိုင်းဟာ ကြွက်သားစုတိုင်း အတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိဘူး။
04:39
and voices change as singers age.
80
279873
2960
အဆိုရှင် အသက်ရလာတာနဲ့အမျှ အသံပြောင်းသွားတယ်။
04:42
But whether in an opera hall or a shower stall,
81
282833
3190
ဒါပေမဲ့ အော်ပရာခန်းမဖြစ်ဖြစ်၊ ရေချိုးခန်းမှာဖြစ်ဖြစ်
04:46
these techniques can turn un-amplified voices
82
286023
3150
ဒီနည်းစနစ်တွေဟာ အသံချဲစက် မပါတဲ့ အသံတွေကို ဟိန်းနေတဲ့
04:49
into thundering musical masterpieces.
83
289173
2169
ဂီက လက်ရာမွန်တွေ အဖြစ် ပြောင်းပေးနိုင်တယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7